به گزارش خبرنگار ایمنا، بر اساس اظهارات مسئولان مربوطه، با توجه به داده‌های کنونی مدل‌های عددی به احتمال زیاد (۵۰ تا ۷۰ درصد) با بارش‌هایی در حد نرمال تا بیش از نرمال مواجه خواهیم بود و این پیش‌بینی‌ها به‌صورت یقینی و صددرصد نیست.
بر اساس شاخص‌های موجود و مدل‌های عددی، بارش پاییزی و نیمه اول زمستان در حد نرمال تا فراتر از نرمال پیش‌بینی شده است و شدت تغییرات آن در هر منطقه می‌تواند متفاوت باشد که باید برای پیش‌بینی مقدار بارش به مدل‌های پیش‌بینی کوتاه مدت و چند روزه رجوع کنیم.
احد وظیفه، رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور، اظهار کرد: بر اساس مدل‌های پیش‌بینی فصلی هواشناسی با احتمال ۴۰ تا ۶۰ درصد، کل مساحت افغانستان در ماه‌های نوامبر، دسامبر و ژانویه بارش‌های نرمال تا فرا نرمال خواهد داشت و در ماه نوامبر با احتمال ۵۰ تا ۷۰ درصد در حد نرمال تا بیش از نرمال برآورد می‌شود.
وی افزود: به‌طور کلی برآیند خروجی مدل‌های پیش‌بینی فصلی نشان می‌دهد که حوضه‌های آبریز رودخانه هیرمند و تالاب هامون در چند ماهه نخست سال آبی جدید، با احتمال ۴۰ تا ۷۰ درصد بارش تجمعی در حد نرمال تا بیشتر از نرمال خواهند داشت.
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور تصریح کرد: با وارد نشدن آب از افغانستان و رخداد خشکسالی طولانی مدت بسیار شدید و استثنایی در حوضه هامون، بستر دریاچه به طور کامل خشک شده و در حال حاضر کانون خیزش گردوخاک شرق کشور است.
تعیین رشد ۷۰ درصدی بارش‌ها در کشور قطعیت دارد؟
پیش از این، صادق ضیاییان، رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا کشور در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با بیان اینکه امسال بارش‌های پاییزی نسبت به بلند مدت ۳۰ ساله در کشور بیشتر از حدنرمال است، می‌گوید: تقویت جریانات ال‌نینو یا فاز گرم بر میزان بارندگی‌ها کشور در پاییز بسیار تأثیرگذار است و با بارش‌ها در برخی نقاط نسبت به میانگین بلندمدت، شرایط مناسب‌تری را در مقایسه با سال گذشته تجربه خواهیم کرد، اما براساس پیش‌بینی‌های فصلی که ایران بزرگترین ترسالی‌های خود را در پاییز امسال دارد، چنین مباحثی صحت ندارد.
وی ادامه می‌دهد: درواقع این رویداد زمانی حقیقت دارد که با جمع‌آوری آمارهای بارش‌ها و مقایسه آنها با بلندمدت، رکورد بزرگترین ترسالی را ثبت کنند، چراکه رکوردها قابل پیش‌بینی نیستند، بلکه براساس پیش‌بینی‌ها رخدادها را نسبت به ارقام و عددهای آماری اطلاع‌رسانی می‌کنند، لذا در حال حاضر نمی‌توانیم چنین اظهارنظرهایی را بیان کنیم.
رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا کشور در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه براساس مدل‌های، میزان بارش‌ها نسبت به میانگین در برخی نقاط کشور بالای ۷۰ درصد رشد اعلام شده است، اظهار می‌کند: این موضوعات به هیچ‌وجه صحیح نیست زیرا چنین پیش‌بینی‌های فصلی تنها احتمالات است. برای نمونه می‌گویند با احتمال ۴۰، ۵۰ یا ۷۰ درصد بارش‌ها بیش از حدنرمال خواهد بود، اما تعیین دقیق بارش‌ها با ۷۰ درصد بیشتر از میزان طبیعی در حال حاضر مشخص نیست، زیرا این دو گزینه با هم کالا متفاوت است.
وی می‌افزاید: پدیده ال‌نینو بدین معنی است که بخش‌های مرکزی و شرقی اقیانوس آرام از شرایط نرمال خود گرم‌تر می‌شود. نوسان جنوبی یک شاخص دور پیوند است که می‌تواند بر بارش‌های پاییز و زمستان کشور ایران به ویژه بارندگی‌های جنوب غرب و نیمه جنوبی کشور ایران تأثیرگذار باشد. لذا جریانات ال‌نینو یا مثبت، معمولاً با پربارشی همراه خواهد بود. البته این رویداد هم صد درصدی و قطعیت ندارد و با احتمال بسیار چنین رویدادی پدیدار می‌شود اما بازهم هیچ موضوعی حتمی نیست.
