به گزارش خبرنگار ایمنا، بیش از پنج سال از ممنوعیت واردات لوازم خانگی می‌گذرد. بر اساس مصوبه اولیه شورای هماهنگی سران قوا در سال ۱۳۹۷ و تمدید آن، ممنوعیت واردات لوازم خانگی تا پایان سال ۱۴۰۰ ادامه داشت و قرار بود بعد از آن دوباره برای این موضوع تصمیم‌گیری شود.
از اوایل سال ۱۴۰۰ اظهارات ضد و نقیضی درباره احتمال آزاد شدن واردات لوازم خانگی مطرح شد، اما در نهایت وزارت صمت اعلام کرد که برنامه‌ای برای واردات لوازم خانگی ندارد و حتی به دنبال صادرات است، درواقع دو سال پیش بود که بنا به دستور رهبر انقلاب و ابلاغ آن به وزارتخانه‌های اقتصاد و صنعت، معدن و تجارت واردات لوازم خانگی از کره جنوبی ممنوع شد.
این ممنوعیت در پی درخواست تعدادی از شرکت‌های داخلی تولید لوازم خانگی از مقام معظم رهبری برای جلوگیری از واردات لوازم خانگی به کشور صادر شد و پس از آن غلامحسین اسماعیلی رئیس دفتر رئیس جمهور به وزرای اقتصاد و صمت به واسطه نامه‌ای دستور داد از واردات لوازم ساخت کشور کره به کشور جلوگیری شود.
در متن این نامه آمده بود:
جناب آقای فاطمی امین وزیر محترم صنعت، معدن و تجارت و جناب آقای خاندوزی وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی
احتراماً، نامه شماره ۴۴۷۹۸/۱ مورخ ۱۴/۰۶/۱۴۰۰ دفتر مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) و ضمائم آن با موضوع واردات لوازم‌خانگی که تصویر آن به پیوست ارسال می‌شود، به استحضار ریاست محترم جمهوری رسید، پی‌نوشت فرمودند: از واردات جلوگیری شود.
پس از این نامه «مهرداد جمال ارونقی»، معاون امور گمرکی گمرک وقت نیز در نامه‌ای به مهدی اسماعیلی، مشاور وقت وزیر اقتصاد دستور ممانعت از واردات و ترخیص لوازم‌خانگی خارجی را به همه گمرکات کشور ابلاغ کرد، البته پیش از این هم انجمن صنایع لوازم خانگی ایران خواستار ممنوعیت واردات لوازم خانگی برای یک دوره حداقل پنج ساله برای حمایت از صنایع داخلی شده بود.
چرا واردات لوازم خانگی ممنوع شد؟
این ممنوعیت به دلیل اینکه گفته شد تولید داخل می‌تواند نیاز بازار را تأمین کند، انجام شد، اما برخی محصولات لوازم خانگی مانند اسپرسوساز، تصفیه هوا، ریش تراش و سشوار که توان تولید آنها در کشور وجود ندارد، قرار شد که بدون محدودیت به کشور وارد شود، اما طبیعی است که قرار نیست واردات لوازم خانگی همیشه ممنوع بوده و فقط تا زمانی که شرایط تولید به گونه‌ای باشد که تولیدکنندگان داخلی بتوانند با تولیدکنندگان خارجی رقابت کنند، ممنوعیت واردات باید تداوم داشته باشد. حال باید دید که چه زمان تولیدکنندگان داخلی به این مرحله خواهند رسید.
گلایه رهبر معظم انقلاب از تولیدکنندگان لوازم خانگی
رهبرمعظم انقلاب در دیدار تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی در بهمن‌ماه ۱۴۰۰؛ اظهار کردند: «من گلایه می‌کنم از دوستانی که مسئولان کالاهای خانگی و لوازم‌خانگی هستند. ما از اینها حمایت کردیم، اسم آوردیم، شنیدم بعضی از اقلام دو برابر ارتقا قیمت پیدا کرده، چرا؟ نبایستی این‌جور برخورد بشود با حمایت‌ها.»
