به گزارش خبرگزاری ایمنا، صنعت داروسازی از سال‌ها پیش در کشور فعال بوده است و علاوه بر تأثیری که در حوزه سلامت دارد، با توجه به هزینه‌های بالای حوزه بهداشت و درمان، نقش به‌سزای آن در اقتصاد کشور بدون انکار است؛ تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی بیش از ۹۰ درصد داروهای موردنیاز کشور از خارج از کشور وارد می‌شد و شرکت‌های داروسازی داخل کشور نیز چند ملیتی بودند و داروهای ساده را به‌صورت تحت لیسانس از شرکت مادر تولید می‌کردند.
در این بین، با پیروزی انقلاب اسلامی تمام کارخانه‌های داروسازی تحت پوشش سازمان صنایع ملی قرار گرفت و مانند دیگر صنایع کشور، به دلیل محدودیت و تحریم‌هایی که برای کشور اعمال شده بود، شرکت‌های ایرانی به خودکفایی رسیدند و در حال حاضر بیش از ۹۵ درصد داروهای موردنیاز کشور توسط شرکت‌های ایرانی و داخل کشور تهیه می‌شود.
استان اصفهان نیز با داشتن نیروی انسانی متخصص در حوزه داروسازی و پژوهشگران برتر و کارخانه‌ها و شرکت‌های تولیدی دارو از سوی دیگر، یکی از مهم‌ترین استان‌ها در این حوزه به شمار می‌رود؛ با توجه به اهمیت داروسازی در کشور، آخرین اطلاعات این حوزه و جایگاه استان اصفهان در این امر، با محمود اعتباری، معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اصفهان گفت‌وگویی داشتیم که شرح آن را در ادامه می‌خوانید:
ایمنا: حوزه داروسازی ایران چطور ارزیابی می‌شود؟
اعتباری: حوزه داروسازی برگ‌های زرینی برای ارائه دارد؛ تأمین داروهای مورد نیاز مردم به دلیل تحریم‌ها دچار مشکل بود، اما در حال حاضر داروسازان ایرانی ۹۷ درصد داروهای موردنیاز کشور را تولید می‌کنند و تنها ۳ درصد داروها از خارج کشور وارد می‌شود، ۵۰ درصد مواد دارویی نیز به همت داروسازان و متخصصان شیمی در کشور تولید می‌شود.
برای اینکه فعالان حوزه داروسازی در کشور بتوانند وظایف خود را به خوبی انجام دهند، نیاز به زنجیره‌ای از همکاری‌ها وجود دارد که از جمله این همکاری‌ها می‌توان به تأمین ارز مناسب دارو، تخصیص به موقع ارز دارو، همکاری بانک مرکزی و همکاری سازمان صنعت، معدن و تجارت اشاره کرد؛ حوزه دارو نیازمند برنامه‌ریزی، آمار و پایش است و بسیاری اوقات مشکلات این حوزه، به دلیل کوتاهی سایر حوزه‌ها است.
ایمنا: جایگاه استان اصفهان در کشور از نظر داروسازی به چه صورت است؟
اعتباری: استان اصفهان رتبه سوم تولید دارو در کشور را دارد، ۱۵ شرکت داروسازی در استان فعالیت دارند که داروهای طبیعی، گیاهی و شیمیایی را تولید می‌کنند و بیشتر از ۵۰ درصد داروهای آنتی‌بیوتیک مورد نیاز کشور توسط کارخانه داروسازی فارابی تولید می‌شود.
می‌توان گفت که استان اصفهان یکی از قطب‌های تولید فرآورده‌های گیاهی در کشور است و کارخانه داروسازی گلدارو، کارخانه داروسازی باریج اسانس و کارخانه‌های داروسازی دیگری در استان فعالیت دارند که به صورت اختصاصی فرآورده‌های گیاهی را تولید می‌کنند.
ایمنا: در استان اصفهان شرکت دانش‌بنیان دارویی فعال است؟
اعتباری: شرکت‌های دانش‌بنیانی نیز در این استان مشغول به فعالیت هستند که تولید فراورده‌های دارویی، آرایشی و بهداشتی، مواد اولیه دارویی، کیت‌ها و تجهیزات پزشکی مورد نیاز را برعهده دارند؛ شرکت‌های تولیدکننده تجهیزات پزشکی استان اصفهان که توسط مهندسان تجهیزات پزشکی اداره می‌شود، سهم قابل توجهی از تولیدات داخل کشور را به خود اختصاص می‌دهند و اصفهان سومین تولیدکننده تجهیزات پزشکی در کشور به شمار می‌رود.
ایمنا: وضعیت استان اصفهان از نظر جایگاه علمی و پژوهشی چگونه ارزیابی می‌شود؟
اعتباری: متخصصان و پژوهشگران داروسازی در استان اصفهان تحقیقات خوبی در حوزه ساخت دارو دارند که به عنوان پژوهش‌های برتر در دنیا هم از آنها استفاده می‌شود، دانشمندانی داریم که در صدر دانشمندان جهان اسلام قرار دارند و در دانشکده دانشگاه علوم پزشکی اصفهان فعالیت می‌کنند.
در حال حاضر در استان اصفهان فرآورده‌های تزریقی و سرم تولید نمی‌شود؛ چند شرکت تولیدکننده فراورده‌های تزریقی در حال تأسیس هستند که از سال گذشته درخواست مربوط به آنها داده شده، مجوزهای آنها مورد تأیید قرار گرفته است و در حال آماده کردن فضا، مکان و تجهیزات برای تولید فراورده‌های دارویی تزریقی هستند.
