به گزارش خبرنگار ایمنا، طرح جامع شهری به‌عنوان یکی از طرح‌های بلندمدت شناخته می‌شود که در آن نحوه استفاده از اراضی و منطقه‌بندی مربوط به کاربری‌های مختلف همچون مسکونی، صنعتی، بازرگانی، اداری و کشاورزی و تأسیسات تعیین می‌شود و ضوابط و مقررات مربوط به تمام این موارد و ضوابطی برای حفظ بنا و نماهای تاریخی و مناظر طبیعی، تهیه و تنظیم می‌شود.
با توجه به اینکه استان اصفهان در تهیه طرح‌های جامع و طرح‌های تفصیلی در کشور پیشگام است و گرچه طرح‌های جامع ویژگی‌های مثبتی دارد اما مواردی همچون برخورد قطعی با آینده، مشارکت‌محور نبودن و ارائه راهکارهای «صرفا کالبدی» از جمله دلایل ناکارآمدی نسبی این طرح‌ها است.
تهیه برنامه‌های جامع شهری به شیوه سنتی حدود نیم‌قرن پیش در کشورهای پیشرفته دنیا کنار گذاشته شده است، اما در حال حاضر در ایران با وجود تمام نقدهایی که به این رویکرد برنامه‌ریزی وارد می‌شود، همچنان تهیه طرح‌های جامع در دستور کار قرار دارد.
اصلی‌ترین ویژگی فرایند تدوین دومین برنامه جامع شهر اصفهان که قرار است این شهر را در مسیر توسعه پایدار قرار دهد، مشارکتی بودن آن است. به‌رغم اینکه مشارکت شهروندان در هر برنامه‌ای، مستلزم اعتماد آنها به مسئولان و امید به آینده است، اما فرایند تدوین مرحله اول برنامه، با تحریم‌های آمریکا، شیوع بیماری کرونا و اتفاق‌های ناخوشایند دیگری هم‌زمان بود که سخت‌ترین سال‌های کشور و شهر را از نظر اقتصادی و اجتماعی رقم زد. با این وجود، مقایسه حضور مردم و نمایندگان بخش عمومی، بخش خصوصی و جامعه مدنی در این مرحله از برنامه با برنامه‌های جامع قبلی کشور، بیان‌گر پیشرفتی چشم‌گیر در زمینه مشارکت است.
طبق برنامه‌ریزی‌ها قرار بود گزارش مرحله اول شامل گزارش تشخیص و سند دستور کار مقدماتی ظرف مدت شش ماه تهیه شود اما چالش‌های مختلف از جمله شرایط سخت اجتماعی و اقتصادی، کمبود تجربه و نبود دانش کافی در نظام برنامه‌ریزی کشور در ارتباط با برنامه مشارکتی در این مقیاس، فرایند تدوین را زمان‌بر کرد.
با توجه به آغاز دوباره فعالیت‌ها برای تکمیل دومین طرح جامع شهر اصفهان، در قالب چند مطالب گزارشی به دیدگاه دستگاه‌های مرتبط با این طرح و تدوین آن می‌پردازیم.
در ادامه، بخش نخست گزارش درباره دیدگاه مسئولان دستگاه‌های مرتبط با تدوین دومین طرح جامع شهر اصفهان را می‌خوانید:
برنامه جامع باید در مورد وضعیت آینده شهر تصمیم‌گیری کند
رسول میرباقری، نماینده شورای اسلامی شهر در تهیه دومین برنامه جامع شهر اصفهان درباره انتظار خود از برنامه جامع شهر اصفهان می‌گوید: موضوعات مختلفی در شهر اصفهان وجود دارد که سال‌های زیادی، بلاتکلیف مانده است.
وی می‌افزاید: گستره شهر و اینکه شهر تا کجا رشد کند، معلوم نیست و با توجه به بحران کم‌آبی، تصمیم درستی درباره ظرفیت پذیرش شهر اصفهان نسبت به مهاجران در نظر گرفته نشده است، همین وضعیت را در برابر اقتصاد شهر و سایر موضوعات نیز داریم؛ همچنین از طرفی وظایف بین دستگاه‌ها می‌تواند به شکل بهتری تعریف شود که در این زمینه هنوز جای کار زیادی وجود دارد.
