به گزارش خبرنگار ایمنا، با آغاز ماه محرم، مراسم عزاداری و سوگواری امام حسین (ع) و یاران ایشان در شهر کرمانشاه همراه با آداب و رسوم خاصی برگزار می‌شود. این مراسم همراه با آئین‌های خاصی است که حال و هوای این شهر را حسینی می‌کند، از سیاه‌پوشی شهر تا برگزاری مجالس روضه‌خوانی مساجد، حسینیه‌ها، هیئت‌ها، تکایا و خانه‌ها گرفته تا آئین علم گردانی که همه و همه نشان از عشق و ارادت به حضرت اباعبدالله الحسین (ع) دارد و در نقاط مختلف شهر با حضور اقشار مختلف مردم برپا است.
بازخوانی وقایع عاشورا در «تکیه معاون الملک» حکایت تاریخی ارادت، عشق و وفاداری مردم این خطه را از گذشته تا امروز به خاندان رسول خدا و اهل بیت (ع) نشان می‌دهد.
«سفره‌های نذری» از دیگر رسوم ماه محرم در کرمانشاه می‌باشد که برخی از این مجالس ویژه بانوان است و سفره‌های نذری به نام حضرت رقیه (س)، حضرت ابوالفضل (ع)، حضرت قاسم (ع) و حضرت علی‌اصغر (ع) به نیت مشکل‌گشایی و عزاداری برپا می‌کنند و به شدت در میان اقشار مختلف و حتی ادیان و مذاهب که در کرمانشاه ساکن هستند مرسوم و مورد احترام است.
تعزیه خوانی از دیگر رسوم قدیمی ماه محرم در کرمانشاه است که به نوعی نمایش مصیبت‌های عاشورا است و در دهه محرم هر روز به نام یکی از شهدای کربلا اجرا می‌شود.
سنت دیرینه «علم گردانی» در کرمانشاه از دیگر رسوم قدیمی ماه محرم در این شهر است و به صورت پر رنگ دیده می‌شود و از طرف جوانان حسینی کرمانشاه مورد استقبال واقع می‌گردد به حدی که جوانان این شهر از ماه‌ها قبل خود را برای علم گردانی مهیا می‌کنند و به شیوه‌ای که یک علم را در برخی محله‌های شهر می‌چرخانند و در مقابل برخی هیئت‌ها و منازل می‌برند.
از دیگر آداب ویژه مجالس عزاداری ماه محرم در برخی مناطق استان خصوصاً در مناطق روستایی و عشایری نواختن «چمری» است که این مراسم همراه با شیون مردان و زنان است.
یکی دیگر از رسوم قدیمی آئین‌های عزاداری محرم در کرمانشاه تشکیل دسته‌های سینه‌زنی و زنجیرزنی از طرف مردان بزرگ تکایای شهر است که توسط جوانان و نوجوانان شهر همراهی می‌شوند و فلسفه انتقال نسل به نسل مراسم و عزاداری‌ها را به دنبال دارد.
پیش از آنکه محرم آغاز شود کوچه و خیابان‌های شهر رنگ و بوی عزا به خود می‌گیرد و مردم شهر متناسب با سنت و فرهنگ خود آماده برگزاری مراسم و سنت‌های سوگواری امام حسین (ع) می‌شوند و پرچم سیاه به نشانه عزا بر درب و دیوار منازل نصب می‌شود و هر منطقه به شیوه خاص خود این آئین را برگزار می‌کند، اما گویی روحی شبیه و یکسان بر تمام آنان حاکم است و این روح علاقه و ارادت و وفاداری به امام حسین (ع)، اهل بیت و یاران ایشان دارد.
محرم در شهرستان سنقر و کلیایی
برگزاری و شرکت در مراسم و مجالس عزاداری‌های مذهبی در شهرستان سنقر و کلیایی برای اهالی این شهرستان اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد و در کلیه ایام رحلت و شهادت ائمه و معصومین مراسم به خصوصی در مساجد و محافل برگزار می‌گردد.
