یکی از اصلی ترین شاخص های توسعه یافتگی کشورها، سرانه تولید و مصرف فلزات است. طبق آمار، در حال حاضر ارزش تولیدات صنایع معدنی ایران بالغ بر 22 میلیارد دلار برآورد شده است. این حجم از تولیدات صنایع معدنی و فلزی بویژه محصولات فولادی، علاوه بر اینکه رافع نیازهای اساسی داخلیست، میتواند در توسعه صادرات کشور و ارزآوری نقشی جدّی ایفا نماید.
با اینحال چالشهای فراوانی بر سر راه تولیدکنندگان قرار دارد که میبایست با مدیریت قوی بر آنها غلبه کرد. یکی از مشکلاتی که در سالهای اخیر تولیداتِ این صنایع را دچار افت نموده است، قطعی برق در فصل گرما و قطعی گاز در فصل سرما است که ریتم تولید را دچار نوسان نموده و در مجموع خسارات و زیانهای فراوانی را برکشور تحمیل نموده است. بعنوان مثال همین عوامل موجب زیان700 میلیون دلاری به صادرات این محصولات شده است.
در همین خصوص گفتوگویی با رسول دانیال زاده، یکی از سرشناسترین کارآفرینان برتر صنعت کشور در حوزه فولاد بعمل آمد.
رسول دانیال زاده مالک بزرگترین گروه فولادی کشور در بخش خصوصی است که ضمناً مدیرعامل بزرگترین شرکت این گروه، یعنی مجتمع فولاد گیلان نیز میباشد.
مجتمع فولاد گیلان
این کارخانه در سال1382 به همت رسول دانیال زاده در زمینی به مساحت60 هکتار در شهرک صنعتی رشت آغاز بکار کرد. در این مجتمع سه کارخانه؛ تولید ورق گرم به ظرفیت سالانه 1میلیون و200 هزار تن، تولید ورق سرد به ظرفیت سالانه800 هزار تن و تولید ورق گالوانیزه به ظرفیت سالانه200 هزار تن مستقر و درحال بهره برداریست.
رسول دانیال زاده بمنظور کمک به رفع نیازهای داخلی و رقابت کیفی با محصولات خارجی، از چند سال پیش سرمایه گذاری مناسبی برای افزایش حجم تولیدات و بویژه ارتقاء کیفی آنها در قالب پروژه ریومپ کارخانه نوردگرم بعمل آورد که در سال جاری به بهره برداری میرسد. با اجرای این طرح توسعه، حجم تولیدات محصولات نورد گرم این مجتمع به2 میلیون تن در سال خواهد رسید. ضمن اینکه استاندارهای کیفی این محصولات، پتانسیلی بالا برای رقابت در عرصه بینالمللی و صادراتی نیز خواهند داشت.
مجتمع فولاد گیلان تامین کننده مواد اولیه بیش از400 شرکت داخلی در صنایع پایین دستی فولاد کشور است. این مجتمع با وجود تحریمهای شدید بین المللی توانسته علاوه بر تامین نیازهای صنعتگران و تولیدکنندگان داخلی، با شرکتهای بزرگ خارجی نیز رقابت کند. رسول دانیال زاده در این باره میگوید:«همه اینها با تکیه بر دانش نیروهای حرفه ای داخلی و متخصصان و فارغ التحصیلان دانشگاههای برتر ایران و البته کارگران شریف مجموعه ممکن شده است. در این مجتمع صنعتی بیش از2 هزار نفر به شکل مستقیم مشغول به کار بوده و اشتغال حدود 20 هزار نفر نیز به شکل غیرمستقیم به ادامه فعالیت این شرکت وابسته است.
جایگاه ایران در صنعت فولاد جهان
رسول دانیال زاده در توضیح تاثیرگذاری این حوزه بر اقتصاد کلان کشور میگوید:«حوزه معدن و صنایع معدنی در سالهای گذشته توانسته است بخش اعظمی از نیازهای ارزی کشور را تامین کند به همین دلیل باید توجه بیشتری به آن بشود. در سال98 کشورمان با تلاشهای زیادی که توسط شرکتهای دولتی و خصوصی انجام شد، توانست رتبه دهم در تولید و ساخت فولاد در جهان را کسب کند. در این مسیر دشوار که با همت و تلاش همه دست اندرکاران این صنعت بعمل آمد، ما توانستیم از کشورهای بزرگ صنعتی و غولهای اقتصادی دنیا نظیر فرانسه و ایتالیا پیشی بگیریم که این پیشرفت چشمگیر، مایه مباهات و غرور برای ایران و ایرانیان است. افتخاری که مرهون تلاش بی وقفه کارگران، متخصصین و مدیران صنعت فولاد بوده که حاصل آن در کنار افتخار آفرینی فعّالین حوزه های علم و فناوری، هنر و ورزش موجب درخشش نام ایران در عرصه بین المللی شده است.
