زنگ هشدار برای صنایع دستی به صدا درآمد / سهم پررنگ نصف جهان در رشته‌های ثبتی یونسکو

باوجود توفیقاتی که اصفهان در حوزه‌های شهر جهانی و خلاق صنایع‌دستی داشته است اما سوال این است چرا حوزه صنایع‌دستی این شهر همچون سایر نقاط مختلف کشور با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو است و مهم‌تر از همه این دو عنوان چه تأثیری در رفع مشکلات این حوزه داشته است؟

به گزارش خبرنگار ایمنا، صنایع‌دستی، منشأ ذوق و خلاقیت هنرمند است که به کمک دست و ابزاردستی، باعث وجه تمایز محصول از مشابه ماشینی آن می‌شود. محملی در معرفی فرهنگ و تمدن ایرانی، اصالت و نیز توسعه اقتصادی ملت خود را ایفای نقش می‌کند. این صنعت هنر بدون وابستگی به نفت، از مزیت جهانی‌شدن در جایگاه صادرات و افزایش اشتغال مولد برخوردار است. تنهاباتوجه به حیث فرهنگی و تاریخی، نمی‌توان به طرز شایسته خودکفایی صنایع‌دستی و توسعه صادرات آن را مطرح کرد.

از طرفی با توجه به گرایش روزافزون کشورهای جهان به استفاده از صنایع پاک و دوری از اقتصاد تک‌محصولی نظیر نفت، تولید و بازاریابی تولیدات صنایع‌دستی به‌عنوان عاملی مؤثر در رشد اقتصاد کشور مطرح می‌شوند. از راهکارهای توسعه صنایع‌دستی می‌توان به معرفی و تبلیغ صنایع‌دستی به‌منظور بازاریابی در داخل و خارج از کشور اشاره کرد. عضویت در شبکه شهرهای خلاق یونسکو، ابزاری برای برندسازی و تمایل به همکاری مؤثر با شهرهای عضو شبکه برای ایجاد هویت قوی‌تر است. شهر اصفهان یکی از مهم‌ترین کانون‌های صنایع‌دستی ایران است براساس شاخص‌های یونسکو و با بررسی ۴۱ شهر خلاق صنایع‌دستی و هنرهای مردمی، ۱۰ شاخص شهر خلاق صنایع‌دستی شناسایی شدند و شهر اصفهان با شهرهای خلاق تبریز و بندرعباس در هریک از شاخص‌های مزبور مقایسه شد.

نتایج نشان می‌دهند اصفهان در مقایسه با شهرهای خلاق تبریز و بندرعباس براساس شاخص‌های نمایشگاه‌ها، اشتغال‌زایی، آموزش، پروانه‌های تولید صادرشده، صادرات و زیرساخت‌های صنایع‌دستی وضعیت مطلوبی داشته است، اما این پرسش مطرح است باوجود توفیقاتی که اصفهان در حوزه‌های شهر جهانی و خلاق صنایع‌دستی داشته است، چرا حوزه صنایع‌دستی این شهر همچون سایر نقاط مختلف کشور با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو است و مهم‌تر از همه این دو عنوان چه تأثیری در رفع مشکلات این حوزه داشته است؟

ازاین‌رو خبرگزاری ایمنا با برگزاری میزگردی تخصصی تحت عنوان «موانع و فرصت‌های پیش روی شهر جهانی و شهر خلاق صنایع‌دستی در اصفهان» که با حضور مریم جلالی، معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، سیدمحمدصادق سجادزاده، معاون فرهنگی و هنری سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان، علیرضا ایزدی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان، مجدالدین تاج، رئیس اتحادیه صنایع‌دستی استان اصفهان، مهدی دوازده‌امامی، مدیر گروه صنایع‌دستی دانشگاه هنر اصفهان و مهدی تمیزی، هنرمند و صاحب‌نظر هنری، برگزار کرد، که در بخش اول این میزگرد که می‌توانید مشروح آن را از این قسمت مطالعه کنید، به لزوم اتصال صنایع‌دستی به ادبیات توسعه و مزیت‌های عنوان شهر جهانی صنایع‌دستی برای اصفهان پرداخته شد.