و پخت و توزیع نذری از جمله آش نذری با عناوین (امام آشی) و (نذری آشی)، ذبح گاو یا گوسفند و تقسیم گوشت آنها با عنوان (امام خیری) از رسوم متداول در این شهرستان می‌باشد و همچنین برگزاری مراسم روضه خوانی در منازل و مساجد، پخش حلوا، شله‌زرد، خرما، شربت، شیر، حلیم و دیگر نذورات در بین عزاداران در روزهای تاسوعا و عاشورا و شب‌های دهه اول محرم با حضور خالصانه اقشار مختلف خصوصاً جوانان و نوجوانان در مراسم عزاداری و روضه خوانی همگی نشان از ارادت خالصانه مردم این شهر به اهل بیت است.
از شب‌های اول ماه محرم عزاداری این ماه در مساجد و تکایا آغاز و در حالی که علم‌ها و بیرق‌ها پیشاپیش در حرکت دسته‌جات سینه زن و زنجیر زن هر محله‌ای به دنبال علم‌های محله خود پس از طی مسافتی در داخل و حومه شهر مجدداً مراسم را در مسجد محله خود ختم می‌نمایند.
روضه خوانی به عنوان یکی از مراسم ماه محرم نیز همزمان با آغاز این ماه در منازل و مساجد به صورت زنانه و مردانه برپا می‌شود.
و اوج و شکوه عزاداری شب و عصر روز تاسوعا و شب عاشورا می‌باشد و عزاداران در روستاها و شهر سنقر با سینه زنی و زنجیر زنی عشق و ارادت خود را به امام حسین (ع) و اهل بیت علیهم‌السلام نشان می‌دهند
مراسم عزاداری روز عاشورا از ساعات اولیه صبح عاشورا با پخش شیر و حلیم از درب منازل و هیئت‌ها آغاز می‌شود و دسته‌جات سینه زن و زنجیر زن در ساعات اولیه صبح روز عاشورا به دنبال علم‌های محله خود در مسیر معین به عزاداری و نوحه سرایی می‌پردازند و گاهی افرادی که نذری دارند گوسفندی در پیش پای علمدارها و دسته‌جات ذبح می‌کنند و یا دیگر نذورات خود را در بین جمعیت عزادار توزیع می‌کنند.
طبق عقیده و نیت عده‌ای از بانوان روسری یا لباس فرزندان خود را در مسیر عبور دسته‌جات زیر پای عزاداران پهن می‌کنند تا با عبور عزاداران حسینی آن را متبرک کنند و در این ایام هر کسی از اهالی سعی می‌نماید در مراسم مسجد و هیئت محله‌ای که در آن به دنیا آمده است شرکت نماید. حتی اگر به محله‌ای دیگر نقل مکان کرده باشد باز هم در دسته‌جات سینه زنی یا زنجیر زنی محله قدیمی خود به عزاداری می‌پردازد و سنقری هایی مقیم سایر شهرستان‌ها نیز اغلب در ایام تاسوعا و عاشورا جهت شرکت در این مراسم به دیار خود باز می‌گردند.
در ظهر عاشورا کلیه دسته‌جات و هیأت‌های عزاداری سطح شهر در محوطه امامزاده احمد و میدان مرکزی شهر تجمع و به نوحه سرایی دسته جمعی می‌پردازند.
سپس دستجات هر محله‌ای به طرف مسجد مربوطه حرکت و مراسم در آنجا ختم می‌شود و گروهی از عزاداران برای صرف نهار به منزلی که دعوت شده‌اند می‌روند.
افرادی که آش نذری (حلیم) یا به گویش محلی (هلیسه) دارند در این روز درب منازل خود را به روی هر رهگذر و میهمان باز می‌گذارند و مقداری از این آش نیز در بین نیازمندان تقسیم می‌شود.
بعد از ظهر روز عاشورا مجدداً عزاداری از مسجد شروع و پس از عبور دسته‌جات از چندین خیابان به مسجد برگشته و ختم می‌کنند.
