به گزارش خبرنگار ایمنا، انتقال انگلی تک‌یاخته تحت عنوان پلاسمودیوم به خون انسان منجر به بروز یک بیماری تحت عنوان «مالاریا» می‌شود، علائمی از جمله احساس ناخوشی و تهوع شدید، سردرد، حالت تهوع و استفراغ، درد عضلانی و خستگی مفرط، تب بالا و لرز را به همراه دارد و تمام مسئولان بهداشت جهانی در تلاش هستند تا میزان بروز مالاریا را در سراسر جهان کاهش دهند.
قطع چرخه انتقال محلی مالاریا در ایران
احمد رئیسی، رئیس اداره کنترل و مبارزه با مالاریا وزارت بهداشت با بیان اینکه چرخه زنجیره انتقال محلی مالاریا را از حدود چهار سال قبل قطع کرده‌ایم و این دستاورد تداوم داشته است، اظهار کرد: در این راستا منتظر هستیم گروه کارشناسان ارشد سازمان بهداشت جهانی برای تأیید این موضوع به کشور بیایند و پس از بررسی‌های بیشتر کشور و مناطق مرزی با پاکستان، گواهی حذف مالاریا از کشور را صادر کنند.
وی با اشاره به اینکه افزایش موارد بروز مالاریا در کشور متأثر از عوامل مختلف است، افزود: به طور معمول افزایش موارد متأثر از موارد ورودی به کشور است، اما برخی فاکتورهای تعیین‌کننده نیز وجود دارند.
رئیس اداره کنترل و مبارزه با مالاریا وزارت بهداشت تصریح کرد: هر زمان که شرایط مرز و کشورهای همسایه از نظر بروز مالاریا تغییر کند شرایط ما هم تحت تأثیر قرار می‌گیرد، ما تابعی از تغییراتی هستیم که خارج از مرزهای خودمان رخ می‌دهد.
وی ادامه داد: در کشور پاکستان چند مشکل عمده وجود دارد که سازمان بهداشت جهانی و گزارش رسمی گروه G۵ به آن اشاره کرده است؛ در واقع طبق خود اظهاری پاکستان، از وجود حدود دو میلیون و ۴۰۰ هزار مورد ابتلاء به مالاریا در این کشور مطلع هستیم که عدد خیلی بزرگی است که هرچقدر هم ما در مرزها مراقبت‌ها را افزایش دهیم در مواردی ورود افراد بیمار به کشور ما اتفاق می‌افتد. مرز مخاطره‌آمیز ما از نظر مالاریا مرزهای پاکستان است، اما موارد بیماری افغان هستند.
احتمال افزایش بروز مالاریا از شهریور
رئیسی با بیان اینکه بروز مالاریا به شرایط آب و هوا نیز بستگی دارد، اضافه کرد: اکنون به دلیل گرمای تابستان شرایط انتقال بیماری و فعالیت پشه آنوفل محدود شده و انتقال در مناطق مرزی مشترک نیز به شدت کاهش یافته است، اما از شهریورماه مجدد شاهد افزایش پیک بیماری خواهیم بود که دیگر پیک واقعی خواهد بود.
وی اظهار کرد: پیک اولی که از آن گذر کردیم به نظر می‌رسد کاذب بود؛ به این معنی که بیشتر موارد پیک کاذب از موارد مالاریا "ویواکس" است که دوره کمون بیماری طولانی بوده و بعد از حدود شش ماه خود را نشان داده است که ما افزایش موارد آن را در اسفندماه شاهد بودیم؛ بنابراین پیک بهاره بیماری کاذب بود و پیک واقعی بیماری آن است که از شهریور تا آبان‌ماه تجربه خواهیم کرد.
رئیس اداره کنترل و مبارزه با مالاریا وزارت بهداشت تاکید کرد: پیک آتی مالاریا هم وابسته به شرایط کشور همسایه است؛ چون در مرزهای شرقی زندگی مردم مبتنی بر رفت‌وآمد عادی و قانونی به آن سوی مرز جریان دارد و ممکن است افراد در این نقل و انتقالات به مالاریا مبتلا می‌شوند و به کشور بازمی‌گردند.