رئیس کمیسیون عمران، شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر اصفهان خاطرنشان می‌کند: برنامه جامع در یک کلام باید در مورد وضعیت آینده شهر تصمیم‌گیری کند تا برای رسیدن به وضعیت مطلوب، هماهنگی لازم را بین دستگاه‌ها را نیز ایجاد کند.
وی با اشاره به الزامات تهیه طرح جامع به‌نحوی که مناسب و شایسته شهر اصفهان باشد، می‌گوید: این کار نیز همچون هر اقدام بزرگ دیگری نخست نیازمند داشتن ایمان و انگیزه لازم است و دوم اینکه منابع مالی و غیرمالی باید در حد نیاز تأمین شده باشد؛ مورد سوم این است که هماهنگی بین نهادهای متولی است که عهده‌دار تهیه و اجرای برنامه هستند، به‌وجود آید.
میرباقری با اشاره به لزوم همکاری نهادها یا بازیگران کلیدی در این عرصه می‌گوید: چندی پیش اداره کل راه‌وشهرسازی جلسه‌ای با حضور نمایندگان استانداری، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، شورای اسلامی شهر و شهرداری تشکیل داد که این پنج دستگاه از اهمیت زیادی در موفقیت تهیه و اجرای طرح برخوردار هستند اما کافی نیست و ضرورت دارد سایر دستگاه‌ها نیز همچون دور نخست برنامه، در کنار تشکل‌های صنفی و سمن‌ها حضور داشته باشند.
به‌کارگیری مشاور توانمند، از ارکان موفقیت دومین طرح جامع اصفهان است.
وی با بیان اینکه طبق آئین‌نامه جدید، مسئولیت اجرای طرح به عهده شهرداری است، بنابراین هر اشکالی که در مرحله تهیه طرح باشد، در اجرا، گریبان شورا و شهرداری را خواهد گرفت، ادامه می‌دهد: معتقدیم دیدگاه‌های شورا و شهرداری باید در فرایند تهیه طرح و حتی انتخاب مشاور مورد توجه قرار گیرد.
رئیس کمیسیون عمران، شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر اصفهان درباره ویژگی‌های مشاور تهیه طرح جامع اضافه می‌کند: به‌کارگیری مشاور توانمند از ارکان موفقیت این طرح جامع است، لذا باید در حد و اندازه نصف‌جهان باشد.
وی با بیان اینکه مشاور تهیه طرح جامع باید دغدغه اصفهان را داشته و از ظرفیت لازم برای پرداختن به موضوعات شهری این کلان‌شهر برخوردار باشد، می‌گوید: به مشاوری نیاز داریم که اصفهان، ظرفیت‌ها و محرومیت‌های آن را بشناسد و تحت تأثیر جوسازی‌های علیه اصفهان قرار نگیرد.
میرباقری تصریح می‌کند: اینکه در دستورالعمل وزارتخانه، پاسخگویی مشاور در طول افق طرح و حضور آن در جلسات مختلف پیش‌بینی و حتی سازوکاری برای این کار در نظر گرفته شده است، راهگشا خواهد بود.
وی تاکید می‌کند: شرکت مهندسی مشاوری می‌تواند پابه‌پای تدوین و اجرای برنامه با ذی‌نفعان اصفهانی حرکت کند که از تشکیلات مناسب، منسجم و سابقه‌داری برخوردار و در طول زمان تهیه و اجرای برنامه، در عالی‌ترین سطح در دسترس باشد.
رئیس کمیسیون عمران، شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر اصفهان خاطرنشان می‌کند: همه ارکان شورا از جمله این کمیسیون، به‌عنوان نمایندگان مردم اصفهان که در صف اول مجاهدت برای کشور بوده‌اند، توجه ویژه‌ای به طرح جامع دارند، به‌همین منظور تلاش خواهند کرد تا با همکاری متولیان امر از جمله اداره کل راه‌وشهرسازی با انتخاب مشاوری توانمند و آشنا به اصفهان، طرح جامع این شهر الگویی برای کل کشور باشد.
فرایند تدوین طرح جامع شهر اصفهان
احسان مالکی‌پور، مدیر هماهنگی مرحله اول برنامه جامع شهر اصفهان و عضو مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر اصفهان می‌گوید: پیرو پیشنهاد ارائه شده توسط گروه پژوهشی شهری و منطقه‌ای دانشگاه اصفهان، آبان‌ماه ۱۳۹۴ تدوین سند «چشم‌انداز شهر اصفهان با رویکرد آمایش شهری» در شورای پژوهشی مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر اصفهان به تصویب رسید اما این ایده توسط شهرداری عملیاتی نشد.