در بخش پایانی این میزگرد ضمن بررسی رویکرد متولیان امر در حوزه صنایع‌دستی به موانع و چالش‌های پیش روی شهر جهانی و شهر خلاق صنایع‌دستی پرداخته‌شده است. که مشروح آن در ذیل ازنظر می‌گذرانید.

نرسیدن سیمرغ صنایع‌دستی به قله قاف موفقیت / ضعف ساختار آموزشی در تربیت هنرمند خلاق

لزوم توجه به مثلث کارشناسی، مشتری و سیاست‌گذار

مریم جلالی، معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی اظهار کرد: نمی‌توان گفت که اهداف صنایع‌دستی خلاق در کشور تحقق پیدا نکرده است، بلکه این اهداف آن‌طور که انتظار می‌رفته تاکنون صورت نگرفته است. من برندها و جوانان فعال در حوزه صنایع‌دستی سراغ دارم که در شهر اصفهان فعالیت می‌کنند و توانستند با خلاقیت محصولات جدیدی در حوزه صنایع‌دستی ایجاد کنند و حتی توانستند در پلتفرم‌های بازارهای جهانی ثبت شوند.

وی افزود: من مثلثی را می‌خواهم از آن یاد کنم که اضلاع این مثلث شامل کارشناسی، مشتری و سیاست‌گذار است. امکان دارد کارشناسی، سیاست‌گذار و مشتری نگاه مشترک نداشته باشند و مؤلفه‌هایشان با یکدیگر متفاوت باشند. سیاست‌گذاری در حوزه صنایع‌دستی بسیار مؤثر است و اگر سیاست‌گذاری ما مبتنی بر بها دادن به خلاقیت، توسعه بر رویکردها و بازار نوین باشد عموماً حوزه کارشناسی می‌تواند با آن همراه شود و سلیقه مشتری نسبت به این قضیه شکل بگیرد.

معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی تصریح کرد: اگر ما در حوزه کسب‌وکار خلاق نتوانستیم توفیقاتی داشته باشیم، بدین خاطر است که هرگاه کارشناسان ما آمدند و رویکردهای نوین خلاقانه ارائه دادند، سیاست‌گذار و مشتری با آن‌ها همراه نبودند از طرفی اگر سیاست‌گذاری در دوره‌ای آمد و رویکردهای خلاقانه‌ای را پیشنهاد کرد، حوزه کارشناسی نسبت به آن موضع گرفته و اجازه نداده است که آن رویکردهای خلاق شکل بگیرد و از طرفی غافل بودن ما نسبت به حوزه مشتری و مخاطب یا در کل حوزه بازار باعث شده که از خلاقیت دور بمانیم.

وی اضافه کرد: خلاقیت معنی آن تفاوت کوچک در ایجاد تغییر عمده است این پرسش‌ها در حوزه صنایع‌دستی خلاق مطرح است، که آیا ما توانستیم به‌عنوان‌مثال در تنوع رنگ صنایع‌دستی تفاوت ایجاد کنیم؟، آیا توانستیم محصولات جدیدی مبتنی بر صنایع‌دستی خلق کنیم؟، آیا حوزه هنرمندان و کارشناسان ما توانستند تفکیکی میان هنرمند، صنعت‌گر و بازرگان ایجاد کنند؟ خلاقیت یعنی دایره معنای جدید ایجاد کردن، ما همچنان در چنبره تعاریف سنتی و قدیمی مانده‌ایم و نمی‌توان با این ورودی انتظار خروجی با رویکرد خلاق داشته باشیم.