وی با اشاره به افزایش میزان بروز مالاریا در کشور طی یک سال گذشته اضافه کرد: برغم آن هنوز هم معتقدیم چرخه انتقال مجدد بیماری در کشور برقرار نشده است و این دستاورد نظام مراقبت از بیماری بوده و این موضوع طبیعی است؛ چراکه ما برای هر ۵ هزار نفر یک پست تشخیص مالاریا داریم؛ در حالی که شاید کشورهای همسایه به ازای هر ۵۰۰ هزار نفر هم پست تشخیصی مالاریا نداشته باشند.
ایران در انتظار دریافت گواهی حذف مالاریا
رئیسی با تاکید بر عدم شکل‌گیری چرخه انتقال محلی مالاریا در ایران گفت: در این راستا منتظر هستیم گروه کارشناسان ارشد سازمان بهداشت جهانی برای تأیید این موضوع به کشور بیایند و پس از بررسی‌های بیشتر کشور و مناطق مرزی با پاکستان، گواهی حذف مالاریا از کشور را صادر کنند.
وی افزود: چهار گونه پلاسمودیوم (فالسیپاروم، ویواکس، اواله و مالاریه) باعث بیماری مالاریا در انسان می‌شود که البته پیش‌تر نوع پنجمی نیز گزارش شده است، در ایران انتقال مالاریای ویواکس و فالسیپاروم گزارش می‌شود، اما امکان ورود موارد مالاریای اوال و مالاریه از سایر کشورها (به ویژه کشورهای آفریقایی) وجود دارد. در این پنج عاملی که برای مالاریا شناسایی شده است انگل فالسیپاروم، فرم کشنده بیماری را ایجاد می‌کند.
افزایش ۴ برابری مالاریا در کشور طی هشت ماه گذشته
پیش‌تر نیز عبدالرضا میراولیایی، کارشناس اداره مدیریت بیماری‌های قابل انتقال از ناقلان وزارت بهداشت با تشریح وضعیت بروز مالاریا در کشور، اظهار کرد: طی حدود هشت ماه گذشته با روند افزایشی حدود چهار برابری بروز مالاریا در کشور مواجه بوده‌ایم، اما هیچ موردی از مرگ و انتقال محلی این بیماری در کشور رخ نداده است.
وی با اشاره به اینکه به طور تقریبی از نیمه دوم سال گذشته تاکنون موارد ابتلاء به مالاریا در کشور افزایش یافته است، افزود: مناطق اندمیک بروز مالاریا در ایران شامل استان سیستان و بلوچستان به ویژه بخش‌های جنوبی، استان هرمزگان و جنوب استان کرمان است؛ البته گاهی اوقات ممکن است بیماری را به استان‌های همجوار انتقال دهند، اما بیشترین موارد بروز بیماری در استان‌های اندمیک است.
کارشناس اداره مدیریت بیماری‌های قابل انتقال از ناقلان وزارت بهداشت با اشاره به اینکه بروز مالاریا در ایران متأثر از کشور پاکستان است، درباره علل افزایشی شدن آمار بیماری در استان سیستان و بلوچستان، تصریح کرد: در مناطقی از سیستان و بلوچستان که با پاکستان مرز مشترک دارند که یکی از عوامل افزایشی شدن روند بیماری می‌تواند افزایش تردد از گذرگاه مرزی غیررسمی باشد. علت دیگر بروز سیل در برخی ایالت‌های پاکستان بود که به دنبال این واقعه آن هم در منطقه مستعد، رشد بروز مالاریا دور از انتظار نیست و با افزایش موارد مالاریا در پاکستان سایر نقاط همجوار نیز تحت تأثیر خواهند بود. در واقع اقلیم منطقه، ترددها، بلایایی نظیر سیل، گرمای هوا از عوامل خطر افزایش بار بیماری در سال گذشته هستند.
