به گزارش خبرنگار ایمنا، سرطان تخمدان درحال‌حاضر پنجمین علت شایع مرگ‌ومیر زنان محسوب می‌شود. تخمدان‌ها دو غده هستند که تخمک و هورمون‌های زنانه استروژن و پروژسترون را تولید می‌کنند و زمانی این بیماری بروز می‌کند که سلول‌های غیرطبیعی در تخمدان شروع به تکثیر خارج از کنترل کنند و تومور را تشکیل دهند.
در صورت درمان نشدن، تومور می‌تواند به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابد و منجر به بروز سرطان تخمدان متاستاتیک یا سرطان تخمدان پیشرفته شود. سرطان تخمدان دارای علائم اولیه و هشداردهنده است و طبق آمار، ۲۰ درصد انواع آن در مراحل اولیه قابل شناسایی خواهد بود.
فاکتورهای خطرزا در سرطان تخمدان شامل سابقه خانوادگی، سنین بالا، تاریخچه بیماری و بیماری چاقی بیش از حد می‌شود و راه‌های درمانی این بیماری شامل رادیوتراپی، جراحی و شیمی‌درمانی است. در صورتی که این سرطان در مراحل اولیه شناسایی شود، ۹۴ درصد احتمال زنده ماندن بیمار به مدت حداقل پنج سال وجود دارد.
علائم سرطان تخمدان
پزشکان خیلی زود متوجه نشانه‌های اولیه سرطان تخمدان نمی‌شوند، چراکه علائم اولیه این بیماری مشابه سایر بیماری‌های رایج مانند سندرم پیش از قاعدگی، سندرم روده تحریک‌پذیر یا مشکلات مثانه هستند، یا تمایل به از بین رفتن و عود کردن دوباره دارند.
مهم‌ترین علائم اولیه سرطان تخمدان شامل احساس درد یا فشار در لگن، خون‌ریزی واژینال غیرمنتظره، احساس درد در کمر یا شکم، نفخ، احساس سیری سریع هنگام غذا خوردن، تغییر در الگوی ادرار مانند تکرر ادرار و تغییر در عادات حرکت روده مانند یبوست است و اگر این موارد دو هفته یا بیشتر طول بکشد، فرد باید به پزشک مراجعه کند.
سرطان تخمدان در صورت پیشرفت، می‌تواند علائم دیگری مانند حالت تهوع و سوءهاضمه، از دست دادن اشتها، کاهش وزن، تنگی نفس یا خستگی نیز ایجاد کند.
فاکتورهای خطرآفرین سرطان تخمدان
مهم‌ترین فاکتور خطرآفرین برای سرطان تخمدان، سن است. پس از یائسگی احتمال ابتلاء به سرطان تخمدان بسیار بالا می‌رود و استفاده از درمان‌های هورمونی پس از یائسگی، خطر ابتلاء به سرطان تخمدان را افزایش می‌دهد. زنانی که به مدت پنج تا ۱۰ سال هورمون استروژن بدون پروژسترون استفاده می‌کنند نیز بیشتر در خطر هستند.
پزشکان مطمئن نیستند که آیا مصرف همزمان استروژن و پروژسترون نیز خطر ابتلاء به سرطان را افزایش می‌دهد یا نه. پس اگر شما در طولانی‌مدت از هورمون استروژن استفاده کرده‌اید و در دوران یائسگی قرار دارید، فراموش نکنید که به‌صورت منظم و هر چند ماه یک‌بار به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید، تا وضعیت سلامت شما در رابطه با احتمال ابتلاء به سرطان تخمدان تحت کنترل باشد.
طبق بررسی‌های انجام‌شده، ثابت شده است که زنان چاق بیشتر از سایر زنان در معرض ابتلاء به سرطان تخمدان هستند. میزان مرگ‌ومیر نیز در زنان چاق مبتلا به سرطان تخمدان بیشتر از زنان لاغری است که به این سرطان دچار هستند. علاوه بر تمام معایب اضافه‌وزن، توجه داشته باشید که هر چه یک زن چاق‌تر باشد، ریسک ابتلاء به سرطان تخمدان هم در او بالاتر می‌رود.