وی ادامه می‌دهد: در دوره پنجم مدیریت شهری، موضوع تدوین برنامه آمایش شهری دوباره با محوریت علمی مرکز پژوهش‌ها، پیگیری‌ها و تلاش‌های کمیسیون اقتصادی و حمایت کمیسیون شهرسازی شورا مطرح و در ابتدای اسفندماه ۱۳۹۶ در قالب طرحی در صحن علنی شورا اعلام وصول شد.
عضو مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر اصفهان با بیان اینکه کلیات این طرح اواخر اسفند همان سال در کمیسیون تلفیق تصویب و مقرر شد شرح خدمات آن توسط مرکز پژوهش‌های شورا تدوین شود، خاطرنشان می‌کند: از سوی دیگر، در جلسه‌ای با حضور معاون معماری و شهرسازی وزارت راه‌وشهرسازی و رؤسای کمیسیون‌های اقتصادی و شهرسازی و معماری شورا، موضوع آمایش شهری توسط رئیس کمیسیون اقتصادی مطرح شد.
وی تاکید می‌کند: با توجه به هم‌پوشانی آمایش شهری با رویکرد نوین وزارتخانه راه‌وشهرسازی، برای تدوین برنامه‌های شهری این موضوع با استقبال معاون وزیر مواجه شد و با توجه به پیگیری‌های قبلی اداره کل راه‌وشهرسازی استان، انتخاب شهر اصفهان به منزله پایلوت پیاده‌سازی رویکرد نوین در تدوین برنامه جامع، به‌طور جدی مورد توجه قرار گرفت.
مالکی‌پور تاکید می‌کند: در برنامه‌ریزی راهبردی، تصویر کلی که گزینه‌ها بر اساس آن انتخاب می‌شوند، مبتنی بر تحلیل‌های جامع نیست، بلکه وابسته به چشم‌انداز ترکیبی بلندمدت است.
وی ادامه می‌دهد: در عمل نمی‌توان تمام کارهای لازم را انجام داد، بخش عمده‌ای از فرایند که به‌صورت ماهیتی سیاسی است، دربرگیرنده تصمیم‌های دشوار درباره مهم‌ترین موضوعات و تدبیر واکنش‌های عادلانه و ساختارمند در ارتباط با مشکلات، چالش‌ها، آرمان‌ها و ظرفیت‌ها است، بنابراین برنامه‌ریزی راهبردی دربرگیرنده انتخاب، ارزش‌گذاری، قضاوت و تصمیم‌هایی است که به اهداف تعیین شده مربوط می‌شود و پس از آن، باید مطلوب‌ترین ابزارها برای دستیابی به آن اهداف را انتخاب کرد.
عضو مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر اصفهان خاطرنشان می‌کند: فراخوان انتخاب مشاور مرحله دوم طرح جامع اصفهان که ۲.۵ سال قبل نیز انجام شده بود، توسط اداره کل راه‌وشهرسازی استان تجدید شده است و شش شرکت برای ارزیابی نهایی انتخاب شده‌اند.
وی تاکید می‌کند: انتخاب مشاور توانمند، دغدغه استان و مدیریت شهری است و امیدواریم این موضوع با محوریت اداره کل راه‌وشهرسازی محقق شود.
مطالعات مرحله اول، نباید در بایگانی‌ها نگهداری شود
محمد صادقی، نماینده خانه کشاورز در تهیه دومین طرح جامع شهر اصفهان نیز می‌گوید: برنامه جامع شهر اصفهان باید به‌گونه‌ای تنظیم شود که با شاخص‌های سازمان ملل همسو و هدف آن پایداری شهر و سرزمین در حوزه‌های اکولوژیک همچون آب، خاک و هوا، اقتصاد و سایر حوزه‌ها باشد.
وی با بیان اینکه طرح جامع شهری نیز از اقتصاد کشور متأثر است، می‌افزاید: زمانی که در کشور ما به متخصصان بها داده شود و مدیران هر بخش از لایه‌های آن، تعیین شوند، می‌توان انتظار اصلاح امور را داشت.
