به گزارش ایمنا، امروز _یکشنبه دوازدهم شهریورماه_ هم‌زمان با سالروز تولد و درگذشت برخی از بزرگان ایران‌زمین است.
سالروز درگذشت پروفسور محمود حسابی
محمود حسابی (زاده چهارم اسفند ۱۲۸۱ تهران - درگذشته دوازدهم شهریور ۱۳۷۱ سوئیس) دانشمند، فیزیکدان، پژوهشگر، نویسنده و مؤسس بسیاری از سازمان‌های عمده ایران
وی در دانشگاه سوربن فرانسه، در رشته فیزیک به تحصیل و تحقیق پرداخت و در سال ۱۹۲۷ دانشنامه دکترای فیزیک، با ارائه رساله‌ای با عنوان "حساسیت سلول‌های فتوالکتریک" با درجه عالی دریافت کرد.
وی در دانشگاه پرینستون آمریکا با نظر اینشتین، فرضیاتی درباره «بی‌نهایت بودن ذرات» و «عبور نور از مجاورت ماده» ارائه کرد. با اندوخته‌ای از دانش روز و کسب مدارج عالی تحصیلی و علمی در چندین رشته مهندسی و مطالعات جامع در علوم پایه به‌عنوان نخستین فردی که در ایران دارای دکترای فیزیک بود، به کشور بازگشت. بی‌شک می‌توان وی را اولین پایه‌گذار انرژی اتمی ایران دانست.
حسابی، علاوه بر زبان فارسی، به چهار زبان زنده دنیا مانند عربی، فرانسوی، انگلیسی و آلمانی نیز تسلط داشت، همچنین در تحقیقات علمی خود از زبان‌های سانسکریت، لاتین، یونانی، پهلوی (زبان ایرانیان باستان) اوستایی، ترکی، ایتالیایی و روسی استفاده می‌کرد.
نشان «اوفیسیه دولالژیون دونور» همچنین نشان «کوماندور دولالژیون دونور» بزرگترین نشان‌های فرانسه، به وی اهدا شده است.
وی از سوی جامعه علمی جهان به عنوان «مرد اول علمی جهان» در سال ۱۹۹۰ برگزیده و در کنگره ۶۰ سال فیزیک ایران در سال ۱۳۶۶ نیز ملقب به «پدر فیزیک ایران» شد.
حسابی، آثار علمی و اجتماعی فراوانی از خود به‌جا نهاده است که از آن جمله:
تأسیس دانشگاه تهران به فرمان رضاشاه
تأسیس دانشکده فنی
تأسیس مؤسسه ژئوفیزیک
تأسیس مدارس عشایری
تأسیس سازمان انرژی اتمی
تأسیس سازمان هواشناسی
تأسیس رصدخانه جدید
تأسیس فرهنگستان زبان
تأسیس مؤسسه استاندارد
تأسیس انجمن موسیقی
تأسیس رادیولوژی
تأسیس نقشه‌برداری و بسیاری خدمات دیگر
وی همچنین تالیفات زیادی در زمینه‌های علمی، فرهنگی، فیزیک و زبان داشته است. او نابغه‌ای کم‌نظیر بود که عمرش در راه خدمات به ایران و جهان گذشت.
پروفسور حسابی سرانجام در بیمارستان دانشگاه ژنو هنگام معالجات قلبی، در ۹۰ سالگی درگذشت و بنا به خواسته‌اش، در آرامگاه خانوادگی در شهر دانشگاهی تفرش به‌خاک سپرده شد.
زادروز بهمن سرکاراتی
بهمن سرکاراتی (زاده دوازدهم شهریور ۱۳۱۶ تبریز درگذشته بیست‌ونهم خرداد ۱۳۹۲ تهران) استاد زبان‌های باستانی
وی که دارای مدرک دکتری در رشته زبان‌شناسی و فرهنگ و زبان‌های باستانی بود، سال ۱۳۷۰ به‌عضویت پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی درآمد و از آن زمان، علاوه بر عضویت پیوسته، در مقطعی، مدیریت گروه زبان‌های ایرانی، همچنین معاونت علمی و پژوهشی فرهنگستان زبان و ادب فارسی را نیز عهده‌دار بود.
