به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، بیماری کووید -۱۹ طی همان سال اول شیوع، پرده از نقص‌های بی‌شمار موجود در طراحی شهری برداشت و مدیران را به تلاش برای رفع آنها سوق داد که به دنبال آن، شهرها بهبودهای قابل‌توجهی را تجربه کردند و شهروندان نیز از رضایتمندی بیشتری برای سکونت در وضعیت جدید برخوردار شدند. آنچه در میان تمام چالش‌های مطرح شده در مورد شهرها طی دوران شیوع کرونا از اهمیت بیشتری برخوردار شد، ایجاد مناطقی مردم-محور بود که حس تعلق شهروندی را در میان آنها تقویت کند، ضمن اینکه مردم را بیش از پیش به حضور در محیط اطراف زندگی خود سوق دهد.
برنامه‌ریزان طی چند سال گذشته و با آگاهی بیشتر از اهمیت مناطق دوستدار مردم همواره کوشیده‌اند ایده‌های نوینی را برای طراحی شهرها ارائه دهند تا در آنها، ساکنان بیش از خودروها مالکیت فضاهای عمومی را از آن خود کنند و این در حالی است که ایده‌های آنها اغلب با تمرکز بر ایجاد پایداری، به عنوان مولفه‌ای مهم در بهبود کیفیت زندگی شهروندان، ارائه شده است. در ادامه به معرفی گرایش‌هایی پرداخته می‌شود که اغلب پس از شیوع بیماری کرونا شکل گرفته است و به نظر می‌رسد آینده طراحی شهرها را از آن خود کند.
توسعه جوامع سلامت هوشمند در شهرها
برنامه‌ریزان در شهرهای مختلف جهان عزم خود را جزم کرده‌اند اکوسیستم‌های مراقبت سلامت باکیفیتی را در شهرها توسعه دهند که در آنها نه‌تنها بر تشخیص و درمان بیماری‌ها تمرکز می‌شود، بلکه تأمین رفاه شهروندان از طریق اعمال مداخلات زودهنگام و بهره‌گیری از فناوری برای این منظور از اولویت بسیار بالایی برخوردار است.
در واقع، بحران سلامت طی دوران انتشار ویروس کرونا از اهمیت بیشتری در میان مردم و برنامه‌ریزان شهری برخوردار شد، به‌ویژه اینکه همه از اهمیت نقش جوامع در ایجاد محیط‌های سالم‌تر و بهتر آگاه شدند که همین امر مدیران را به توجه بیشتر به رفاه شهروندان خود سوق داد.
گزارش‌ها حاکی از آن است که از هر ۱۰ مرگی که در جهان اتفاق می‌افتد، پنج مورد مربوط به اتخاذ رفتار اشتباه سلامت مردم است که این امر، لزوم اعمال مداخلات پیشگیرانه را به تصویر می‌کشد. از آن‌جا که عوامل مؤثر بر سلامت و رفتارهای بهداشتی اشخاص بسیار پیچیده است، بنابراین جوامع باید به صورت حضوری و مجازی به ایفای نقش برای حل این بحران بپردازند به این امید که شهروندان از سلامت بیشتری برخوردار شوند و نرخ مرگ‌های ناشی از اتخاذ رفتارهای ناسالم به حداقل برسد. در این راستا، اتخاذ رویکردهای پیشگیرانه توسط جوامع برای جلوگیری از ابتلاء به بیماری‌ها می‌تواند بسیار اثربخش باشد و نیاز به تشخیص و درمان بیماری‌ها را نیز کاهش دهد.
مدیران برای توسعه جوامع سلامت هوشمند لازم است در حفظ حریم خصوصی داده‌ها و زیرساخت‌های امنیت سرمایه‌گذاری کنند، به ایجاد مشارکت بین ذی‌نفعان عمومی و خصوصی نظیر نهادهای دولتی، کمپانی‌های فناوری و مراکز مراقبت سلامت بپردازند، کمپانی‌های فناوری را به توسعه نرم‌افزارهای تخصصی برای افزایش آگاهی مردم از سلامت دعوت کنند و سیاست‌های خود را در زمینه توسعه مراکز سلامت هوشمند تغییر دهند.
