به گزارش خبرنگار ایمنا، بارش‌های موسمی که در تابستان رخ می‌دهد و نوعی از بارش‌های فصلی بوده، در زبان انگلیسی به عبارت «مونسون (Monsoon)» تبدیل شده است و در بعضی سال‌ها، بخش‌هایی از کشورهای مختلف از جمله مناطقی از ایران را درگیر می‌کند.
مونسون چه زمانی رخ می‌دهد؟
دلیل شکل‌گیری این پدیده اثر دینامیکی هوا است؛ درواقع در فصل تابستان ایران در شرایط پرفشار قرار می‌گیرد و این حالت از صعود هوا جلوگیری می‌کند، به همین دلیل در مناطقی مانند بندرعباس و چابهار هوا شرجی می‌شود، اما بارشی رخ نمی‌دهد. بعضی سال‌ها شرایط دینامیکی جو تغییر پیدا می‌کند و از حالت پرفشار عقب‌نشینی می‌کند؛ در این هنگام هوا حالت صعودی پیدا می‌کند و باران تابستانی موسمی رخ می‌دهد؛ البته نمی‌توان گفت که باران موسمی در ایران غیرمنتظره است، بلکه جزو ویژگی‌های ایران به‌شمار می‌رود. باران موسمی از دریای عمان نشئت می‌گیرد و از رطوبت مطلوبی برخوردار است. در صورتی که شرایط اتمسفر مناسب باشد، بارش‌ها تا تهران و نواحی شمال ایران نیز ادامه پیدا می‌کند.
ناحیه اقیانوسی حاره‌ای، به ویژه دریای عرب، خلیج بنگال و اقیانوس هند مهم‌ترین منبع دمایی و رطوبتی هستند که انرژی لازم برای ادامه گردش بزرگ مقیاس مونسون و فعالیت پیوسته آن روی شبه‌قاره هند را فراهم می‌کند. باران‌های موسمی تابستانی آسیا، حدود ۱۰۰ روز، تقریباً همزمان با بادهای ۱۲۰ روزه سیستان، از روزهای پایانی خردادماه آغاز می‌شود و در روزهای آغازین مهرماه به پایان می‌رسد که با تأخیر زمانی چند هفته آثار فعالیت آن در جنوب شرقی ایران (سیستان و بلوچستان) نیز مشاهده می‌شود. اگر سیستم مونسونی هند بسیار فعال و از رطوبت خیلی زیادی برخوردار باشد، به عرض‌های شمالی و غربی‌تر متمایل شده و در استان‌هایی مانند کرمان، هرمزگان، فارس، یزد و اصفهان نیز بارندگی رخ خواهد داد، اما در مواقعی که رطوبت انتقالی کم باشد، در این نواحی با ایجاد ابرهای جوششی کم‌ضخامت‌تر، طوفان گرد و خاک و افزایش نسبی دما پدید می‌آید.
با توجه به خشکی بیش از حد زمین و نبود پوشش گیاهی مناسب در این مناطق، بارش‌های رگباری شدید می‌تواند منجر به جاری شدن روان‌آب و حتی سیلاب در بعضی نقاط شود.
مونسون امسال هم مهمان ناخوانده ایرانی‌ها خواهد بود!
هواشناسی روز گذشته _دوشنبه پنجم تیرماه_ اعلام کرد که در شمال سیستان‌وبلوچستان، خوزستان و ایلام، وزش باد نسبتاً شدید تا شدید و در نواحی مستعد خیزش و نفوذ گردوخاک پیش‌بینی شده است.
هواشناسی برای استان‌های نام‌برده هشدار سطح زرد صادر و اعلام کرده است: بیماران تنفسی، افراد سال‌خورده و کودکان از تردد غیرضروری اجتناب و در تردد جاده‌ای احتیاط کنند.
از سوی دیگر سازمان هواشناسی با صدور هشدار سطح نارنجی برای امروز در سه استان، از ناپایداری‌های شدید فصلی (مونسون) و رشد ابرهای همرفتی خبر داده است. از صبح امروز نیمه جنوبی سیستان‌وبلوچستان، جنوب کرمان و شرق هرمزگان را مخاطراتی همچون طغیان رودخانه‌های فصلی، آب‌گرفتگی معابر عمومی، جاری شدن روان‌آب، صاعقه، خسارت به سازه‌های موقت از جمله بنرها، داربست‌ها و تابلوهای تبلیغاتی و اختلال در پروازها تهدید می‌کند.
بارش‌های تابستانه به‌طور کلی سیل‌آسا هستند
احد وظیفه، رئیس مرکز ملی اقلیم و سرپرست بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور نیز با بیان اینکه تابستان سال جاری برخلاف تابستان سال گذشته، سال چندان خوبی از نظر بارندگی نیست، اظهار کرد: تابستان امسال از نظر دمایی نیز گرم‌تر از سال گذشته و حتی متوسط دمای بلندمدت خواهد بود و هم مقدار کلی دریافت بارش نسبت به سال گذشته و حتی نسبت به نرمال، کمتر پیش‌بینی می‌شود.
وی افزود: بارش‌های تابستانه به‌طور کلی سیل‌آسا هستند و مدت کوتاه دارند و ممکن است که موجب سیل شود که این به دلیل نفوذ نکردن باران در زمین است. باران به دلیل گرد و خاکی که در فصل تابستان وجود دارد، گل‌آلود می‌شود، بنابراین موجب می‌شود که کمتر در خاک نفوذ کند و به همین دلیل در مدت زمان اندکی موجب وقوع سیل می‌شود؛ نمی‌توان با این سازوکارها پیش‌بینی کرد که آیا احتمال وقوع سیل وجود دارد یا خیر، تنها چند روز قبل می‌توان با توجه به ظرفیت آن منطقه هشدار وقوع سیل را صادر کرد.
رئیس مرکز ملی اقلیم و سرپرست بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور ادامه داد: به‌طور کلی بارندگی‌های تابستان نمی‌تواند به حد نرمال برسد، اما در همین بارش‌های کمتر از نرمال نیز می‌توان وقوع سیل در یک منطقه با توجه به شرایطی که دارد را پیش‌بینی کرد.
نظر شما