ایمنا: چه تعداد داروخانه در استان اصفهان فعالیت دارد؟
اعتباری: در استان اصفهان دو دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و کاشان فعال هستند که در حوزه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، بیش از ۹۰۰ داروخانه فعال در اصفهان و سایر شهرستان‌ها وجود دارد که حدود ۵۰ درصد این داروخانه‌ها در شهر اصفهان مستقر هستند.
بسیاری از داروخانه‌های استان به تازگی تأسیس شده؛ با توجه به تغییر آئین‌نامه تأسیس داروخانه‌ها، تسهیلاتی به وجود آمده است و بسیاری از داروسازهای جوان موفق شدند داروخانه تأسیس کنند، ۲۲۸ پروانه تأسیس داروخانه در سال ۱۴۰۱ در کمسیون قانونی دانشگاه صادر شده است.
ایمنا: علت طولانی شدن فرایند دریافت مجوز و تأسیس شرکت دارویی چیست؟
اعتباری: مجوز نهایی تولید فراورده‌های دارویی توسط سازمان غذا و دارو صادر می‌شود؛ سیاست سازمان غذا و دارو، تسهیل و کمک به تولیدکنندگان است، اما به دلیل اهمیت این حوزه، دقت‌نظرهای زیادی انجام و باعث طولانی شدن روند می‌شود.
استانداردهای دقیقی مانند محل قرار گرفتن، تأمین امکانات جانبی، تأثیر آلاینده‌ها بر فرآورده‌ها و کیفیت فرآورده در این حوزه وجود دارد و ممکن است این فرایند به سرعت اتفاق نیفتد، اما سیاست دولت این است که مسیر را کوتاه و تسهیل کند.
ایمنا: صادرات از شرکت‌های تولید داروی داخل استان اصفهان به دیگر کشورها انجام می‌شود؟
اعتباری: اگرچه به‌طورکلی سهم صادرات دارو در کشور به دلایل مختلف پایین آمده است، اما اکنون تولیدات کشور و استان اصفهان به کشورهای هم‌جوار نیز صادر می‌شود.
ایمنا: کمبود سرم در داروخانه‌ها چه علتی دارد؟
اعتباری: بعد از بیماری کرونا، نیاز قابل توجهی به داروهایی مثل آنتی‌بیوتیک و سرم‌ها به وجود آمد، چراکه در دوران کرونا مصرف آنتی‌بیوتیک کاهش یافته بود؛ با به اتمام رسیدن اپیدمی کرونا، شرایط دوباره به حالت قبل برگشت و نیاز به داروهای آنتی‌بیوتیک و سرم نسبت به قبل از کرونا نیز بیشتر و منجر شد که در مواقعی که تولید داخل کم است، این موارد از خارج کشور وارد شود.
در حال حاضر تأمین سرم از طریق افزایش خطوط تولید فراورده‌های تزریقی رخ داده است و دیگر نیازی به واردات سرم نیست، در بیمارستان‌ها و داروخانه‌ها نیز به قدر نیاز سرم ذخیره وجود دارد.
ایمنا: تخلفات داروخانه‌ها و شرکت‌های دارویی چطور بررسی و رسیدگی می‌شود؟
اعتباری: مرجع رسیدگی به تخلفات داروخانه‌ها معاونت سازمان غذا و دارو است که نسبت به بازرسی از داروخانه‌ها اقدام می‌کند و در صورتی که تخلف وجود داشته باشد به ما منتقل می‌شود، کمیسیونی در دانشگاه فعال است که مشکلات در آن مطرح می‌شود و در صورتی که تخلف محرز شود، موضوع به مراجع قضائی منعکس خواهد شد.
گاهی تخلفاتی از طریق سامانه شکایات به دانشگاه می‌رسد که لازم است مراجعه و بررسی مسئله صورت گیرد، حتی امکان دارد یک شهروند در خصوص قیمت دارو یا اصالت آن سوالی داشته باشد که آن را بررسی می‌کنیم و در صورتی که تخلفی وجود داشته باشد، تذکر لازم به آن داروخانه داده می‌شود.
ایمنا: به‌طور متوسط آمار بازرسی‌های ماهیانه و سالانه در استان اصفهان به چه اندازه است؟
اعتباری: در تیرماه سال ۱۴۰۱، طرح دارویار به دنبال تغییر سیاست ارزی اجرا و در ۱۱ روز از ۹۰۲ داروخانه بازرسی ویژه انجام شد؛ سالانه دو بار داروخانه‌ها ارزشیابی می‌شوند و بر اساس استانداردها به آنها امتیاز تعلق می‌گیرد، این ارزشیابی سالانه به این دلیل است که بتوانیم از ظرفیت داروخانه‌ها در عرضه داروهای خاص و داروهای دارای برنامه توزیع استفاده کنیم.
از طریق سامانه ۱۹۰ به شکایات مردم از داروخانه‌ها رسیدگی می‌شود، از طریق سامانه پاسخگویی دانشگاه یا به صورت حضوری نیز شکایات به دست ما می‌رسد و به‌طور میانگین حدود ۱۵۰ مورد شکایت در ماه از طریق سامانه ۱۹۰ ثبت، بررسی و در صورت نیاز برخورد می‌شود؛ در اسفند سال ۱۴۰۱، ۵۳۱ بازرسی از داروخانه‌ها انجام شد که این آمار در تیر سال پیش از آن برابر با ۱۱۸۷ مورد بوده است و به‌طور میانگین حدود ۵۰۰ بازرسی در ماه انجام می‌شود.
نظر شما