به گزارش خبرنگار ایمنا، افراد بسیاری در سراسر جهان به علت در دسترس نبودن خون و فرآورده‌های خونی جان خود را از دست دادند و سردی خاک، گرمای خون موجود در رگ آنها را در بر گرفت. جاری بودن خون سالم در رگ‌ها، تضمین‌کننده حیات و اهدای خون، تبلور زیبای انسانیت و مهرورزی است و اکنون نیز بیماران بسیاری چشم‌انتظار گران‌بهاترین هدیه برای تداوم حیات هستند.
تصادفات، سوانح و بلایای طبیعی، اعمال جراحی، زایمان‌ها و بیماری‌ها از جمله موقعیت‌هایی است که ارزش وجود این مایع امیدبخش احساس می‌شود و از همین رو، اهتمام ورزیدن در راستای فرهنگ‌سازی و نهادینه کردن این اقدام در جامعه، وظیفه هر انسان به عنوان سفیر اهدای عشق محسوب می‌شود.
بر اساس گفته‌های سخنگوی سازمان انتقال خون، در سال گذشته دو میلیون و ۲۲۳ هزار و ۴۹۲ واحد خون اهدا شد که طی این مدت خراسان شمالی با افزایش ۳۴ درصدی، رتبه نخست رشد اهدای خون در کشور را به خود اختصاص داد و استان ایلام با رشد بیش از ۲۵ درصد و لرستان با رشد بیش از ۲۳ درصد، رتبه‌های دوم و سوم رشد اهدای خون را به خود اختصاص دادند.
همچنین استان تهران با ثبت اهدای ۳۶۹ هزار و۵۲۳ واحد خون در سال گذشته، بالاترین میزان اهدای خون در کشور را به خود اختصاص داد و استان‌های سمنان با شاخص مستمر حدود ۶۸ درصد، استان قم با بیش از ۶۳ درصدو استان یزد با بیش از ۶۲ درصد، بالاترین شاخص اهدای مستمر را در میان استان‌های کشور به خود اختصاص داده‌اند.
آمارها حاکی از آن است که از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۸ تعداد اهداکنندگان داوطلبانه خون بدون دریافت هزینه شاهد افزایش ۱۰.۷ میلیونی بوده است و در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد از اهداکنندگان خون در ۷۹ کشور جهان هیچ وجهی در برابر تقدیم خون خود به دیگران دریافت نمی‌کنند، اما همچنان ۵۰ درصد از اهداکنندگان در ۵۴ کشور در ازای اهدای خون هزینه دریافت می‌کنند.
نظرسنجی‌های انجام شده به بهانه روز جهانی اهدای خون حاکی از این بود که اروپایی‌ها بیش از سایر نقاط جهان خون خود را اهدا می‌کنند. در این نظرسنجی و مطابق با آمارهای جمع‌آوری‌شده، کشورهایی که بیشترین میزان اهدای خون را دارند شامل اتریش با ۶۶ درصد، فرانسه با ۵۲ درصد و یونان و جمهوری قبرس با ۵۱ درصد هستند. افزون بر موارد مذکور، گروه سنی ۴۰ تا ۵۴ سال با آمار ۴۶ درصد، بیشترین میزان اهدای خون را به خود اختصاص داده‌اند و ۵۷ درصد باور دارند که ایمنی روند انتقال خون طی ۱۰ سال گذشته با بهبود چشمگیری مواجه بوده است.
کیان دهراب‌پور، مدیرکل انتقال خون استان اصفهان، در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، اظهار کرد: خون، بافت مایع بدن انسان است که تنها از منابع انسانی به دست می‌آید و هر داوطلب در هر بار اهدای خون، حدود ۱۰ درصد از حجم خون خود را اهدا می‌کند که این اقدام داوطلبانه و خداپسندانه هیچ ضرر و زیانی برای وی نخواهد داشت.
وی با بیان اینکه در هر بار اهدای خون ۴۵۰ میلی لیتر خون از اهداکننده واجد شرایط گرفته، فرآورده‌های آن جدا و هر یک به یک بیمار تزریق می‌شود، افزود: خون اهدایی افراد نجات‌دهنده بیمارانی از جمله آسیب دیدگان سوانح و بلایا، افراد تحت اعمال جراحی، افراد دارای کم خونی شدید (تالاسمی)، اختلالات انعقادی، خونریزی‌های بارداری و زایمان و نوزادان مبتلا به زردی خواهد بود.
مدیرکل انتقال خون استان اصفهان با اشاره به اینکه صنایع داروسازی جهان با تکیه بر فناوری‌های نوین، داروهای بسیار با ارزشی را از پلاسمای انسانی خارج می‌کنند که زندگی برخی از بیماران وابسته به آنها است، تصریح کرد: در روش پلاسما فرزیس یا پلاکت فرزیس، همزمان با خون‌گیری، خون کامل سانتریفیوژ، پلاسما یا پلاکت آن وارد کیسه و سایر اجزا از همان رگ به فرد اهدا کننده بازگردانده می‌شود.