نماینده خانه کشاورز در تهیه دومین طرح جامع شهر اصفهان با بیان اینکه طرح جامع شهری زیرساخت می‌خواهد که زیرساخت‌های لازم نیز از افکار مدیران متخصص و آگاه بدون رابطه‌ای، اخراج می‌شود، خاطرنشان می‌کند: بیش از دو سه سال با صرف هزینه‌هایی برای تهیه طرح جامع شهری اقدام شد که مطالعات انجام شده نباید در بایگانی‌ها نگهداری شود، بلکه باید به‌نحو مطلوب مورد استفاده قرار گیرد.
طرح جامع شهر اصفهان، بر ضرورت تعامل سازنده دستگاه‌ها تاکید می‌کند
روح‌الله چلونگر، نماینده اتاق اصناف در تهیه دومین طرح جامع شهر اصفهان با بیان اینکه انتظار من از طرح جامع، پیشرفت اصفهان است، اظهار می‌کند: برنامه جامع، برنامه‌ای است که اگر درست اجرا شود و همه تمام دستگاه‌ها بدون غرض‌ورزی کمک کنند، با توجه به اینکه اصفهان پایلوت تدوین طرح با رویکرد نوین است، می‌تواند موجب پیشرفت و حل معضلات گره‌خورده و چندین ساله شود.
وی با بیان اینکه در برنامه جامع شهر اصفهان بر ضرورت تعامل سازنده دستگاه‌ها با هم تاکید می‌شود، می‌افزاید: در جلسات شورای راهبری این برنامه، مشکلات شهری مطرح و در مورد آن بحث و تبادل نظر شده است و برنامه‌ای از پایین به بالا تدوین می‌شود که اگر دیدگاه مثبت و ظرفیتی در دستگاه‌ها ایجاد شود، موجب پیشرفت خواهد شد.
نماینده اتاق اصناف در تهیه دومین طرح جامع شهر اصفهان با بیان اینکه این طرح در صورت تحقق، می‌تواند موجب پیشرفت استان و شهر اصفهان شود و به سایر استان‌ها تسری پیدا کند، خاطرنشان می‌کند: بخش‌هایی از مجموعه مدیریت شهری همچون شورای اسلامی شهر، شهرداری و مرکز پژوهش‌های شورا، بیشترین زحمت را برای تدوین طرح جامع کشیدند و می‌خواهند مشکلات را بدون تقابل رفع کند.
وی با بیان اینکه مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر، پس از انجام تحقیقات خود، آن را در جلسات شورای راهبری مرحله نخست طرح جامع ارائه می‌داد، تاکید می‌کند: معتقدم دومین برنامه جامع شهر اصفهان، می‌تواند موجب پیشرفت چشم‌گیر شهر شود و اگر دلیل تدوین این طرح را مطالعه کنیم، می‌بینیم که نقش بخش خصوصی برای نخستین بار سنگین‌تر از دولتی‌ها است.
چلونگر با بیان اینکه بخش خصوصی ادعا دارد اگر کنار دولت نباشد، نمی‌توان انتظار پیشرفت امور را داشت، اضافه می‌کند: سیاست‌های بیست‌وچهارگانه اقتصاد مقاومتی ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری، بیشتر متمرکز بر توجه بخش خصوصی بود و حتی چندین سال است که شعار سال توسط ایشان با موضوع اقتصادی انتخاب می‌شود که معنای آن توجه به بخش خصوصی و سمن‌ها است.
وی تاکید می‌کند: طرح جامع، طرحی است که اگر در راستای فرمایشات مقام معظم رهبری در زمینه اقتصاد مقاومتی درست اجرا شود و دولتی‌ها نخواهند نظرات خود را اعمال کنند، تنها جایی است که من دیدم دستگاه‌های دولتی موارد را قبول و تمکین می‌کنند؛ حتی مدیریت شهری نمره بسیار قابل قبولی گرفت و رویکرد نوین در مدیریت جلسات طرح جامع به‌قدری حرفه‌ای بود که همه مشتاقانه در جلسات شرکت می‌کردند زیرا بخش‌ها صحبت‌های خود را مطرح و بر اساس اصول، پایه، قانون و مقررات، یکدیگر را نقد می‌کردند.
اجرای دومین برنامه جامع شهر اصفهان به تحقق مدیریت واحد شهری کمک می‌کند؛ اگر مدیریت واحد شهری نداشته باشیم، نمی‌توانیم در راستای اقتصاد مقاومتی حرکت کنیم و اگر اقتصاد مقاومتی را بر مبنای اقدامات قرار دهیم، سرعت پیشرفت کشور چندین برابر خواهد شد.
