به گزارش خبرگزاری ایمنا، اصفهان شهر گنبدهای فیروزه‌ای و درختان سر به فلک کشیده‌ای است که با زنده‌رود، زنده است و قدم‌زدن در کوچه پس‌کوچه‌های آن از شمال تا جنوب شهر، میان انبوهی از گذشته و تاریخ، حس اغنا و واکاوی را در هر رهگذری بیدار و پدیدار می‌کند.
محله‌های قدیمی این کلان‌شهر پر رمز و راز، قصه‌های بسیاری را در دل خود نهفته دارد و با سفر به دل این محلات گویی سوار بر تونل زمان می‌شوید و به اعماق تاریخ سفر می‌کنید، از این‌رو بر آن شدیم تا برای کشف این حقیقت و لمس خاطرات گذشتگان، سری به محله‌های قدیمی اصفهان بزنیم تا جانی تازه کنیم.
نزدیک ظهر حدود ساعت ۱۲ به همراه همکار عکاسم برای تهیه گزارش از محله‌های معروف «سه‌آباد» منطقه ۱۲ شهرداری اصفهان راهی این منطقه شدیم؛ مقصد ما «عاشق‌آباد» بود.
یک سفر چندساعته به گوشه‌ای از قدیمی‌ترین نقاط شهر اصفهان که می‌توانست بسیار هیجان‌انگیز باشد، چراکه تا به حال به آنجا نرفته و طی این سال‌ها تنها اسامی این محله‌ها را شنیده بودم.
هنگام حرکت تابلوهای راهنما را به دقت نگاه می‌کردم، ابتدا وارد ملک‌شهر شدیم که در بدو ورود، میان انبوهی از دود و ترافیک خودروها، معماری یک مجموعه تجاری، اداری در میدان شهید علیخانی نظرم را جلب کرد، مشخص بود هنوز افتتاح نشده و از پروژه‌های جدید منطقه است.
خیابان‌های اصلی و چهارراه‌ها را یکی پس از دیگری پشت سر گذاشتیم تا به خیابان‌های فرعی نزدیک و به محله عاشق‌آباد رسیدیم.
ساختمان‌های مسکونی بلند مرتبه نوساز، نزدیک اتوبان و خیابان‌های اصلی بسیار شیک و باسلیقه ساخته شده بود، اما کم‌کم با ورود به خیابان‌های فرعی و نزدیک شدن به دل محله، خانه‌های معمولی و چند سال ساخت جای خود را به ساختمان‌های شیک و نوساز داد و با عبور از شهرک قدس و گذر از چند فرعی دیگر ناگهان به دل کوچه پس کوچه‌های دوران صفویه پرتاب شدیم.
بافت روستایی و بسیار قدیمی محله عاشق‌آباد بسیار خیره‌کننده بود، دیوارهای کاهگلی، کوچه‌های تنگ و باریک، بن‌بست‌های دراز و خانه‌های بسیار قدیمی با طاق‌های تیری منظره خیال‌انگیزی را در ذهن مخاطب رقم می‌زد و بقالی‌های به سبک دهه ۴۰ و ۵۰ یادآور روزهای کودکی و بازی در محله قدیمی مادربزرگ را برایم تداعی می‌کرد.
زمین‌های زراعی از دیگر ویژگی‌های بارز این محله بود که بخش وسیعی را به خود اختصاص می‌داد و در انتهای هر خیابان اصلی یا فرعی به این زمین‌ها برمی‌خوردیم که می‌توان گفت خالی از لطف هم نبود.
عاشق‌آباد را می‌توان به لحاظ تاریخی به دو دوره قبل و بعد از صفویه تقسیم‌بندی کرد، اما قدمت این محله به دوران اشکانیان باز می‌گردد که طی گذر زمان از آرشاک‌آباد، اشک‌آباد و عاشگ‌آباد، در نهایت به عاشق‌آباد تبدیل شده است.