صنایع‌دستی امر فرا بخشی است

جلالی ادامه داد: درواقع نمی‌توان انتظار داشت در یک شکل کلیشه‌ای همان رویه‌ها و فرآیندها را پیگیری کنیم و انتظار داشته باشیم شهر در حوزه صنایع‌دستی خلاق شود، شهر خلاق مبتنی بر سیاست‌گذاری خلاق و مبتنی بر رویکردهای آینده‌پژوهشی، کارشناسی، تولید ادبیات و گزاره‌های جدید و کارشناسی است و در دوره مدرن همه مؤلفه‌ها یعنی جامعه شناسان، روانشناسان، طراحان صنعتی، مهندس و حوزه محیط‌زیست همگرایانه باهم باشند یعنی حوزه کارشناس بتواند ادبیات جدید تولید کند تا در حوزه مشتری که قاعده این هرم است ما بتوانیم خلاقانه برخورد بکنیم و خلاقیت را بپذیریم.

وی گفت: خلاقیت یک امر ایستا نیست، بلکه یک امر پویا است یعنی امروز فردی که کار خلاقانه انجام داده، فردای آن روز آن فعالیت کلیشه‌ای می‌شود و فرد باید به دنبال کار خلاقانه دیگری باشد. ما باید در زنجیره‌های ارزش و تأمین یا بهتر بگویم در حوزه رویکردها و کارکردهایمان را اثربخش کنیم. این زنجیره از لحظه خلق ایده شروع می‌شود تا آموزش، تولید، بسته‌بندی، مطالعات بازار فروش، صادرات ادامه دارد بر همین اساس صنایع‌دستی یک امر فرا بخشی است و ما نمی‌توانیم با یک متغیر و یا شخص جلو پیش رفته و ادعا کرده که در حال ارزیابی هستیم.

معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی افزود: آموزش پرورش، آموزش عالی، فنی حرفه‌ای، وزارت بازرگانی، جهاد کشاورزی، محیط‌زیست، و سایر دستگاه‌ها در حوزه صنایع‌دستی مسئولیت و نقش دارند به همین جهت صنایع‌دستی امر فرا بخشی است و این نگرش غلط است که فکر کنیم تمام وظایف در حوزه صنایع‌دستی به عهده معاونت هنرهای سنتی و صنایع‌دستی وزارت میراث فرهنگی است.

وی اظهار کرد: موزاییکی و تک ساحتی فکرکردن بزرگ‌ترین آسیبی است که به خلاقیت ضربه می‌زند و ما تا زمانی که در حوزه صنایع‌دستی تک ساحتی فکر می‌کنیم، نمی‌توانیم در این حوزه خلاقیت داشته باشیم، خلاقیت ماحصل همگرایی، هم‌جوشی عناصر غیر مرتبط با یکدیگر است و ما باید در لحظه آموزش این ادبیات را عمومی‌کنیم. و همه پیشینیان من در معاونت صنایع‌دستی وزارت میراث فرهنگی تمام تلاششان بر این بود که خلاقیت در حوزه صنایع‌دستی تقویت شود.

جلالی اظهار کرد: ما در خلاقیت مانع کم نداریم، خیلی از پیشینیان ما با خلاقیت در حوزه صنایع‌دستی مخالف هستند و اجازه نوآوری در این حوزه را نمی‌دهند به همین خاطر است که نمایشگاه‌های صنایع‌دستی در کشور، آموزش صنایع‌دستی به یک‌شکل برگزار می‌شود و این پیشینیان در حوزه صنایع‌دستی کوچک‌ترین دست‌کاری را برنمی‌تابند همه این موارد احتیاج به تغییر نگرش دارد که امری زمان‌بر است.

نرسیدن سیمرغ صنایع‌دستی به قله قاف موفقیت / ضعف ساختار آموزشی در تربیت هنرمند خلاق

مجبوریم سیمرغ صنایع‌دستی را به قله قاف موفقیت برسانیم

وی ادامه داد: ما مجبور هستیم سیمرغ صنایع‌دستی را به قله قاف موفقیت برسانیم اگرچه هرکدام از این مرغ‌ها موانعی را برای نبود همراهی دارند اما معاونت صنایع‌دستی وزارت میراث فرهنگی تمام تلاشش بر این است که همه را با یکدیگر همگرا و همراه کند.

معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی تأکید کرد: تفکیک بین هنرمند، صنعت‌گر و بازرگان در حوزه صنایع‌دستی باید اتفاق بیافتد، هنرمند باید به خلق و جوشش هنری‌اش بپردازد، صنعت‌گر باید ادبیات تولید انبوه و کیفی سازی محصول دنبال کند و بازرگان به‌عنوان راه‌های فروش، راه‌های تحلیل سلیقه مشتری بگردد تا زمانی که یک اعوجاج مفهومی بین این سه تا داریم توسعه و تعالی در حوزه صنایع‌دستی صورت نمی‌گیرد.

وی ادامه داد: معتقدم دولت در حوزه صنایع‌دستی باید فقط در حوزه تسهیلگری و سیاست‌گذاری کار کند و زمینه را برای ارتقای بخش خصوصی در حوزه هنری، صنعتی و بازرگانی فراهم کند، یعنی هنرمند، صنعتگر و بازرگان باید توانمند شوند، البته باید بخش خصوصی چه هنرمند، چه بازرگان و صنعت‌گر یاری گر دولت باشند.

نرسیدن سیمرغ صنایع‌دستی به قله قاف موفقیت / ضعف ساختار آموزشی در تربیت هنرمند خلاق

دوره تک‌زبانی گذشته است

مهدی تمیزی گفت: زمانی که اصفهان به‌عنوان شهر خلاق صنایع‌دستی انتخاب شد، ما برای تدوین کتابی به‌عنوان «نگاهی به شهر خلاق» به سراغ ۳۰ نفر از صاحب‌نظران و اندیشمندان فرهنگی و کشوری رفتیم و نظر آن‌ها را درباره شهر خلاق جویا شدیم که یکی از این صاحب‌نظران زنده‌یاد جلال ستاری، اسطوره‌شناس بود. ستاری در روند مصاحبه اعلام کرد که «من اعتقادی به شهر جهانی ندارم بلکه اعتقاد به افراد دارم، این افراد هستند که می‌توانند شهر را جهانی بکنند.» ستاری تأکید داشت که: «این جهانی‌شدن برای فضای فرهنگی که در آن خلاقیت حرف اول را می‌زند، اشتباه است بلکه خلاقیت را افراد را پیش می‌برند.»

این هنرمند و صاحب‌نظر هنری تصریح کرد: من فارغ‌التحصیل نظام قدیم از هنرستان هنرهای زیبا هستم و خوشبختانه در آن زمان نظام جدید جایگزین نظام قدیم نشده بود و دلیل اینکه می‌گویم خوشبختانه بدین خاطر است که هر فردی در سیستم آموزشی نظام قدیم می‌توانست در هر رشته‌ای که موردعلاقه‌اش است، ثبت‌نام و ادامه تحصیل دهد درواقع این مسئله را می‌خواهم یادآوری کنم، هنرآموز هنرستان زیبا اصفهان در عنوان گرافیک، مینیاتور یا نقاشی می‌خواند اما در عمل به‌واسطه ساختار آموزشی که در نظام قدیم وجود داشت با بسیاری از رشته‌های صنایع‌دستی در حد جزئی و اینکه بتواند از آن رشته صنایع‌دستی درک درستی داشته باشد، آشنا می‌شد درصورتی‌که این ساختار در نظام جدید از بین رفت.

ضعف ساختار آموزشی در تربیت هنرمند خلاق صنایع‌دستی

وی ادامه داد: در ساختار نظام جدید برای هنرآموزی زمان گذاشته‌اند، درصورتی‌که هنر زمان ندارد بلکه باید فرد هنرآموز به‌اندازه‌ای وقت صرف کند و استاد و استادان خود بیاموزد تا بتواند در این حوزه اثربخش باشد. ما امروز دانشگاهی‌مان به‌ویژه دانشگاه‌هایی که در حوزه هنر و صنایع‌دستی آموزش می‌دهند ایراد بزرگش همین تعیین زمان آموزش برای دانشجویان این رشته‌ها است به‌طورقطع هیچ دانشجویی با این رویکرد در آینده استادکار نمی‌شود چه برسد که انتظار داشت با این ساختار آموزشی حاکم هنرمند شود.

