دشواری‌های اقتباس در فیلم کوتاه

در نخستین جلسه فصل جدید پاتوق فیلم کوتاه اصفهان ضمن نقد و بررسی سه فیلم «برف نو»، «فیلمرغ»، «خانه دورافتاده» پیرامون قصه‌گویی در سینما، نقش ترجمه اثر در اقتباس بحث و تبادل‌ نظر شد.

به گزارش خبرنگار ایمنا، نخستین جلسه از فصل جدید پاتوق فیلم کوتاه انجمن سینمای جوان اصفهان بانام «علی حاتمی» در پردیس سینمایی سیتی‌سنتر برگزار شد.

در این نشست با نمایش سه فیلم کوتاه بانام‌های «برف نو» به کارگردانی مصطفی ربانی، «فیلمرغ» به کارگردانی امیر مسعود سهیلی، «خانه دور افتاده» به کارگردانی امیر رستمی و با حضور مصطفی حیدری، منتقد و محمدصادق داوری، مهمان ویژه، با موضوع تصویر و جهان قصه‌گویی آغاز به‌کار کرد.

در خلاصه فیلم «برف نو» آمده است: «تبر عابدین در حیاط خانه مفقود می‌شود. به دنبال تبر در روستا به راه می‌افتد. بین اهالی نشانه تبر خود را می‌دهد که میخی به دسته‌اش دارد اما آن‌ها این نشانه را کافی نمی‌دانند. فردای آن روز اهالی تبری کنار جسدی پیدا می‌کنند و آن را برای عابدین می‌آورند…»

در خلاصه فیلم «فیلمرغ» آمده است: «آخرین آرزوی پیرمرد افغان رساندن فیلمرغش به نوه‌اش است اما این آرزوی به‌ظاهر ساده خیلی سخت برآورده می‌شود.» همچنین در خلاصه فیلم «خانه دورافتاده» آمده است: «کوله‌گردی برای تحویل بسته‌ای به خانه‌ای عجیب در مکانی دورافتاده وارد می‌شود. دختر آن کوله‌گرد را با شکی عجیب درگیر می‌کند.»

قصه‌گویی در سینما بسیار سخت است

پس از اکران فیلم‌ها و نمایش تیزری از فصل‌های گذشته پاتوق فیلم کوتاه انجمن سینمای جوان اصفهان، مصطفی حیدری، منتقد سینما اظهار کرد: هر سه فیلمی که مشاهده شد اقتباسی از یک داستان کوتاه بود. «برف نو» برداشتی آزاد از داستان «فولک آلمانی» ترجمه احمد شاملو، «فیلمرغ» اقتباسی از داستان‌های کوتاه افغان قرن ۱۴ و «خانه دور افتاده» برداشتی از داستانی کوتاه از اچ اچ مونرو است.

وی افزود: قصه‌گویی در سینما بسیار سخت است. بسیاری از کارگردان‌ها می‌پذیرند که نمی‌توانند قصه‌گوی خوبی باشند و برای همین به اقتباس از آثار مختلف روی می‌آورند. اقتباس در سینما هم انواعی دارد و هر نوع از آن بستگی به فرآیند داستان متفاوت است که باید مدنظر نویسنده و کارگردان قرار گیرد.

این منتقد سینما با اشاره به صحبت یکی از تماشاگران، تصریح کرد: در داستان مرز بین واقعیت و خیال برای مخاطب کمرنگ‌تر است. مخاطب در تشخیص اینکه شخصیت اصلی دارد راست می‌گوید یا دروغ ابهام دارد و این ابهام در ذهنش با دیدن خیلی از نشانه‌ها برای مثال خانه‌ای که در ندارد پررنگ‌تر می‌شود اما در فیلم انگار تمام داستان حول محور خیال‌پردازی شخصیت قصه گوی یک دختربچه می‌چرخد. این یکی از تفاوت‌های مهم بین داستان و فیلم بود.

ترجمه، نقش مهمی در اقتباس دارد

امیر رستمی، کارگردان فیلم‌خانه دورافتاده در پاسخ به چگونگی انتخاب داستان اظهار کرد: وقتی کارگردان شروع به پیدا کردن ایده برای ساخت اثرش می‌کند، از یک سری ایده‌ها نمی‌تواند، بگذرد. داستان اچ اچ مونرو برای من همین‌گونه بود. من داستان‌های کوتاه زیادی خوانده بودم اما از میان آن‌ها یک داستان خیلی درگیرم کرد و تصمیم گرفتم فیلمم را بر اساس آن بسازم.

