به گزارش خبرنگار ایمنا، همواره سیستم آموزشی جزو مهم‌ترین مشخصه‌های کشوری توسعه‌یافته محسوب می‌شود، زیرا جامعه هر کشور براساس سیستم آموزش آن تربیت می‌شوند و بر همین اساس می‌توانند آینده خود و بشریت را تحت تأثیر قرار دهند. سیستم آموزشی ایران همواره با انتقادهای بسیاری از طرف کارشناسان، دانشجویان و دانش‌آموزان مواجه شده است، اما یکی از ضعف‌های اصلی آموزش در کشور نبود عدالت آموزشی است.
عدالت آموزشی به معنای دسترسی تمام دانشجویان و دانش‌آموزان به محتوای درسی و امکانات لازم برای ادامه تحصیل است، اما متأسفانه در کشور به دلیل وجود مراکز آموزشی متفاوت از جمله دولتی، پیام‌نور، آزاد و غیرانتفاعی عدالت آموزشی تحت تأثیر قرار گرفته است و دانشجویان هر یک از دانشگاه‌ها با مشکلات متعددی در این زمینه مواجه هستند.
منظور از عدالت آموزشی چیست؟
آرمان، یکی از دانشجویان مقطع کارشناسی‌ارشد با اشاره به معنای عدالت آموزشی به خبرنگار ایمنا می‌گوید: به طور کلی عدالت آموزشی یعنی اینکه درصورتی که شخصی شرایط مالی مناسبی نداشت و حتی روستا نشین بود، بتواند به آموزش‌های روز دنیا دسترسی داشته‌باشد.
وی می‌افزاید: درواقع با توجه به برگزاری آزمون کنکور در ایران با توجه به عدالت آموزشی دانش‌آموزان باید در هرگونه مدرسه‌ای به آموزش استاندارد دسترسی داشته‌باشند تا بتوانند در کنکور سراسری رتبه مطلوبی کسب کنند. این معنا از عدالت آموزشی باید در تمام مقاطع تحصیلی از جمله ابتدایی، متوسطه اول، دوم و دانشگاه توسعه پیدا کند.
تجربه‌ای متضاد از تحصیل در دانشگاه دولتی و پیام‌نور
محسن، یکی از دانشجویان مراکز علمی گیلان در رابطه با عدالت آموزشی در بین دانشگاه‌های کشور به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: با توجه به اینکه من تجربه تحصیل در دانشگاه پیام‌نور و دولتی را دارم، مشاهده کرده‌ام که سطح مباحث مورد نظر در این دو مرکز علمی متفاوت از یکدیگر است.
وی می‌افزاید: درواقع مطالبی که در دانشگاه‌های دولتی تدریس می‌شود به مراتب از مباحث مطرح در دانشگاه‌های آزاد و به خصوص پیام‌نور دشوارتر است، از طرفی شرکت در کلاس‌های پیام نور نیز اجباری نیست.
این دانشجوی دانشگاه گیلان ادامه می‌دهد: در رشته علوم ورزشی که دروس عملی و تئوری وجود دارد، شرایط تحصیل در دانشگاه‌های دولتی بسیار دشوار بود و اساتید این رشته به راحتی نمره قبولی دروس عملی را ثبت نمی‌کنند.
وی تصریح می‌کند: با توجه به اینکه نمره قبولی پایان‌ترم حاصل جمع نمرات دروس عملی و تئوری است، معمولاً دانشجویان دانشگاه‌های دولتی نمی‌توانند نمرات مطلوبی کسب کنند و این نمرات در آینده اشتغال دانشجویان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
محسن تاکید می‌کند: درواقع برای ورود به مشاغل مختلف به معدل دانشجو توجه ویژه‌ای می‌شود که این مسئله برای دانشجویان دانشگاه دولتی بسیار چالش برانگیز است.
کسب نمره مطلوب در دانشگاه‌های غیردولتی ساده‌تر است
وی با اشاره به شرایط تحصیل در دانشگاه‌های غیر دولتی، می‌گوید: در دانشگاه‌های پیام نور و آزاد سخت‌گیری کمتری نسبت به دانشگاه‌های دولتی برای کسب نمره وجود دارد و حتی در برخی از شرایط دانشجو می‌تواند با شرکت در آزمون مجدد تک‌درس نمره بهتری کسب کند.