از دیگر فعالیت‌هایش عضویت در هیئت امنای بنیاد ایران‌شناسی، عضویت در شورای علمی این بنیاد، معاونت پژوهشی بنیاد ایران‌شناسی، مدیریت گروه زبان‌شناسی دانشگاه تبریز، عضویت در کارگروه پژوهشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز، ریاست انتشارات و روابط دانشگاهی دانشگاه تبریز، عضویت در کارگروه مرکزی کنگره سالانه تحقیقات ایرانی، ریاست مرکز آموزش زبان دانشگاه تبریز و مشاورت عالی کتابخانه ملی ایران بود.
سرکاراتی تألیفات و ترجمه‌های متعددی در حوزه‌های زبان‌شناسی و زبان‌های باستانی دارد که از جمله آن‌ها «اوستا و هنرنو؛ کارنامه شاهان در روایات سنتی ایران» (ترجمه) «دین ایرانی بر پایه متن‌های معتبر یونانی» (ترجمه) «اسطوره بازگشت جاودانی» (ترجمه) «سایه‌های شکارشده» (شامل ۲۰ مقاله) «مقدمه‌ای بر فلسفه‌ای از تاریخ» (ترجمه) «بررسی جامع زبان فارسی باستان و آثار بازمانده آن»، «بررسی سه فرگرد وندیداد» و «اصطلاحات خویشاوندی در زبان‌های ایرانی» است.
از وی همچنین بیش از ۳۵ مقاله در موضوعات مختلف ادبی و زبانی و تاریخی به‌جا مانده است.
بعضی از آثار:
فرهنگ ریشه‌شناختی افعال زبان فارسی ۱۳۸۳
اوستا و هنرنو
کارنامه شاهان در روایات سنتی ایران (ترجمه) ۱۳۵۰
دین ایرانی بر پایه متن‌های معتبر یونانی (ترجمه) ۱۳۷۷
اسطوره بازگشت جاودانی (ترجمه) ۱۳۷۸
سایه‌های شکارشده (شامل ۲۰ مقاله) ۱۳۷۸
بررسی فروردین یشت: سرود اوستایی در ستایش فروهرها (ترجمه) ۱۳۸۲
گزیده اشعار.
سالروز درگذشت اسماعیل سعادت
اسماعیل سعادت (زاده پنجم مهرماه ۱۳۰۴ خوانسار - درگذشته دوازدهم شهریورماه ۱۳۹۹ تهران) عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی و مترجم متون فلسفی
وی کارشناس ارشد زبان شناسی بود و فعالیت‌هایش در زمینه فرهنگ و کتاب را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
سردبیری مجله معارف، تصدی بخشی از ویرایش مجله نشر دانش؛ مدیر گروه دانشنامه زبان و ادب فارسی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، عضو شورای‌عالی ویرایش سازمان صداوسیما
بعضی از آثار:
زندگی میکل‌آنژ، رومن رولان (ترجمه) ۱۳۳۴
تلخ‌کامی‌های سوفی، کنتس دوسگور (ترجمه) ۱۳۴۲
ایزابل، آندره ژید (ترجمه) ۱۳۴۳
کشفیات نوین در روان‌پزشکی، کلیفورد آلن (ترجمه) ۱۳۴۷
شیر و جادوگر، سی. اس. لویس (ترجمه از متن انگلیسی) ۱۳۴۹
عصر بدگمانی، ناتالی ساروت (ترجمه) ۱۳۶۴
اخلاق، جورج ادوارد مور (ترجمه از متن انگلیسی) ۱۳۶۶
بخشی از سیر فلسفه در جهان اسلام، ماجد فخری (ترجمه از متن انگلیسی) ۱۳۷۲
از وولف تاکانت، بخش اول از جلد ششم تاریخ فلسفه، فردریک کاپلستون (ترجمه از متن انگلیسی) ۱۳۷۲
کتاب تفسیر قرآنی و زبان عرفانی، پل لویا (ترجمه) ۱۳۷۳
مونتنی، پیتربرک (ترجمه از متن انگلیسی) ۱۳۷۳
سرود نیبلونگن (ترجمه) ۱۳۷۴
رساله در اصلاح فاهمه، اسپینوزا (ترجمه) ۱۳۷۴
اسپینوزا، راجر اسکروتن (ترجمه) ۱۳۷۶
در آسمان، ارسطو (ترجمه) ۱۳۸۰
ژان غرغرو و ژان خنده‌رو، کنتس دوسگور (ترجمه) ۱۳۸۱
مسئله اختیار در تفکر اسلامی و پاسخ معتزله به آن، شیخ بوعمران (ترجمه) ۱۳۸۲
تاریخ فلسفه امیل.
