امیرعلی ابوالفتح در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، درباره واکنش آمریکا به توافق ایران و عربستان اظهار کرد: ادعای آمریکا درباره اطلاع از مذاکرات ایران و عربستان را نمی‌توان تأیید یا رد کرد زیرا اطلاعات محرمانه‌ای از مراودات بین ریاض و واشنگتن وجود ندارد اما با توجه به سطح روابط گسترده و فعالیت گسترده سفارتخانه‌های دو کشور، دور از ذهن نیست که گفت‌وگوهای آغاز شده از عراق و پایان‌یافته در پکن، دور از چشم آمریکایی‌ها صورت گرفته باشد.
وی با اشاره به احتمال آگاهی آمریکایی‌ها از مذاکرات ایران و عربستان از طریق منابع خود در چین افزود: به نظر نمی‌رسد که این ادعا کذب باشد و آمریکایی‌ها از قبل در جریان مذاکرات بوده‌اند اما این موضوع در حد حدس و گمان است.
این کارشناس مسائل آمریکا انجام توافق با میانجیگری نهایی چین را برای آمریکایی‌ها یک ناکامی حیثیتی توصیف کرد و گفت: آمریکایی‌ها در تحولاتی که در دهه‌های اخیر برای حل و فصل اختلافات کشورها انجام شده است، یا طرف اصلی یا یکی از طرف‌های مؤثر بوده‌اند، به عنوان مثال هنگامی که فرایند آشتی اعراب با اسرائیل انجام شد یا قرارداد صلح اسرائیل با اردن و فلسطین در آمریکا به سرانجام رسید و رئیس‌جمهور آمریکا نیز در آن حضور داشت.
وی با اشاره به تداوم این نگاه در سطوح پایین‌تر خاطرنشان کرد: در اختلافات بین عربستان و قطر نیز آمریکایی‌ها تلاش کردند که آشتی را برقرار کنند اما اکنون بین دو کشور مهم در منطقه غرب آسیا یعنی ایران و عربستان که هفت سال با هم رابطه نداشتند، این چینی‌ها بودند که سنگ بنا را گذاشتند و به بن‌بست در روابط تهران و ریاض پایان دادند.
ورود چین به حوزه سیاست و امنیت بین‌الملل
ابوالفتح میانجیگری برای حل اختلاف بین دو کشوری که یکی از آنها دارای روابط مستقیم با ایالات متحده است را یک موفقیت برای چینی‌ها دانست و ادامه داد: چینی‌ها در عرصه نظام بین‌الملل تاکنون در حوزه تجاری و مالی فعالیت می‌کردند اما به نظر می‌رسد که آرام‌آرام به حوزه سیاسی و امنیتی نیز ورود پیدا کردند.
وی این‌گونه اقدامات را محدود به حاشیه کشور چین دانست و گفت: محدوده عمل چین به کشورهای شرق آسیا، جنوب شرقی آسیا یا در نهایت آسیای مرکزی در نزدیکی خاک چین ختم می‌شد اما حضور چین یک گام جلوتر و در خاورمیانه‌ای که منطقه قدرت‌نمایی آمریکا بود برای آمریکا خوشایند نیست و از همین رو با واکنش انتقادی بسیاری از رسانه‌ها و اعضای کنگره آمریکا روبه‌رو شد.
این کارشناس مسائل آمریکا با رد برخی بزرگنمایی‌ها درباره ناکامی آمریکا در این صحنه و دست بالای چینی‌ها تاکید کرد: به صرف یک توافق بین ایران و عربستان نمی‌توان گفت که آمریکا از منطقه غرب آسیا خارج شده است و همه چیز در اختیار چین قرار دارد.