آیا واردات لوازم خانگی به صفر رسیده است؟
آنطور که معاون اداره کل مقابله و رصد جریان مالی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز می‌گوید: میزان ارزش ورود قاچاق کالا به کشور در سال گذشته بیش از ۱۴ میلیون دلار کالا بوده است که لوازم‌خانگی و لوازم‌یدکی خودرو بیشترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند، بنابراین واردات لوازم خانگی به کشور قطع نشده بلکه فقط غیرقانونی وارد می‌شود، این در حالی است که پیش از ممنوعیت ایجاد شده بیشتر برندها در کشور اصل و یا به اصطلاح اورجینال بودند، علاوه بر این، محصولات از گارانتی و خدمات پس از فروش نیز بهره مند بودند.
بررسی میدانی خبرنگار ایمنا از بازار لوازم خانگی، نشان می‌دهد دو برند معروف کره‌ای همچنان در فروشگاه‌ها فروخته می‌شود، اما نه به عنوان محصول قاچاق بلکه به این عنوان که این محصولات در ایران مونتاژ می‌شود و یا اینکه این محصولات به سفارش ایران وارد شده است و این در حالی است که محصولات مذکور نه تنها در ایران مونتاژ نمی‌شود بلکه آخرین سفارشات ایران به پیش از اعمال تحریم‌ها باز می‌گردد، بنابراین هر محصولی که از آن زمان در بازار موجود باشد نیز شامل گارانتی و خدمات پس از فروش معتبر نیست.
بیشتر فروشندگان این نوع لوازم خانگی ترکیه را به عنوان کشوری که این محصولات در آن ساخته شده است معرفی می‌کنند و به نوعی ترکیه به میعادگاه برندهای غیر اصل و یا بی کیفیت شده که تفاوت آن با محصول اصل، از زمین تا آسمان است، به نظر می‌رسد ممنوعیت واردات لوازم خانگی فقط باعث شده نحوه ورود این محصولات از مسیر رسمی به غیر قانونی تغییر پیدا کند، با این تفاوت که این محصولات غیر اصل بوده و از گارانتی و خدمات پس از فروش نیز به درستی بهره مند نیستند.
بازار لوازم خانگی به دلیل رکود اقتصادی و افزایش قیمت‌ها کمتر مشتری به خود می‌بیند، اما تعداد محدودی مشتری در این بازار در حال جست‌وجو برای یافتن محصول مورد نظر خود از مغازه‌ای به مغازه دیگر هستند، همین افراد هم فقط برای اطلاع از قیمت‌ها آمده اند و خبری از خرید نیست.
یکی از فروشندگان مستقر در یکی از بازارهای قدیمی اصفهان که به به گفته خودش لوازم خانگی را از امارات و دبی به کشور وارد می‌کند، به خبرنگار ایمنا می‌گوید: همه انواع لوازم خانگی از جمله یخچال، لباسشویی، اسپیلت و… را درب خانه به مشتریان تحویل می‌دهیم و در همان زمان کارشناس شرکت نمایندگی نیز در محل حاضر می‌شود و در صورتی که کالا مشکلی داشته باشد همان لحظه مرجوع داده می‌شود، درواقع تسویه حساب کالا پس از نصب و راه اندازی دریافت می‌شود.
محصول قاچاق خدمات پس از فروش هم دارد!
این فروشنده میانسال ادامه می‌دهد: همه محصولاتی که عرضه می‌کنیم تا پنج سال گارانتی و خدمات پس از فروش دارد که هزینه گارانتی هم نهایت تا ۴۰۰ هزار تومان آن هم برای شارژ است چون خود محصول گارانتی دارد، شرکت‌هایی که محصولات خارجی مثل برند بوش را گارانتی می‌کنند، خودشان قطعات این محصولات را نیز وارد می‌کنند و نگرانی بابت قطعات وجود ندارد.
کریمی ادامه می‌دهد: محصولاتی که ما عرضه می‌کنیم از از طریق بندر گناوه و دیگر بندرها و از طریق لنج وارد شده و تمام این محصولات برگ سبز گمرک و شناسه کالا دارند برای همین شامل گارانتی نیز می‌شود.