این دانشجوی دانشگاه گیلان در همین رابطه می‌افزاید: در دانشگاه‌های دولتی، دانشجو تنها زمانی می‌تواند دوباره آزمون دهد که نمره‌ای پایین‌تر از سطح قبولی کسب کرده باشد و در غیر این صورت امکان تغییر نمره نخواهد بود که این مسئله تأثیر به‌سزایی در معدل پایان ترم دارد.
وی تاکید می‌کند: این مسائل نشان می‌دهد که عدالت آموزشی در سطح دانشگاه‌های کشور رعایت نمی‌شود و عملاً نوع تدریس مباحث و کسب نمره در دانشگاه‌ها بسیار متفاوت است. علاوه بر این موارد دانشجویی که در دانشگاه‌های دولتی برتر تحصیل می‌کند شرایط بسیار دشوارتری دارند، زیرا معمولاً این افراد از خانواده و شهر خود دور هستند و اساتید نیز از آن‌ها انتظار بیشتری دارند.
محسن ادامه می‌دهد: قطعاً شخصی که در دانشگاه آزاد تحصیل می‌کند با دانشجویی که در دانشگاه دولتی دوران تحصیلی خود را می‌گذراند، تفاوت بسیاری دارد و اگر این مسئله در ورود دانشجو به بازار کار مد نظر قرار نگیرد قطعاً عدالت آموزشی رعایت نشده است.
وی در همین رابطه می‌افزاید: درواقع بین دانشجویی که در دانشگاه آزاد و پیام‌نور تحصیل می‌کند و شخصی که در دانشگاه دولتی درس می‌خواند، نمره‌دهی و معدل‌گیری بر اساس عدالت نیست، از طرفی دانشجویانی که در دانشگاه‌های دولتی تحصیل می‌کنند از نظر درسی، زندگی و اقتصادی تحت فشار هستند.
نقش بودجه در سطح دانشگاه
مریم، دانشجوی یکی از دانشکده‌های فنی معتبر کشور با اشاره به نحوه تعیین بودجه در دانشگاه‌های مختلف، به خبرنگار ایمنا می‌گوید: معمولاً دانشگاه‌هایی که در سطح کشور شهرت بیشتری دارند، بودجه بیشتری برای فعالیت دریافت می‌کنند و از این جهت تفاوت زیادی بین مراکز علمی متفاوت ایجاد می‌شود.
وی می‌افزاید: برخی مراکز علمی دولتی بودجه بسیار کمتری نسبت به سایر مراکز دریافت می‌کنند.
این دانشجوی دانشکده فنی ادامه می‌دهد: شرایط نابرابر قطعاً در دانشگاه‌های آزاد و پیام نور نیز وجود دارد و این نوع از مراکز علمی بودجه بسیار کمتری نسبت به سایر دانشگاه‌های کشور دریافت می‌کنند که این مسئله بر امکانات و میزان توجه به دروس عملی تأثیر بسزایی دارد.
وی تصریح می‌کند: به طور مثال در برخی از دروس عملی نیاز است دانشجو در کارگاه فعالیت کند و در بسیاری از دانشگاه‌های کشور به دلیل نبود بودجه کافی تجهیزات مورد نیاز دانشجو فراهم نیست.
این دانشجو تاکید می‌کند: با توجه به این مسئله قطعاً دانشجویی که در دانشگاهی با امکانات کم تحصیل می‌کند، نمی‌تواند توانایی‌های لازم برای ورود به زندگی اجتماعی و بازار کار را کسب کند.
وی می‌افزاید: در حال حاضر وزارت علوم با بودجه‌بندی انجام شده عدالت آموزشی را نقض کرده است، زیرا دانشجویانی که در دانشگاه‌های غیر دولتی تحصیل می‌کنند باید از امکانات لازم برای ادامه تحصیل برخوردار باشند.
گزارش از مهرداد رجبی، خبرنگار سرویس علم‌وفناوری ایمنا
نظر شما