نماینده اتاق اصناف در تهیه دومین طرح جامع شهر اصفهان با بیان اینکه اگر این برنامه به نتیجه برسد، یک تحول عظیم در مبحث مدیریت شهری خواهیم داشت، خاطرنشان می‌کند: اینکه مدیریت شهری توانایی مدیریت بخش‌های مختلف را داشته باشد را در جلسات مرحله اول طرح جامع درک کردم.
وی اضافه می‌کند: دوره پنجم مدیریت شهری به‌صورت فراسازمانی، ۱۳ دستگاهی که حتی با شهرداری اصفهان زاویه دارند را دعوت می‌کرد و نقد آنها را می‌شنید و اصلاح رویه را انجام می‌داد که حتی اصلاح موارد ملموس بود.
چلونگر اضافه می‌کند: اینکه بخش‌های مختلف شهر همچون شرکت آب و فاضلاب، نیروی انتظامی، سازمان جهاد کشاورزی، حمل‌ونقل، راه و ترابری و حتی صنوف و بازرگانان را با محوریت شورای اسلامی شهر مدیریت کنیم، تصمیم درستی است.
وی با بیان اینکه اجرای دومین برنامه جامع شهر اصفهان به تحقق مدیریت واحد شهری کمک می‌کند، می‌گوید: اگر مدیریت واحد شهری نداشته باشیم، نمی‌توانیم در راستای اقتصاد مقاومتی حرکت کنیم و اگر اقتصاد مقاومتی را بر مبنای اقدامات قرار دهیم، سرعت پیشرفت کشور چندین برابر خواهد شد.
نماینده اتاق اصناف در تهیه دومین طرح جامع شهر اصفهان اضافه می‌کند: مدیریت شهری اصفهان اثبات کرد که می‌تواند تحول عظیمی در بعد اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی شهر فراتر از خط و خطوط سیاسی ایجاد کند، زیرا شورای اسلامی شهر منتخب مردم است.
وی با بیان اینکه اگر فعالیت‌های مدیریت شهری برای تدوین و تحقق دومین طرح جامع شهر اصفهان اطلاع‌رسانی نشود، ظلم در حق آن است، اضافه می‌کند: حجم تبادل علمی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی جلسات مرحله نخست تدوین طرح به‌قدری بالا بود که همه اعضای شورای راهبری، برای شرکت در جلسات رغبت نشان می‌دادند.
چلونگر با بیان اینکه با تحقق طرح جامع مشکلات اصناف را در قالب این طرح برطرف می‌کنیم، می‌افزاید: جلسات شورای راهبری در مرحله نخست چندین سر سود بود و با توجه به اینکه با اجرای طرح جامع اصناف رونق می‌گیرد، نتیجه آن افزایش رضایت مردم و محکم‌تر شدن پایه‌های حکومت است.
وی تاکید می‌کند: این برنامه جامع مدرنیته، حرفه‌ای و جهان اولی است که شهرداری و شورای اسلامی شهر اصفهان از جان و دل برای تحقق آن فارغ از هرگونه نقد مایه گذاشتند و حتی شهرداری خود را مقابل نظرات نقادانه قرار داد و نقدهای منصفانه را پذیرفت.
در انتخاب مشاور با مدیریت شهری، استانداری و سازمان مدیریت هماهنگ هستیم
علی هنردان، نماینده اداره کل راه و شهرسازی در تهیه دومین طرح جامع شهر اصفهان اضافه می‌کند: طرح جامع شهر از نظر افق برنامه‌ریزی، طرحی بلندمدت است، به‌گونه‌ای که بر اساس مصوبات و دستورالعمل‌های شورای عالی شهرسازی و معماری کشور با افق‌های زمانی ۱۰ و ۱۵ ساله و حتی برای کلان‌شهرهایی همچون تهران و اصفهان با افق زمانی ۲۵ ساله تهیه می‌شود.
وی می‌افزاید: افق زمانی، اشاره به تعداد سال‌هایی دارد که بر اساس افزایش جمعیت، تقاضا برای زمین شهری ایجاد می‌شود، بنابراین افق زمانی ۱۰ یا ۱۵ ساله مبنای پیش‌بینی عرضه زمین شهری در طرح جامع است و زمان تجدیدنظر یا انقضای آن ملاک نیست.