وی جریان کاهش حضور آمریکا در منطقه را نسبی معرفی کرد و گفت: نفوذ آمریکا به نسبت گذشته اندکی کاهش یافته است اما این بدان معنا نیست که آمریکایی‌ها در منطقه غرب آسیا نفوذ زیادی ندارند، بلکه نگاه متوازن به این موضوع نشان می‌دهد این تحول اندکی نفوذ چین را در منطقه غرب آسیا افزایش و اندکی نفوذ آمریکا را در این منطقه کاهش می‌دهد اما همچنان آمریکا و چین در این منطقه حضور خواهند داشت.
انفعال برای فروکش کردن تنش در غرب آسیا
ابوالفتح با اشاره به موضع‌گیری منفعلانه آمریکا به توافق ایران با عربستان ادامه داد: موضع‌گیری منفعلانه آمریکا در این زمینه منطقی‌تر از مخالفت در این زمینه بود زیرا این توافق با هدف فروکش کردن تنش موجود در غرب آسیا به ویژه در روابط بین ایران و عربستان انجام شد.
وی درباره اهمیت رفع این تنش‌ها تاکید کرد: عربستان ادعاهایی از جمله حمله ایران به آرامکو یا حملات نیروهای یمنی به تأسیسات عربستان مطرح می‌کرد که این تنش‌ها برای آمریکایی‌ها خوشایند نبود.
این کارشناس مسائل آمریکا جنگ یمن را یک درگیری بسیار منفور در کنگره آمریکا معرفی کرد و گفت: انتقادات بسیار زیادی وجود داشت که چرا دولت آمریکا برای حل و فصل این جنگ خونین و نابرابر که درد و رنج زیادی را به دنبال داشته است، تلاش نمی‌کند و آمریکایی‌ها نیز در آن مشارکت کردند.
در آستانه پایان فاجعه انسانی در یمن
وی با اشاره به دلایل مخالفت نکردن آمریکا با توافق ایران و عربستان خاطرنشان کرد: در صورتی که توسعه روابط بین ایران و عربستان منجر به توقف جنگ یمن شود و دو طرف به سمت آشتی و بازسازی و این فاجعه انسانی _که از سوی سازمان ملل به این نام خوانده می‌شود_ بروند، این توافق برای افکار عمومی آمریکا خوشایند است، بنابراین آمریکایی‌ها نمی‌توانستند با روندی مخالفت کنند که به پایان این فاجعه انسانی کمک می‌کند.
ابوالفتح در مجموع توافق این توافق را برای آمریکا خوشایند ندانست و افزود: در شرایط کنونی از یک‌سو موضوع جنگ عراق و امنیت حفظ سرمایه‌های عربستان و از سوی دیگر بحث گسترش مناسبات با ایران، به ویژه در روزهایی که تلاش‌هایی در غرب انجام می‌شود تا روابط ایران با کشورها قطع شود، سفرا فراخوانده شوند و ایران از نهادهای بین‌المللی اخراج شود، مطرح است اما اکنون نه تنها این اتفاق نیفتاده بلکه روابط قطع شده با یکی از کشورهای تأثیرگذار منطقه برقرار شد که برای جریان‌های سیاسی در غرب خوشایند نیست.
وی اظهار کرد: این توافق در مذاکرات وین تأثیر نخواهد داشت زیرا مشکل برجام در روابط تهران و واشنگتن تعریف می‌شود و مسائل دیگر در آن تأثیر مستقیم ندارند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل خواسته‌های آمریکا از ایران را بسیار متفاوت از آنچه مورد پذیرش ایران است، دانست و گفت: با توجه به اینکه این خواسته بسیار زیاد بوده، تاکنون مذاکرات به نتیجه نرسیده و بعید است که آشتی روابط بین ایران و عربستان اثر مستقیم در حل این چالش داشته باشد.
وی یادآور شد: در صورتی که مذاکرات برجام به نتیجه می‌رسید و روابط تهران و واشنگتن رو به بهبود می‌رفت، ممکن بود زمینه ازسرگیری روابط تهران و ریاض نیز فراهم شود اما عکس آن بعید است که بهبود روابط تهران و ریاض، مراودات تهران و واشنگتن را نیز به سمت آشتی ببرد.
نظر شما