مراسم شام غریبان هم در شب عاشورا در مساجد و هیئت‌ها برقرار است. روز سوم و اربعین نیز مراسم سینه زنی و زنجیر زنی در سطح شهر و مساجد برگزار و در مسجد محله ختم می‌شود، از قدیمی‌ترین دسته‌جات عزاداری در شهر سنقر می‌توان به دسته‌جات محله پیره، امامزاده، سرچقا، چهار بلاغی، پیره سوند و هادره اشاره کرد.
محرم در شهرستان هرسین
در هرسین به عنوان یکی از شهرهای مذهبی و معروف به دارالمومنین سینه‌زن‌ها و دسته‌های زنجیرزنی گرد هم می‌آیند و در داخل هیئت‌ها به عزاداری می‌پردازند؛ و معمولاً هیأت‌های مذهبی از روز چهارم ماه محرم با حرکت دسته‌های سینه زنی و زنجیرزنی در معابر شهر و روستاها خود را برای برپایی اصلی‌ترین مراسم عزاداری در ایام تاسوعا و عاشورا آماده می‌کنند.
در این ایام مجالس مختلفی در شهرستان هرسین برگزار می‌شود که هر کدام از این مراسم مختص به یکی از شهدای کربلاست که از آن جمله می‌توان به برگزاری مراسم شیرخوارگان حسینی در اولین جمعه از ماه محرم و همایش احلی من العسل با حضور پرشور اقشار مختلف و خصوصاً نوجوانان اشاره کرد.
ماندگاری اشعار حماسی و سنتی از جمله نکات قابل توجه در بین هیئت‌های عزاداری شهرستان به خصوص هیئت‌ها قدیمی در منطقه است که البته توسط افراد مسن‌تر خوانده می‌شود و بعضاً این اشعار را از حفظ هستند.
سفره‌های نذری بر دوش عزاداران حسینی
برپایی سفره‌های نذری از دیرباز در بین مجالس عزاداری هرسین مرسوم بوده است و بین عزاداران حسینی توزیع و پخش می‌شود. و این رسم بیشتر در شب و روزهای تاسوعا و عاشورا انجام می‌گیرد.
یکی از باشکوه‌ترین مراسم در هرسین مراسم تاسوعا و عاشورا است که همه ساله با اجتماع خیل عظیمی از عزاداران حسینی با راه اندازی دسته‌های سینه زنی و زنجیرزنی از نقاط مختلف شهرستان به سمت امامزاده مهدی (ع) شهر هرسین حرکت می‌کنند و در آنجا جایگاهی برای مداحی مداحان اهل بیت (ع) در نظر گرفته شده است و مقابل منزل آیت الله نجفی (ره) تجمع می‌کنند و در آنجا به سینه زنی و زنجیر زنی می‌پردازند.
تعزیه‌خوانی
تعزیه خوانی از جمله دیگر مراسمی است که در روز عاشورا در هرسین برگزار می‌شود که این برنامه چند سالی است که به همت یکی از هیئت‌های مذهبی شهرستان برگزار شده که در این تعزیه خوانی واقعهٔ کربلا به دست افرادی که هر یک نقشی از شخصیت‌های اصلی را بر دوش دارند، نشان داده می‌شود.
نماز ظهر عاشورا
برگزاری نماز ظهر عاشور از برنامه‌های این روز است که عزاداران و هیأت مذهبی شهر هرسین به یاد ظهر عاشورا هرساله هنگام اذان ظهر در روز عاشورا در محل مسجد مصلی آیت الله حجتی (ره) جمع می‌شوند و نماز ظهر عاشورا را به جا می‌آورند که بدین گونه مراسم سوگواری دهه محرم به پایان می‌رسد.
مراسم پایانی شام غریبان در هرسین پایانی بر عزاداری روز عاشورا در شهرستان است. در این مراسم مردم با حضور در مزار شهدای شهرستان و قبور اموات با روشن کردن شمع برای آنها طلب آمرزش کرده و برای غریبی اسرای کربلا عزاداری می‌کنند.