البته فروشندگان نمی‌پذیرند که این محصولات قاچاق است و تاکید دارند که واردات آن قانونی بوده، برگه سبز گمرک داشته و شامل خدمات پس از فروش است، تقریباً بیشتر مغازه‌های بازار اصفهان لوازم خانگی خارجی را عرضه می‌کنند و یا حتی اگر اکنون در مغازه این محصولات را موجود نداشته باشند، انبارهایشان از این محصولات پر است.
راهکارهای دوز زدن تعزیرات
گویا برخی از این فروشندگان راه‌هایی برای دور زدن تعزیرات نیز یافته اند؛ یکی از این کاسبان به خبرنگار ایمنا می‌گوید: یخچال‌هایی که در مغازه موجود است از برند ال جی و سامسونگ است اما برچسب آن را جدا کرده‌ایم تا تعزیرات متوجه قاچاق بودن محصول نشود.
وی ادامه می‌دهد: اگر مشتری تمایل به خرید اجناس این دو برند را داشته باشد به عنوان نمونه آن را در مغازه مشاهده می‌کند و محصول اصلی با برند ال جی و سامسونگ را از انبار برای او ارسال می‌کنیم.
اما فروش لوازم خانگی قاچاق فقط به بازار محدود نمی‌شود، این روزها که بازار فروش اینترنتی محصولات داغ است برخی از شرکت‌ها نیز بدون نیاز به حضور در بازار و فقط با تبلیغات اینترنتی اقدام به فروش این محصولات می‌کنند. یکی از این فروشگاه‌ها تبلیغ محصولات خود را با ارسال پیامک انبوه انجام داده است.
با شماره‌ای که در این پیامک قید شده بود تماس گرفتیم. اپراتور این شرکت ابتدا به معرفی محصولاتشان پرداخت که به نظر می‌رسید شامل همه محصولات برندهای معروف لوازم خانگی با جدیدترین ورژن‌هاست. به گفته وی به عنوان مثال سری هشت لباسشویی بوش آخرین ورژنی است که این شرکت تولید کرده و این شرکت می‌تواند آن را با گارانتی و خدمات پس از فروش عرضه کند.
آنطور که این فروشنده ادعا می‌کند محصولاتشان ساخت آلمان بوده و لباسشویی مذکور فعلاً در انحصار آلمان بوده و حتی در ترکیه نیز نمی‌توان آن را تهیه کرد! وی به خدمات پس از فروش و گارانتی این محصول تا پنج سال اشاره و حتی نام شرکت تضمین کننده گارانتی این محصول را اعلام می‌کند که به عقیده خودش بهترین شرکت گارانتی در کشور است!
این بانوی جوان ادامه می‌دهد: زمانی که جنس را تحویل می‌گیرید همان لحظه کارشناس از طرف نمایندگی در محل حضور دارد اگر محصول از نظر اصالت یا کیفیت مشکل داشته باشد همان لحظه مرجوع می‌شود و در غیر این صورت نصب شده و پس از آن تسویه حساب انجام می‌شود.
بوش هم مثل آیفون ۱۴؛ کیفیت دارد پس گارانتی نمی‌خواهد
وی معتقد است زمانی که مشتری یک گوشی آیفون ۱۴ پرومکس میخرد سوال نمی‌کند که گارانتی دارد یا خیر، زیرا مطمئن است تا ۲۰ سال دیگر هم این محصول کار می‌کند، برند بوش هم خودش گارانتی دارد و گارانتی آن تضمینی است و نیازی به گارانتی ندارد، زیرا مشتری شما جنس اصل خریده است.
این فروشنده ادامه می‌دهد: بوش در ایران نمایندگی ندارد اما سه شرکت معروف قطعات خارجی را برای برندهای ال جی سامسونگ و بوش وارد کرده و خدمات پس از فروش آن را تضمین می‌کنند. محصولات ما تضمینی است و حتی یکبار هم نشده محصولی را بفروشم و مشتری اعتراضی به کیفیت آن داشته باشد. البته در بین محصولات سامسونگ خرابی بیشتری گزارش شده است.
