به گزارش خبرنگار ایمنا، طرح بازآفرینی مجموعه زندیه شیراز» موضوع بیست‌ودومین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی بازآفرینی شهری بود که از سوی «دبیرخانه انتقال تجربیات بازآفرینی منطقه دو کشور» برگزار شد؛ ریاست این دبیرخانه بر عهده مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان است و یکی از فعالیت‌های دبیرخانه نیز برگزاری نشست‌های تخصصی برای مسئولان و تصمیم‌گیران حوزه بازآفرینی شهری شاغل در فرمانداری‌ها، شهرداری‌ها و استانداری‌های چهار استان اصفهان، فارس، قم و یزد محسوب می‌شود.
مجموعه زندیه شیراز یک مجموعه حکومتی است که حدفاصل سال‌های ۱۱۸۰ تا ۱۱۹۳ هجری قمری توسط کریم‌خان زند برپا شده است؛ این مجموعه در شکل تاریخی خود شامل یک ارگ حکومتی و عرصه میدانگاهی، عمارات دیوانی و باغ نظر، آب‌انبارها، حمام عمومی، مسجد و عمارتی نظیر ضرابخانه و جبه خانه است و بازاری با دو راسته عمود بر هم و چندین سرا و عمارتی خلوت، یک مدرسه نیمه‌تمام و چند عمارت مربوط به برادران و پسران کریم‌خان زند در این مجموعه تأسیس شده است.
آن زمان هدف کریم‌خان از تأسیس این مجموعه، مدرسه و عماراتی مربوط به بزرگان خاندان زند بوده است که بیشتر در جنوب مجموعه بوده و از بین رفته است که عامل مهم این تخریب‌ها، عداوت خاندان قاجار با این دودمان بوده است.
با توجه به این موضوع، پروژه بازآفرینی مجموعه زندیه شیراز، به‌عنوان یکی از پروژه‌های ملی شیراز فعال شده است و برنامه‌ریزی برای آن از سال ۱۳۹۹ آغاز شده و تاکنون بخش‌هایی از پروژه تکمیل و فرایند اجرای سایر بخش‌ها نیز در حال پیگیری است.
بازآفرینی مجموعه زندیه شیراز به‌عنوان یک پروژه ملی از سوی شهرداری این کلان‌شهر کلید خورد
الهام معصومی، مرمتگر بنا و بافت‌های تاریخی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا می‌گوید: طرح بازآفرینی مجموعه زندیه، علاوه بر المان‌های اصلی این مجموعه، سایر فضاها و ساختمان‌هایی که به لحاظ عملکردی با این مجموعه هم پیوند شده‌اند را در بر می‌گیرد.
وی با بیان اینکه ارگ کریم‌خانی یکی از شاخص‌ترین و نام‌آشناترین اجزای معماری مجموعه زندیه است، می‌افزاید: ارگ کریم‌خان در غرب مجموعه زندیه قرار دارد و عمارت دیوان‌خانه، عمارت حکومتی دیگری است که در شمال مجموعه قرار گرفته است.
این مرمتگر بنا و بافت‌های تاریخی با بیان اینکه در دوره‌ای مؤسس تلگراف هند، اروپا و ایران در این عمارت مستقر و پس از آن در دوره پهلوی ساختمان مخابرات در میان سرای این عمارت احداث می‌شود، خاطرنشان می‌کند: در حال حاضر بازار وکیل و سراهای متصل به آن را داریم که این بازار در جریان خیابان‌کشی‌های دوره پهلوی اول به دو سمت شمالی و جنوبی تقسیم شد و بازار وکیل شمالی در امتداد خود به سمت شمال به دروازه اصفهان می‌رسد.
وی اضافه می‌کند: پنج سرای شاخص متصل به بازار وکیل است که چهار مورد از آنها در محدوده طرح جامع مجموعه زندیه قرار دارد و به ترتیب از شمال به جنوب به سرای گمرک، تیمچه احمدی، سرای روغنی و سرای فعلی متصل و سه سرای گمرک، تیمچه احمدی و سرای روغنی در سمت شرق راسته بازار دیده می‌شود.