آداب و رسوم عزاداری ماه محرم در شهرستان روانسر
شهر روانسر و روستاهای این شهرستان حال و هوای دیگری به خود می‌گیرد و مردم بمانند سایر هموطنان، با شیوه‌های خاص خود به سوگواری می‌پردازند.
هیأت مذهبی شهرستان از شب اول محرم هرشب در روستاهای سطح شهرستان مجالس عزاداری و سینه زنی بر پا می‌کنند.
در برپایی سفره‌های نذری که از دیرباز در بین عزاداران متداول بوده است زنان بیشترین همکاری را دارند و در این مجالس علاوه بر انجام مراسم دعا و در رفع مشکلات به همدیگر کمک می‌کنند. معمولاً، در آن برنج پلو، خورشت، نان و خرما، آش، حلیم، شله‌زرد و شربت بین عزاداران توزیع می‌شود که این رسم بیشتر در شب و روزهای تاسوعا و عاشورا انجام می‌گیرد.
برگزاری مراسم شیرخوارگان حسینی
یکی دیگر از آئین‌ها و مراسم مرسوم در ایام محرم برگزاری مراسم شیرخوارگان حسینی به واسطه شهادت طفل ۶ ماهه امام حسین (ع) می‌باشد که در برخی از روستاهای شهرستان روانسر (روستاهای دهستان حسن آباد) برپا می‌شود.
عزاداران از روستاهای شهرستان با راه اندازی دسته‌های سینه زنی و زنجیرزنی در تاسوعا و عاشورا در مسجد امام حسین (ع) جمع می‌شوند و در ادامه در سطح شهر به سینه زنی و زنجیر زنی می‌پردازند.
سوگواری محرم در میان مردمان کنگاور
اهالی متدین و مؤمن شهرستان کنگاور از دیرباز عاشق اهل بیت و سیدالشهدا (ع) بودند و از قبل از آغاز ماه محرم سطح شهر و روستاها سیاه‌پوش می‌شود و بیرق عزا بر سر درب منازل نصب می‌گردد و با شروع ماه محرم هیئت‌های عزاداری در مساجد و تکایا و حسینیه و حتی منازل با حضور حداکثری اقشار مختلف اعم از پیر و جوان برگزار می‌گردد
در شب تاسوعا عزاداری‌ها با شکوه هر چه بیشتر به اوج می‌رسد و روز تاسوعا دسته‌های عزاداری از حسینه ها و مساجد به سمت امام زاده ابراهیم (ع) و میدان مرکزی شهر حرکت می‌کنند و با سینه زنی و زنجیر زنی و چرخاندن علم و زدن کتل عشق و ارادت و وفاداری خود را به سید الشهدا اعلام می‌کنند
پخت و توزیع نذورات و پهن کردن سفره‌های نذری در شهرستان کنگاور از دیگر رسوم دیرینه دیار مؤمنین کنگاور می‌باشد و شب عاشورا با برپایی دیگ‌های نذری برای صبح و ظهر عاشورا تا صبح بر عزای خاندان حسین (ع) اشک می‌ریزند و صبح پس از توزیع حلیم نذری سینه زنان و زنجیرزنان در دسته‌جات عزاداری به خیابان‌های منتهی به امام زاده ابراهیم (ع) و میدان مرکزی شهر می‌آیند و در نهایت با اقامه نماز ظهر عاشورا و خیمه سوزان مراسم روز عاشورا را به پایان می‌رسانند و شب هنگام در هیئت‌ها و حسینه‌ها و مساجد برای برپایی مراسم شام غریبان حضور پیدا می‌کنند.
میراث ۱۵۰ ساله عاشورایی روستای فش
مراسم شاخص تعزیه خوانی در کنگاور با قدمتی ۱۵۰ ساله در روز دوازدهم محرم مصادف با سومین روز شهادت امام حسین (ع) در روستای فش به صورت آئینی خاص برگزار می‌شود که هزاران نفر را از سراسر کشور برای دیدن این مراسم معنوی به این روستا می‌کشاند.
