به گزارش خبرنگار ایمنا، از ابتدای زندگی و زمانی که خود را شناختیم در کنارمان علاوه بر خانواده حضور افرادی را حس کردیم که در غم و شادیمان شریک و مرهمی بر زخم‌هایمان و قوتی بر شادی‌هایمان بودند، آری سخن از دوست در میان است، اما دوستی که شأن دوستی را حفظ کند و زمینه‌ساز پیشرفت دوست خود باشد، نه فردی که تنها از دوستی نامش را بر دوش حمل می‌کند، دوستی یعنی دست در دست هم و با تعامل راه و رسم زندگی را بیاموزیم و آینه یکدیگر برای رشد فضائل اخلاقی باشیم.
دوستی زمانی معنا می‌یابد که حضور فردی را در بیشتر لحظات زندگی در کنار خود حس کنیم، تا آنجا که در ایام کودکی هم‌بازی و هم‌پای شیطنت‌های یکدیگر باشیم و در دوران نوجوانی تجربه‌های جدید را به دست آوریم و در جوانی و بزرگسالی یار یکدیگر در سختی‌ها و ناملایمات زندگی باشیم. بودن یک همراه خوب، روزهای تلخ زندگی را برایمان آسان و روزهای شیرین را برایمان خاطره‌انگیزتر می‌کند و همان‌طور که در حدیثی از رسول اکرم (ص) آمده است، "هر کس که خداوند برای او خیر بخواهد، دوستی شایسته نصیب وی می‌کند. " دوستی مقدس است و باید از آن حفاظت کرد تا در مسیری درست پیش رود و برای جمع دوستان مُثمر واقع شود، نه اینکه فرد را در مسیر ناهموار آسیب‌ها قرار دهد، لذا لازم است در انتخاب دوست دقت شود تا در جریان زندگی هم‌قطاری مناسب داشته باشیم.
دوست خوب انسان را به سعادت و دوست بد او را به شقاوت می‌رساند، انتخاب یک دوست در سال‌های ابتدایی زندگی می‌تواند آینده فرد را تعیین کند و به همین دلیل پدر و مادر و مربیان یک کودک نقش مهمی در راهنمایی کودکان برای پیدا کردن و انتخاب یک دوست مناسب برعهده دارند.
تأثیر دوستی‌ها بر رشد اخلاقی و اجتماعی افراد
فاطمه ردانی‌پور، روانشناس کودک و نوجوان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا در این زمینه اظهار کرد: کودکان در سنین مختلف و بر اساس انگیزه‌های مختلف دست به انتخاب دوست می‌زنند، گاهی ممکن است با کسی دوست شوند، زیرا اهداف مشترکی مانند شرکت در کلاس‌های ورزشی و آموزشی دارند.
وی افزود: گاهی این دوستی‌ها ارتباطات عمیق‌تری هستند که باعث تأثیرگذاری و تاثیرپذیری بیشتری می‌شود، کودکان با این ارتباطات دوستی رشد پیدا می‌کنند، چرا که در خلال این دوستی‌ها توانایی درک افکار، رفتار و احساسات دیگران را به دست می‌آورند.
روانشناس کودک و نوجوان تصریح کرد: کودکان در رابطه دوستی خود می‌توانند می‌توانند امور را از دید دیگران بنگرند، آداب اجتماعی را فرامی‌گیرند، عزت نفس آن‌ها افزایش می‌یابد و احساس تعلق پیدا می‌کنند. در این ارتباطات دوستانه به حل مسئله می‌پردازند، قانون‌پذیری را یاد می‌گیرند و رشد اخلاقی و اجتماعی آن‌ها ارتقا پیدا می‌کند.
وی با بیان اینکه کودکان برای انتخاب دوستان مناسب باید آموزش ببینند و تحت نظارت باشند، خاطرنشان کرد: والدین می‌توانند با فراهم کردن بستری برای ارتباط با افراد مورد تأیید خود به شکل خانوادگی، فرزندان خود را به سمت دوستی‌های مناسب سوق دهند.
ردانی‌پور ادامه داد: علاوه‌بر آن والدین و خانواده‌ها می‌توانند برای شکل دادن دوستی مطلوب میان فرزند خود و فرد مناسب، در قالب داستان‌ها و نمایش‌ها، ویژگی‌های یک دوست خوب را به آن‌ها آموزش دهند تا از خطرات دوستی‌های ناسالم در امان بمانند.
والدین برای فرزندان خود دوست امنی باشند
وی تصریح کرد: کمک گرفتن از یک مشاور آگاه نیز در این راستا بسیار کمک‌کننده خواهد بود، آموزش‌های به جا و مناسب و یادگیری مهارت‌های مهمی مانند جرئت‌ورزی و توانایی نه گفتن آن‌ها را در سنین بالاتر از خطرات مصون می‌کند.
روانشناس کودک و نوجوان اظهار کرد: آنچه که حائز اهمیت است این است که والدین برای فرزندان خود دوست امنی باشند، روابط گرم و صمیمی با آن‌ها داشته باشند، برای آن‌ها وقت بگذارند تا فرزندان بتوانند در خصوص روابط دوستانه خود با آن‌ها صحبت کنند و والدین درباره روابط فرزندان خود آگاه شوند و در صورت نیاز به آن‌ها کمک کنند.