معصومی با بیان اینکه مجموعه زندیه در مجاورت دو پهنه دروازه‌ای قرار گرفته است که یکی دروازه اصفهان در شمال مجموعه و دیگری دروازه باغ شاه است که در غرب آن قرار دارد، تاکید می‌کند: محل دقیق استقرار دربار پادشاه مشخص نیست، اما از توضیحاتی که در منابع محدود ذکر شده است، این‌گونه می‌توان برداشت کرد که جایی میان میدان شهرداری (میدان شهدای امروزی) و چهارراه زند قرار داشته است، بنابراین بر اساس شواهد موجود وارد یک عرصه میدانگاهی می‌شویم که در زمان زندیه، نقش یک مقصد قوی یا عنصر وحدت بخش را برای مجموعه زندیه ایفا می‌کرده است.
به گفته این مرمتگر بنا و بافت‌های تاریخی، در دوره قاجار بخش غربی میدان با عنوان توپخانه و بخش شرقی به عنوان نقاره‌خانه واقع شده است که طی یک قرن گذشته مداخلات سنگینی در این عرصه به وقوع پیوسته و یکی از آنها احداث خیابان کریم خان زند است که در امتداد شمال غربی به جنوب شرقی سبب از بین رفتن بخشی از باغ نظر و بازار وکیل شده است.
وی ادامه می‌دهد: دوم احداث ساختمان بانک ملی در پهنه غربی میدان و پس از آن احداث خیابان‌هایی همانند پهلوی و شاپور یا همان طالقانی و ۲۲ بهمن فعلی است که با گذر زمان دوباره بخشی از خیابان طالقانی که به عرصه میدان وارد می‌شود، تغییر مسیر پیدا می‌کند و مداخله دیگری را به میدان تحمیل می‌کند و در نهایت، مسدود کردن ورودی‌های میدان از سمت بازار وکیل در ضلع جنوبی میدان نقاره‌خانه به‌منظور احداث دبیرستان ابوذر در دستور کار قرار گرفته است.
ساختمان سابق شهرداری شیراز و ساختمان‌های بانک ملی و مخابرات، آرامگاه ابن‌خفیف و بانک‌های احداث شده در مجاورت ضلع جنوبی میدان نقاره‌خانه و ساختمان دادگستری، از جمله آثار با ارزش مربوط به دوره معاصر در محدوده مجموعه زندیه شیراز است.
معصومی با بیان اینکه آثار معماری شاخص موجود در محدوده، در طرح جامع بازآفرینی مجموعه زندیه در چند لایه قابل دسته‌بندی است، اظهار می‌کند: در لایه زندیه ارگ، خانه محتشم، عمارت دیوان‌خانه، آب‌انبارها، بازار وکیل، باغ نظر، حمام وکیل، جبه‌خانه و ضرابخانه وجود دارد و در لایه قاجاری مسجد سپهسالار (ساخت در دوره حکومت حسینعلی فرمانفرما) و مسجد شکرالله‌خان (ساخت توسط خاندان نوری مازندرانی) احداث شده است.
وی با بیان اینکه مسجد حاج غنی چهارخانه و مدرسه آقابابا خان تیمچه‌گر و عمارت چهره‌نگار نیز از سایر آثار متعلق به لایه قاجاری هستند، تاکید می‌کند: ساختمان سابق شهرداری شیراز، ساختمان بانک ملی که توسط فروغی طراحی شده است، ساختمان مخابرات، آرامگاه ابن‌خفیف که بخش‌هایی از آن زیر نظر مهندس فروغی و مهندس فرزانمهر بازسازی شده است و بانک‌های احداث شده در مجاورت ضلع جنوبی میدان نقاره‌خانه و ساختمان دادگستری، از جمله آثار با ارزش مربوط به دوره معاصر در این محدوده است.
این مرمتگر بنا و بافت‌های تاریخی تصریح می‌کند: از دهه‌های گذشته، طرح‌ها و برنامه‌های متعددی برای ساماندهی عرصه زندیه و بافت پیرامونی آن تدوین شده است و برخی از این طرح‌ها و برنامه‌ها با اقدامات اجرایی مؤثری نیز همراه شده‌اند؛ به‌عنوان مثال طرح احیای مجموعه کریم‌خانی برای عرصه‌ای به مساحت ۲۰ هکتار که هدف اصلی آن احیای یادگارهای دوره زندیه بوده و در دهه ۷۰ توسط مهندسان مشاور نقش جهان پارس تدوین شده است.
وی می‌گوید: تخریب ابنیه پیرامون ارگ کریم خان در ضلع جنوب و جنوب شرقی بر اساس این طرح انجام و در نهایت محوطه‌سازی و ایجاد محوطه‌سازی و فضای باز و نورپردازی اطراف ارگ توسط سازمان مسکن‌سازان انجام می‌شود.