برگزاری آئین مذهبی تعزیه خوانی دوازدهم محرم در روستای «فش» از توابع شهرستان کنگاور با قدمتی ۱۵۰ ساله، بیانگر اوج عشق و ارادت مردم این دیار نسبت به حضرت سیدالشهدا و یاران با وفای ایشان است.
تعزیه نمایش مذهبی است که بازتابی از هنر ایرانی و فرهنگ شیعه است که در ایران ایجاد شده و در جهان تشیع نیز به عنوان یک هنر متعالی اجرای اثر دارد. آئین تعزیه خوانی در شهرستان تدین و تمدن کنگاور نیز از سابقه طولانی برخوردار بوده و بسیار مورد علاقه و توجه مردم این دیار است.
مراسم شاخص تعزیه خوانی در کنگاور از دیرباز در روز دوازدهم محرم مصادف با سومین روز شهادت امام حسین (ع) در روستای فش به صورت آئینی خاص برگزار می‌شود که هزاران نفر را از سراسر کشور برای دیدن این مراسم معنوی به این روستا می‌کشاند.
روستای سراب قلعه شاهین با مردمان خون گرم، مذهبی و مقاوم از روستاهای دهستان قلعه شاهین از توابع شهرستان سرپل‌ذهاب است. مردم این روستا قبل از فرارسیدن ماه محرم مساجد و تکایای روستای خود را برای شروع عزاداری‌های ماه محرم آماده می‌کنند و با حضور در هیئت‌های عزاداری و مساجد به برنامه‌ریزی برنامه‌های این ماه می‌پردازند و با سیاه‌پوشی سطح روستا و تکایا به پیشواز ماه عزا می‌روند.
در دهه اول ماه محرم در این روستا مراسم‌های مختلفی را برگزار می‌شود که می‌توان به گرد همایی بزرگ عاشوراییان، خیمه سوزان، مراسم شیرخوارگان، زنجیر زنی و اجرای تعزیه اشاره کرد.
در روز هشتم محرم یکی از مراسم‌های خاص و ویژه این روستا که گردهمایی بزرگ عاشورایان است که هرساله با حضور جمع کثیری از عزاداران در این روستا برگزار می‌شود.
در این روز خیمه سفید رنگی به نماد خیمه کاروان امام حسین (ع) برافراشته می‌شود و شخصی از اهالی روستا با پوشیدن لباس قرمز و سوار بر اسبی قرمز پوش به سمت خیمه یورش می‌برد و آن را به آتش می‌کشد.
نوای یا حسین یا حسین اهالی همزمان با شعله‌ور شدن آتش در خیمه در فضای روستا طنین‌انداز می‌شود و زنان روستایی به رسم محلی خود شروع به شیون و زاری می‌کنند و بر سر و سینه می‌کوبند. این مراسم با مداحی مداحان اهل بیت (ع) تا نزدیک غروب آفتاب ادامه پیدا می‌کند.
سوگواری محرم در شهرستان قصرشیرین
از دیر باز محرم و صفر با زندگی مردم شهرستان قصرشیرین به عنوان دروازه کربلا عجین شده است و چند روز قبل از آغاز ماه محرم مساجد و هیئت‌های عزاداری برای مراسم این ماه آماده می‌شوند و چادرها و خیمه‌ها برای اجرای روضه‌خوانی و تعزیه برپا می‌کنند.
فرهنگ و آداب و سنن در ماه محرم در شهرستان قصرشیرین دارای جایگاه خاصی است به گونه‌ای که مردم این شهر با نصب پرچم‌های امام حسین (ع) و پارچه‌های مشکی و نصب پارچه نوشته‌هایی از سخنان امام حسین (ع) در سطح شهر، مساجد، ادارات، نهادها و منازل و مغازه‌ها, به استقبال ماه محرم می‌روند.
تمام تکایا مساجد و حسینیه‌ها از چند روز پیش از ماه محرم سیاه پوش می‌شوند و از روز اول ماه محرم مراسم عزاداری‌ها آغاز و مردم در دسته و هیأت‌های زنجیر زنی و سینه زنی به مساجد و تکایا می‌روند و کسانی که نذر دارند نذورات خود را بین مردم پخش می‌کنند.