با گذر از کوچه پس کوچه‌های قدیمی به میدان ورزشگاه و پارک گلستان رسیدیم، ورودی بخشی از این بوستان با دیوارهای آجری که به صورت دهانه‌های سی‌وسه‌پل طراحی شده، پوشش داده شده و در کنار بافت قدیمی و دیوارهای کاهگلی کوچه، پارادوکس زیبایی را ایجاد کرده بود؛ دو شهید گمنام در این پارک آرمیده بودند و در ضلع شرقی بوستان، پارک بازی برای کودکان طراحی شده بود.
با گذر از هر معبر و در خم کوچه‌های کاهگلی محله عاشق‌آباد نکته‌ای که نظرم را به شدت جلب کرد، وجود مسجدهای قدیمی در پس کوچه‌های محله یا معابر اصلی بود که به گفته چند تن از اهالی دارای قدمت چند صد ساله است و می‌توانست حس نوستالژیک و غریبانه‌ای را برای هر رهگذری همچون من که تا به حال به این محل نیامده بودم، ایجاد کند.
گلزار شهدای عاشق‌آباد که در بدو ورود به محله از کنار آن عبور کردیم و با در بسته آن مواجه شدیم از دیگر مکان‌های شاخصی بود که حس روحانی و فضای خیال‌انگیز این محله را صدچندان کرده و ساکنان و اهالی از آن به عنوان زیارتگاهی مقدس استفاده و پایان هفته‌ها مراسم مذهبی و قدیمی چون کاچی‌پزی و قرائت قرآن در کنار مزار شهدا برگزار می‌کنند.
عاشق‌آباد در یک بن‌بست قرار گرفته است
عباس عابدینی از اهالی و معتمدان عاشق‌آباد تمام دوران زندگی خود را در این محل گذرانده است. او ۷۰ سال دارد و درباره این محله می‌گوید: محله عاشق‌آباد در واقع روستا و دور از شهر بوده که در آن زمان‌ها به لحاظ حمل‌ونقل و رفت‌وآمد به شهر مشکلات بسیاری وجود داشته است.
این معتمد ساکن در محله عاشق‌آباد ادامه می‌دهد: از سال ۷۳ این محله به مناطق شهرداری اضافه شد که ابتدا متعلق به منطقه هشت بود و در حال حاضر به منطقه ۱۲ شهرداری اصفهان تعلق دارد.
عابدینی می‌گوید: طی این سال‌ها بخشی از مشکلات منطقه رفع و به دلیل اضافه شدن به شهر، امکانات خوبی برای آن در نظر گرفته شده است.
وقتی از او درباره مشکلات عاشق‌آباد می‌پرسم، ادامه می‌دهد: محله عاشق‌آباد به‌رغم تمام تلاش‌های مدیریت شهری همچنان در یک بن‌بست قرار گرفته است و مسیری که دسترسی این محله را به خیابان‌های اصلی شهر راحت‌تر کند، وجود ندارد.
عابدینی می‌گوید: این محله با مراکز درمانی فاصله زیادی دارد و نیازمند یک مرکز درمانی مستقل برای رفع نیازهای پزشکی و درمانی اهالی آن است و معابر آن نیز نیاز به آسفالت‌کشی و ترمیم دارد؛ همانطور که مشاهده می‌کنید، بیشتر کوچه‌ها و معابر محله، قدیمی است و هنوز بافت روستایی دارد که عمدتاً تردد و عبور ماشین از داخل کوچه‌ها را سخت می‌کند، طی ۱۰ سال گذشته با تلاش مدیریت شهری بخشی از این بافت روستایی بازسازی و ترمیم شده اما کافی نبوده است.
