به گزارش خبرنگار ایمنا، با وجود همکاری‌های همه جانبه، پادمانی و دائمی کشورمان با آژانس انرژی اتمی، رافائل گروسی مدیر کل این آژانس بار دیگر به تکرار ادعاهای بی‌پایه و اساس و به احتمال زیاد نیابتی خود پرداخت تا تهران هم در واکنش به این ادعاها مجوز فعالیت هشت بازرس آژانس در ایران، با ملیت‌های آلمانی و فرانسوی را لغو و تعلیق کند.
این اقدام کشورمان هر چند مسبوق به سابقه است، اما در رابطه با چند ملیت خاص غربی و به این شکل با سرعت و بلافاصله پس از ادعاهای بی‌اساس مدیرکل آژانس انرژی اتمی تا به امروز سابقه نداشته و نشان از عزم کشورمان در تداوم اقدامات راهبردی در روابط خود بر اساس احترام متقابل، دیپلماسی عزتمندانه و به دور از سیاسی کاری و قرار گرفتن تحت فشار دیگر کشورها دارد.
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه کشورمان در همین رابطه و پس از صدور بیانیه سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان، اعلام کرد: اعمال فشار سیاسی علیه ایران در شورای حکام آژانس نتیجه معکوس دارد.
پس از این اظهارات و تصمیم ایران مبنی بر تعلیق تعدادی از بازرسان اروپایی بود که «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در بیانیه‌ای اعلام کرد که ایران فعالیت چند بازرس با تجربه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را لغو کرده است.
گروسی تاکید کرد: «این بازرسان از جمله با تجربه‌ترین کارشناسان آژانس با دانش منحصر به فرد در فناوری غنی سازی هستند. آنها فعالیت‌های راستی آزمایی ضروری را در تاسیسات غنی سازی ایران که تحت پادمان‌های آژانس هستند، انجام داده‌اند و با تصمیم امروز ایران به صورت موثر یک سوم از با تجربه‌ترین گروه بازرسان آژانس که برای ایران تعیین شده‌اند، حذف شدند»
«لارنس نورمن» روزنامه‌نگار فعال در موضوعات هسته‌ای با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس درباره اظهارات گروسی به نقل از او نوشت: مدیرکل آژانس می‌گوید که بازسازی تصویر دقیقی از فعالیت هسته‌ای ایران بدون آن (فیلم دوربین‌ها) غیرممکن خواهد بود.
اما مطابق با اعلام شماری از کارشاسان، امروز بالغ بر ۴۵ درصد بازرسی‌ها از بین ۷۰ کشور فقط روی ایران متمرکز شده و ایران بارها در سالیان گذشته ثابت کرده مسیر انحرافی را طی نکرده و با آژانس همراهی کرده است.
این رفتارها و ادعاهای تکراری نشان می‌دهد آژانس مسیر حقوقی را دنبال نمی‌کند و به دنبال سیاسی‌کاری بر اساس خواسته طرف‌های غربی و حتی آمریکایی است.
امروز و همزمان با برپایی نشست سازمان ملل و احتمال شکل‌گیری برخی گفت‌وگوها و دیدارها، تصمیم قاطعانه ایران در برابر رفتارهای آژانس، یک اهرم موثر و عملگرا به کشور می‌دهد تا در مذاکرات احتمالی در ازای دریافت امتیازهای اقتصادی و مالی، تعهدات پادمانی مرتبط با انرژی اتمی را انجام دهد.
رویکرد اروپایی‌ها در قبال ایران سخت گیرانه‌تر شده است
علی امیدی، کارشناس مسائل بین‌الملل در همین رابطه در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، اظهار کرد: امروز شاهدیم با تصمیم ایران مبنی بر ممانعت از بازرسی بازرسان چند کشور اروپایی تحول جدیدی بین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، اتحادیه اروپا و ایران ایجاد شده است.
وی خاطر نشان کرد: بعد از به قدرت رسیدن جو بایدن در ایالات متحده و شروع جنگ روسیه و اوکراین در کنار تحولات و اغتشاشات سال گذشته ایران، رویکرد اروپایی‌ها نسبت به کشورمان سخت گیرانه‌تر شده است.
