خرمشهر؛ نامی که با دفاع مقدس عجین شده است

خرمشهر از نام‌هایی که با دوران دفاع مقدس عجین شده است. نام این شهر یادآور مهم‌ترین رویداد تاریخی در دوران معاصر ، رشادت و مجاهدت مردانی است که خون پاکشان در این خاک مقدس بر زمین ریخته شد تا سرود آزادی از مسجد جامع خونین‌شهر طنین‌انداز شود.

به گزارش خبرنگار ایمنا، جنگ تحمیلی عراق علیه ایران که هشت سال به طول انجامید، گستره‌ای به مساحت بیش از ۱۶۰۰ کیلومتر مربع را در بر گرفت و یکی از بزرگ‌ترین جنگ‌های قرن بیستم را رقم زد. پهنه عملیاتی این جنگ از ویژگی‌های گوناگون جغرافیای انسانی و طبیعی برخوردار بود و انواع مختلف عملیات نظامی در آن انجام گرفت.

سیدصالح ایمانی، پژوهشگر دفاع مقدس در یادداشتی که در اختیار خبرگزاری ایمنا قرار داده است، به معرفی خرمشهر پرداخته است: «خرمشهر درست در جایی قرار گرفته است که ایران به‌پایان می‌رسد، انتهای مرز خاکی و آغاز خلیج فارس. اهمیت اقتصادی و موقعیت استراتژیکی این شهر و وجود ذخایر عظیم نفتی و داشتن دو رودخانه آب شیرین و دسترسی به خلیج فارس از طریق رودخانه اروندرود باعث شده است که همیشه این عروس جنوبی ایران مورد چشم‌داشت و حسادت دشمنان و استعمارگران قرار گیرد.

دولت عثمانی یکی از منازعان جدی این خاک بود. این دولت از دیرباز در پی تسخیر خرمشهر و آبادان بود و عاقبت در دوران حکومت ناصرالدین شاه موفق شد که این شهر خرم را اشغال کند و مردمش را به بند بکشد و در خاکش خون جاری کند.

اشغال نظامی دولت عثمانی در خرمشهر به دست امیرکبیر و با پایمردی و مقاومت مردم این شهر شکسته شد. عثمانی‌ها مردم شهر را تطمیع می‌کردند که به دولت عثمانی بپیوندند و از ایران دل بکَنَند اما مردمان دلیر این شهر حاضر شدند مالیات سنگین را بپذیرند ولی از خاک پاک ایران جدا نشوند.

پایمردی این مردم سبب شد در سال ۱۸۴۷ در جریان عهدنامه ارزروم حق حاکمیت مطلقه ایران بر دو شهر آبادان و خرمشهر به رسمیت شناخته شود.

عبدالکریم قاسم یکی دیگر از معارضان و مدعیان خرمشهر بود. او که پس از کودتا به ریاست دولت عراق رسید مدعی شد که عهدنامه ارزروم باید باطل شود و خرمشهر و آبادان باید از ایران جدا شود. البته او تنها به این دو شهر کفایت نمی‌کرد. او ادعا داشت که کشور کویت نیز علاوه بر این دو شهر باید به خاک عراق بپیوندد. او حتی ادعای خودش را در اتحادیه عرب اعلام کرد و خواستار الحاق کویت، خرمشهر و آبادان به عراق شد.

صدام حسین نیز با تکیه بر همین ادعای گزاف بود که به خاک ایران حمله کرد. او با حمله غافل‌گیرانه‌اش، از نبود یا کمبود امکانات برای دفاع در ایران سوءاستفاده کرد و توانست خرمشهر را اشغال کند. بر اثر این جنگ، شهر خرم و زیبای ایران به خاک و خون کشیده شد.

خرمشهر؛ نامی که با دفاع مقدس عجین شده است

با حمله عراق به ایران، نه تنها مردم خرمشهر که جوانان سراسر کشور به مبارزه ایستادند و برای حفظ خاک پاک و خرم این شهر زیبا از جان و دل با تمام قوا جنگیدند و بسیار به خاک و خون غلتیدند. به قدری خون بر روی خاک این شهر ریخت و به قدری جوان در این خاک پاک بر اثر شهادت به بهشت رسید که سبزی زندگی به سرخی خون و شهادت بدل شد و نام مقدس خرمشهر به لقب خونین‌شهر مزیّن شد.

خونین‌شهر که در چهارم آبان‌ماه سال ۱۳۵۹ پس از ۳۵ روز مقاومت به اشغال بعثی‌ها درآمده بود، سوم خردادماه سال ۱۳۶۱ آزاد شد تا بزرگ‌ترین پیروزی نظامی و سیاسی ایران در جنگ تحمیلی شکل بگیرد.

مسجد جامع خرمشهر در این شهر نماد مقاومت مردمان دلاور این مرزوبوم در دوران دفاع مقدس است که خاطرات بسیاری را از روزهایی که این خاک مقدس مورد تجاوز دشمن بعثی قرار گرفته بود، در خود به یادگار دارد.

این مسجد در ورودی این شهر در فلکه «الله» قرار دارد. مسجد جامع خرمشهر در زمان جنگ و قبل از اشغال، مرکز فرماندهی و تدارکات و گردهمایی مدافعان شهر بود، به همین دلیل لقب نماد مقاومت را نیز به خود گرفت و در حال حاضر نیز بین بازماندگان جنگ و علاقمندان به تاریخ جنگ ایران و عراق به همین نام شناخته می‌شود. پس از پایان جنگ ایران و عراق، مسجد خرمشهر یکی از تنها ساختمان‌هایی بود که پس از بازپس‌گیری به صورت نیمه‌سالم باقی مانده بود.

موزه جنگ یا موزه دفاع مقدس خرمشهر هم که امروزه در معرض دید بازدیدکنندگان قرار گرفته است، آثاری از روزهای حماسه را در خود جای داده است.

این موزه پنج تالار شامل سالن شرایط بحران قبل از شروع جنگ و هجوم اولیه ارتش بعث، حماسه ۴۵ روزه مقاومت، شرایط اشغال خرمشهر، عملیات بیت‌المقدس و آزادسازی و همچنین بازگشت مردم قهرمان خرمشهر به این شهر را در خود دارد. همچنین تابلوهای گرافیکی و آثار حجمی امکان انتقال مفاهیم دفاع مقدس، ادوات به جا مانده از نیروهای بعثی و آثاری از شهدای شاخص و محوری خرمشهر و تصاویر ۴۵ روزه مقاومت و ایستادگی در عملیات آزادسازی خرمشهر نیز در این موزه دیده می‌شود.»

کد خبر 661577

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.