اگر یکی از بستگان نزدیک یک زن، سرطان تخمدان، سرطان سینه یا سرطان روده داشته باشد، احتمال ابتلاء به سرطان در آن زن بالاتر از سایر افراد است. محققان اعتقاد دارند تغییرات ژنتیک، عامل ۱۰ درصد از سرطان‌های تخمدان است.
انواع سرطان تخمدان
با توجه به نوع سلول و محلی که درگیر می‌شود، نوع سرطان تخمدان را می‌توان تعیین کرد. انواع این بیماری عبارت‌اند از:
تومورهای اپیتلیال: لایه نازک بافتی را که خارج از تخمدان قرار دارد، درگیر می‌کند. حدود ۹۰ درصد سرطان تخمدان از نوع تومورهای اپیتلیال است.
تومور استروما: از بافت تخمدانی تشکیل شده که حاوی سلول‌های تولیدکننده هورمون است. این نوع تومور نسبت به بقیه تومورها در مراحل اولیه تشخیص داده می‌شود و حدود هفت درصد از تومورهای تخمدان، از این نوع است.
تومور سلول‌های جنینی: این نوع سرطان نادر بوده و بیشتر در زنان جوان‌تر دیده می‌دهد.
تشخیص سرطان تخمدان
آزمایش‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی یا سی‌تی‌اسکن به پیدا کردن ناهنجاری در تخمدان کمک می‌کنند. این ناهنجاری می‌تواند یک پولیپ، ضایعه گوشتی، قارچ‌های تناسلی، توده خوش‌خیم و یا بدخیم سرطانی باشد؛ اما این اسکن‌ها نمی‌توانند تشخیص دهند که این ناهنجاری سرطان است یا نه.
اگر بیمار مشکوک به سرطان باشد، گام بعدی نمونه‌برداری از بافت مشکوک است. سپس یک نمونه از این بافت برای آزمایش‌های بیشتر به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. به نمونه‌برداری و بررسی بافت مشکوک در آزمایشگاه، «بایوپسی» (biopsy) می‌گویند.
آیا سرطان تخمدان قابل پیشگیری است؟
هنوز هیچ راه قطعی برای پیشگیری از سرطان تخمدان شناخته نشده است و وجود ندارد؛ اما با رعایت کردن نکاتی می‌توان از وقوع سرطان پیشگیری کرد و احتمال ابتلاء به آن را کاهش داد. با مصرف قرص‌های جلوگیری از بارداری (مانند قرص‌های OCP یا LD و آمپول‌های DMPA ) به‌خصوص برای مدت بیش از ۱۰ سال، خطر سرطان تخمدان به‌طور قابل‌توجهی کاهش می‌یابد.
سابقه شیردهی به کودک یا حاملگی می‌تواند میزان تخمک‌های درون تخمدان را کاهش دهد و باعث کاهش خطر ابتلاء به سرطان شود. بستن لوله‌های رحمی برای پیشگیری از حاملگی و برداشتن رحم یا تخمدان نیز از دیگر راهکارهای پیشگیری است و این روش، «سالپنژکتومی» نام دارد.
مصرف روزانه آسپرین از دیگر راه‌های جلوگیری از مبتلا شدن به سرطان تخمدان است. مصرف آنتی‌استروژن‌ها و داروهای دیگری که تولید استروژن را در بدن کاهش داده یا مسدود می‌کند و انجام جراحی‌های پیشگیرانه، «ماستکتومی» پیشگیرانه (برداشت بافت پستان) برای جلوگیری از سرطان سینه در خانم‌هایی با جهش ژنتیکی، از دیگر روش‌های پیشگیری است.
نظر شما