وی با بیان اینکه گاهی ممکن است کودکانی در دوست‌یابی به مشکل برخورد کنند، افزود: برای آن‌ها نیز می‌توان اقدامات مختلفی انجام داد، می‌توان آن‌ها را به هر فعالیت برای ارتباط گرفتن کودکان مانند لبخند به دیگران و سلام کردن تشویق کرد تا این رفتار تکرار و در کودک تثبیت شود.
ردانی‌پور اظهار کرد: فراهم کردن فرصت‌های برای تعامل با کودکان در محیط‌ها و فعالیت‌های مورد علاقه خود کودک مانند گردش‌های خانوادگی، کلاس‌های تفریحی و مهدکودک‌ها نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد.
وی خاطرنشان کرد: آموزش مهارت‌های اجتماعی مانند احترام به دیگران و مسخره نکردن را نیز باید در برنامه‌های آموزشی کودک بگنجانیم، چرا که کودکان ممکن است به دلیل آزادی که به دیگران می‌رساند، نتوانند دوستی پیدا کنند و کسی برای دوستی با او پیش‌قدم نمی‌شود و او را طرد می‌کنند.
دوستی بهترین و کامل‌ترین رابطه انسانی است
زهره قلیلی، دکترای تخصصی مشاوره خانواده و روان‌درمانگر نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا نیز با اشاره به جملاتی از اروین یالوم درمانگر مطرح در خصوص روابط دوستانه و روابط انسانی اظهار کرد: این روان‌درمانگر اعتقاد دارد که انسان‌ها از رابطه به‌وجود می‌آیند، در رابطه رشد می‌کنند، در رابطه آسیب می‌بینند و در رابطه ترمیم می‌شوند، همه چیز به رابطه‌ها مربوط است.
وی با بیان اینکه دوستی بهترین و کامل‌ترین رابطه انسانی است، افزود: دانشگاه هاروارد در طول ۷۵ سال تحقیق، زندگی گروه بزرگی از داوطلبان را دنبال کرده است و نتیجه این بوده که نه پول و نه شهرت، هیچ‌یک ما را خوش‌بخت نمی‌کند، تنها و تنها چیزی که ما را غرق سعادت و شادی می‌کند، رابطه سالم و قابل اتکا است.
این دکترای تخصصی مشاوره خانواده و روان‌درمانگر تصریح کرد: عمر و انرژی خود را جای دیگری سرمایه‌گذاری نکنید، بهترین دوست‌ها، افرادی هستند که به شیوه‌ای عاری از نیاز با هم ارتباط دارند.
وی ادامه داد: منظور از دوستی عاری از نیاز یا بی‌قید و شرط آن است که بدون انتظار جبران یا توقع متقابل و از صمیم قلب به دوست خود محبت می‌کنیم.
قلیلی تصریح کرد: دوستی رشدیافته به قول «اریک فروم» علاوه بر بخشیدن، توجه، احساس مسئولیت، احترام و درک را نیز در خود دارد؛ دوست داشتن، توجه فعال به زندگی و رشد دیگری است.
وی با بیان اینکه فرد باید پاسخگوی نیازهای دیگری، چه نیاز جسمانی و چه نیاز روانی باشد، تصریح کرد: این مسئله به خلوص و استقلال زیادی نیاز دارد، فرد باید به یگانگی و منحصر به فرد بودن آن دیگری احترام گذارد، شخصیت او را همان‌طور که وجود دارد، ببیند و به وی کمک کند تا رشد کند و راه خویش را بیابد، آن هم فقط به خاطر خودش و تداوم دوستی‌اش، نه با هدف خدمت به او.
چه مواردی را باید در دوستی‌ها رعایت کنیم؟
دکترای تخصصی مشاوره خانواده در خصوص آداب دوستی اصیل و واقعی با اشاره به حدیثی از امام علی (ع) گفت: همان‌طور که امیرالمومنین (ع) فرمودند، "ناتوان‌ترین مردم کسی است که از به دست آوردن دوستان عاجز باشد و از او ناتوان‌تر کسی که دوستانی را که به دست آورده از دست دهد و به همین دلیل در رابطه دوستی باید نکاتی را رعایت کنیم. "
وی با بیان اینکه در درجه اول باید رازدار باشیم، گفت: نباید راز دوستان جدید را به قبلی بگوییم. علاوه بر آن در صدد تغییر دادن دوست خود بر اساس علایق و خودخواهی خود نباشیم و به خود واقعی او احترام بگذاریم.
قلیلی با تأکید بر اینکه باری بر دوش دوست خود نباشیم، گفت: تا می‌توانید مستقل باشید و کارهایتان را خودتان انجام دهید، هدف از دوستی دریافت خدمات و بهره‌برداری از او نیست، خود انرژی دوست داشتن کافی و ارزشمند است.
وی با بیان اینکه از آزار کلامی، تمسخر یا حرمت‌شکنی دوستان به بهانه صمیمیت بپرهیزید، تصریح کرد: آزار دادن، حتی نزدیک‌ترین دوستی‌ها را هم به تدریج از هم می‌پاشد، در این می‌توان از کتاب‌ها و منابعی برای آموزش روش‌های معاشرت و دوستی بهره ببریم.
نظر شما