سالروز شهادت رئیسعلی دلواری و روز «مبارزه با استعمار»
رئیسعلی دلواری (زاده سال ۱۲۶۱ تنگستان - درگذشته دوازدهم شهریور ۱۲۹۴ بوشهر) قهرمان مبارزه با استعمار
روستای دلوار، بندر کوچکی است در ۵۰ کیلومتری بوشهر که مرکز یکی از بخش‌های ساحلی شهرستان تنگستان است. واژه دلوار به معنای «دلاور» است که گاه «دلبار» هم گفته می‌شود و شغل مردم دلوار اغلب ماهیگیری و سفر به‌شیخ‌نشین‌ها است. موقعیت دلوار به‌گونه‌ای است که کشتی‌های بزرگ می‌توانند در ساحل آن پهلو بگیرند و به همین لحاظ در مقاطعی از تاریخ ایران نامی از آن گفته شده است.
بندر دلوار که جمعیت آن حدود ۷۰۰ نفر بوده است، بزرگترین نقش را در دفاع از خاک ایران در سال ۱۹۱۴ م (۱۳۳۳ ق) در مقابل حمله دوم قوای انگلیس داشت.
رئیسعلی فرزند رئیس‌محمد، در عصر مشروطیت، جوانی ۲۴ ساله، بلندهمت، شجاع، در راستی و درستی کم‌مانند و به میهن‌دوستی معروف بود و اگرچه سواد و معلومات کافی نداشت، به پاکی و سرشت و صفات خوبش زبانزد اطرافیان معروف بود.
وی پس از این که قوای انگلیس، بوشهر را به‌تصرف درآورد، به‌مقابله با تجاوزگران پرداخت و شکست‌های سنگینی بر آنان وارد کرد. پس از اشغال بوشهر در رمضان سال ۱۳۳۳ قمری، نیروهای انگلیسی قصد تصرف دلوار را داشتند. محلی که پیش از آن، چند بار سربازان انگلیسی به آنجا یورش برده و هربار طعم تلخ شکست را چشیده بودند.
رئیسعلی دلواری، همراه با یارانش علیه اشغالگران وارد نبرد شد و نیروهای متجاوز را که قریب به پنج هزار نفر بودند، تارومار کرد. قیام مردم تنگستان بر روی هم هفت سال به‌طول انجامید و در این مدت، دلیران تنگستان، دو هدف عمده را دنبال می‌کردند: پاسداری از بوشهر، دشتستان و تنگستان به‌عنوان منطقه سکونت و جلوگیری از نفوذ قوای بیگانه به درون سرزمین ایران و دفاع از استقلال میهن.