تمیزی اضافه کرد: دانشکده صنایع‌دستی شانگهای چین یکی از بزرگ‌ترین دانشکده‌های صنایع‌دستی جهان است و به‌اندازه دانشگاه اصفهان وسعت دارد. در این دانشکده هیچ کلاسی بر اساس مدت زمان‌برگزار نمی‌شود بلکه باید دانشجو کار را فراگیرد، در هرکدام از کلاس‌های یکی فرد سالخورده که عمر خود را در این رشته هنری گذاشته است در حال تولید صنایع‌دستی است و قرار نیست به دانشجویان آموزش دهد بلکه قرار است دانشجویانی که در آن رشته صنایع‌دستی فعالیت می‌کنند با سختی و عاقبت ورود به این رشته آشنا شوند. امروز دانشجویان ما استاد نمی‌بینند بلکه افرادی را می‌بینند که به آن‌ها آموزش می‌دهند.

نرسیدن سیمرغ صنایع‌دستی به قله قاف موفقیت / ضعف ساختار آموزشی در تربیت هنرمند خلاق

۲۰۰ رشته از ۶۰۲ رشته ثبتی یونسکو متعلق به اصفهان است

مجدالدین تاج، رئیس اتحادیه صنایع‌دستی استان اصفهان اظهار کرد: از ۶۰۲ رشته هنری که در یونسکو به ثبت رسیده است ۲۰۰ رشته آن در اصفهان فعال است و این شهر به‌واسطه هنرمندان صنایع‌دستی که دارا است، به‌عنوان شهر جهانی صنایع‌دستی و شهر خلاق صنایع‌دستی ثبت‌شده است. این عنوان‌ها شاید یک اسم باشد اما بهتر است که ما بتوانیم از ظرفیت این عناوین در جهت توسعه و تعالی صنایع‌دستی استفاده بکنیم.

وی افزود: شاید در زبان بین مسئولین اصفهان مشخص‌شده است که مسیر توسعه اصفهان حوزه‌های گردشگری و صنایع‌دستی است، شاید ضربه‌هایی که صنعت به مردم اصفهان می‌زند، ما را به این نتیجه رسانده که می‌توانیم با استفاده از ظرفیت گردشگری و صنایع‌دستی به درآمد پایدار برسیم.

رئیس اتحادیه صنایع‌دستی استان اصفهان تصریح کرد: امروزه هر کشوری بر روی مزیت رقابتی خودکار می‌کند و در شهر اصفهان در حوزه صنایع‌دستی مزیت رقابتی داریم، شاید اگر همان حمایتی که در حوزه خودرو می‌شد، در حوزه صنایع‌دستی این حمایت صورت می‌گرفت، به‌طورقطع کشور به درآمد پایدار دست پیدا می‌کرد.

ایران رتبه سوم تولید صنایع‌دستی دنیا را دارد

وی ادامه داد: صنایع‌دستی را باید به دودسته هنرمندانی که در حال تولید آثار فاخر هنری هستند و صنعتگران تقسیم کرد. ایران رتبه سوم تولید صنایع‌دستی را در دنیا دارد اما متأسفانه در بحث صادرات رتبه چهل و پنجم دنیا را دارد. حال این پرسش مطرح می‌شود این فاصله از کجا نشأت می‌گیرد؟

تاج ادامه داد: بخشی از این فاصله به نبود زیرساخت‌های لازم، نبود حمایت دولت در حوزه صنایع‌دستی و بخش دیگر به هنرمندان و صنعتگران صنایع‌دستی برمی‌گردد، مشکلات ما در حوزه صنایع‌دستی همان مشکلات پنج سال گذشته است، مشکلاتی از قبیل هزینه‌های بالای مواد اولیه، بیمه هنرمندان، مالیات و سایر موارد است و کوچک‌ترین حمایتی که می‌توانسته دولت در حوزه صنایع‌دستی انجام دهد، تاکنون صورت نگرفته است.