وی ادامه داد: استراتژی حذف مالاریا بر چند پایه استوار است که یکی از مهم‌ترین استراتژی‌ها حذف مرگ ناشی از مالاریا است که ما در کشور این شاخص مهم را حفظ کردیم. استراتژی مهم دوم این است که نباید انتقال محلی مالاریا در کشور رخ دهد؛ یعنی چرخه بیماری در نسل دوم انتقال متوقف شود که این مورد را هم تاکنون در کشور نداشتیم.
میراولیایی با اشاره به چالش‌های در زمینه بیماری مالاریا گفت: تعداد افرادی که در مناطق غیر اندمیک بیماری به تبع افزایش موارد مالاریا در نقاط اندمیک به بیماری مبتلا شدند، افزایش یافته است و اینجا اقدامات ما خطیرتر می‌شود؛ به این دلیل که در مناطق پاک (غیراندمیک) ایمنی افراد در برابر مالاریا کم است؛ زیرا در طول زندگی با این انگل برخورد نداشتند به همین خاطر احتمال اینکه این بیماران دیرتر شناسایی شوند، وجود دارد و باید تلاش ما این باشد که در کوتاه‌ترین زمان ممکن بیماران را شناسایی کنیم.
جلوگیری از انتقال بومی بیماری مالاریا در ایران
رضا فدایی، مدیر بیماری‌های واگیر مرکز بهداشت استان اصفهان، در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، اظهار کرد: بیماری مالاریا، از گروه بیماری‌های انگلی است که در پی انتقال انگل‌های پلاسمودیوم (انگل مالاریا) به بدن انسان، ایجاد بیماری و تب و لرز می‌کند و عامل انتقال این بیماری، پشه‌هایی معروف به پشه‌های آنوفل هستند.
وی با بیان اینکه هنگامی که فرد توسط پشه‌های آنوفل حاوی انگل مورد گزش قرار گیرد، انگل وارد خون فرد و منجر به ابتلاء به بیماری مالاریا می‌شود، افزود: بعضی از مناطق که پشه‌های آنوفل آنها حاوی انگل هستند، مالاریاخیز محسوب می‌شوند و مورد گزش قرار گرفتن در این مناطق، از منظر ایجاد بیماری خطرناک است.
مدیر بیماری‌های واگیر مرکز بهداشت استان اصفهان تصریح کرد: چندین دهه پیش و در برهه‌ای از زمان، تمام کشور ایران درگیر بیماری مالاریا بود، اما با توجه به انجام فعالیت‌های بسیار گسترده سیستم بهداشتی در مناطق مختلف و استفاده از روش‌های کنترلی، در حال حاضر بیماری مالاریا در سطح کشور به صورت بومی منتقل نمی‌شود.
ابتلای ۲۲۰ میلیون نفر و فوت سالانه ۶۰۰ هزار نفر در جهان در پی ابتلاء به مالاریا
وی با تاکید بر اینکه در حال حاضر منطقه‌ای در کشور وجود ندارد که حضور در آن با احتمال ابتلاء به بیماری مالاریا همراه باشد، ادامه داد: موارد گزارش‌شده از ابتلاء به بیماری مالاریا در کشور، مربوط به افرادی است که به کشورهای شرقی از جمله افغانستان و پاکستان مسافرت کرده و در سایر مناطق مبتلا به بیماری مالاریا شده‌اند، اما بیماری آنها در کشور تشخیص داده شده است.
فدایی با بیان اینکه نشانه اصلی ابتلاء به بیماری مالاریا، تب و لرز است، گفت: در صورت ورود انگل مالاریا به خون یک انسان، تب و لرز ایجاد می‌شود که این علائم می‌تواند به طول بینجامد. نفوذ انگل مالاریا به رگ‌های خونی مغز می‌تواند خطرناک باشد و در گذشته نیز شاهد رخداد موارد مرگ‌ومیر مربوط به مالاریا بوده‌ایم.
نظر شما