به گزارش خبرنگار ایمنا، شورای تخصصی معماری موزه گرمابه علیقلی‌آقا با دستور کار بررسی برنامه‌ها و فعالیت‌های «پنجره معماری و کودک» نحوه اجرای این اقدام در سال ۱۴۰۲ برگزار شد.
لزوم توجه به آموزش کودکان در حوزه معماری
فرشیده کاوه‌پیشه، معمار و عضو کارگروه کودک و معماری شورای معماری موزه گرمابه علیقلی‌آقا اظهار کرد: موضوع معماری و کودک از محورها و سیاست‌های آموزشی بسیاری از کشورهای توسعه برای کودکان و نوجوانان است و این کار بدین‌جهت مهم است که کودک و نوجوان توقع و نیازهای صحیح خود را از محیط بشناسد و بداند اگر در فضایی نیازهایش از لحاظ کاربری فضا برطرف نمی‌شود، مشکل از کجا است.
وی ادامه داد: امروزه کشورهای جهان علاوه بر مدارس و مراکز آموزشی حتی مراکز پژوهشی، فرهنگی و هنری هم به حوزه معماری و کودک توجه ویژه کرده‌اند و هرساله این سیاست و راهبرد را تقویت می‌کنند، به‌عنوان نمونه مرکز معماری شیکاگو با عنوان اختصار CAC برنامه‌ها و محورهای متعددی را در حوزه معماری و کودک برگزار کرده است و می‌کند و توانسته است جمع زیادی از شهروندان به‌ویژه کودکان و نوجوان را همراه برنامه خود کنند.
عضو کارگروه کودک و معماری شورای معماری موزه گرمابه علیقلی‌آقا ادامه داد: برگزاری برنامه و اقدامات در حوزه معماری و کودک می‌تواند نقش بسزایی در افزایش حس تعلق شهروندان به شهر داشته باشد. یکی از مصداق‌های افزایش حس تعلق شهروندان توجه به فضا و معماری‌های ارزشمند شهر خود است. به‌طور قطع این افزایش حس تعلق زمانی اتفاق می‌افتاد که سیاست‌ها و اقدامات در حوزه کودکان و نوجوانان صورت گیرد.
تخریب بناهای تاریخی ارزشمند شهر؛ ماحصل غفلت به موضوع معماری کودک
فهیمه عقیلی، مدیر مؤسسه فرهنگی «دیگر» اظهار کرد: متأسفانه در کشور ما نسبت به موضوع معماری و کودک غفلت شده است و به همین خاطر اکنون بیش از هر دوره دیگر شاهد فجایع و تخریب بافت‌ها و بناهای معماری ارزشمند هستیم.
وی افزود: زمانی که اصفهان به‌عنوان شهر دوستدار کودک شناخته شد، پروژه‌ای جهت آشنایی کودکان با فضاها و محیط‌های شهری اجرا شد که کارکردی نزدیک به پنجره معماری و کودک داشت. در این پروژه کودکان باید مشاهدات خود را از فضا و ساختمان‌های شهری در قالب یک کنفرانس برای سایر کودکان و نوجوانان شرکت در این طرح ارائه می‌کردند، برخلاف تصور عده‌ای که به این اقدام نقد جدی داشتند اما این پروژه از اثرگذاری لازم برخوردار بود و در این کارگاه‌ها کودکان تجربیات ارزشمندی را از فضا و محیط شهری با یکدیگر به اشتراک می‌گذاشتند.
مدیر مؤسسه فرهنگی «دیگر» ادامه داد: اکنون پس از گذشت بیش از یک دهه از این فعالیت شاهد هستیم کودکانی که در این طرح شرکت کردند، معمارانی برجسته و بنام در ایران و کشورهای مختلف شده‌اند یا هرکدام در حرفه‌ای در حوزه حفظ و نگهداری بناهای تاریخی ارزشمند فعالیت دارند که این امر نشان می‌دهد پروژه‌های مشابه پنجره معماری و کودک یک سرمایه‌گذاری ارزشمند و مؤثر برای تربیت شهروند مسئول در حوزه معماری و شهرسازی است.
وی تصریح کرد: امروزه در بسیاری از کشورهای جهان به‌ویژه کشورهای توسعه‌یافته تربیت شهروند مطالبه‌گر به‌عنوان کلید توسعه آن شهر و کشور مطرح است که یکی از اقدامات مؤثری برای تربیت شهروند مطالبه‌گر در شهر اصفهان، تحقق پروژه پنجره معماری و کودک است.