به گفته وی محصولات ال جی و سامسونگ از امارات و دبی وارد می‌شود. اجناسی که از بندر گناوه وارد می‌شود قاچاق نیست هزار دستگاه در لنج وجود دارد که هیچ یک قاچاق نیست و همه آنها گارانتی و شناسه کالا و برگ سبز دارد.
به دردسرش می‌ارزد چون جنس اصل است!
این فروشنده تاکید می‌کند: بوش چندین سال در ایران قدمت دارد. شما به هر یک از بازارهای داخلی سر بزنید فقط اجناس خارجی می‌بینید و ۹۰ درصد محصولات موجود در بازار خارجی است زیرا تقاضای بیشتری دارد. خرید جنس قاچاق ارزش دارد و به دردسر آن می‌ارزد چراکه نیازی به تعمیرات ندارد.
برای اطلاع بیشتر از ابعاد این موضوع گفت‌وگویی نیز با اکبر پازوکی، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی کشور داشتیم.
وی با اشاره به اینکه برخی از انواع لوازم خانگی همچون دستگاه اسپرسو ساز نمونه داخلی نداشته و کاملاً وارداتی است، به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: برای تولید محصولات داخلی نیز نیازمند واردات هستیم زیرا برخی از اجزا آن همچون موتور و پمپ در داخل کشور موجود نیست، البته در برخی از محصولات لوازم خانگی کاملاً خودکفا هستیم و اگر از تولیدکنندگان حمایت شود می‌توانند نیاز داخلی را کاملاً تأمین کنند.
رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی کشور با بیان اینکه سند راهبردی برای صنایع لوازم خانگی باید به تصویب برسد، اضافه می‌کند: باید جلوی واردات لوازم خانگی قاچاق به کشور گرفته شود تا علاوه بر حمایت از تولیدکنندگان داخلی، ارز کمتری نیز از کشور خارج شود.
تولید برخی از محصولات بوش در ایران و صادرات آن به آلمان
وی تاکید می‌کند: ظرفیت تولید لوازم خانگی در کشور به خوبی وجود دارد به طوری که شرکت بوش آلمان در ایران قرارداد ساخت پکیج و آبگرمکن دارد که این دو محصول پس از تولید در ایران تولید در آلمان عرضه می‌شود.
تمام لوازم خانگی خارجی موجود در کشور قاچاق هستند
رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی خاطر نشان می‌کند: تمام اجناسی که در بازار به عنوان برند ال جی، سامسونگ و یا دیگر برندهای خارجی فروخته می‌شود، کالای قاچاق بوده و بیش از ۹۰ درصد آنها تقلبی است.
پازوکی تصریح می‌کند: شرکت‌هایی که این دو برند معروف کره‌ای را در ایران ضمانت می‌کردند به اتحادیه لوازم خانگی، سازمان صمت و تمام ارگان‌های مربوطه نامه زدند که اگر کالایی با ضمانت اصلی شرکت در سطح عرضه باشد به هیچ عنوان دیگر شامل گارانتی نیست.
وی می‌گوید: گرچه ممکن است لوازم خانگی در کشور پیدا شود که در پنج سال پیش واردات آن به کشور از طریق قانونی انجام شده باشد، اما مشکلی که وجود دارد این است که با گذشت پنج سال از آخرین واردات لوازم خانگی حتی شرکت ضمانت کننده دیگر قطعه‌ای ندارد تا برای محصولاتش در بازار اختصاص بدهد.
رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی اضافه می‌کند: این دو شرکت معروف لوازم لوازم خانگی با اسمی متفاوت محصولات جدیدی به بازار عرضه می‌کنند که این محصولات در داخل کشور تولید می‌شود. بنابر این اگر مردم برای یک محصول لوازم خانگی خارجی ارقام ۱۵۰ میلیون تومانی و حتی بالاتر پرداخت کردند بدانند شرکت معتبری این محصولات را پشتیبانی نمی‌کند.