کارشناس مسائل بین‌الملل با بیان اینکه اتهام همکاری نظامی ایران با روسیه در نبرد با اوکراین از جمله دلایل این سخت گیری است، افزود: اروپا با همین بهانه به دنبال تشدید فشار بر ایران است؛ همچنین یکی دیگر از ساز و کارهایی که می‌تواند این فشار را تشدید کند از طریق گزارش‌های رسمی است که آژانس انرژی اتمی پس از اجلاس شورای حکام منتشر کرد.
وی اظهار کرد: جمهوری اسلامی ایران طبق مفاد توافقنامه چندجانبه برجام این حق را دارد که اگر دید طرف مقابل برجام را نقض کرد و زیرپاگذاشت، همه یا بخشی از برجام را به حالت تعلیق درآورد؛ این یک اصل در برجام با عنوان همه یا هیچ و به همین عنوان مشهوراست.
امیدی ادامه داد: تا پیش از خروج آمریکا از برجام در زمان دونالد ترامپ آژانس انرژی اتمی در ۱۱ گزارش رسمی تبعیت و همراهی ایران با قعطنامه ۲۲۳۱ و برجام را تایید کرده بود اما بعد از خروج ترامپ از برجام اروپایی‌ها هیچ اقدامی نداشتند و منفعلانه عمل کردند.
وی با بیان اینکه امروز اروپایی‌ها فعال‌تر شده‌اند و برای فشار علیه ایران اتفاق نظر دارند، اظهار کرد: جمهوری اسلامی ایران اما در این بین خنثی و منفعل نیست و در نتیجه تعلیق فعالیت بازرسان اروپایی در تیم بازرسان آژانس یکی از واکنش‌های کشورمان در برابر ادعاها و فشارهای اروپایی‌ها بوده است.
کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: در نظر داشته باشیم در سال ۲۰۲۲ حجم تبادلات تجاری و بازرگانی ایران با قاره اروپا چهار میلیارد دلار بود و کم یا زیاد شدن این موضوع تغییری در تعیین سرنوشت و تصمیم ایران اسلامی ندارد چرا که دولت مستقر رویکرد جدیدی در سیاست خارجی اتخاذ کرده است.
وی خاطر نشان کرد: امروز آمریکا و اروپایی‌ها در یک جبهه در برابر ایران قرار دارند و از همه ابزارهای فشار علیه ایران از جمله شورای حکام آژانس انرژی اتمی استفاده می‌کنند.
امیدی با اشاره به اینکه می‌توان با ساز و کارهایی این مسائل را تعدیل کرد، ادامه داد: به عنوان مثال ایران می‌تواند به آژانس پیشنهاد دهد که به جای کارشناسان و بازرسان فرانسوی و انگلیسی از افراد سایر کشورها مانند چین و روسیه یا کشورهای در حال توسعه استفاده کند.
حداقل اقدام متقابل ایران
ابوالفضل ظهره‌وند، عضو سابق تیم مذاکره کننده هسته‌ای هم در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، اظهار کرد: این واکنش حداقل کاری بود که ایران می‌توانست نسبت به بدعهدی آژانس، به‌ویژه در مواجهه با بیانیه اخیر شورای حکام آژانس انرژی اتمی، انجام دهد.
وی با اشاره به اینکه رافائل گروسی بدون توجه به وظائفی و تعهداتی که آژانس باید در قبال ایران انجام می‌داد سخن گفت، افزود: وی بی توجه به نقش آمریکا و تروئیکای اروپایی در تضعیف برجام و همچنین خروج و نقض برجام از سوی طرف‌های غربی، کماکان مطالبات غیرحقوقی و سیاسی خود از ایران را مطرح و عنوان می‌کرد.
عضو سابق تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان، خاطر نشان کرد: اجرای پروتکل الحاقی با وجودی که امروز از اساس برجامی وجود ندارد و بازرسی‌ها فراپادمانی است، اقدامی بود که در چهارچوب برجام به صورت موقت انجام شد، اما وقتی ایران از همگرایی لازم محروم است و فشارها روی ایران تداوم دارد، انجام این بازرسی‌ها اقدامی بی‌ربط و برخلاف مصالح ملی ایران است.
ای وی تصریح کرد: وقتی سازمانی که باید وظیفه خود را طبق اساسنامه و در چهارچوب ان‌پی‌تی مسائل فنی و حقوقی را دنبال کند کار سیاسی انجام می‌دهد، باید انتظار این چنین واکنش‌هایی را هم داشته باشد.
نظر شما