ضیاییان می‌گوید: رویداد لانینا چرخه مخالف ال‌نینو است و نشان دهنده سرد شدن تناوبی سطح دریا در مرکز شرقی خط استوا روی اقیانوس آرام است که با جریانات لانینا در کشور عمدتاً با کم‌بارشی مواجه هستیم.
وی خاطرنشان می‌کند: زمانی که میزان بارش‌ها از میانگین بارندگی‌های ۳۰ سال گذشته بیشتر باشد، پدیده ترسالی در کشور اتفاق خواهد افتاد، اما با کم‌بارشی‌ها، خشکسالی با درجات متفاوت پدیدار می‌شود.
پیش‌بینی افزایش بارش‌ها از نیمه دوم مهر در کشور
احد وظیفه، رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور، در مصاحبه‌ای دیگر، اظهار کرد: شمال شرق کشور و خراسان رضوی با بیشترین میزان ناهنجاری و کمبود بارش مواجه بود، به‌طور کلی تنها ۹۸ میلیمتر بارندگی در سال آبی گذشته دریافت کرد و این درحالی است که میزان این بارندگی‌ها باید به ۲۰۸ میلیمتر در یک سال آبی می‌رسید یعنی حدود ۱۱۰ میلیمتر معادل با ۵۳ درصد با کاهش بارندگی نسبت به حد نرمال مواجه بود. خراسان شمالی ۲۱ درصد، خراسان جنوبی ۳۰ درصد، کرمان ۳۸ درصد و سیستان بلوچستان نیز ۴۳ درصد بارش‌های کمتر از نرمال را تجربه کردند.
وی با تاکید بر اینکه بارندگی‌ها در نیمه‌شمالی کشور نیز کمتر از نرمال بود، افزود: تنها محدوده‌ای که بارندگی نرمال در شهریور سال جاری داشت، تنها حوزه غرب و جنوب غرب کشور بود، یعنی از کردستان به پایین بارش‌های در حد نرمال بود. در جنوب فارس و جنوب شرق کشور بارندگی‌ها زیر حد نرمال گزارش شدند. در تهران نیز حدود ۴۱ درصد بارندگی‌ها کمتر از نرمال بود، چراکه این استان باید تا این بازه زمانی ۲۸۰ میلیمتر بارندگی دریافت می‌کرد، اما میزان بارش در این استان تنها به ۱۶۴ میلیمتر رسید و حدود ۱۱۵ میلیمتر بارندگی‌ها نسبت به نرمال کاهش داشت این درحالی است که میزان بارندگی‌های تهران حتی نسبت به سال گذشته نیز کاهش داشته است و مجموع این مسائل نشان‌دهنده این است که ما سال بسیار بد و خشکسالی شدیدی را تجربه کردیم و به جز مناطق غربی و جنوب غربی، کشور خشکسالی شدیدی را تجربه کرد.
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی ادامه داد: بر اثر این خشکسالی شدید سه ساله رودخانه‌ها کم‌آب، کشاورزی از این کم‌آبی و خشکی متأثر و دامداری مناطق شمالی، شمال شرق، شمال غرب و نیمه‌شرقی کشور تأثیرات شدیدی را بر اثر خشکسالی و کم‌آبی متحمل شده‌اند.
تجربه دمای ۱.۹ درجه سانتی‌گرادی بیش از حد نرمال در یک ماه اخیر
وی درباره وضعیت دمایی کشور در آخرین ماه تابستان، گفت: شهریورماه یک ماه بسیار گرم بود، به‌طوری که میانگین دمای کشور ۱.۹ درجه سانتی‌گراد بیش از نرمال ثبت شد. این بی‌هنجاری دمایی به‌ویژه در شرق و جنوب شرق کشور، مانند یزد به میزان ۲.۳، کرمان ۲.۱، خراسان جنوبی ۲.۹، قم ۲.۹، اصفهان ۲.۵ و سیستان و بلوچستان ۲.۴ و تهران ۱.۶ درجه سانتی‌گراد نمود بیشتری پیدا کرد و این استان‌ها به‌طور میانگین بی‌هنجاری دمای زیادی بین ۲.۵ تا ۳.۵ درجه گرم‌تر از نرمال را تجربه کردند.