او درباره بافت روستایی و کوچه‌هایی که هنوز کاهگلی مانده و مسیر تنگ و باریک آن، رفت و آمد را برای عابران سخت کرده است، می‌گوید: اهالی و سکنه محله عاشق‌آباد اغلب کشاورز هستند و برای بازسازی خانه‌های خود پول کافی ندارند، از طرفی برای دریافت تسهیلات و گرفتن وام بازسازی به دلیل اینکه بعضی از اسناد این خانه‌ها به خاطر بافت روستایی آن با مشکل مواجه است، امکان انجام این کار وجود ندارد.
عابدینی، مرد کهن‌سالی است که تمام عمر خود لابه‌لای همین پس کوچه‌های کاهگلی و قدیمی گذرانده است و وقتی از او درباره گذشته‌های دور و آداب و سنن و رسوم قدیمی این محله می‌پرسم، با لبخند می‌گوید: ورزش قدیمی گوی و چوب و بازی چوب و پله در زمان کودکی و دوران نوجوانی من انجام می‌شد که بین بچه محل‌ها طرفدار بسیاری داشت اما اکنون این بازی‌ها به فراموشی سپرده شده و طی زمان بازی فوتبال و ورزش‌های امروزی به جای آن آمده است.
عاشق‌آباد ازجمله محلات قدیمی اصفهان بوده که دارای شهیدان نام‌آور و فرهیختگانی ازجمله حاج اسداله ذوالفقاری است که خدمات بسیاری برای این منطقه انجام داده و می‌توان به‌عنوان پدر عاشق‌آباد نوین از وی یاد کرد؛ از جمله خدمات مرحوم ذوالفقاری حفظ حمام قدیمی عاشق‌آباد است که با خرید چند خانه کنار و اطراف این حمام به زمین آن اضافه کرده و در نهایت حمام زیبایی ساخته می‌شود.
این نام‌آوران در زمینه‌های مختلف فرهنگی، پهلوانی، ورزشی، هنری، علمی و مذهبی در این منطقه تأثیرگذار بوده‌اند و با گذر از معابر اصلی یا فرعی نیز می‌توان اسامی شهدای این محله را که همراه با عکس آنها بر تابلوهای کوچه‌ها و معابر منقش شده است، مشاهده کرد.
با ورود به شهرک کوثر، بافت قدیمی و روستایی محله را پشت سر می‌گذاریم و ناگهان ساختمان‌های بلند مرتبه جلوی دیدمان ظاهر می‌شوند؛ ساخت این مجموعه نوساز در کنار بوستان و ورزشگاه کوثر با وجود درختان تنومند و سالخورده این محل، زیبایی و فضای امن و دنجی را برای ساکنان آن فراهم کرده و شاید بتوان گفت، این ترکیب زیبا گویای پوست‌اندازی یک محله قدیمی و ورود آن به دنیای تازه شهری است.
کم کم به ساعت ۲ بعدازظهر نزدیک شدیم و خیابان‌ها و معابر تقریباً خلوت شده بودند، سکوت و آرامش عجیبی حکم‌فرما بود و حس خوبی را القا می‌کرد، با گذر از شهرک کوثر به خیابان اصلی رسیدیم و هر چه دور تر می‌شدیم، حس روزهای کودکی، خاطرات محله قدیمی مادربزرگ و بوی کاه‌گل هم کمتر و کمتر می‌شد، سفر به گذشته به پایان رسیده بود و باید دوباره به دل سنگ و دود و آهن باز می‌گشتیم.
به گزارش ایمنا، محله عاشق‌آباد امروز به عنوان یکی از محلات شهر اصفهان هم‌سو با دیگر محلات شمال این کلان‌شهر توسعه پیدا کرده است؛ سرویس حمل‌ونقل عمومی درون محله‌ای، توسعه شهرک‌های نوین شهرسازی، راه‌اندازی پایانه حمل‌ونقل عاشق‌آباد و ایستگاه مترو، بوستان‌های محلی و فرهنگسرا ازجمله این موارد است که می‌توان به آن اشاره کرد.
گزارش از: ریحانه راهپیما
نظر شما