به گزارش خبرگزاری ایمنا، پژمان نوروزی در سی‌ویکمین نشست از سلسله نشست‌های بازآفرینی شهری با موضوع «نقش روایت در تولید ثروت شهری» که به همت محمدعلی ایزدخواستی مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان، به‌عنوان رئیس دبیرخانه انتقال تجربیات بازآفرینی منطقه دو کشور برگزار شد، اظهار کرد: هر روایتی ثروت تولید نمی‌کند یا حتی نمی‌تواند جریان ثروت را هدفمند کند، اما اگر بخواهیم برای شهر ثروتی تولید یا در جریان ثروت مسیری ایجاد کنیم، بدون روایت غیر ممکن است و هیچ ثروتی بدون حضور روایت معنادار نیست.
روایت، هسته اصلی شهر است
طراح فضاهای علمی و مدرس نجوم اظهار کرد: همه آنچه که دارید یا در تولید، ابعاد و جهت‌دهی آن نقش پیدا می‌کند سه کلمه ثروت، شهر و روایت است و هسته اصلی شهر، روایت است و سایر موضوعات ساحت‌هایی است که به این قصه می‌چسبد، درواقع واژه شهر به عنوان یک مکان بوده یعنی شهر مکانی است که ما در آن قرار گرفته‌ایم و زیست اجتماعی و فردی را در آن مجموعه سپری می‌کنیم.
نوروزی افزود: ثروت و روایت برای ما معنای دیگری دارد و به مرور به آنها نیاز داریم، بنابراین در یک معنای خیلی عام هر موضوعی که با ارزش باشد، ثروت محسوب می‌شود، وقتی در مورد ثروت صحبت می‌شود، راجع به قابل کسب بودن آن شیء صحبت می‌کنیم، بنابراین زمانی که می‌گوئیم فردی ثروتمند یا جامعه من ثروتمند است، درواقع این دو موضوع همپوشانی‌هایی دارد اما روی هم قرار نگرفته است و چه بسیار جوامع کم بهره یا دارای ثروت کم وجود دارد که درون آن افراد ثروتمند زیادی هستند.
ثروت با دارایی متفاوت است
وی ادامه داد: زمانی که راجع به ثروت چه در بعد جمعی و چه در بعد فردی صحبت می‌کنیم در واقع به ظرفیت‌های تولید فکر می‌کنیم، بدین معنی که ثروت با دارایی متفاوت است و زمانی که راجع به ثروت صحبت می‌کنیم قصه این نیست که چقدر ملک، ماشین، طلا و جواهر داریم، چراکه این‌ها بخشی از دارایی‌های ما محسوب می‌شود، بنابراین ثروت، ظرفیت‌ها یا پتانسیل‌های تولید دارایی‌ها است.
جامعه ثروتمند یک جامعه برون‌سپار است
طراح فضاهای علمی و مدرس نجوم معتقد است، وقتی یک جامعه ثروتمند می‌شود ثروتش را در اختیار جمع قرار می‌دهد، از این رو جامعه ثروتمند یک جامعه برون سپار است و زمانی که راجع به یک جامعه ثروتمند صحبت می‌شود به منافع عمومی مرتبط است، چراکه ثروت یک جامعه در خدمت منفعت عمومی قرار می‌گیرد، یعنی اگر می‌خواهیم جامعه‌ای را به یک جامعه ثروتمند تبدیل کنیم باید جریان ثروت را به سمت بیرون حرکت دهیم و آن را مرکز گریز کنیم؛ آن موقع است که در یک جامعه که شامل شهر، منطقه، روستا یا کشور می‌شود این اتفاق تبدیل به ثروت عام و عمومی خواهد شد، بنابراین می‌توان گفت، ثروتی در جامعه وجود دارد که به عنوان ثروت عمومی شهر محسوب می‌شود.
ثروت، چیزی است که بخواهد سطح زندگی را به سطح بالاتری سوق دهد
نوروزی گفت: زمانی که پیرامون ثروت عمومی شهر صحبت می‌شود، مقدار، کمیت و تأثیرگذاری ثروت را در شهر مشاهده می‌کنیم، از این رو ثروت آن چیزی است که بخواهد سطح زندگی را به سطح بالاتری سوق دهد؛ ثروت یک شهر، جامعه یا حوزه اجتماعی بزرگ با خرج کردن و یا به منصه ظهور رساندن افزایش پیدا می‌کند، این در حالی است که ثروت فردی با خرج کردن کاهش پیدا می‌کند که این دو نقطه مقابل یکدیگر هستند.