درست است که در این چند ساله، تولید فولاد با فراز و فرودهایی همراه بوده ولی برآیند آن، کسب این جایگاه است. اما شخصاً اعتقاد دارم؛ نباید به جایگاه دهم جهان در صنعت فولاد قانع باشیم چراکه ایران علیرغم همه چالشها، پتانسیل ارتقاء به جایگاه بالاتر را دارد.
در همین راستا، برخورداری از منابع عظیم خدادادی و کامل بودن زنجیره تامین داخلی، بعنوان یک مزیت رقابتی و قابل اتکاء، نکته ایست که نمیتوان به آسانی از کنار آن گذشت و میبایست حداکثر بهره را از آن برد.»
دانیال زاده اضافه کرد:«رکود اخیر ناشی از قطعی گاز و برق نباید دستاوردهای سالهای گذشته را زیر سوال ببرد. برخلاف تصور عدهای که گمان میکردند تولیدات فولاد ایران در سالهای گذشته به مشکل بخورد، اما میزان تولید فولاد خام در سال 1398 بیش از 5/23 میلیون تن، رشدی معادل 5/9 درصد داشته،همچنین تولید محصولات فولادی هم به میزان9 درصد افزایش داشت که البته بخش زیادی از این دستآورد باشکوه مرهون حضور فعال و خلاق بخش خصوصیست.»
ایران رتبه اول مصرف فولاد در منطقه
مدیرعامل مجتمع فولاد گیلان در مورد میزان مصرف محصولات فولادی میگوید:« اگر شرایطی فراهم باشد و انگیزه ها از بین نرود، هیچ تحریم ظالمانهای قادر به ایجاد سدّ در مسیر رشد و توسعه نخواهد داشت. همه میدانند صنعت فولاد چه نقشی در صنعت و پیشرفت کشور دارد. همانگونه که اشاره کردم هم تولید و هم مصرف، جزو شاخصهای توسعه یافتگی هستند. درحال حاضر و علیرغم رکود حاکم بر صنعت ساخت و ساز که مصرف کننده عمده محصولات فولادیست، میزان مصرف داخلی محصولات فولادی از وضعیت مناسبی برخوردار است و این نشان دهنده فعالیت سایر بخش های صنعتی در کشور است. مقایسه میزان مصرف در چند کشور منطقه موید همین مطلب است. با وجود اینکه ایران و عربستان و همین طور امارات جزو کشورهایی هستند که بزرگترین تولیدکنندگان فولاد در خاورمیانه محسوب میشوند، در مصرف فولاد نیز بالاترین آمار را به خود اختصاص داده اند. یعنی به همان میزان که تولید بالایی دارند مصرف آنها نیز بسیار بالا است. این سه کشور بیش از70 درصد مصرف فولاد را در منطقه به خود اختصاص داده اند که از این میزان، سهم ایران 38درصد، عربستان21 درصد، امارات 15 درصد، عراق6 درصد و سایر کشورها در مجموع20درصد مصرف میکنند.»
موانع برای رسیدن به چشم انداز 1404
دانیال زاده با وجود افت اخیر در تولید و عرضه فولاد، چشم انداز آینده را روشن میبیند:«براساس سند چشم انداز1404 کشور باید حداقل15 میلیون تن صادرات فولاد داشته باشد که به امید خدا و با حمایت دولت و همچنین همدلی و همکاری تولیدکنندگان بخش خصوصی و دولتی میتوان به این هدف رسید. اما صنعت فولاد به تکمیل چرخه و بهینه سازی خود نیاز دارد. یعنی همه اجزای زنجیره تولید از معدن گرفته تا کارخانجات تبدیلی و حتی خطوط حمل ونقل ریلی و جاده ای و بنادر نیاز به بهسازی و نوسازی دارند و این بهسازی نیازمند حمایتهای دولتی است.»
مدیرعامل مجتمع فولاد گیلان در این گفتگو تاکید داشت که اصلاح قوانین و مقررات بمنظور رفع موانع تولید در کنار تامین کافی و بموقع مواد اولیه و البته پشتیبانی مداوم دولت میتواند این صنعت را از خسارت احتمالی در امان بدارد. دانیال زاده معتقد است که فقدان مکانیزیمهای تصمیم سازی برای مدیران تصمیم گیر، یکی از آسیبهای فعلی این صنعت است که مشورت با افراد متخصص اهل این صنعت میتواند به رفع این عارضه کمک کرده و در نهایت به توسعه و پیشرفت صنعت فولاد بیانجامد.
نظر شما