معصومی می‌افزاید: طرح دیگر، دهه ۷۰ اجرای زیر گذر زند بود که سال ۷۸ افتتاح شد، البته این طرح که یک مداخله بزرگ در بافت تاریخی شهر شیراز محسوب می‌شد، به‌طور کامل اجرا نشد و ایده‌هایی که توسط مهندسان مشاور ایزدی برای ساماندهی محوطه بالای روگذر مطرح بود نیز هیچ‌وقت اجرایی نشد.
وی می‌گوید: طرح دیگری شامل چهار گزینه پیشنهادی بود که بیشتر معطوف به طراحی محله موردستان و بخش شرقی میدان بود؛ وجه مشترک هر چهار گزینه تعریف پارکینگ در طبقه زیرزمین و حفظ سازه نیمه‌کاره‌ای بود که پیش‌تر به قصد ایجاد خدمات پشتیبان بازار ایجاد شده بود این سازه همچنان به همان شکل در محدوده باقی مانده است و در نهایت طرح تهیه شده توسط مهندسان مشاور ایزدی که به نظر می‌آید، همانند سایر طرح‌های تعریف شده در این عرصه ایده یکپارچه‌سازی عرصه میدان را دنبال می‌کند، احیای ورودی بازار از میدان و تاکید بر گذری است که دسترسی از مسجد وکیل را به میدان تأمین می‌کرده است.
سابقه ملی و بین‌المللی؛ مؤثرترین اقدام برای انسجام‌بخشیدن به مجموعه زندیه
این مرمتگر بنا و بافت‌های تاریخی با بیان اینکه از سویی مهندسان مشاور ایزدی امتداد خیابان طالقانی و عرصه میدان را هم حذف کردند تصریح می‌کند: شاید بتوان گفت مؤثرترین اقدامی که در راستای انسجام بخشیدن به مجموعه زندیه انجام شده است، مسابقه‌ای بود که در سطح ملی و بین‌المللی و در دو فاز در سال ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵ برگزار شد.
وی اضافه می‌کند: این مسابقه در نهایت چهار برنده داشت که مهندسان مشاور پیرراز به سبب اتخاذ رویکرد روزآمد بازآفرینی شهری و برخورداری از انعطاف لازم و توجه به جنبه‌های مشارکت همگانی به‌عنوان طرح برتر برگزیده اعلام شد؛ مهندسان مشاور پیرراز، میدان توپخانه، بازار شیراز، دروازه اصفهان و محله درب شاهزاده را به‌عنوان چهار حوزه ماهوی شهری مد نظر قرار دادند به‌ویژه در خصوص محله درب شاهزاده، احیای آن را به‌عنوان یک محله مسکونی منسجم و در پیوند با آثار تاریخی و مجموعه زندیه را به عنوان یکی از محورهای اصلی طراحی مد نظر قرار دادند.
معصومی تاکید می‌کند: به هر ترتیب امکان اینکه شهرداری شیراز بتواند با یکی از برندگان مسابقه بر سر ادامه فرایند طراحی و برنامه‌ریزی به اتفاق نظر برسد، فراهم نمی‌شود، بنابراین به نحوی یا خودشان از ادامه مسیر انصراف می‌دهند یا موفق به دریافت رأی شورای اسلامی شهر شیراز نمی‌شوند، بر همین اساس شهرداری از ابتدای سال ۹۹ تصمیم می‌گیرد که اجرای طرح را به منطقه تاریخی-فرهنگی تفویض کند.
وی اضافه می‌کند: شهرداری قرارداد منطقه تاریخی و فرهنگی را در راستای پیشبرد اهداف پروژه قراردادی با مهندسان مشاور ایرانمهر ایرانیان منعقد می‌کند و مقرر می‌شود که مشاور طرح جامع بازآفرینی مجموعه زندیه را در مقیاس یک به هزار تدوین کند.
عرصه سواره زندیه یکی از محورهای شاخص شهر شیراز است و در این پروژه سعی کردیم ساماندهی کف‌سازی‌ها را در دستور کار قرار دهیم.
این مرمتگر بنا و بافت‌های تاریخی ادامه می‌دهد: محدوده‌ای که مسابقه طراحی مجموعه زندیه بر اساس آن برگزار شد، محدوده مصوب کمیسیون ماده ۵ بود که بیشتر بر ساماندهی و تعیین تکلیف اراضی عمران و مسکن‌سازان تمرکز داشت.