در شهرستان قصرشیرین عاشقان و شیفتگان اباعبدالله الحسین (ع) تا پاسی از شب به صورت دسته جمعی در مساجد، تکایا، و حسینیه‌ها، مجالس و مراسم سینه زنی و نوحه خوانی به گویش‌های محلی (کردی) و فارسی در سوگ مولای خود حضرت سید الشهدا برپا می‌کنند.
اکثر مردم این شهرستان اعم از پیر و جوان و خصوصاً نوجوانان و کودکان با پوشیدن جامه سیاه و شرکت خودجوش در محافل عزاداری، عشق و ارادت قلبی را به امام حسین (ع) و اهل بیت مظلوم نشان می‌دهند.
مردم شهرستان قصرشیرین در روز تاسوعا و عاشورا با پای پیاده و بعضاً با پای برهنه همراه با عزاداری مسیر گلزار شهدای شهرستان را طی می‌کنند و در آنجا همه هیئت‌ها به هم وصل می‌شوند و با نوحه خوانی و سینه زنی نوعی همایش عاشورایی را رقم می‌زنند و در پایان نماز جماعت ظهر عاشورا در کنار قبور مطهر شهدا اقامه می‌شود.
پختن حلیم نذری یکی از سنت‌های اهالی شهرستان قصرشیرین می‌باشد و برخی از خانواده‌ها یک روز قبل از پخت حلیم به همسایگان و اقوام و نزدیکان خود اطلاع می‌دهند تا هر آن کسی آرزوی و دعایی دارد نیز بتوانند در مراسم شرکت کنند و جمیعاً تا صبح برای مظلومیت امام حسین و اهل بیت و یاران با وفایش اشک می‌ریزند و با به هم زدن حلیم حاجت خود را می‌گیرند و پس از آماده شدن حلیم را در بین همسایگان و آشنایان تقسیم می‌کنند.
محرم در شهر شهیدان مرصاد
مردمان شریف و ولایت مدار اسلام آباد غرب از دیرباز عاشق و دل‌سوخته اباعبدالله الحسین (ع) و اهل بیت و یاران با وفایش بودند و از قبل از شروع ماه محرم با سیاه پوش کردن مساجد، حسینیه‌ها و معابر شهر و روستا و نصب پارچه سیاه بر درب و دیوار منازل به استقبال مراسم عزاداری خود را شروع می‌کنند
در اسلام آباد غرب که دومین شهرستان پرجمعیت استان کرمانشاه می‌باشد مراسم عزاداری حسینی از همان شب اول محرم آغاز و اهالی شهر و روستاها با حضور در مساجد و تکایا به سوگواری می‌پردازند و از شب هفتم محرم دسته‌جات سینه زن و زنجیر زن با خروج از مساجد و هیئت‌ها در معابر شهر و روستا به عزاداری می‌پردازند و اوج عزاداری باشکوه این دیار شب تاسوعا، عاشورا و شام غریبان می‌باشد و دل‌سوختگان حسین (ع) با روشن کردن شمع و نواختن چمری عشق و علاقه و وفاداری خود را به اباعبدالله الحسین (ع) ابراز می‌کنند.
پخت و توزیع نذورات در ایام دهه اول محرم و خصوصاً شب تاسوعا و روز عاشورا از رسوم دیرینه دیار شهدای مرصاد است
و اینکه اهالی استان کرمانشاه از ورودی استان در شرق و شهرستان کنگاور تا خروجی استان کرمانشاه در غرب و در شهرستان قصرشیرین و مرز خسروی از هم اکنون در جوش و خروش برای میزبانی از میلیون‌ها زائر عاشق اباعبدالله حسین (ع) در مراسم اربعین حسینی هستند و با دایر کردن صدها موکب پذیرای میلیون‌ها انسان عاشق اهل بیت خواهند بود و داستان عاشقی مردمان این دیار ابدی است.
نظر شما