برنامه‌ریزان شیکاگو در ایالات متحده آمریکا طی چند سال گذشته، توسعه اکوسیستم‌های رفاهی و مراقبت سلامت را در رأس اهداف خود قرار داده و در این راستا، برنامه‌هایی به نام "شیکاگو ۲.۰" و "سلامت در شیکاگو ۲۰۲۵" را طراحی کرده‌اند که هریک رویکردهایی چند ذینفعی محسوب می‌شود که برابری سلامت و رفاه شهروندان را به حداکثر می‌رساند. هدف اصلی این برنامه‌ها کاهش نابرابری سلامت از طریق توسعه مشارکت و سهیم‌سازی جوامع مختلف شهری است که تمرکز بر دلایل اصلی ضعف بهداشت و سلامت، افزایش دسترسی به مراقبت سلامت و خدمات انسانی، بهبود پیامدهای سلامت و در نهایت بهره‌گیری از داده‌ها را برای بهینه‌سازی تحقیقات در رأس آنها قرار دارد. مدیران در این برنامه‌ها همچنین ایجاد مسیرهای پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری را در رأس اهداف خود قرار داده و کوشیده‌اند از این طریق سلامت روانی و کاهش مصرف داروها برای شهروندان را به ارمغان بیاورند.
طراحی شهر فراگیر
شهرها تنها مراکز توسعه اقتصادی نیستند بلکه نماد برابری، همزیستی سالم جمعی و رفاه برای همه شهروندان هستند. شهرهای آینده با در نظر گرفتن سه رکن اساسی شمول فضایی (تأمین مسکن ارزان‌قیمت، آب و فاضلاب)، شمول اجتماعی (توسعه حقوق برابر و مشارکت) و شمول اقتصادی (ایجاد شغل و ارائه فرصت به شهروندان برای توسعه اقتصادی)، باید طوری برنامه‌ریزی و طراحی شوند که فرصت‌های اجتماعی و اقتصادی را برای همه ایجاد و از طرد شدن افراد جلوگیری کنند.
شهرها می‌توانند با برنامه‌ریزی صحیح موانع ناشی از تفاوت‌های جنسیتی، نژادی، ملیت، معلولیت یا مذهب را نیز برطرف می‌کنند. طراحی فراگیر می‌تواند به معنای ساخت مراکز شهری دربرگیرنده جنسیت باشد تا فضاهای ایمن و مطمئن برای آنها مهیا کند و برای افرادی که مشکلات حرکتی دارند، امکانات قابل دسترسی با صندلی چرخ‌دار را فراهم کند. وین اتریش در این زمینه مثال بارزی است به‌طوری که به علت توجه زیاد به زنان در امنیت شهری، توانسته است عنوان شهر زنانه را از آن خود کند.
شمول فضایی به معنای ساخت محله‌های سبزتر و امن‌تر برای همه شهروندان و سرمایه‌گذاری برای ایجاد فضاهای شاد برای بازی کودکان و مکان‌های قابل دسترس برای سالمندان است که شهرها را برای نسل ارشد جامعه لذت‌بخش می‌کند. یک سیستم مراقبت اجتماعی فراگیر نیز مهاجران را با آغوش باز پذیرا است و به آنها خدمات مناسبی ارائه می‌دهد که نیازها و شرایط خاص آنها را برآورده می‌کند. زوریخ به علت داشتن پروژه‌ها و سیاست‌های پیشروی جهانی برای همه شهروندان خود به عنوان شهر فراگیر شناخته می‌شود.
نزدیک به یک‌سوم از شهروندان زوریخ، خارج از آن به دنیا آمده‌اند و این شهر از نظر فرهنگی متنوع‌تر از لندن یا برلین است. با توجه به ماهیت چندملیتی و چند زبانه مردم محلی، تعجب‌آور نیست که بسیاری از اقدامات این شهر در راستای حمایت از قشرهای مختلف جامعه باشد.
سبزسازی فضاهای عمومی
شهرها باید برای مردم طراحی شود که برای این منظور، توسعه خیابان‌های سبز، مسیرهای جدید و فضاهای عمومی می‌تواند به بهترین شکل ممکن در افزایش حس تعلق شهروندان به محل سکونت خود سهیم باشد. سبزسازی زیرساخت‌های شهری به دنبال افزایش جمعیت شهرها از اهمیت بیشتری برخوردار می‌شود، چراکه تراکم جمعیت در بسیاری از نقاط دنیا، مدیران را به حذف پوشش‌های گیاهی و جایگزین کردن زیرساخت‌های بتنی سوق داده است و همین امر یک تهدید جدی برای زمین به‌شمار می‌رود.
مدیران باید در طراحی شهرها "هدف صفر انتشار کربن" را به دقت مورد توجه قرار دهند تا از این طریق به اکوسیستم‌هایی پایدار و مقاوم در مقابل تهدیدهای مختلف اقلیمی نظیر تغییرات آب و هوایی دست پیدا کنند. فضاهای سبز اغلب شامل تعداد بسیار زیادی از درختان، پارک‌های عمومی مملو از عناصر طبیعی، مسیرها و امکانات پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری و فضاهایی برای بازی کودکان یا گرد هم آمدن افراد سالمند است که عرصه را برای عبور و مرور وسایل نقلیه موتوری در شهرها محدود می‌کند.