وی اضافه می‌کند: اینجا پرسشی مطرح می‌شود که چگونه می‌توان طرحی برای اجرای مجموعه زندیه یا احیای محله موردستان ارائه کرد، اما مجموعه بازار وکیل و ارگ و عرصه میدانگاهی وسیع مقابل آن برای اجرای سایر مجموعه زندیه را در محدوده طرح ندید؛ بر همین اساس یکی از اولین گام‌هایی که شهرداری منطقه تاریخی و فرهنگی برای بازآفرینی مجموعه برداشت، افزایش محدوده طرح از ۸ هکتار به ۳۰ هکتار بود.
معصومی ادامه می‌دهد: این محدوده حدود ۳۰ هکتاری شامل اجرای اصلی مجموعه زندیه، محله مسکونی موردستان که پهنه وسیعی از آن در جریان مداخلات ناروای گذشته، تخریب شده بود و خیابان‌ها و عرصه‌های گسترده‌ای می‌شد که اجزای مجموعه را به هم پیوند می‌داد.
بسترهای قانونی طرح بازآفرینی مجموعه زندیه شیراز با هم‌افزایی سازمان‌های مسئول، فراهم شد
وی می‌گوید: در ماجرای فراهم کردن بسترهای قانونی لازم، شهرداری شیراز لایحه‌ای را برای افزایش محدوده طرح تنظیم کرد و به تصویب شورای اسلامی شهر شیراز رساند و در کنار آن تفاهم‌نامه سه‌جانبه همکاری میان شهرداری، شورا و اداره کل میراث فرهنگی استان به امضا رسید که بستر مناسبی را برای هم‌افزایی بین نهادی در راستای پیشبرد اهداف پروژه فراهم آورد.
این مرمتگر بنا و بافت‌های تاریخی خاطرنشان می‌کند: پس از اتمام مطالعات مشاور و در آغاز فرایند تصویب طرح در مراجع ذی‌صلاح و با توجه به اینکه پیش‌بینی می‌شد این فرایند مدت قابل ملاحظه‌ای طول بکشد، شهرداری منطقه، با دریافت رأی و نظر مشاور تصمیم گرفت که بخش‌هایی از پروژه را اجرا کند.
وی اضافه می‌کند: نوع ابنیه اجرایی که به مرمت نیاز داشت شامل سراهای متصل به بازار وکیل و بعضی معابر و عرصه‌های باز و عمومی نیازمند بهسازی و تجهیز، یعنی مواضعی داشتیم که با توجه به مطالعات مشاور و مداخله کالبدی، نیاز جدی به تغییر کاربری نداشت و شهرداری می‌توانست در چهارچوب ضوابط طرح تفصیلی یا بازنگری برای مرمت و ساماندهی آنها اقدام کند، بنابراین برای این عرصه‌ها طرح مرمت و بهسازی تهیه شد و به تصویب معاونت طراحی و معماری شهرداری شیراز، اداره کل میراث فرهنگی استان و سایر مراجع ذی‌ربط رسید و بخش‌هایی از آن نیز اجرا شد.
معصومی در تشریح پروژه‌های اجرا شده و در دست اقدام مجموعه زندیه، با بیان اینکه پروژه ساماندهی دروازه باغ شاه پروژه اول بود، اضافه می‌کند: دروازه باغ شاه ورودی اصلی مجموعه از سمت غرب را تأمین می‌کرد و هدف از اجرای این پروژه، ساماندهی پهنه دروازه‌ای دروازه تاریخی باغ شاه به عنوان مبدا ورود به عرصه زندیه بود و در واقع به دنبال ایجاد یک فضای حائل میان عرصه سواره و پیاده هستیم.
وی اضافه می‌کند: عرصه سواره زندیه یکی از محورهای شاخص شهر شیراز است و در این پروژه سعی کردیم ساماندهی کف‌سازی‌ها را در دستور کار قرار دهیم و به نوعی آرام‌سازی از طریق کف‌سازی ایجاد شود، همچنین تجهیز پیاده‌راه‌ها، نورپردازی و ارتقای فضای سبز، از جمله اقدامات دیگری بود که ذیل این پروژه انجام شد.