نماینده اداره کل راه و شهرسازی در تهیه دومین طرح جامع شهر اصفهان خاطرنشان می‌کند: این طرح جامع شهری، نزدیک به ۳۵ سال است که تجدیدنظر نشده و به‌رغم اینکه افق زمانی پیش‌بینی‌های آن به سر آمده است، در قانون تغییر نام وزارت آبادانی و مسکن به وزارت مسکن و شهرسازی و تعیین وظایف آن‌هم به این موضوع توجه شده و در ماده ۲ آن تصریح شده است، طرح جامع نه بر اساس رسیدن به سال افق برنامه‌ریزی، بلکه بر حسب ضرورت تجدیدنظر می‌شود، اما به هر حال این دو موضوع می‌تواند منطبق بر هم شود.
وی با بیان اینکه ضرورت تدوین طرح جامع جدید شهر اصفهان با توجه به تهیه طرح بازنگری در طرح تفصیلی در دهه ۱۳۸۰ و رویکرد راهبردی ادعا شده در تهیه آن برای اصفهان، تاکنون به‌طور جدی از طرف مدیریت شهری احساس و ابراز نشده بود، تاکید می‌کند: از اوایل دهه ۹۰ بر اساس یک کار پژوهشی درون‌سازمانی با عنوان چالش‌های شهرسازی پیش روی اصفهان، این ضرورت اولین بار به صورت تقاضامحور از طرف اداره کل راه و شهرسازی استان تشخیص داده شد و تهیه طرح جامع با رویکرد نوین و مسئله‌محور از سوی دبیرخانه شورای عالی معماری و شهرسازی ایران درخواست شد که منجر به ابلاغ ضرورت تهیه طرح جامع شهر اصفهان بیست‌وسوم تیرماه ۱۳۹۷ از سوی این شورای عالی شد.
هنردان درباره اینکه اداره کل راه و شهرسازی چه فعالیت‌هایی برای تهیه دومین طرح جامع شهر اصفهان، تصریح می‌کند: تهیه طرح جامع از جمله وظایف اداره کل راه و شهرسازی استان است و انجام این کار از فرایند پیچیده‌ای برخوردار نیست، به‌گونه‌ای که با تأمین اعتبار و انتخاب مشاور قابل انجام بود اما رویکردِ یک‌طرفه و از بالا به پایین مد نظر ما نبوده است و نیست.
وی ادامه می‌دهد: بر آن شدیم در یک محیط مشارکتی تهیه طرح را پیگیری کنیم، زیرا اعتقاد داریم طرح جامع ماهیت بین‌بخشی و فضایی دارد و باید از همه ظرفیت‌های دولتی، عمومی و مردمی بهره ببریم تا بتوانیم یک طرح فضایی راهبردی مبتنی بر مشارکت جمعی داشته باشیم که پاسخگوی مسائل اصفهان باشد، بنابراین در گام نخست، زیرساخت حقوقی و نهادی آن را از جنبه‌های دریافت مصوبه شورای عالی و انعقاد تفاهم‌نامه همکاری با شورای اسلامی و شهرداری اصفهان در سال ۹۷ فراهم کردیم و متعاقب آن، با اطلاع و هماهنگی مدیریت شهری مشاور تهیه مرحله اول طرح یعنی گزارش تشخیص انتخاب و عقد قرارداد شد.
نماینده اداره کل راه و شهرسازی در تهیه دومین طرح جامع شهر اصفهان تاکید می‌کند: بر اساس قرارداد انتخاب مشاور مرحله نخست طرح، شورای راهبری تشکیل و در نهایت گزارش مرحله اول طرح تهیه شد و در سال ۹۹ به تصویب شورای راهبری رسید.
نقش اداره کل راه و شهرسازی در انتخاب مشاور، تعیین‌کننده و یک‌طرفه است اما با توجه به رویکرد مشارکتی حاکم بر تهیه طرح جامع اصفهان آن را تا حدی که قوانین اجازه دهد، تعدیل کرده‌ایم.
وی اضافه می‌کند: ادامه فرایند تهیه طرح جامع از بهمن‌ماه ۹۹ تا سال ۱۴۰۲ به مدت دو سال مسکوت ماند که آن‌هم به‌دلیل پایلوت بودن اصفهان و انعکاس تجربه آن در شرح خدمات تهیه طرح‌های جامع شهری با نگرش و روش نوین پیوست مصوبه مورخ چهارم مردادماه ۱۴۰۰ شورای عالی شهرسازی و معماری ایران و نبود اعتبار در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ بود.