وی اظهار کرد: صنایع‌دستی هنوز درگیر قوانین دست و پاگیر گمرکی است که بر روی صادرات این حوزه تأثیر منفی گذاشته است، قانون پیمان‌سپاری ارزی از قوانینی بود که بزرگ‌ترین ضربه را به صادرات صنایع‌دستی وارد کرده است، هرچند عنوان می‌شود که این قانون برداشته‌شده است اما در عمل فعالین این حوزه درگیر این قانون هستند.

سرقت رشته‌های صنایع‌دستی کشور و ثبت آن به نام کشورهای جهان

رئیس اتحادیه صنایع‌دستی استان اصفهان ادامه داد: یکی دیگر از مشکلات حوزه صنایع‌دستی بحث خروج فلز نقره است، ما خیلی ارزش‌افزوده زیادی می‌توانیم در این رشته صنایع‌دستی داشته باشیم، کشورهای مختلف به‌ویژه کشورهای حوزه خلیج‌فارس خواهان محصولات تولیدی هنرمندان ما هستند اما متأسفانه قوانین ما می‌گوید خروج فلز نقره از کشور به خاطر اینکه پشتوانه بانک مرکزی است، بیش از سه کیلو امکان‌پذیر نیست. به‌عنوان‌مثال یک قندان کوچک نقره حداقل سه کیلو است و همین امر باعث شده که گردشگر خارجی نتواند بیش از یک قطعه صنایع‌دستی نقره از کشور خارج کند با این شرایط چگونه انتظار می‌رود که صادرات صنایع‌دستی رشد پیدا کند.

وی گفت: کشورهایی همچون ترکیه و هند قوانین خود را در این زمینه اصلاح کردند، همان‌طور که واردات فلزِ نقره را آزاد کردند، صادرات این فلز را هم آزاد کردند. اگر دولت به کمک بخش خصوصی بیاید، می‌توانیم حوزه صنایع‌دستی کشور را که در مرحله نوزادی قرار دارد به‌خوبی بزرگ کرده و به درآمدزایی برسانیم.

تاج اظهار کرد: اصفهان در بحث فروش صنایع‌دستی مشکل دارد و اگر این مشکل فروش برطرف نشود بسیاری از صنایع‌دستی آن منسوخ خواهد شد، ما با کوچ بسیار زیادی از هنرمندان صنایع‌دستی روبه‌رو هستیم ما با این واقعیت روبه‌رو هستیم که هنرهای دستی ما به سرقت می‌رود و کشورهای اطراف این هنرهای صنایع‌دستی را به نام خود، به ثبت جهانی می‌رسانند.

وی ادامه داد: جای تأسف دارد که عنوان کنم به دلیل مشکلاتی که در حوزه صنایع‌دستی وجود دارد و کم رونقی فروش و صادرات آن، اتحادیه صنایع‌دستی استان اصفهان ۴۰۰ پروانه کسب صنایع‌دستی را ابطال کرد و هم‌اکنون بسیاری از فعالین و هنرمندان صنایع‌دستی در شغل‌های دیگر همچون تاکسی اینترنتی فعالیت دارند. هنرمندی صنایع‌دستی که شاید مسئولی افتخار می‌کرد که کنار او ایستاده و عکس بگیرد، هم‌اکنون دغدغه نان شب دارد.