این مرمتگر بنا و بافت‌های تاریخی با بیان اینکه پروژه دیگر، پروژه ساماندهی کوچه پارک هتل بود، ادامه می‌دهد: کوچه پارک هتل در واقع در همین پهنه دروازه‌ای قرار داشت و عملکرد آن بر عملکرد این پهنه تأثیر می‌گذاشت؛ استراتژی غالب تقویت پیاده‌مداری از طریق آرام‌سازی و ایجاد ایمنی برای عابران پیاده از طریق مسیر سواره و پیاده بود، البته امیدواریم با توجه به پیگیری‌هایی که انجام می‌شود، بتوانیم این خیابان را از سیطره خودرو خارج کنیم.
احداث باغ موزه شهرداری شیراز و ساماندهی خیابان ناصرخسرو
وی درباره اجرای پروژه باغ‌موزه شهرداری شیراز در مجموعه زندیه می‌گوید: باغ‌موزه شهرداری شیرازی ساختمانی است که در دوره پهلوی در مجاورت میدان شهرداری یا شهدای امروزی احداث شد. هدف اصلی از تغییر کاربری این ساختمان به باغ‌موزه ابتدا این بود که امکان بهره‌مندی عموم شهروندان از ساختمان شهرداری که یک دارایی میراثی برای کل مردم شهر شیراز محسوب می‌شود را فراهم کنند و دوم اینکه با الحاق محوطه پیرامون این ساختمان به عرصه باز عمومی به عنوان یک فرصت در راستای توسعه قلمروی دسترسی‌پذیری برای عابر پیاده استفاده کنیم.
معصومی با بیان اینکه پروژه دیگر ساماندهی خیابان ناصرخسرو است. خاطرنشان می‌کند: خیابان در مجاورت ضلع شمالی ارگ کریم خان واقع شده است و تمام فعالیت‌های این خیابان مرتبط با گردشگری بوده و محل عرضه سوغات و خوراکی‌های ویژه شهر شیراز از جمله عرقیات و فالوده شیرازی است. مسئله‌ای که در این خیابان وجود داشت، موضوع عملکردی کالبدی تاریخی با عرصه پیرامون آن، با توجه به آلودگی‌های منظری و زیست‌محیطی عدیده آن ناشی از تجمع خودروها و ترافیک در این محدوده بود.
وی با بیان اینکه فضای ایمنی برای عابرپیاده در این خیابان وجود نداشت، می‌گوید: هدف اصلی طراحی در این محدوده و در واقع استراتژی حاکم بر طراحی محدوده، بهبود عملکرد فضا از طریق پیاده‌راه‌سازی شهری بود که در کنار مرمت و پیرایش جداره‌ها و کف‌سازی با استفاده از متریال همگون در بستر تاریخی را نیز در دستور کار خود قرار دادیم.
ساماندهی کوچه چاپارخانه پروژه دیگری است که در دستور کار قرار گرفته است؛ این کوچه حکم کمربندی برای بافت تاریخی شیراز را دارد و به‌صورت احتمالی در جای باروی قدیمی شهر به وجود آمده است.
این مرمتگر بنا و بافت‌های تاریخی تاکید می‌کند: تلطیف فضا از طریق تقویت نظام سبزینگی و بهره‌مندی از عنصر آب نیز، از جمله اقدامات دیگری بود که به اجرا درآمد.
وی با بیان اینکه در طرح پیشنهادی سعی کردیم به نیازهایی که در محدوده وجود داشت، پاسخ دهیم و فضای مناسبی را برای گردش گردشگران ایجاد کنیم، ادامه می‌دهد: ناگزیر بودیم که مسیری را در خیابان برای تردد خودروهای امدادی و خدماتی اختصاص دهیم که در حال حاضر این محور روی عموم گشوده شده است، اما به‌تدریج دسترسی به آن برای خودروهای امدادی و خدماتی میسر خواهد شد.
این مرمتگر بنا و بافت‌های تاریخی، ساماندهی کوچه چاپارخانه را پروژه دیگری اعلام می‌کند که در دستور کار قرار گرفته است و تاکید می‌کند: این کوچه حکم کمربندی برای بافت تاریخی شیراز را دارد و به‌صورت احتمالی در جای باروی قدیمی شهر به وجود آمده است.