وی ادامه داد: در دنیا وقتی ثروت خانواده‌های ثروتمند از یک حدی وسعت پیدا می‌کند دیگر فردی نیست و به منافع عمومی و اجتماعی بازمی گردد، مانند خانواده‌هایی که سازمان‌های عام‌المنفعه دارند مانند خانواده ملک که ثروت آنها اجتماعی است و مجموعه وقف نامه‌های این خانواده‌ها به عنوان یک ثروت اجتماعی محسوب می‌شود که به دلیل بروز در جامعه افزایش پیدا می‌کند، بنابراین جریان ثروت، قابل بروز پیدا کردن است.
روایت‌ها ساخته شدنی است، اما ازلی و ابدی نیست
طراح فضاهای علمی و مدرس نجوم با بیان اینکه سیاست‌گذاران را به عنوان کلان راویان روایت می‌شناسیم که بخش اصلی روایت را شامل می‌شوند، گفت: ما به عنوان کلان روایت‌گرهای بزرگ وظیفه نداریم که همه جریان ثروت را در اختیار داشته باشیم و وقتی بخواهیم جریان ثروت، هدفمند شود به یک روایت نیاز داریم.
نوروزی با تاکید بر اینکه روایت‌ها ساخته شدنی است اما ازلی و ابدی نیست، گفت: روایت‌ها در یک بازدهی تکامل پیدا می‌کنند و می‌توانند به پایان برسند و بمیرند، گاهی روایت در زبان فارسی با واژه‌های همسان خودش مانند قصه و داستان مترادف می‌شود اما می‌توان گفت روایت با داستان و قصه هم تفاوت دارد و هم تفاوت زیادی ندارد، بنابراین در یک معنای عام، روایت این است که اگر شما رخدادی را با قصد و هدف و در یک موقعیت مشخص بازگو کنید، روایت انجام داده‌اید و این تعریف بسیار وسیعی است که لایه‌ای از مفهوم را باز می‌کند و می‌گوید که انگار قصه، رویدادهایی است که در من وجود دارد و من اگر آنها را بیان کنم، روایت محسوب می‌شود.
وی اضافه کرد: داستان، قصه و روایت پیوند عمیق و دقیقی دارند اما در فرم خودش با یکدیگر متمایز هستند، نکته مهم این است که شما برای یک قصه واحد، هزاران هزاران روایت مختلف دارید چون اهداف افراد با یکدیگر متفاوت است، چون زمینه و موقعیت من با دیگری متفاوت است، بنابراین روایت‌های ما متفاوت می‌شود.
روایت، ساختاری معنادار است
طراح فضاهای علمی و مدرس نجوم با اشاره به اینکه روایت ساختاری معنادار است، گفت: روایت‌ها بازنمایی زمان بندی رخدادها است و ما می‌توانیم عناصر قصه را به صورت متفاوت بیان کنیم.
نوروزی با بیان اینکه با دو مفهوم ثروت و روایت می‌توانیم آرام آرم به موضوع سوم یعنی شهر برسیم، اضافه کرد: چگونه می‌توانیم این سه مؤلفه را به هم بچسبانیم، هر زمانی که راجع به یک روایت صحبت می‌کنیم، محتوای روایت فرقی ندارد که چه باشد، چراکه هر چیزی که در ذهن می‌آوریم می‌تواند به یک روایت متصل شود، این در حالی است که این روایت ساختگی بوده یا ما پیرو روایت هستیم، اما بهترین گزینه این است که من راوی بوده نه اینکه شنونده روایت دیگری باشم.
روایت‌ها بخش جدایی‌ناپذیر شهرشناسی هستند
طراح فضاهای علمی و مدرس نجوم تاکید کرد: روایت‌ها بخش جدایی ناپذیر شهرشناسی هستند و چه به‌عنوان مصرف کننده یا تولید کننده شما وامدار روایت هستید، یعنی روایت کردن و روایت ساختن را باید بخشی از شهر برشمرد، چراکه روایت بی‌طرفه از شهر نداریم.
نوروزی ادامه داد: کاری که روایت در برابر شهر انجام می‌دهد، این است که نمی‌تواند در برابر تغییر بایستد؛ درواقع روایت‌ها تغییرها را معنا، تفسیر و توجیه یا در برابر آنها مقاومت می‌کنند و شکننده نیستند.
