به گزارش خبرنگار ایمنا، تمام علومی که می‌تواند به عنوان پیش‌نیاز سایر رشته‌ها و عامل ایجاد زیرساخت توسعه در کشور معرفی شود، تحت عنوان علوم پایه شناخته می‌شود. رشته‌های علوم پایه به نوعی مادر تمام رشته‌های تحصیلی محسوب می‌شود و جایگاه این علوم را می‌توان مانند دومیدانی برای رشته‌های ورزشی در نظر گرفت.
رشته‌های علوم پایه به نوعی برای ادامه تحصیل دانش‌آموزان زیرساخت مورد نیاز را فراهم می‌کند و از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به ریاضی، فیزیک، زیست و شیمی اشاره کرد. معمولاً علوم پایه در تمام رشته‌ها و مقاطع تحصیلی مورد توجه قرار می‌گیرد.
جایگاه رشته‌های علوم پایه
حمیدرضا یوسفی، دکتری شیمی آلی در رابطه با اهمیت رشته‌های علوم پایه به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: هر کشوری که توانسته به توسعه پایداری دست‌یابد، قطعاً به علوم پایه اهمیت داده است.
وی می‌افزاید: کشورهایی مانند ژاپن، آلمان، آمریکا و تمام کشورهای پیشرفته به فارغ‌التحصیلان رشته‌های علوم پایه بسیار اهمیت می‌دهند و جامعه خود را از سنین کودکی به نقش این علوم در صنایع مختلف آشنا می‌کنند.
این دکتری شیمی آلی ادامه می‌دهد: معمولاً کشورهای توسعه یافته برای بهبود شرایط خود پیرامون رشته‌های علوم پایه بسیار سرمایه‌گذاری می‌کنند و تلاش دارند که دانش‌آموختگان را از ابتدا پژوهش‌محور و با ایده‌های استارتاپی تربیت کنند.
وی تاکید می‌کند: این نوع از آموزش باعث می‌شود که اهمیت فعالیت دانش‌بنیان از کودکی برای دانش‌آموختگان مشخص شود و با توجه به این مسئله می‌توانند در آینده به کشور خود خدمت کنند.
یوسفی اشاره می‌کند: به‌طورکلی رشته‌های علوم پایه جایگاه بسیار ویژه‌ای در دنیا دارند و درحال‌حاضر نیز شرکت‌های بزرگ دنیا از فارغ‌التحصیلان این رشته‌ها در حوزه‌های مختلف بهره‌مند می‌شوند.
ارتباط شیمی با صنایع حیاتی
وی در رابطه با جایگاه رشته شیمی به عنوان یکی از علوم پایه می‌گوید: برای بررسی اهمیت و جایگاه علم شیمی، ابتدا باید به این مسئله توجه کرد که چه مباحثی با این دانش در ارتباط است.
این دکتری شیمی آلی تصریح می‌کند: درحال‌حاضر صدها صنعت و حوزه حیاتی کشورهای پیشرفته با علم شیمی ارتباطی مستقیم دارد؛ درواقع شیمی با شریان‌های مهم توسعه کشور ارتباط تنگاتنگی دارد.
وی می‌افزاید: از مباحث مهمی که با علم شیمی در ارتباط است، می‌توان به نفت، گاز، بنزین و سوخت اشاره کرد که درحال‌حاضر معضل بسیاری از کشورهای دنیا به‌ویژه ایران به‌شمار می‌رود.
یوسفی اشاره می‌کند: علاوه بر این موارد شیمی به عنوان یکی از علوم پایه با صنایع دیگری مانند تغذیه و داروسازی که جزو مسائل حیاتی هر جامعه‌ای محسوب می‌شود و تأمین آب که یکی از معضلات کنونی بشر است، ارتباط دارد.
وی تاکید می‌کند: با توجه به این مسئله، قطعاً هرچه میزان سواد دانشجوها در حوزه علوم پایه و به‌ویژه شیمی افزایش یابد و فارغ‌التحصیلان نیز بتوانند ایده‌ها و پایان‌نامه‌های خود را کاربردی‌تر تنظیم کنند، کشور به سمت پیشرفت و توسعه هدایت می‌شود.
این دکترای شیمی آلی ادامه می‌دهد: درواقع پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها باید بر مبنای مشکلات جامعه تدوین شود و دانشجوها باید برای ایده‌پردازی ابتدا به چالش‌هایی توجه کنند که در کشور وجود دارد.