وی با بیان اینکه یکپارچه نبودن فضای کوچه با عرصه تاریخی پیرامون آن از نظر کالبد و نابسامانی ترافیکی به علت تداخل حرکت سواره و پیاده، از جمله معضلاتی بود که در این گذر شاهد آن بودیم، ادامه می‌دهد: در جریان اجرای پروژه تلاش شده است حرکت سواره و پیاده تفکیک شود و سیما و منظر محدوده تا حدی ارتقا پیدا کند، البته فقط بخش کف‌سازی پروژه اجرا شد و طرح جداره‌سازی نیز در دست تهیه است.
پروژه‌های بازآفرینی از «دروازه اصفهان» تا «میدان نقاره‌خانه»
معصومی اظهار می‌کند: بازآفرینی دروازه اصفهان، پروژه دیگری است که با توجه به سیطره خودرو در تمام عرصه میدانگاهی موجود و آشفتگی ترافیکی و فرسایش عملکردی و کالبدی ساختارهای پیرامونی یکی از معضلات این بخش بود، بنابراین به دنبال این بودیم که در طراحی پهنه دروازه‌ای، دروازه اصفهان را به عنوان یکی از ورودی‌های اصلی مجموعه زندیه در بافت تاریخی شیراز تعریف کنیم.
وی اضافه می‌کند: تلاش کردیم با هماهنگی معاونت ترافیک، موضوع ساماندهی ترافیک محدوده پیگیری شود و در نهایت نیز به دنبال ارتقای حضورپذیری برای عابران پیاده و گردشگران بودیم که این طرح به اجرا درنیامد و مراحل تصویب آن به‌تازگی به اتمام رسیده است.
این مرمتگر بنا و بافت‌های تاریخی می‌گوید: پروژه دیگر، موضوع تغییر کاربری بانک ملی و محوطه آن بود و با توجه به اینکه ساختمان بانک ملی در دوره پهلوی اول در محدوده میدان توپخانه استقرار یافته است، نحوه استقرار و فضاسازی پیرامون به‌گونه‌ای است که به‌طور تقریبی انسجام و یکپارچگی میدان را از بین برده است، بنابراین پیشنهاد مشاور طرح این بود که ساختمان بانک به موزه تبدیل شود و محوطه پیرامونی به عرصه عمومی الحاق شود که این امر موجب می‌شد بتوانیم پیوند بین بانک و ساختمان محوطه پیرامونی را با عرصه میدانگاهی تقویت کنیم و به نوعی این حرکت به احیای یکپارچگی کالبدی یا عملکردی کل مجموعه زندیه کمک کند.
پیشنهاد ایجاد یک بدنه تجاری با غلبه فرهنگی هنری و گردشگری مطرح شده و طرح محدوده میدان بین شهرداری و میراث فرهنگی اتفاق نظر است که امیدوارم به نتیجه خوبی برسد.
وی بازآفرینی میدان نقاره‌خانه را پروژه دیگری می‌داند و اظهار می‌کند: این میدان همان پهنه‌ای است که در بخش شرقی عرصه میدانگاهی واقع شده است و از شمال به محله موردستان از شرق به بازار وکیل، از جنوب به عمارت‌های ضرابخانه، جبه‌خانه و بانک‌های دوره پهلوی و از شرق به امتداد خیابان طالقانی محدود می‌شود؛ ظهور میدان در دوره زندیه به‌طور کامل مشخص نیست، اما آنچه مسلم است، این عرصه از سمت بازار وکیل و جداره جنوبی ورودی دیگری داشته است که امکان دسترسی از میدان به سایر بخش‌های مجموعه زندیه همچون مسجد و حمام وکیل را فراهم می‌کرده است، بنابراین پیشنهاد مشاور این بود که دو ورودی را بازگشایی کنیم تا این عرصه که زمانی دبیرستان ابوذر در آن مستقر بود از حالت بن‌بست خارج شود.
معصومی خاطرنشان می‌کند: در شمال این عرصه میدانگاهی رواقی در نظر گرفتیم که بتواند امکان اتصال قوی میدان را به محله موردستان و کاربری‌هایی که طبق طرح جامع پیشنهاد شده است را فراهم کند، اما در ضلع جنوبی آن مشاور معتقد بود که خوب است بتوانیم یک بدنه فعال را ایجاد کنیم، بنابراین پیشنهاد ایجاد یک بدنه تجاری با غلبه فرهنگی، هنری و گردشگری مطرح شد و طرح محدوده میدان بین شهرداری و میراث فرهنگی مورد اتفاق نظر است که امیدوارم به نتیجه خوبی برسد.