نرسیدن سیمرغ صنایع‌دستی به قله قاف موفقیت / ضعف ساختار آموزشی در تربیت هنرمند خلاق

استفاده از افعال مجهول در ادبیات صنایع‌دستی

مهدی دوازده‌امامی، مدیر گروه صنایع‌دستی دانشگاه هنر اصفهان اظهار کرد: معضلی که در دولت دوازدهم با آن مواجه بودیم ومتاسفانه در دولت سیزدهم هم با آن مواجه هستیم، استفاده از افعال مجهول است، افعالی که باید انجام بدهند، این پرسش مطرح است که چه کسی باید انجام بدهد؟ اقداماتی در حوزه صنایع‌دستی صورت گرفته است اما به‌طورقطع این اقدامات تا زمانی که به‌صورت گزارش به مرتبطین ابلاغ نشود، مشخص نیست.

وی تأکید کرد: در حوزه صنایع‌دستی نیازمند سرمایه‌گذاری در دو بخش هستیم، یک بخش زیرساخت‌ها که مربوط به موزه‌ها، جشنواره‌ها و فعالیت‌های مستمر می‌شود.بخش دوم حوزه جوانان و آموزش آنان است.نمی‌توان از فردی که بیش از ۲۰ سال در حوزه صنایع‌دستی به‌صورت سنتی فعالیت می‌کرده، انتظار خلاقیت داشت اما می‌توان از جوانانی که در این حوزه ورود پیداکرده است، انتظار خلاقیت داشت. خلاقیت نیروی تازه می‌خواهد، نیروی تازه همان جوان آموزش‌دیده است.

نبود به‌روزرسانی در سرفصل‌های آموزشی صنایع‌دستی

مدیر گروه صنایع‌دستی دانشگاه هنر اصفهان تصریح کرد: شرح درس رشته صنایع‌دستی در دانشگاه‌ها از سال ۶۶ تا سال گذشته تغییر نکرده بود، سال گذشته با فشاری که دانشگاه هنر اصفهان به وزارت علوم آورد، شرح درس در دو مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد از نو تدوین شد و هم‌اکنون منتظر ابلاغ وزارت علوم هستیم اکثر آموزه‌های قبلی در رشته دانشگاهی صنایع‌دستی بر اساس آموزش استادکاری صورت می‌گرفت، یعنی ۷۰ درصد معلمین ما از بازار اصفهان بودند و حتی برخی از آن‌ها سواد خواندن و نوشتن نداشتند، بی‌سوادی ملاک ارزش‌گذاری در حوزه صنایع‌دستی نیست اما در حوزه آکادمیک پارامترها و فاکتورها فرق می‌کند.

وی افزود: با پیگیری‌هایی که دانشگاه هنر اصفهان با وزارت علوم برای تغییر سرفصل‌های آموزش صنایع‌دستی، توانست مباحث مهم بازاریابی، فروش برندینگ را در سرفصل‌های رشته صنایع‌دستی اضافه کند.دانشجوی صنایع‌دستی وقتی به یک نتیجه مطلوب در این حوزه دست پیدا می‌کند، جایی برای عرضه ندارد و به همین جهت کتابخانه‌ها دانشکده صنایع‌دستی با انباشتی از طرح‌ها و نتیجه‌های مطلوب روبه‌رو است که امکان عرضه آن وجود ندارد زیرا اگر دانشجو اگر بخواهد این تجربه مطلوب را در بازار عرضه کند در وهله اول توسط بازاریان سرکوب می‌شود و بعد آن طرح دانشجو را به‌نوعی به نام خود می‌کنند به همین جهت دانشجوی صنایع‌دستی این تجربیات و طرح‌های موفق را عرضه نمی‌کند.

نرسیدن سیمرغ صنایع‌دستی به قله قاف موفقیت / ضعف ساختار آموزشی در تربیت هنرمند خلاق

برخی مسائل صنایع‌دستی در حوزه اختیارات هنرمندان نیست

سید محمدصادق سجادزاده، معاون فرهنگی و هنری سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان اظهار کرد: نگاه صرف به اینکه دولت متولی همه مسائل باشد، نادرست است زیرا دولت به‌تنهایی نمی‌تواند راهگشا باشد و از آن‌طرف اگر بخواهیم مسئله را تقلیل بدهیم به اینکه خود هنرمند وظیفه دارد که برای رشد و رونق‌بخشی فعالیتش به‌تنهایی اقدام کند و نگاه دولتی نداشته باشد، اشتباه است زیرا برخی مسائل در حوزه اختیارات هنرمندان نیست، حوزه روابط به‌شدت تعیین‌کننده سیاسی بین کشورها و اثرگذاری در حوزه صنایع‌دستی در اختیار هنرمندان نیست.