سامانه جامع گارانتی؛ مرجع اصلی تأیید گارانتی محصول
پازوکی با بیان اینکه سامانه جامع گارانتی منبعی معتبر برای بررسی اعتبار گارانتی است، می‌گوید: هرکس که قصد خرید کالای خارجی را در هر برند و هرنوع را که دارد می‌تواند پس از وارد کردن اسم برند در این سامانه از کارت گارانتی مجوز داری که در این سامانه برای محصولی بارگذاری شده باشد، اطلاع پیدا کند؛ کالایی که کدشناسه و کد رهگیری ضمانت نامه آن در سامانه جامع گارانتی مشخص باشد، یعنی سازمان صمت و سازمان حمایت از حقوق مصرف کنندگان و تولیدکنندگان این را تأیید کرده‌اند.
وی تاکید کرد: با وارد کردن نام گارانتی محصول در این سامانه نیز وارد کنند و در صورتی که این گارانتی معتبر باشد، پاسخ سامانه این است که این گارانتی صحیح است و در صورتی که گارانتی معتبر نباشد جواب سامانه این است که گارانتی تقلبی است؛ نام تمام شرکت‌های معتبر و تقلبی گارانتی نیز در این سامانه بارگذاری شده است که می‌تواند در تصمیم‌گیری برای خرید یا عدم خرید کالا کمک کند.
رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی با بیان اینکه علاوه بر این شناسه کالا و یا کدرهگیری که بر روی کالاها درج می‌شود نیز راه دیگر شناسایی اصالت محصولات است، می‌گوید: تمام کالاهایی که در سطح عرضه هستند دارای کد شناسه و کد رهگیری هستند که با وارد کردن کد شناسه محصول در کد دستوری *۴*۷۷۷۷# مردم می‌توانند از اطلاعاتی مانند شرکت تولید کننده، نوع ضمانت، مدت ضمانت و تاریخ تولید محصول مورد نظر با خبر شوند.
پازوکی خاطر نشان می‌کند: برخی شرکت‌های کلاهبرداری که با شبیه سازی اسم از گارانتی‌های معتبر از مردم سو استفاده می‌کنند، به واسطه سامانه جامع گارانتی شناسایی می‌شوند. علاوه بر این بیشتر سایت‌ها و کانال‌های فروش لوازم خانگی در فضای مجازی تبلیغ می‌کنند کلاهبرداری است و مردم در هنگام خرید باید دقت کنند.
وی ادامه می‌دهد: برخی مشتریان با وجود اینکه می‌دانند کالایی تقلبی است، گارانتی ندارد و حتی از کالای ایرانی نیز گران‌تر است، آن را میخرند و پس از خرید از فروشگاه دار شکایت می‌کنند.
رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی با بیان اینکه باید یک سایت تخصصی برای اصناف لوازم خانگی در کشور راه اندازی می‌شد، می‌گوید: وقتی نشان و آدرس فروشگاه در سامانه‌ای مشخص و همچنین این سایت زیر نظر اتحادیه فعالیت داشته باشد، میزان تخلف و شکایت در صنعت لوازم خانگی بسیار کاهش پیدا می‌کند.
به نظر می‌رسد ممنوعیت واردات لوازم خانگی تاثیر چندانی بر حمایت از تولید لوازم خانگی نداشته و برای بهبود کیفیت لوازم خانگی نیازمند حمایت‌های بیشتری هستیم چراکه هم اکنون نیز توان تولید داخل بالا بوده و فقط برخی از محدودیت‌ها مانع پیشرفت است، همچنین در این سال‌ها، جلوگیری از قاچاق لوازم خانگی چندان موفق نبوده و اکنون شاهد جولان لوازم خانگی قاچاق در بازار هستیم که جز سرگردانی مشتری نتیجه‌ای ندارد.
گزارش از: مهران اسماعیلی؛ خبرنگار اقتصادی ایمنا
نظر شما