پروژه‌های ساماندهی از «سرای گمرک» تا «سرای روغنی»
وی با اشاره به اینکه ساماندهی سرای گمرک پروژه دیگری است که به بازار وکیل متصل است، تصریح می‌کند: شهرداری شیراز مداخلات ساماندهی این سرا را آغاز کرده است که فضای آن به لحاظ عملکردی دچار فرسایش مطلق بود، اغلب حجره‌ها متروک یا به انبار تبدیل شده بود و فرسایش در همه‌جای سرا مشهود است.
این مرمتگر بنا و بافت‌های تاریخی تاکید می‌کند: سرای گمرک پوشش گیاهی و فضای مطلوبی نداشت و مقرر شده بود که فضا برای گردشگران تجهیز شود، بنابراین سعی کردیم آن را به عرصه باز عمومی الحاق کنیم و شهرداری طی توافق با مالکان و بهره‌برداران سرا، شهرداری حق فعالیت شبانه‌روزی را در این سرا دریافت کرد و مقرر شد در توافق‌نامه‌ای مالکان مرمت جداره و حجره‌ها را پیگیری کنند و در ازای آن شهرداری مرمت کف و تجهیز فضا را آغاز کند و اداره کل میراث فرهنگی استان نیز مرمت سقف‌ها و بام‌ها را به عهده گیرد.
وی با اشاره به بازآفرینی سرای احمدی، به‌عنوان پروژه دیگری که در دستور کار قرار گرفته است، ادامه می‌دهد: این پروژه در ضلع جنوبی سرای گمرک واقع شده است که استحکام بخشی از جداره‌ها و کف‌سازی آن به همت شهرداری و میراث فرهنگی اجرا و برای گردشگری تجهیز شد.
این مرمتگر بنا و بافت‌های تاریخی می‌گوید: ساماندهی سرای روغنی یکی دیگر از پروژه‌ها است که با توجه به از بین رفتن بخشی از سرا و امکان نداشتن بازسازی آن، فضای میان‌سرا بازسازی شد و بعضی از حجره‌ها به انبار و کافه تغییر کاربری داده شد، بهسازی و نورپردازی در این فضا موجب استقبال گردشگران و سیما و منظر شهری شد و بعضی از پروژه‌های کوچک مقیاس همچون کوچه علاقه‌مندها در این راسته انجام شد که از جمله پروژه‌های دیگر شهرداری به‌شمار می‌رود.
کف‌سازی میدان شهدا در دستور کار قرار گرفت و با این اقدام افزایش حس امنیت خاطر در شهروندان، بهبود وضعیت سواره‌رو و پیاده‌رو و ارتقای سیما و منظر فضای میدان از طریق ساماندهی‌های کالبدی و میدان مشاهده شد.
وی می‌گوید: پروژه ساماندهی خیابان طالقانی پروژه دیگری است که در دستور کار قرار گرفته است و در این مرحله قادر به حذف ترافیک سواره از خیابان طالقانی نبودیم و در طرح جامع نیز بخشی از این خیابان ترافیک سواره خود را حفظ کرده است، بنابراین شهرداری تصمیم گرفت ترمیم کف‌سازی خیابان و پیاده‌رو و ترمیم مبلمان شهری را در دستور کار قرار دهد و آرام‌سازی خیابان نیز اجرایی شود.
وی با بیان اینکه ساماندهی خیابان فرهنگ در حد جنوبی محدوده طرح نیز در دستور کار قرار گرفته و این خیابان تجهیز شده است، می‌گوید: ساماندهی خیابان پیروزی نیز با همان متریال در دستور کار قرار گرفت و برای آرام‌سازی نیز اقداماتی در دستور کار داریم.
این مرمتگر بنا و بافت‌های تاریخی تصریح کرد: پروژه ساماندهی میدان شهدا، یکی دیگر از اقدامات در حال اجرا است و با توجه به اینکه این محدوده معضلات ترافیکی عدیده‌ای داشت و موضوع آرام‌سازی آن برای شهرداری شیراز مسجل شده بود، بنابراین کف‌سازی میدان در دستور کار قرار گرفت و با این اقدام افزایش حس امنیت خاطر در شهروندان، بهبود وضعیت سواره رو و پیاده‌رو و ارتقای سیما و منظر فضای میدان از طریق ساماندهی‌های کالبدی و میدان مشاهده شد.
نظر شما