عقیلی تأکید کرد: آنچه در آموزش‌های کودکان و نوجوانان باید در نظر گرفت این است که آن فعالیت و اقدام فقط برای قشر و از طبقه خاص که از رفاه خوبی برخوردار هستند، نباشد بلکه برنامه‌ها و آموزش‌ها دربرگیرنده تمام کودکان و نوجوانان از هر طبقه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی باشد.
کودکان از درک و فهم لازم در حوزه معماری برخوردار هستند
زهرا کاظمی‌ثانی، مدیر خانه کودک شهرداری اصفهان اظهار کرد: برخلاف تصور عموم که فکر می‌کنند کودکان درک و فهم کامل از مفهوم معماری و بناها ندارند، باید گفت این گروه سنی به‌خوبی مباحث معماری و بناها را درک می‌کنند.
وی ادامه داد: در دوره‌های قبل وقتی خانه کودک شهرداری اصفهان مسابقه‌ای کشوری با موضوع شهر اصفهان برگزار می‌کرد، به‌خوبی در تمام آثار نقاشی کودکان پل‌ها، ساختمان و بناهای سنتی و تاریخی اصفهان مشخص بود که آن‌ها به چه میزان معماری و فضای محیطی برایشان قابل فهم و تصور است و این مفاهیم را در نقاشی‌های خود می‌آورند.
مدیر خانه کودک شهرداری اصفهان تصریح کرد: مؤسسات خصوصی در حوزه گردشگری و کودک فعالیت دارند که در برخی از فعالیت‌هایشان به موضوع معماری می‌پردازند اما مؤسسه یا نهادی در اصفهان وجود ندارد که به‌طور تخصصی به موضوع معماری ویژه کودکان و نوجوانان بپردازد و این یک خلأ در حوزه آموزش کودکان و نوجوانان شهر است.
وی تأکید کرد: با توجه به اینکه برخی والدین روی ذهنیت کودک و فرزند خود تأثیر می‌گذارند، نیاز است حین انجام پروژه پنجره معماری و کودک والدین هم درگیر مباحث آموزشی این پروژه شوند تا این اقدام از اثربخشی لازم برخوردار باشد.
دلیل ورود به حوزه معماری و کودک
علی عطریان، رئیس شورای معماری موزه گرمابه علیقلی‌آقا اظهار کرد: به دلیل خلأ در حوزه معماری و کودکان این شورا به این مبحث وارد شد و قصد دارد در پروژه معماری و کودک به مباحث آموزشی مورد نیاز کودکان و نوجوانان در حوزه معماری بپردازد.
وی ادامه داد: در این اقدام قصد نداریم که معمار تربیت کنیم و کودکان را به تحصیل در حوزه معماری علاقه‌مند کنیم بلکه هدفمان تربیت شهروند مطالبه‌گر در حوزه معماری و شهرسازی است، زیرا معتقد هستیم اگر قرار است در حوزه معماری و شهرسازی اقدام مؤثری صورت گیرد سرمایه‌گذاری در حوزه کودکان و نوجوانان برای تربیت شهروند مطالبه‌گر است.
رئیس اداره هنری سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان تصریح کرد: در پنجره معماری و کودک قرار است کودکان و نوجوانان بیش از گذشته به فضای و محیط پیرامون خود در حوزه معماری آشنا شوند و اهمیت بناهای ارزشمند معماری نه‌فقط تاریخی حتی در دوران معاصر را به‌درستی درک کنند.
وی اضافه کرد: در این پروژه قرار است کودکان و نوجوان در قالب مدرسه تابستانه معماری به‌صورت تئوری، کارگاهی و تور بازدید نسبت به بناهای ارزشمند شهر خود از لحاظ معماری آشنا شوند و به اهمیت فضا و محیط پیرامون خود پی ببرند.
عطریان افزود: در وهله اول این طرح در چند منطقه به‌صورت پایلوت اجرا می‌شود و پس از آسیب‌شناسی و دریافت بازخوردها این طرح آموزشی برای کودکان و نوجوانان هر منطقه از شهر اصفهان متناسب با کارکرد اجتماعی و فرهنگی آن منطقه این دوره برگزار می‌شود.
وی اظهار کرد: این طرح فقط ویژه فصل تابستان نخواهد بود و در تمام فصول سال ادامه خواهد داشت زیرا معتقد هستیم سیاست‌گذاری و اقدام فرهنگی مؤثر است که تداوم داشته باشد.
نظر شما