بهنام یوسفیان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، درباره گیاه شیرین‌بیان از خانواده بقولات اظهار کرد: مجو، مهک، رگلیس و گیاه شیرین نام‌های دیگر گیاه شیرین‌بیان است، زمان گلدهی این گیاه خرداد تا تیرماه و زمان برداشت ریشه‌ها از مهر تا آبان‌ماه است.
وی افزود: شیرین‌بیان گیاهی با طبیعت گرم و خشک، علفی، پایا با ریشه‌ای خشبی و خزنده است؛ ساقه راست و شاخه‌دار آن دارای برگ‌های متناوب تک‌شانه‌ای است. گل‌های آن به رنگ آبی متقابل به بنفش و به صورت خوشه‌ای است که روی یک پایه از کنار برگ‌ها می‌روید، این گیاه سریع به محیط خو می‌گیرد.
این متخصص طب سنتی تصریح کرد: در صنایع دارویی و غذایی ریشه و جوانه‌های زیر خاک گیاه شیرین‌بیان مورد استفاده قرار می‌گیرد، این قسمت‌ها را در سال سوم هنگامی که گیاه برگ‌های خود را از دست داده و زرد شده است از خاک بیرون می‌آورند، ریشه‌ها را می‌شویند و قسمت‌های سبز آن را قطع و پس از خرد کردن در حداکثر ۳۵ درجه سانتی‌گراد خشک می‌کنند.
وی ادامه داد: رنگ شیرین‌بیان زرد گوگردی و مزه‌اش شیرین است، ریشه محتوی گلیکوزید (گلیسیریدین) ساپونین‌ها، اسانس روغنی، ساکاروز، تانن و آنزیم‌ها است.
یوسفیان اضافه کرد: از شیرین‌بیان به صورت خرد شده (در دم کرده‌ها) و سائیده در داروها استفاده می‌شود، برای به دست آوردن عصاره شیرین‌بیان که از آن پاستیل‌های بسیار شیرینی تهیه می‌شود، ریشه گیاه را با آب می‌جوشانند.
وی با بیان اینکه شیرین‌بیان خواص خلط‌آور، ملین ضعیف و آرام‌بخش دارد، از این گیاه علیه اولسری های معده-روده‌ای استفاده می‌شود، گفت: پودر شیرین‌بیان، رازیانه و برگ‌های سنا، ملین بسیار خوبی را تشکیل می‌دهند.
این متخصص طب سنتی با بیان اینکه کمیسیون E مصرف روزانه یک تا ۰.۵ گرم از پودر ریشه جهت نرمی قسمت فوقانی دستگاه تنفس و ۳ تا ۱.۵ گرم در زخم معده را پیشنهاد می‌کند، افزود: عصاره شیرین‌بیان به صورت تبخیر، تصفیه و تغلیظ شده و به وفور در فارماکولوژی به دلیل طعم و قدرت انعطاف‌پذیری آن در قرص‌ها به کار می‌رود.
وی با اشاره به موارد منع مصرف و احتیاط گیاه شیرین‌بیان ادامه داد: احتباس آب و نمک و در نتیجه افزایش فشارخون عروقی و کاهش ادرار از عوارض آن است، بنابراین نباید آن را در طولانی‌مدت مصرف کرد و در بیماران با اختلالات قلبی-عروقی و مبتلایان به فشارخون باید با احتیاط مصرف شود.
یوسفیان گفت: به دلیل مقدار زیاد ساکاروز در شیرین‌بیان، مصرف آن برای دیابتی‌ها ممنوع است، همچنین در مبتلایان به بیماری‌های کبدی نباید استفاده شود و مصرف بیش از چهار تا ۶ هفته شیرین‌بیان به صورت مداوم مگر با نظر پزشک جایز نیست.
وی با اشاره به مصرف گیاه شیرین‌بیان در دوران بارداری اضافه کرد: به دلیل اینکه محرک انقباضات رحمی بوده، مصرف آن در دوران بارداری ممنوع است.
این متخصص طب سنتی با اشاره به تداخلات دارویی با گیاه شیرین‌بیان خاطرنشان کرد: افرادی که دیگوکسین و مشتقات آن را مصرف می‌کنند، نباید از شیرین‌بیان استفاده کنند، اثر کاهش پتاسیم خون ناشی از شیرین‌بیان، باعث افزایش سمیت گلیکوزیدهای قلبی می‌شود، مصرف هم‌زمان با ضد بارداری‌های خوراکی موجب افزایش فشارخون و کاهش پتاسیم در زنان مصرف‌کننده می‌شود.
نظر شما