به گزارش خبرنگار ایمنا، امروزه در بسیاری از مناطق ایران، جغدها بدشگون خوانده میشوند و خرافات بسیاری در فرهنگ و باور مردم رایج است. در بسیاری از نقاط ایران صدای جغد نشانی از خبرهای بد است. به همین علت برای دور کردن اتفاقات بد، مردم با شنیدن صدای جغد با ایجاد سر و صدا یا پرتاب چوب نیمسوختهای به سمت این پرنده سعی در دور کردن این صدا از منازل دارند.
جایگاه جغد در ایران باستان
جغدها در ایران باستان نمادی از دانایی بودهاند. در ادبیات کهن، جغدها به عنوان پرندگانی که به بقیه حیوانات پند و اندرز میدهند، شناخته میشدند. بررسی متنهای باستانی نشان میدهد که این پرنده در ایران باستان دارای منزلت و جایگاه والایی بوده است. در متنهای کهن باستانی جغد را «هو مورو» میخواندند که به معنای پرنده دانا است.
جایگاه جغد در طول تاریخ
در طول تاریخ و در میان بسیاری از فرهنگها، جغد جایگاههای متضادی چون مخوف و دوستداشتنی بودن را داشته است که این صفات متناقض درباره کمتر موجود دیگری عنوان شده است. جغد به دلیل حضورش در شب و صدای جیغمانندش، سمبل رازآمیزی و ارتباط با جهان دیگر است. عادات مرموز جغدها، پرواز بیصدا و روحوار است که آنها را به موضوعی برای خرافات و حتی ترس در بسیاری از نقاط جهان تبدیل کرده است.
باور به دگرجهانی بودن جغد، این باور را تقویت کرده است که جغد میتواند پیشگویی کند، به عبارت دیگر به دلیل ارتباط با آن جهان، دیدار او میتواند خوشیمن یا بدشگون باشد. به این ترتیب جغدها مظهر هوشی خاموش، دانشی ویرانگر یا برعکس، مظهر خوشیمنی و برکت بودهاند.
جغدها همیشه احساسات متناقض بشر را برانگیخته و به خود جلب کردهاند؛ عشق و ترس، نفرت و تحسین، بعضی جغد را باهوش و بعضی کودن میپنداشتند؛ جغدها در فرهنگهای مختلف هم با جادوگران در ارتباط بودند و هم با پزشکان، هم نماد تولد و برکت بودهاند و بسیاری در جهان به قدرت درمانگری بزرگ جغد و دارویی که از بدن و بهویژه چشمهای او تهیه میشود، ایمان داشتهاند.
آیا جغد شوم است؟
بسیاری از جغدها توسط مردم دیده نمیشوند، مردم اغلب جغدهایی را مشاهده میکنند که علاقهمند به زندگی در سازههای انسانی هستند. جغد کوچک، جغد انبار و مرغ حق، گونههایی هستند که در مکانهایی که توسط انسانها ساخته شده است، زندگی میکنند.
چشمهای جغدها به نور حساس است؛ به خصوص در طول روز که نور زیادی به چشمها وارد میشود باعث گیجی آنها میشود. از آنجا که سازههای انسانی به نحوی ساخته شده که ورود نور را کنترل میکند در مقایسه با بوتهها مکان مناسبتری برای جغدها است. از طرفی به خاطر ترس اکثر جانوران از این سازهها، این مکانها امنیت بیشتری برای جغدها در پی دارد.
مردم معمولاً جغدها را در مخروبهها میبینند و به همین علت تصور میکنند حضور جغدها باعث ویرانی و خرابی شده است؛ در صورتی که جغدها به علت مزایایی که این مخروبهها برایشان دارد، در این محلها دیده میشوند.
باور شوم بودن جغد در کشورهای دیگر
مصر باستان، هند، چین، ژاپن، کنیا و آمریکای جنوبی جغدها را به عنوان قاصدان مرگ میشناختند و اینگونه از جانداران را به عنوان نمادی از سحر و جادو یا قاصد مرگ، بیماری و ویرانی میدانند.
در برخی از فرهنگها و مناطق گوناگون جغدها به عنوان نمادی از بدشانسی، بیماری یا مرگ شناخته میشوند. مردم سواحل شرق آفریقا اعتقاد دارند که جغدها برای بچهها بیماری میآورند. در جنوب آفریقا مردم جغدها رو به عنوان پرندگان ساحر و جادوگر میشناسند. در اکثر این مناطق دیدن جغدها مردم را به وحشت میاندازد و اغلب افراد ناآگاه و کودکان از چشمهای بزرگ و خیره و پرهای جغدها میترسند.
دیدگاه سازمانهای بینالمللی در رابطه با شوم بودن جغد
امروزه باورهای غلط در میان مردم پیرامون شوم بودن جغد به قدری زیاد است که مؤسسه NZG (National Zoological Gardens of south Africa) تصمیم گرفته است که در سال هفتهای را به این موضوع و در راستای آموزش جوامع محلی اختصاص دهند. هفتم تا یازدهم ماه می هر سال آموزشگرانی تلاش میکنند تا با آموزش مردم و بیان این موضوع که جغدها پرندگان ترسناکی نیستند و آسیبی به آنها نمیرسانند و این خرافات را کمرنگ کنند.
نظر شما