وظیفه با تاکید بر اینکه ۱.۶ درجه یا دو درجه بی‌هنجاری دمایی برای یک ماه میزان بسیار بالا و قابل‌توجهی است، اضافه کرد: کمبود بارندگی‌ها با میزان بالای بی‌هنجاری دمایی می‌تواند اثر تخریبی مضاعفی همچون تبخیر شدید آب و از بین رفتن پوشش گیاهی و مناطق جنگلی در فلات مرکزی، دامنه‌های البرز و شمال کشور می‌شود، به‌طوری که چهره آنها نمایانگر پاییز است، در صورتی که در حال حاضر در روز اول پاییز هستیم و غالب گیاهان خشک شده‌اند یا برگ درختان زرد شده است و دلیل آن گرمای بیش از حد نرمال و کمبود آب است.
وی ادامه داد: به‌طور کلی بر اساس پیش‌بینی‌های گذشته طی سال جاری و فصول قبلی نیز بی‌هنجاری دمایی بسیار زیادی داشتیم. از ابتدای فصل تابستان میانگین دمای هوا ۱.۲ درجه سانتی‌گراد بالاتر از حد نرمال بود. از ابتدای سال نیز کشور میانگین دمای ۱.۱ درجه سانتی‌گراد بیش از حد نرمال را تجربه کرد. تنها در یک بازه زمانی کوتاه طی زمستان برخی استان‌ها دمای کمتر از حد نرمال را تجربه کردند، اما در سایر روزهای سال میانگین دمای هوا بیش از حد نرمال بود.
تجربه پاییز گرم طی امسال
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی درباره وضعیت دما و بارش هوا طی فصل پاییز، اظهار کرد: طبق پیش‌بینی‌های انجام شده به‌تدریج از نیمه دوم مهرماه بارندگی‌ها افزایش می‌یابد و انتظار داریم که ابتدا سواحل شمالی کشور را در برگیرد سپس به عرض‌های پایین‌تر منتقل شود. به‌طور کلی پاییزی با بارش‌های نرمال و حتی بیش از حد نرمال مورد انتظار است. امیدواریم که بارش در سطح مناسبی باشد و تا حدودی بتوانند کم‌بارشی و خشکسالی سه‌ساله را جبران کنند این در حالیست که برای پاییز دمایی بالاتر از حد نرمال نیز پیش‌بینی می‌شود.
وی ادامه داد: با وجود اینکه تمام مدل‌های هواشناسی نشان‌دهنده دمای بیش از حد نرمال برای فصل پاییز هستند، اما همچنان نمی‌توانیم با قطعیت به این موضوع تاکید داشته باشیم.
امید برای جبران کم‌آبی سدهای کشور با بارش‌هایی پاییزه و زمستانه
وظیفه تصریح کرد: سدهای جنوب غرب کشور به دلیل بارندگی‌های سال گذشته تا حدودی وضعیت مناسبی دارند، اما میزان آب سدهایی که در عرض‌های شمالی و نیمه شرقی، مرکزی و فلات مرکزی هستند بسیار کمتر از حد معمول است، به‌خصوص استان تهران که از نظر آب در محدودیت بسیار زیادی قرار دارد و امیدواریم بارش‌های پاییزه و زمستانه بتواند تا حدودی این کم‌بارشی‌ها را کاهش دهد اما به طور قطع با توجه به خشکسالی شدید و پیاپی سه ساله، بارش‌های نرمال و حتی بیش از حد نرمال دو فصل نیز این کم‌بارشی‌ها را جبران نخواهد کرد و ما همچنان باید شیوه‌های مدیریت منابع آبی و آبخیزداری را در کشور توسعه دهیم تا بتوانیم به حفظ آب و خاک کشور کمک کنیم و اثرات زیان‌بار تغییرات اقلیمی را کاهش دهیم.
وی خاطرنشان کرد: بارندگی ۵۰ تا ۷۰ درصد بیش از حد نرمال انتظار می‌رود. این شرایط می‌تواند برای کشت دیم بسیار مفید باشد، البته این بارش‌ها در صورتی برای کشت دیم مناسب است که پیش از این در آن منطقه کشاورزی انجام شده باشد یعنی کویری نباشد، چراکه خاک کویر حاصلخیز نیست و قابلیت کشت و برداشت ندارد این درحالی است که بسیاری از مناطقی که کشت دیم در آنها انجام می‌شد خشک شدند و از بین رفتند.
نظر شما