با کودتای ضد انقلابی لیاخوف روسی، علیه مشروطه‌خواهان ۱۳۲۶ قمری و بمباران مجلس شورای‌ملی و استقرار دیکتاتوری محمدعلی‌شاه قاجار، رئیسعلی به همراه مرتضی علم‌الهدی اهرمی به مبارزه علیه استبداد صغیر پرداخت. در سال ۱۳۲۷ قمری با کمک تفنگچی تنگستانی، بوشهر را از عناصر مستبد وابسته به دربار محمدعلی‌شاه پاک کرد و اداره گمرک و انتظامات و دیگر ادارات را تسخیر کرد. این کار دلیران تنگستان بر انگلیسی‌ها که اداره گمرک را در اجاره داشتند گران آمد و آنان برای تضعیف مشروطه‌خواهان و استمرار سلطه بر اقتصادی و سیاسی جنوب ایران به جنگ با دلیران تنگستانی پرداختند و در این راه از دیگر خوانین جنوب ایران یاری جستند.
جنگ میان رئیسعلی و دلیران تنگستان از یک سو و انگلیسی‌ها و خوانین متحد آنان از سوی دیگر به‌طور پیاپی و پراکنده تا شوال ۱۳۳۳ ق ادامه یافت و انگلیسی‌ها نتوانستند بر رئیسعلی و یارانش تفوق پیدا کنند، تا این که در گیرودار حمله انگلیسی‌ها به بوشهر در هنگامی که رئیسعلی در محلی به نام «تنگک صفر» قصد شبیخون به قوای انگلیسی‌ها را داشت، از پشت مورد هدف گلوله یکی از همراهان خائن قرار گرفت و در دم به شهادت رسید.
مبارزات رئیسعلی دلواری برگ زرین دیگری در تاریخ مقاومت دلیر مردان ایران در مبارزه با استعمار است.
سالروز درگذشت عبدالحسین صنیع همایون
همایون عبدالحسین، (زاده سال ۱۲۳۸ اصفهان - درگذشته دوازدهم شهریور ۱۳۰۰ اصفهان) نقاش و تذهیب‌کار
وی نوه آقانجف اصفهانی قلمدان‌نگار معروف دوره قاجار بود که از پدربزرگش اصول ابتدایی نقاشی را آموخت، سپس نزد پدرش و عموهایش که همگی از برجستگان هنر بودند آموخته‌هایش را تکمیل کرد. نقاشی پرکار و صاحب سبک بود که در چهره پردازی، پرنده‌سازی، گل و مرغ و طبیعت نگاری نازک قلم بود و با وجود تأثیرهایی که از شیوه «عباس شیرازی» و «ابراهیم اصفهانی» گرفته بود، سبک ویژه‌ای را دنبال می‌کرد که سبکی بین ایرانی سازی و فرنگی‌سازی محسوب می‌شود. آثارش بیشتر قلمدان و قاب آئینه و جلد کتاب بود و بر روی قلمدانها چهره‌پردازی زنان را به زیبایی انجام می‌داد و طرح‌های شاداب تصویر می‌کرد.
همچنین در آثارش مردم‌نگاری نیز وجود دارد که تعداد کمتری را شامل می‌شود و به جهت فعالیت هنری‌اش در زمان مظفرالدین شاه لقب «صنیع همایون» گرفت.
گزیده آثار:
قلمدان زن لمیده و خدمه‌اش به امضای «عبدالحسین صنیع همایون» ساخته شده در سال ۱۲۹۸.
تصویری که «جلادها زبان مردی را از کام بیرون می‌کشند» ساخته سال ۱۲۸۱.
قلمدان به امضای «عبدالحسین صنیع همایون» ساخته شده در سال ۱۲۸۵.
تصویر رنگ و روغنی مجلس پذیرایی شاه طهماسب از همایون‌شاه با امضای «عمل کم‌ترین صنیع همایون».
جعبه شکلات‌خوری که در موزه هنرهای معاصر اصفهان نگهداری می‌شود.
برخی از آثار وی در حراجی سادبیز سال ۱۹۷۶ به‌فروش رفته‌اند.
نظر شما