به‌گزارش خبرنگار ایمنا، کلان‌شهر یا مادرشهر، در سایر کشورهای جهان، به شهرهایی با بیش از ۱۰ میلیون نفر گفته می‌شود، اما این تعریف در ایران برای شهرهای بیشتر از یک میلیون نفر است که واجد مرکزیتی اقتصادی و سیاسی در مقیاس ناحیه‌ای یا ملی و دارای موقعیتی مرکزی باشد.
البته کلان‌شهرهای کشور ما علاوه بر دسترسی‌ها و خدمات مناسبی که در خود جای داده‌اند، مشکلاتی را متوجه شهروندان می‌کنند که از جمله آن ترافیک و آلودگی‌های هوا، صوتی و نوری است.
آلودگی هوا در بیشتر کلان‌شهرهای کشور، شهروندان را دچار مشکل کرده است و حتی در شهرهایی همچون تهران و اصفهان، آلودگی گاهی تا حد خطرناک می‌رسد. طبق آمار سالانه حدود ۲۰ هزار نفر به دلیل آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند.
وجود صنایع آلاینده همچون مجتمع فولاد مبارکه، کارخانه ذوب‌آهن و شهرک‌های متعدد صنعتی در اطراف اصفهان، موجب شده است نصف‌جهان به‌رغم داشتن عرصه‌های فضای سبز زیاد، یکی از آلوده‌ترین شهرهای کشور باشد.
علاوه بر آلودگی هوا، آلودگی صوتی نیز به‌دلیل ترددهای زیاد در کلان‌شهرهای ایران مورد توجه شهروندان و مدیران شهری قرار گرفته است؛ در واقع آلودگی صوتی یکی از مهم‌ترین آلاینده‌های محیط‌زیستی است که ارمغان رشد بی‌رویه جمعیت همراه با توسعه و تکنولوژی کلان‌شهرها است.
امروزه می‌توان آلودگی صوتی را کم یا زیاد در تمام نقاط شهری مشاهده کرد که بر اساس نوع منابع، تراکم جمعیت، شرایط جغرافیایی و سایر عوامل، به‌طور دائم و پایا یا به شکل موقت و گذرا به چشم می‌خورد.
در حال حاضر آلودگی صوتی معیاری برای تعیین کیفیت زندگی در شهرها محسوب می‌شود و رفاه اجتماعی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما مهم‌ترین دلیل بی‌توجهی به مسئله آلودگی صوتی، نامرئی بودن آن در شهرها است که منجر به درک سخت‌تر آثار زیان‌بار این نوع از آلودگی می‌شود.
شاید به دلیل اینکه آلودگی صوتی در محیط‌زیست پایدار نیست و نوعی واکنش شیمیایی نبوده و مانند آلودگی‌های آب و خاک آثار پایدار و قابل مشاهده از خود باقی نمی‌گذارد، کمتر به آن توجه شده است، بنابراین این آلودگی نیز باید مانند سایر آلودگی‌ها کنترل شود.
در این راستا در تهران چند نقطه با استفاده از دیوار صوتی، عایق‌بندی شده است تا ساکنان منازل مسکونی نزدیک به معابر پررفت‌وآمد، از این آلودگی آسیب نبینند؛ بعضی نقاط شهر اصفهان به دیوار صوتی نیاز دارد که به گفته کارشناسان و برنامه‌ریزان شهری، از جمله این مکان‌ها پل شیخ‌صدوق و پل غدیر است.
مهدی بقایی، معاون محیط زیست و خدمات شهری شهردار اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا می‌گوید: معاونت برنامه‌ریزی در حال تحقیق برای تأیید این است که آیا بعضی از نقاط رینگ‌های ترافیکی نیاز به دیوارهای صوتی دارد یا خیر، همچنین معاونت خدمات شهری درخواست خود را مبنی بر بررسی این نقاط ارائه داده است و پیشنهاد می‌کنیم هر نقطه که لازم است بررسی‌های آن انجام شود.
نقاط نزدیک محدوده بزرگراه و بازار، از نظر صوتی آلوده هستند
شراره محمودی، کارشناس ارشد محیط زیست معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری اصفهان، در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: آلودگی صدا با آلودگی هوا متفاوت است و هر چه از منبع صدا دور شویم، میزان آلودگی صوتی کاهش پیدا می‌کند، بنابراین نمی‌توان بر اساس نتایج ایستگاه‌ها اعلام کرد در حال حاضر کدام منطقه شهر از این نظر آلوده‌تر است.
وی اضافه می‌کند: به‌طور کلی مناطق مجاور بزرگراه‌ها و محدوده‌های نزدیک بازار که تردد موتورسیکلت‌ها در آن زیاد است، از جمله نقاط آلوده‌تر به لحاظ آلودگی صوتی به‌شمار می‌رود.
