به گزارش خبرنگار ایمنا، امام رضا (ع) را می‌گویم؛ همان شخصیتی که سراسر نورانیت است و انوار قدسی‌اش هر صبح و شام در مشهدالرضا تلالو دارد و می‌درخشد.
روزهای پایانی ماه صفرالمعظم که از راه می‌رسد ناخودآگاه این خورشید عالم‌تاب مشهدالرضا است که به خاطرت خطور می‌کند و بند دلت را بندبند می‌کند و تو را به سوی نور فرا می‌خواند.
۱۲۰۰ سال پیش از این مأمون، پسر ملعون هارون عباسی، برای مشروع جلوه دادن حکومت خود، علی ابن موسی‌الرضا (ع) را به ایران و ولایت مرو فراخواند. امام هفت ماه و اندی، از مدینه تا خراسان را طی کرد تا به مشهدالرضا رسید و در این مدت وجود منور امام به ساکنان و رهگذران قریه‌ها و ولایات متعدد، در مسیر نورافشانی کرد.
آقا ثامن‌الحجج علی ابن موسی‌الرضا (ع) درمدت امامت ۲۰ ساله خودشان، پایه‌های علم و ایمان را برای محبان و ارادتمندان خود در ابعاد مختلف استوار و زمینه‌های دانش، تفکر و تدبر را در جامعه اسلامی ایجاد و در این باره حجت را بر همگان تمام کردند.
مناظره‌های ماندگار و اثرگذار
امام رضا فرزند امام موسی کاظم (ع) است و همچون پدر بزرگوارش، نقش به سزایی در توسعه حوزه معارف اسلامی و تربیت شاگردان برجسته داشته است.
حضرت رضا (ع) پشتوانه علمی استواری برای پیشبرد آرمان‌های فرهنگی و معنوی خاندان رسالت بود. ایشان در زمان حیات پدر بزرگوارشان در بسیاری از امور به عنوان وکیل و نماینده امام کاظم (ع) معرفی می‌شدند، نقش بسیار مهمی در نگهبانی از فرهنگ و فقه تشیّع و حفظ شاگردان و هدایت شیعیان داشتند.
مناظرات برجسته امام رضا (ع) از جمله فعالیت‌ها و برنامه‌های شاخص اعتقادی و سیاسی است که در آن دوره که شرایط جامعه به‌گونه‌ای بوده که فضایی باز برای افکار و عقاید غیراسلامی هم وجود داشت و مطرح می‌کردند.
آن دوران ترجمه کتاب‌های یونانی و غیریونانی در جامعه اسلامی، فعالیت گروه‌های مختلف اعتقادی و تحولات دوران حکومت مأمون عباسی که فضایی بازتر را برای نشر تفکرات ایجاد کرده بود، باعث شد که امام در مناظرات حاضر شوند و با همین شیوه، مروج اسلام ناب و دین حقیقی باشند.
امام رضا (ع) در این مناظره‌ها با صبر و حوصله و منطق پاسخ می‌دادند و مباحثه می‌کردند و از طرفی به طرف‌های مقابل در مناظره هم، میدان می‌دادند و حرف و سخنشان را می‌شنیدند.
این هنر بی بدیل امام در مسیر دست‌یابی و نیل به حقیقت‌یابی و حقیقت‌گرایی بود که با ابزار مناظره حاصل می‌شد و علم و دانش قدسی امام را به رخ مدعیان می‌کشید.
حاکمیت عقل در مناظره‌های امام هشتم (ع) با طرف‌های مقابل و مدعی، نقطه ثقل عمل امام در برابر مدعیان و شبهه داران و صاحب نظران بود، تا امام بدین وسیله حقیقت را از دل تعصب، تقلید و احساسات، حدس و گمان‌ها بیرون بکشد و به طرفین مناظره ارائه کند.
امام رضا به واقع عالم آل محمد بود و بر اصول مشترک بین ادیان، اصل و اساس تربیت جامعه‌های توحیدی و خداگرا تاکید داشت و با وجود سختی شرایط امام در دوران مامون حتی در زمان پذیرش با اکراه ولیعهدی این حاکم ظالم عباسی، این مامون بود که بر حقانیت اهل بیت و امام تاکید کرد و اعتراف کرد که حق و حقیقت باید به مسیر خود بازگردد.
مردم آن زمان می‌دانستند که امام با اکراه ولیعهدی مامون را قبول کرده چه اینکه امام هنگام وداع با اهل بیتشان فرودند بر من گریه کنید تا اینگونه نیست سو جور عباسیان را نشان دهند، اما امام رئوف همین ولیعهدی ناخواسته را هم به فرصت بدل کردند و با تریبون و امکانات خلافت، دین و امامت و ولایت را تبلیغ کردند و اهداف نورانی و قدسی خودشان را پیش بردند.
جایگاه پررنگ علم در احادیث رضوی
احادیث و آموزه‌های رضوی مملو از تاکید و توصیه درباره علم و اندیشه‌ورزی و دانایی است، چنان که می‌فرمایند: از بالاترین عبادات، تفکر است؛ تفکر در نعمت‌ها، الطاف الهی، خلقت و آفرینش.
عالم آل محمد (ع) تفکر را برای جامعه معاصر خود و آیندگان عبادت دانسته‌اند و در روایتی دیگر فرموده‌اند: قلب آدمی با علم زنده می‌شود.
امام رضا (ع) در تبیین جایگاه امامت و اینکه چه کسی باید رهبری مردم را عهده‌دار باشد، بسیار کوشیده و موفق عمل کردند؛ همین تبیین، روشنگری و تأثیری که بر مردم داشت، سبب شد مأمون عباسی در نهایت حضرت (ع) را در سناباد توس به شهادت برساند.
یادداشت از: محمود افشاری خبرنگار ایمنا
نظر شما