به گزارش خبرنگار ایمنا، یوزپلنگ آسیایی گونه‌ای در معرض انقراض است که در حال حاضر قلمرو آن محدود به بخش‌هایی از ایران شده است و جمعیت آن نیز در وضعیت مناسبی قرار ندارد؛ در سال‌های اخیر با استفاده از روش‌های مختلفی از جمله حفاظت از زیستگاه‌ها و تکثیر در اسارت در منطقه توران سعی در جلوگیری از انقراض این گونه با ارزش شده است.
بعد از بارورسازی «ایران» در توران و تلف شدن هر سه توله یوزی که به دنیا آمدند، لزوم بازنگری در طرح تکثیر در اسارت بیشتر احساس شد، البته همچنان مسئله حفاظت از این گونه در زیستگاه خود اهمیت بالایی دارد.
پیگیری پروژه «تکثیر یوز» در یک کمیته ویژه
حسن اکبری، معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست اظهار کرد: یکی از نقص‌های ما در مسئله حفاظت از یوز تمرکز بر حفاظت این گونه در زیستگاه توران بود، اما با توجه به گسترده بودن زیستگاه این گونه، تلاش می‌کنیم امنیت آن را در اطراف توران نیز فراهم کنیم.
وی درباره سایت تکثیر یوز در توران و آخرین وضعیت آن همچنین اقدامات انجام شده در این زمینه افزود: موضوع یوزپلنگ از مواردی است که به‌طور خاص برای آن برنامه‌ریزی می‌شود و تلاش کردیم که از سازمان برنامه و بودجه اعتبار مورد نیاز را دریافت کنیم، اما با استقبال آن‌ها مواجه نشدیم با این حال اقدامات لازم را انجام دادیم و بعد از یک دهه رفت و برگشت و مذاکرات بین سازمانی و نظارت در این دولت موفق شدیم که برای ایمن‌سازی جاده میامی - سبزوار برای یوزپلنگ وزارت راه اقدامات مناسبی را انجام دهد.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: در این راستا وزارت راه و شهرسازی ۱۰ کیلومتر نورپردازی و پنج کیلومتر فنس‌کشی جاده که اقداماتی هزینه‌بر هستند را تأمین اعتبار و مقدمات اجرای کار را فراهم کرد؛ در زمینه نصب علائم و هشدارهای حاشیه جاده و مرمت و هر موردی که برای ایمنی جاده لازم است، وزارت راه پای کار آمده است و امیدواریم که همکاری ادامه داشته باشد، چراکه در این صورت می‌توانیم گام مهمی در جهت حفظ یوز در زیستگاه‌ها برداریم.
وی ادامه داد: در شمال توران نیز زیستگاه بسیار مهمی در میان توران و میاندشت واقع شده است که اقدامات اولیه برای حفاظت از آن را آغاز کرده‌ایم، ابتدا قصد داشتیم به منظور حفاظت از این منطقه، آن را به مناطق چهارگانه الحاق کنیم اما چون این کار نیازمند تأیید دستگاه‌های مختلفی مانند منابع طبیعی و وزارت صمت بود، این اتفاق نیفتاد بنابراین به سمت و سوی اقداماتی همچون استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی برای حفاظت رفتیم که اقدامات اولیه آن انجام شده است.
اکبری گفت: داخل توران اقداماتی همچون تخصیص تجهیزاتی همچون موتورسیکلت، دو دستگاه خودروی خارجی، مرمت و افزایش تعداد منابع آبی نیز انجام شده است. در حوزه تملک حقوق عرفی نیز اقدامات گذشته را ادامه دادیم و بخشی خریداری شده و بخشی دیگر نیز تا پایان سال خریداری خواهد شد.
وی درباره اقداماتی که در زمینه تکثیر یوز انجام شده است، اظهار کرد: تکثیر یوز پروژه‌ای است که بارها به آن اشاره شده است. فرصت‌های اجتناب‌ناپذیری در اختیار ما قرار گرفته است و تاکنون نیز دو قلاده توله ماده به نام‌های «آذر» و «توران» همچنین یک توله یوز ماده به نام «ایران» و یک قلاده یوز نر تقریباً پیر به نام «فیروز» را داریم که نیاز است تا برای حفاظت از آن‌ها برنامه داشته باشیم.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: پروژه تکثیر یوز در یک کمیته ویژه در حال پیگیری است تا بتوانیم از ظرفیت «ایران» دوباره استفاده کنیم و با کمک تجربه به دست آمده بتوانیم فرایند توله گرفتن از «ایران» را دنبال کنیم. این پروژه در قالب کمیته‌های مفصلی در حال پیگیری است که یا در همان سایت انجام شود یا یک سایت در استانی دیگر با استفاده از منابع اعتباری خارج سازمان ایجاد شود. این اقدام نیز با کمک حامیان مالی برخی استان‌ها که حاضرند به‌طور ویژه‌ای از تکثیر یوز در استان‌های خود حمایت کنند، عملی می‌شود. در مورد این موضوع نیز بحث شده است و بر اساس نظر متخصصان خارج از سازمان درباره این موضوع تصمیم‌گیری خواهد شد.
وی خاطرنشان کرد: برای ایجاد سایت تکثیر یوز اقداماتی همچون فراهم کردن زیرساخت‌های اولیه از قبیل کلینیک صحرایی و ایجاد محیط مناسبی برای تحرک کافی «ایران» و توله‌هایش انجام شده است، امیدواریم بتوانیم پروژه موفق‌تری را نسبت به گذشته در سایت تکثیر دنبال کنیم. اگرچه همچنان معتقدیم که ما باید بیشترین انرژی و اعتبار را برای حفاظت یوز در زیستگاه اصلی آن هزینه کنیم اما تلاش می‌کنیم که از ظرفیت‌های تکثیر هم به بهترین شکل استفاده کنیم.
بررسی نقاط قوت و ضعف پروژه تکثیر در اسارت
پیش‌تر نیز غلامرضا ابدالی، مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست با ارائه گزارشی از آخرین وضعیت «آذر» و «توران» دو توله‌یوز آسیایی، درباره پروژه تکثیر در اسارت اظهار کرد: سعی می‌کنیم نقاط قوت این پروژه را تقویت و نقاط آسیب و ضعف را برطرف کنیم.
وی درباره آخرین وضعیت «آذر» و «توران» افزود: آذر و توران هم‌اکنون در پارک ملی توران و در سایت توران نگهداری می‌شوند و وضعیت جسمانی مناسبی دارند.
مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست در مورد وضعیت جسمانی «ایران» تصریح کرد: ایران نیز در وضعیت مناسبی به سر می‌برد و مسئله غیرطبیعی در آن مشاهده نمی‌شود.
وی درباره بازنگری در طرح تکثیر یوز در اسارت اضافه کرد: تمام تصمیم‌گیری‌هایی که در مورد سایت تکثیر و آینده توران انجام می‌شود با مشورت کمیته‌های تخصصی گرفته می‌شود، این کمیته ترکیبی از دامپزشکان سازمانی و دامپزشکان غیرسازمانی، متخصصان و صاحب‌نظران دانشگاهی است.
ابدالی تاکید کرد: ما به‌طور قطع دستورالعمل‌ها را بازنگری خواهیم کرد و نقاط قوت آن را تقویت و نقاط آسیب و ضعف را برطرف می‌کنیم.
نظر شما