وی افزود: واقعیت این است هم هنرمند هم حکومت در رونق و تعالی بخشی صنایع‌دستی نقش ندارند اگر هنرمند برای توسعه هنر خود به مشارکت و حمایت حاکمیت احتیاج نداشت، پس حاکمیت چه نقشی در توسعه هنر دارد؟ درواقع دولت باید به‌جای مداخله نقش تسهیلگری و رفع موانع داشته باشد.

معاون فرهنگی و هنری سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان تصریح کرد: مجموعه شهرداری اصفهان وظایف متعددی از مجموعه مبلمان و سیمای منظر شهری تا حوزه‌های خدمات شهری و شهرسازی دارد و به تعبیری دارای یک چهارچوب عریض و طویل و درعین‌حال متکثری است، ظرفیت حوزه فرهنگی و هنری آن اقتضا می‌کند که به داشته‌های شهر به‌ویژه پاسداشت و پاسداری هویتی شهر بپردازد.

وی ادامه داد: اگر مزیت اصفهان را در حوزه تاریخی، هویتی، میراث فرهنگی و داشته‌های هنری‌اش بدانیم، به نظرم مجموعه حوزه معاونت فرهنگی شهرداری اصفهان مکلف است به پاسداشت این هویت‌ها و شخصیت‌های شهر اصفهان بپردازد. این پاسداری از هویت‌ها و شخصیت‌ها به‌طورقطع به‌تنهایی اتفاق نمی‌افتد و نیازمند است که دستگاه‌های متولی دیگر با شهرداری اصفهان مشارکت و هم‌افزایی داشته باشند.

از ذائقه سازی هنری نوجوانان و جوانان غفلت شده است

سجادزاده اظهار کرد: هفته‌هایی همچون هفته صنایع‌دستی همچون نوک کوه یخ هستند که به تعبیری گذرا هستند اما اگر تلاش کنیم این هم‌افزایی را تقویت کنیم آنگاه توانسته‌ایم در حوزه صنایع‌دستی اثرگذار عمل کنیم. بسیاری از دستگاه‌ها و نهادهای متولی نقش اساسی در توسعه و تقویت صنایع‌دستی دارند و نیازمند است که حضور پررنگی داشته باشند به‌عنوان‌مثال نقش حوزه رسانه در ذائقه سازی هنری مردم نمی‌توان کتمان کرد، چند درصد از نوجوانان و جوانان ما علقه فرهنگی، هنری و مهم‌تر از همه ذائقه هنری و اجتماعی پیداکرده‌اند؟ این حلقه مفقوده در حوزه فرهنگ و هنر به‌ویژه صنایع‌دستی است.

وی گفت: هرچند ازلحاظ ریالی برای ما حوزه اقتصاد هنر تعیین‌کننده است، اما این اقتصاد برای استمرار نسل‌های بعدی به این حلقه ذائقه هنری و اجتماعی نوجوانان و جوانان نیاز دارد. به وجود آمدن این ذائقه هنری و اجتماعی در نوجوانان و جوانان بر اساس نسبتی صورت می‌گیرد بخشی از آن به بحث استادکار و شاگرد برمی‌گردد و بخش دیگر آن رسانه‌ها است یعنی همه مردم شاگرد استادکار نیستند بلکه ذائقه هنری مردم را رسانه‌ها شکل می‌دهند.

تهیه و تنظیم: کورش دیباج دبیر سرویس فرهنگ و هنر خبرگزاری ایمنا

کد خبر 667193

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.