فری‌تاون، پایتخت سیرالئون، یکی از پرجمعیت‌ترین شهرهای جهان محسوب می‌شود که رشد جمعیت در آن بسیار بالا و در عین حال ناهموار است. به عنوان مثال، ۳۸ درصد از توسعه شهری در آن در مناطقی با خطرات متوسط و بالای ناشی از عبور و مرور وسایل نقلیه انجام شده که همین امر بر مالکیت خودروها و نداشتن تعلق کافی شهروندان به محل زندگی خود افزوده است. شهردار فری‌تاون برای حل این مشکل در ژانویه سال ۲۰۱۹ طرحی سه ساله را تحت عنوان "متحول‌سازی فری‌تاون" برای توسعه شهر آغاز کرد تا از این طریق چالش‌های اجتماعی-اقتصادی شهروندان، به‌ویژه افرادی با بیشترین آسیب‌پذیری زیست‌محیطی، را مورد بررسی قرار دهد و به حل آنها بپردازد. این طرح شامل چهار بخش است که در همه آنها کاهش فرسایش خاک و افزایش ۵۰ درصدی پوشش گیاهی از طریق کاشت بیش از یک میلیون درخت مورد هدف قرار گرفت. گزارش‌ها حاکی از آن است که تنها در سال ۲۰۲۰، بیش از ۲۴۵ هزار گیاهچه و ۱۵ گونه درخت در سراسر شهر کاشته شد که این اقدام علاوه بر مزایای اصلی خود، ایجاد ۵۵۳ شغل سبز را نیز به دنبال داشت.
ایجاد شهرهای ۱۵ دقیقه‌ای
توسعه شهرهایی با بیشترین قابلیت دسترسی به تمام خدمات و امکانات می‌تواند یکی از بهترین رویکردها برای دستیابی به دنیایی پایدار باشد که برخی از مدیران به ایجاد چنین شهرهایی تحت عنوان «شهرهای ۱۵ دقیقه‌ای» یا «شهرک‌های خودکفا» پرداخته‌اند. مفهوم شهر ۱۵ دقیقه‌ای در ابتدا با تمرکز بر کاهش انتشار کربن به واسطه کاهش عبور و مرور از طریق وسایل نقلیه موتوری شکل گرفت، با این حال اثربخشی آن در افزایش رفاه جسمی و روانی شهروندان، مدیران بسیاری از شهرهای جهان را به تأمل برای به‌کارگیری آن در مناطق خود سوق داد.
در شهرهای ۱۵ دقیقه‌ای تمام مردم قادر هستند تنها با یک ربع ساعت پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری به تمام امکانات مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنند و همین امر، نیاز آنها به عبور و مرور از طریق وسایل نقلیه خصوصی به حداقل می‌رساند. در واقع، مناطق ۱۵ دقیقه‌ای شهرک‌هایی خودکفا را در بر می‌گیرد، که بر خلاف شهرهای معمولی که دسترسی به خدمات آنها در بخش‌های مختلف شهر امکان‌پذیر است، تمام مراکز اداری، آموزشی، تفریحی، خرید و سایر موارد مشابه در نزدیکی یکدیگر قرار گرفته است.
طراحی موفق شهرهای ۱۵ دقیقه‌ای دسترسی به اهداف پایدار و نوآوری‌های شهری را محقق می‌کند، غیرمتمرکز کردن خدمات اصلی را در پی دارد، به ترویج مسکن مقرون‌به‌صرفه در تمام مناطق منجر می‌شود و در نهایت، شهروندان را به بهره‌گیری منعطف از فضاها و اموال شهری در سراسر مناطق سوق می‌دهد.
پاریس، پایتخت فرانسه، پیشرو شهرهای جهان در توسعه مناطق ۱۵ دقیقه‌ای محسوب می‌شود که شهردار آن در نظر دارد از طریق این رویکرد نه‌تنها بهبود کیفیت زندگی را برای شهروندان به ارمغان بیاورد، بلکه به کاهش انتشار کربن در اقتصاد شهر نیز کمک کند. در استراتژی شهر ۱۵ دقیقه‌ای آنه ایلداگو، شهردار پاریس، بر کاهش انتشار کربن، اولویت‌بخشی به توسعه پیاده‌راه‌ها و مسیرهای دوچرخه‌سواری و تمرکززدایی شهر تاکید شده، ضمن اینکه دسترسی به مراکز کار، مدارس، فروشگاه‌ها، کلینیک‌های درمانی و مراکز فرهنگی با تنها ۱۵ دقیقه پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری برای تمام شهروندان ممکن شده است.
ایلداگو مدعی شده که ۳۵۰ میلیون یورو را برای توسعه پیاده‌راه‌ها در سراسر شهر تا سال ۲۰۲۴ در نظر گرفته است و در نظر دارد ۶۰ هزار فضای پارک خودروهای خصوصی را در شهر از میان بردارد.
نظر شما