اهداکنندگان خون چه شرایطی باید داشته باشند؟
وی ادامه داد: با روش پلاکت فرزیس، پلاکت مورد نیاز بیمارانی از جمله بیماران پیوند مغز استخوان، مبتلایان به بدخیمی که شیمی‌درمانی یا رادیوتراپی می‌شوند، افراد مبتلا به بیماری‌های خونریزی دهنده، بیمارانی که به پلاکت تهیه شده از خون کامل پاسخ نمی‌دهند یا مقاومت پلاکتی دارند، تهیه می‌شود.
دهراب‌پور گفت: با توجه به لزوم تأمین سلامت اهداکنندگان و گیرندگان خون و فراورده‌های آن، افراد اهدا کننده خون باید دارای شرایط خاصی از جمله برخورداری از سلامت کامل جسمی و روحی، داشتن حداقل ۱۸ سال تمام و حداکثر ۶۰ سال با حداقل وزن ۵۰ کیلوگرم، نداشتن رفتار مخاطره‌آمیز یا پرخطر که فرد را در معرض ابتلاء به بیماری‌های ایدز و هپاتیت قرار دهد، داشته باشد.
وی با بیان اینکه همچنین زنان در دوران بارداری شیردهی و قاعدگی دردناک امکان اهدای خون ندارند، اضافه کرد: میزان اهدای خون بانوان نسبت به مردان بسیار پایین است، در حالی که در بعضی از کشورها، نیمی از اهداکنندگان خون را بانوان تشکیل می‌دهند. بسیاری اعتقاد دارند بانوان کم‌خون یا ضعیف هستند و توان اهدای خون را ندارند یا به علت قاعدگی نباید خون اهدا کنند.
مدیرکل انتقال خون استان اصفهان اظهار کرد: افراد باید توجه داشته باشند که هر فرد مراجعه‌کننده برای اهدای خون، توسط پزشک معاینه و در صورت داشتن شرایط از وی خون گرفته می‌شود که آزمایش کم‌خونی نیز از جمله تدابیر اندیشیده شده در راستای حفظ سلامت اهداکنندگان است.
مراحل اهدای خون
وی با اشاره به مراحل اهدای خون افزود: در ابتدا با ارائه کارت ملی اطلاعات فرد اهداکننده در برنامه رایانه‌ای انتقال خون ایران ثبت می‌شود، سپس افراد تحت مشاوره و معاینه قرار می‌گیرند و با دادن پاسخ‌های صحیح و صادقانه به پرسش‌های پزشک، می‌توانند در راستای حفظ سلامت خود و گیرنده خون کمک کننده باشند.
دهراب‌پور تصریح کرد: پس از طی شدن این مراحل و انجام آزمایشات، افراد به سالن خون‌گیری وارد می‌شوند و یک واحد خون برابر با حدود ۴۵۰ میلی لیتر را اهدا می‌کنند و در نهایت پیش از ترک مرکز اهدای خون، فشار خون و نبض افراد اهدا کننده کنترل و ثبت می‌شود.
وی با بیان اینکه مراحل اهدای پلاکت یا پلاسما نیازمند زمان طولانی‌تری است و اهدا کنندگان پلاکت یا پلاسما می‌توانند تا سالی ۲۴ بار اهدای پلاکت یا پلاسما داشته باشند، ادامه داد: گلبول قرمز، پلاکت پلاسمای تازه منجمد و رسوب کرایو، از فرآورده‌های خونی به شمار می‌روند.
نیاز بیش از ۴۰۰۰ بیمار تالاسمی، هموفیلی و دیالیزی به خون و فرآورده‌های خونی
مدیرکل انتقال خون استان اصفهان با بیان اینکه گلبول قرمز با جدا کردن پلاسما از یک واحد خون کامل به دست می‌آید که به مدت ۳۵ روز قابل نگهداری است و در زمان خونریزی حاد، اعمال جراحی و کم خونی از جمله تالاسمی استفاده می‌شود، گفت: پلاکت نیز از اجزای سلولی خون است که به مدت سه تا پنج روز قابلیت نگهداری دارد و برای بیمارانی که شیمی درمانی می‌شوند، بیماران مبتلا به اختلال خونی و بیماران پیوند مغز استخوان مصرف می‌شود.