شهری که روایت نداشته باشد، شهر آواره و بی صاحبی است
وی گفت: روایت‌ها تغییرات شهرها را ضبط می‌کنند و در سیاستگذاری سهیم هستند، این شکل دادن هوشمندانه خودش را در مالکیت فردی شهرها نشان می‌دهد و همه ما خودمان را مالک بخشی از شهر می‌دانیم و شهری که روایت نداشته باشد شهر آواره و بی صاحبی است. نوروزی خاطرنشان کرد: تعریف مالکیت فردی به اجتماعی در شهرها بسیار کارآمد است و نقش من و شما را در تصمیم‌گیری‌ها مشخص می‌کند و در صورتی که شهر و جغرافیای من دارای روایت مطلوبی باشد من تبدیل به فردی می‌شوم که در شهر تأثیرگذار هستم.
طراح فضاهای علمی و مدرس نجوم گفت: شهرسازان و سیاست‌گذاران راویان اصلی یک شهر هستند و شهرسازان علاوه بر روایان نخست، روایت‌پذیران اول نیز هستند.
نوروزی ادامه داد: کارفرمایان شهرسازی باید از ساکنان باشند تا بتوانند همزمان که تولید می‌کنند به راحتی فضا را تغییر دهند؛ راویان سطح دومی نیز در شهر وجود دارند که شهروندان را شامل می‌شود، زمانی که شهر نفع اجتماع را از دست بدهد، فقیر خواهد شد و آن موقع است که فرد یا جامعه ثروتمند می‌تواند تکه‌ای از شهر را بردارد و کاری انجام دهد.
وی تاکید کرد: روایت شهری، زمانی که برای هدایت و تولید ثروت جمع شود، برنده خواهد شد، بنابراین شهر بدون روایت، وجود ندارد و روایت‌ها باید قابلیت این را داشته باشند که نور را به روایت‌های گذشته بیندازند.
نوروزی اضافه کرد: اگر بافت شهری یا طرحی ایجاد می‌کنیم که روایتی داشته باشد باید خودش را در نقش یک چراغ قوه نشان بدهد و نور بیندازد و در صورتی که نتواند این کار را انجام دهد یا نمایش غلط بدهد زمین خواهد خورد.
طراح فضاهای علمی و مدرس نجوم با بیان اینکه روایت در نقش برنده نور، چسب و تار عنکبوت است، گفت: چسب‌های زیادی در شهرها وجود دارد و اگر روایت شما نتواند تکه‌های باقی مانده و فراموش شده را به هم بچسباند قدرتی بیش از روایت‌های شما وجود دارد.
نوروزی ادامه داد: روایت باید علاوه بر نقش نور و چسب در نقش تارعنکبوت هم بازی کند و در اینجا تار عنکبوت یک لانه برای شهر است، درواقع روایت شما باید این قابلیت را داشته باشد که لانه جدیدی برای شهروندان پیدا کند.
وی با تاکید بر اینکه برای داشتن روایت‌های شهری موفق چهار پیش نیاز لازم است، گفت: یک شهروند باید شنونده و بیننده خوبی باشد، در حقیقت شهروندان باید روایت‌های متنوع و متکثر شهر را بشنوند و به آنها آگاه شوند، همچنین عمیق فکر کنند و باید بررسی کنند پشت روایت‌های شهری چه مسأله‌ای وجود دارد.
طراح فضاهای علمی و مدرس نجوم با اشاره به مشارکت جو بودن شهروندان ادامه داد: از راویان سطح دوم و مردم نیز باید استفاده شود و شرایط را به گونه‌ای فراهم کنید تا آدم‌های دیگر بتوانند برای شهر روایت بیاورند، در این صورت ثروت شما زیاد خواهد شد. نوروزی با بیان اینکه پیش نیاز چهارم داشتن پذیرندگی و کنترل‌گری است، ادامه داد: تمام نظرات را بپذیرید و تا جایی که خط رقیب شما را شکست نداده است، ادامه دهید مگر مادامی که خطا باشد.
وی افزود: با این چهار پیش نیاز می‌توان روایت معطوف ثروت داشت، چراکه تمام روایت به بازیگر نیاز دارد و روایتگر مردم هستند.
به گزارش ایمنا، سلسله نشست‌های تخصصی بازآفرینی شهری هر هفته توسط «دبیرخانه انتقال تجربیات بازآفرینی منطقه دو کشور» برای مسئولان و تصمیم‌گیران حوزه بازآفرینی شهری شاغل در فرمانداری‌ها، شهرداری‌ها و استانداری‌های چهار استان اصفهان، فارس، قم و یزد برگزار می‌شود.
نظر شما