کارشناس ارشد محیط زیست معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری اصفهان خاطرنشان می‌کند: در اصفهان، از دو نقطه شامل پل شیخ‌صدوق و پل غدیر، در رابطه با آلودگی صوتی شکایات مردمی داشته‌ایم که در سال‌های گذشته توسط مدیر وقت مرکز معاینه فنی اصفهان مطالعه و اندازه‌گیری برای این دو نقطه انجام شد.
هزینه ایجاد دیوارهای صوتی میلیاردی است، به‌همین دلیل در صورت نیاز به استفاده از دیوارهای صوت در نقاطی از شهر اصفهان، باید ارزیابی اقتصادی انجام و بودجه آن تأمین شود.
وی اضافه می‌کند: نصب دیوارهای صوتی یکی از راهکارهای مؤثر در کاهش آلودگی صوتی است و سطح تراز صدا را ۱۰ تا ۱۵ دسی‌بل (واحد اندازه‌گیری بلندی صدا) کاهش می‌دهد، اما همه جا کاربرد ندارد و دارای محدودیت ارتفاع است.
محمودی اضافه می‌کند: به‌طور معمول و بسته به شرایط نصب، دو تا سه طبقه از ساختمان در سایه دیوار صوتی قرار می‌گیرد و طبقات بالایی ساختمان‌های مرتفع نمی‌توانند از راندمان صدای دیوار صوتی بهره‌مند شوند؛ از طرفی هزینه تعمیر و نگهداری دیوارهای صوتی بسیار زیاد است، بنابراین بهتر است از راهکارهای جایگزین برای کاهش آلودگی صوتی استفاده شود.
وی با بیان اینکه هزینه ایجاد دیوارهای صوتی میلیاردی است، ادامه می‌دهد: به‌همین دلیل در صورت نیاز به استفاده از دیوارهای صوت در نقاطی از شهر اصفهان، باید ارزیابی اقتصادی انجام و بودجه آن تأمین شود که با توجه به قیمت بالای این حائل‌ها، می‌توان از راهکارهای جایگزین از جمله بهسازی روکش آسفالت خیابان‌ها، استفاده از فضای سبز متراکم در حاشیه بزرگراه‌ها و معابر پرتردد، وضع مقرراتی برای کنترل صدای ناشی از فعالیت‌های ساختمانی و پروژه‌های عمرانی، صادر نکردن مجوز برای کاربری‌های حساس همچون مدارس و بیمارستان‌ها در مجاورت بزرگراه‌ها، رعایت حریم صوتی برای احداث منازل مسکونی در حاشیه بزرگراه‌ها بهره برد.
این کارشناس ارشد محیط زیست معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری اصفهان با بیان اینکه نباید از نقش شهروندان در کاهش آلودگی صوتی غافل شد، ادامه می‌دهد: استفاده نکردن از بوق در مواقع غیرضروری، دستکاری نکردن صدای اگزوز، مراجعه به‌موقع به مراکز معاینه فنی برای تست صدا و رعایت سرعت مجاز در بزرگراه‌ها و معابر شهری، استفاده از موتورسیکلت‌های برقی به جای موتورسیکلت‌های کاربراتوری (بنزینی)، استفاده از دوچرخه در مسیرهای کوتاه به جای استفاده از خودروی شخصی، روشن نگذاشتن بی‌مورد خودروی شخصی در معابر و گوش کردن موسیقی با صدای آرام‌تر از مواردی است که شهروندان با رعایت آن‌ها می‌توانند در داشتن شهری آرام‌تر سهیم باشند.
به گزارش ایمنا، به‌طور کلی تمام فعالیت‌هایی که در شهر انجام می‌شود، موجب تولید مقداری آلودگی صوتی خواهد شد، بنابراین تولید این آلودگی اجتناب‌ناپذیر خواهد بود، اما موضوع مهم این است که تولید آن کنترل شود، یعنی در نزدیکی نقاطی همچون بیمارستان‌ها که حساسیت‌هایی دارد، فعالیت‌هایی همچون مشاغل مزاحم نباید جانمایی شود.
ایجاد دیوارهای صوتی به‌رغم هزینه‌بر بودن باید عملیاتی شود، اما باید توجه داشت که در نظر گرفتن کاربری‌های متناسب با محل بسیار اهمیت دارد؛ به‌عنوان مثال ارائه کاربری مسکونی در نزدیکی پل غدیر به‌رغم ایجاد موانع، کار صحیحی نبوده است.
به‌نظر می‌رسد آلودگی صوتی نیز باید همچون آلودگی هوا بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد، زیرا همان‌طور که بر جسم شهروندان اثر خواهد گذاشت، بر روح و روان آن‌ها نیز اثر می‌گذارد و می‌تواند به‌طور غیرمستقیم بر جسم آن‌ها نیز تأثیر داشته باشد.
البته باید در نظر داشته باشیم که فعالیت‌ها و اقدامات شهروندان نیز بسیار حائز اهمیت خواهد بود، زیرا بعضی فعالیت‌ها موجب تولید آلودگی‌هایی از جنس «صوت» می‌شود.
نظر شما