هنردان اضافه می‌کند: در سال جاری با توجه به پیگیری اداره کل راه و شهرسازی استان، اعتبار تهیه طرح با برآورد ۸۵ میلیارد ریالی پایدار شد و تهیه طرح جامع شهر اصفهان در حال حاضر در مرحله نهایی انتخاب مشاور مرحله دوم قرار دارد و با توجه به برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته تهیه این طرح مهم طی دو سال آینده تکمیل خواهد شد.
وی ادامه می‌دهد: در قانون مسئولیت تهیه طرح‌های جامع شهری به وزارت راه و شهرسازی محول شده است و از آنجا که این مسئولیت با پاسخگویی نیز همراه است، اداره کل در انتخاب مشاور به‌عنوان یکی از مراحل مهم و مقدماتی در تهیه طرح جامع نقشی تعیین‌کننده دارد و قانون در این خصوص فرایند انجام کار را مشخص کرده است اما به دلیل اینکه رویکرد اداره کل راه و شهرسازی در تهیه طرح جامع شهر اصفهان یک رویکرد مشارکتی است و در پی هم‌افزایی و استفاده از دانش و خرد جمعی هستیم، در چارچوب قوانین با سایر قسمت‌های مدیریت شهری اصفهان هماهنگ هستیم، به‌گونه‌ای که تاکنون دو جلسه هم‌اندیشی در این خصوص برگزار شده است و درخواست پیشنهاد ارزیابی کیفی و فنی انتخاب مشاور را با هم‌فکری و اجماع نظر اعضای مدیریت شهری، معاونت عمرانی استانداری و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان تهیه کردیم و از نظرات کارشناسی آنها در ادامه مسیر به نحو قانونی استفاده خواهیم کرد.
نماینده اداره کل راه و شهرسازی در تهیه دومین طرح جامع شهر اصفهان خاطرنشان می‌کند: نقش این اداره کل در انتخاب مشاور، تعیین‌کننده و یک‌طرفه است اما با توجه به رویکرد مشارکتی حاکم بر تهیه طرح جامع اصفهان آن را تا حدی که قوانین اجازه دهد، تعدیل کرده‌ایم.
وی با اشاره به موانع تهیه طرح طرح جامع با توجه به بافت تاریخی نصف‌جهان اضافه می‌کند: یکی از ویژگی‌های تهیه طرح با نگرش و روش نوین نسبت به طرح‌های جامع متعارف قبلی، در این نکته نهفته است که دستور کار تهیه طرح و شرح خدمات آن غیرهمسان است و با توجه به مقتضیات شهر اصفهان و بر اساس مسائل شناسایی‌شده در مرحله قبل تنظیم می‌شود.
هنردان با بیان اینکه اصفهان با چالش‌های زیادی روبه‌رو است که رویارویی با این چالش‌ها و حل مسائل شهر کار دشواری است و تلاشی سخت را می‌طلبد که آن‌هم جز با مشارکت شهروندان و هماهنگی مدیریت شهری امکان‌پذیر نخواهد بود، تاکید می‌کند: برای تهیه برنامه جامع شهر با موانع علمی و دانشی مواجه نیستیم، بلکه بزرگ‌ترین چالش پرهیز از سیاست‌زدگی و انجام کار در یک محیط تعاملی و مشارکتی است، بنابراین باید در حوزه شفافیت و پاسخگویی متعهدانه عمل کنیم و دچار بخشی‌نگری نشویم.
وی اضافه می‌کند: معتقدم با توجه به محدودیت‌های آب و خاک و سایر محدودیت‌ها و مخاطرات محیطی و مصنوع اصفهان از جمله موضوع فرونشست و تخریب بافت تاریخی، ما باید بیش از سایر شهرها به موضوع توسعه پایدار و مؤلفه‌های آن از جمله محیط‌زیست پایدار، اقتصاد پایدار و اجتماع پایدار نظر داشته باشیم و جایگاه خودمان را به عنوان یک مادرشهر تاریخی و مهم در مقیاس بین‌المللی مطرح و بازآفرینی کنیم.
گزارش از: امین شبانی
نظر شما