وی افزود: موضوع زاویه دید در سینما مهم است. اما زاویه دید داستان با زاویه دید فیلم می‌تواند متفاوت باشد. فیلم ابتدا با زاویه دید شخصیت مرد آغاز می‌شود و ادامه پیدا می‌کند. باید به این موضوع هم توجه داشته باشیم که زاویه دید بسته به موقعیت می‌تواند تغییر کند.

کارگردان فیلم‌خانه دور افتاده تصریح کرد: ترجمه اثر نقش مهمی در اقتباس دارد. برای مثال از این داستان دو ترجمه موجود بود. ترجمه اول نثری ساده و روان و ترجمه دوم لحنی طنز داشت. با توجه به فضایی که در نظر گرفته بودم تصمیم گرفتم ترجمه اول را برای ساختن فیلم انتخاب کنم.

وی ادامه داد: برای بازنویسی داستان و نوشتن فیلم‌نامه چند روز تنها به جنگلی در شمال رفتم. لوکیشن مورد نیاز فضایی شکارگاهی بود که بیشتر در شمال می‌توان آن را دید. اما ما امکانات فیلم‌برداری در اصفهان را داشتیم. بنابراین لوکیشن فیلم‌برداری داخل اصفهان است؛ در خانه‌ای به سبک روستایی و قدیمی که به فضای شکارگاهی نزدیک است.

رستمی تصریح کرد: می‌خواستم مرز بین واقعیت و خیال را بشکنم و به‌نوعی آن را زیر سوال ببرم. فیلم‌نامه از این چیزی که شما دیدید کامل‌تر بود. قرار بود چند سکانس دیگر هم به آن اضافه شود که متأسفانه نتوانستیم آن‌ها را ضبط کنیم.

وی گفت: در فیلم به منطقه‌ای اشاره شد به نام منطقه ۵۱؛ این منطقه که مکان دقیق آن کاملاً مشخص نیست در آمریکا واقع‌شده و تئوری‌های توطئه بسیاری درباره آن مطرح است. خواستم اشاره خیلی کوتاهی درباره آن در فیلم داشته باشم که لوکیشنی که داستان فیلم در آن اتفاق می‌افتند، پیچیده‌تر به نظر برسد.

در سینما گاهی گویایی تصویر بیشتر از کلام است

محمدصادق داوری، مهمان ویژه این جلسه پاتوق و تصویربردار فیلم‌های «برف نو» و «خانه دورافتاده» اظهار کرد: در سینما گاهی گویایی تصویر بیشتر از کلام است. کلمات محدودند و برداشت‌های ما در سینما فراتر از دیالوگ‌های فیلم است. سعی کردم تا حدودی این ویژگی سینما در کارهایم نمایان باشد. هرچند که فیلم‌خانه دورافتاده به دلیل ماهیت خاص خود این کار را سخت‌تر می‌کرد و داستان بسیار سختی برای اقتباس به‌منظور ساختن فیلم کوتاه بود.

وی افزود: به نظرم یک تصویربردار در جریان تولید فیلم باید قدری استرس داشته باشد و این موضوع به خلاقیت بیشتر و گسترده‌تر در روند تولید فیلم کمک می‌کند.

تصویربردار فیلم‌خانه دورافتاده تأکید کرد: بسیاری از کارگردان‌ها با اصول تصویربرداری و لنزهای مختلف و کارکرد آن‌ها در سینما اطلاعی ندارند. این موضوع مهمی است که کارگردان حتماً باید از آن مطلع باشد، چراکه تنوع لنز و زاویه دید می‌تواند نوع روایت داستان را متفاوت جلوه دهد.

به گزارش ایمنا، پاتوق فیلم کوتاه انجمن سینمای جوان اصفهان به مدت سه ماه هر یکشنبه ساعت ۱۸ در سالن شش پردیس سینمایی سیتی‌سنتر اصفهان برگزار خواهد شد. علاقه‌مندان به کسب اطلاعات بیشتر می‌توانند به صفحه مجازی در اینستاگرام esfahanshortfilmclub مراجعه کنند.

کد خبر 669868

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.