وی با اشاره به رشد ۵.۵ درصدی اهدای خون در چهار ماهه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته، اضافه کرد: ۶۲ هزار و ۴۲۰ نفر در طول چهار ماهه ابتدایی سال جاری به مراکز اهدای خون مراجعه کردند و از این تعداد ۴۹ هزار و ۶۰ نفر موفق به اهدای خون شدند و از تعداد اهداکنندگان خون طی چهار ماهه ابتدایی سال جاری، ۵۵.۶۵ درصد اهداکنندگان مستمر، ۲۹.۲ درصد اهداکنندگان باسابقه و مابقی از اهداکنندگان بار اولی بوده‌اند.
دهراب‌پور خاطرنشان کرد: ۱۴۹۶ بیمار تالاسمی ماژور در سطح استان وجود، از این تعداد، ۸۵۰ نفر در انجمن حمایت از بیماران تالاسمی پرونده دارند و به صورت ماهانه نیازمند خون و فرآورده‌های خونی هستند. ۱۱۰۰ بیمار هموفیلی و ۲۲۷۴ بیمار دیالیزی نیز در سطح استان نیازمند خون و فرآورده‌های خونی هستند و شهروندان باید مد نظر داشته باشند که با اقدام داوطلبانه و خداپسندانه اهدای خون، نیاز این بیماران را مرتفع و حیات آنها را به نوعی تضمین خواهند کرد.
گروه‌های خونی نادر و فاقد آنتی‌ژن
محمدرضا جابری، مسئول پخش خون انتقال خون استان اصفهان، در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با اشاره به تعریف گروه‌های خونی نادر اظهار کرد: هنگامی که شیوع یک گروه خونی کمتر از یک در هر هزار نفر باشد، از آن تحت عنوان گروه خونی نادر یا کمیاب یاد می‌شود.
وی افزود: گروه خونی O بمبئی جزو دسته گروه‌های خونی کمیاب و بسیار نادر است و افرادی نیز دارای این گروه خونی در استان اصفهان شناسایی شده‌اند. این گروه خونی نخستین بار در شهر بمبئی شناسایی شد و بیشترین شیوع این گروه خونی نیز مربوط به این شهر است.
مسئول پخش خون انتقال خون استان اصفهان با بیان اینکه از گروه‌های خونی نادر دیگری نیز تحت عنوان گروه خونی فاقد آنتی‌ژن یاد می‌شود و برای یافتن این گروه خونی گاهی نیازمند جست‌وجو بین ۲۰۰ یا ۳۰۰ کیسه خونی هستیم، تصریح کرد: سال ۱۹۰۰ ، با کشف شدن سیستم گروه خونی ABO، متخصصان متوجه شدند که گلبول قرمز افراد از نظر ساختار آنتی‌ژنی متفاوت است.
شناسایی ۳۹ سیستم گروه خونی و بیش از ۳۰۰ نوع آنتی‌ژن
وی ادامه داد: برخی افراد دارای آنتی‌ژن A ، برخی دیگر دارای آنتی‌ژن B و برخی نیز دارای هر دو آنتی‌ژن هستند که از گروه خونی آنها تحت عنوان AB یاد می‌شود و در صورتی که هیچ‌یک از این آنتی‌ژن‌ها روی گلبول افراد وجود نداشته باشد، گروه خونی آنها O محسوب می‌شود.
جابری با اشاره به اینکه از سال ۱۹۰۰ تاکنون، ۳۹ سیستم گروه خونی و بیش از ۳۰۰ نوع آنتی‌ژن شناخته شده است، گفت: میزان درصد افراد دارای گروه خونی مثبت و منفی در جوامع متفاوت است و با وجود آنتی‌ژن D بر گلبول قرمز ، افراد دارای گروه خونی مثبت و در صورت نبود آن دارای گروه خونی منفی تلقی می‌شوند.
۹۰ درصد جامعه ایران، گروه خونی مثبت دارند
وی با بیان اینکه بیش از ۹۰ درصد جامعه ایران دارای گروه خونی مثبت و حدود ۹ تا ۱۰ درصد دارای گروه خونی منفی هستند و شناسایی گروه‌های خونی نادر بر عهده سازمان انتقال خون است، اضافه کرد: با توجه به داشتن محدودیت زمانی در نگهداری گلبول قرمز، به منظور ذخیره‌سازی کیسه گروه‌های خونی نادر، گلبول قرمز به روش خاصی منجمد و در پی آن مدت ذخیره‌سازی به ۱۰ سال افزایش خواهد داشت.
جابری خاطرنشان کرد: انجماد و ذخیره‌سازی گروه‌های خونی نادر در تهران انجام می‌شود و در صورتی که فرد دارای گروه خونی نادر خون خود را اهدا کند، پس از انجام آزمایش‌ها و اقدامات لازم خون اهدایی به تهران منتقل و در صورت نیاز برای استفاده به سراسر کشور ارسال می‌شود.
نظر شما