وی اشاره می‌کند: یکی از عواملی که باعث شده برخی از کشورها توسعه پیدا کنند، توجه به ایده‌های دانشگاهی و برگزاری رویدادهای علمی است.
نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در بهبود جایگاه علوم پایه
یوسفی در رابطه با پتانسیل‌های کشور در حوزه علوم پایه می‌گوید: درحال‌حاضر پتانسیل بسیاری از نظر تعداد دانشجو و متخصص در علوم پایه به‌خصوص علم شیمی وجود دارد، همچنین بسیاری از نخبگان کشور در صنایع مختلف در حال فعالیت هستند.
وی افزود: امروزه فارغ‌التحصیلان بسیاری در حوزه شیمی حضور دارند که تلاش می‌کنند، معضلات کشور را مرتفع کنند، اما به دلیل نبود شرایط مناسب برای فعالیت دانشجوها، مشکلات بسیاری در کشور مشاهده می‌شود و از طرف دیگر فارغ‌التحصیلان نتوانسته‌اند از طریق دانش خود به کسب درآمد بپردازند.
این دکتری شیمی آلی ادامه می‌دهد: تنها راهی که می‌تواند شرایط کشور را بهبود بخشد، توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان است.
وی تصریح می‌کند: درواقع شرکت‌های دانش‌بنیان باید بیشتر مورد حمایت قرار بگیرند و متناسب با نیازهای کشور توسعه پیدا کنند. درصورتی‌که شرکت‌های دانش‌بنیان بتوانند براساس نیازهای کشور فعالیت کنند، قطعاً شرایط جامعه بهبود خواهد یافت.
عملیاتی‌سازی علوم پایه؛ نخستین گام در جهت توسعه
مسعود براتی، کارشناس ارشد فیزیک حالت جامد در رابطه با راه‌های بهبود جایگاه رشته‌های علوم پایه به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: نخستین گامی که مراکز علمی کشور و مسئولان صاحب‌نظر در حوزه بهبود جایگاه رشته‌های علوم‌پایه می‌توانند، انجام دهند خارج‌کردن این رشته‌ها از حالت تئوری است.
وی می‌افزاید: درواقع رشته‌های علوم پایه شامل ریاضی، فیزیک و شیمی می‌شود باید از حالت تئوری خارج و به سمت عملیاتی شدن حرکت کند.
این کارشناس ارشد فیزیک حالت جامد ادامه می‌دهد: تدریس و ادامه تحصیل در این رشته‌ها باید به سمت آزمایشگاه و انجام فعالیت‌های عملی هدایت شود تا دانشجوها براساس فعالیت‌های پروژه محور بتوانند دانش لازم را فرا گیرند.
وی تاکید می‌کند: از طرفی در مقطع کارشناسی ارشد باید پایان‌نامه‌ها مرتبط با صنایع مورد نیاز کشور نگارش شود تا دانشجوها بتوانند با ارائه مقالات خود به صنایع مورد نظر رجوع کرده و در فضای کارخانه مشکلات جامعه را مرتفع کنند.
براتی در رابطه با شرایط فعلی رشته‌های علوم پایه می‌گوید: درحال‌حاضر بسیاری از پایان‌نامه‌ها و مقالاتی که در حوزه علوم پایه نگارش شده در کتابخانه‌ها قرار گرفته و نتوانسته مشکلات جامعه را بهبود بخشد.
وی می‌افزاید: با توجه به این مسئله می‌توان گفت نخستین نیاز کشور تولید محتوایی است که قابلیت اجرایی شدن داشته‌باشد تا بتواند در صنایع مورد استفاده قرار گیرد و جامعه کمک کند.
این کارشناس ارشد فیزیک حالت جامد تاکید می‌کند: ایجاد چنین شرایطی نیازمند هزینه است؛ درواقع باید زیرساخت لازم برای فعالیت دانشجوها در این راستا فراهم و ارتباط صحیحی بین دانشگاه و صنعت ایجاد شود.
وی در همین رابطه ادامه می‌دهد: وجود همکاری متقابل بین دانشگاه و صنعت می‌تواند در گسترش علوم پایه بسیار تأثیرگذار باشد و قطعاً با گسترش این رشته‌ها، علوم مهندسی نیز وضعیت بهتری خواهند داشت؛ بنابراین نخستین گام در جهت بهبود جایگاه رشته‌های علوم پایه در کشور، هدایت آن‌ها از شیوه‌های تئوری به سمت عملیاتی شدن است.
نظر شما