به گزارش خبرنگار ایمنا، عرضه خودرو در بورس کالا از مباحث داغ این روزها است که نرخ ارز گران‌تر از همیشه و صاحبان نقدینگی درصدد ورود سرمایه خود به بازاری سودآور هستند؛ از طرفی این موضوع مطرح است که چنین رویه‌ای نشان از عزم دولت برای بهبود شرایط بازار خودرو دارد و از سوی دیگر، همچنان با خودروسازانی مواجه هستیم که از زیان‌ده‌بودن خود گلایه‌مند هستند و معتقدند به‌رغم تولیدات بیشتر، تقاضا بالاتر و درنتیجه بازار نابسامان‌تر شده است.
البته به‌تازگی مدیرعامل یکی از خودروسازان مطرح کشور گفته که عرضه خودرو در بورس کالا، زیان انباشته خودروسازان را کاهش داده است. کاهش زیان انباشته خودروسازها با عرضه خودرو در بورس کالا به این دلیل است که قیمت کارخانه محصولات بسیار کمتر از هزینه‌های تمام‌شده محصول است، درصورتی‌که قیمت بازار چندبرابر قیمت کارخانه بود. این تفاوت قیمت کارخانه و بازار نیز موجب افزایش متقاضیان به دلایل مصرفی و سوداگری می‌شد.
در این میان خریداران خودرو نیز همواره شاکی از تفاوت فاحش قیمت خودرو از درب کارخانه تا بازار بوده‌اند. با این اوصاف اکنون با عرضه خودرو در بورس، گفته می‌شود بستری برای شفافیت قیمت‌ها و کاهش شکاف قیمت خودرو فراهم شده است. دولت هم با همین هدف، عرضه محصولات خودرویی در بورس کالا را در جهت خروج از این ناترازی معنادار انتخاب کرده که البته این تصمیم، قبل از اجرا مخالفان و موافقانی داشته، ضمن آنکه وزارت صمت هم نگرانی خود را از ایجاد رانت، با این شیوه اعلام کرده است.
اما با عرضه خودرو در بورس کالا، مکانیسم عرضه و تقاضا قیمت خودرو را مشخص می‌کند. بورسی شدن خودرو از طرفی موجب شد تا قیمت خودرو برای مصرف کننده واقعی اختلاف قابل توجهی با قیمت بازار داشته باشد، از طرف دیگر قیمت تعادلی خودرو در بورس کالا موجب فروش آن توسط خودروسازان با قیمت بیشتر از قیمت دستوری کارخانه شده است و این اقدام در بلندمدت موجب احیای صنعت خودرو خواهد شد. بنابراین با عرضه در بورس دو طرف عرضه و تقاضا منتفع خواهند شد.
عرضه خودرو باقیمت واقعی
واقعیت آن است که قیمت‌گذاری دستوری، تحریم‌های بین‌المللی و انحصاری بودن تولید، ازجمله مواردی است که صنعت خودرو کشور را با مشکلات بزرگی مواجه کرده است.
در این باره حسن حقیقت، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: خودرو مانند دیگر کالاهای بورسی اگر در این بازار عرضه شود به‌مرور به قیمت واقعی خود نزدیک خواهد شد. همان‌گونه که در این مدت شاهد بوده‌ایم نرخ این محصول در بورس با بازار آزاد تفاوت قابل توجهی را تجربه کرده است.
وی تصریح می‌کند: این‌گونه خودرو از حالت سرمایه‌ای خارج شده و مصرف‌کننده واقعی خرید می‌کند، چراکه خرید آن براساس ضوابطی است و هر کد ملی امکان تقاضای یک خود رو را دارد. البته ناآگاهی و آشنانبودنِ برخی از افراد با خریدهای این‌چنینی، مشکلاتی را به وجود آورده و انتظار می‌رود دولت برای این مورد، هم راهکاری در نظر بگیرد تا پای دلالان به این عرصه باز نشود.
این کارشناس بازار سرمایه یادآور می‌شود: هرچند هم‌اکنون کم‌وبیش این اتفاق افتاده ولی لازم است با تدابیری، مانع گسترش چنین رفتاری شد. خرید خودرو از بورس برای متقاضیان باید توسط افرادی آگاه و تعیین‌شده به دور از منافع شخصی انجام گیرد تا چنین برنامه‌ای از هدف اصلی خود دور نشود.
حذف دلالان از چرخه معاملات
اصغر سلیمی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نیز با اشاره به عرضه موفق خودرو در بورس کالا اظهار می‌کند: این اقدام شورای‌عالی بورس موجب حذف دلالان از چرخه معامله خودرو در کشور شد و به شفافیت این حوزه کمک کرد.
وی تأکید می‌کند: سال‌ها صحبت از رانت و فساد در حوزه خودرو مطرح بود و باعرضه خودرو در بورس، این کالا با قیمت مشخص به دست مصرف‌کننده می‌رسد.
نماینده مجلس خاطرنشان می‌کند: فروشندگان خودرو در بازار، قیمت‌های کاذب و بالایی را اعلام می‌کردند و این هم جو روانی بازار را به هم می‌زد و منجر به افزایش بی‌رویه قیمت این کالای موردنیاز جامعه شده بود اما باعرضه در بورس کالا به‌واسطه کشف قیمت، خودرو با تعادل به فروش می‌رسد.
سلیمی می‌افزاید: امیدواریم همه خودروها در بورس عرضه شود تا مردم بتوانند با تنوع به وجود آمده، خودروهای موردعلاقه خود را خریداری کنند.
وی با اشاره به نوسانات بورس کالا می‌گوید: این اقدام شورای عالی بورس برای عرضه خودرو هم به اعتماد بخشی این نهاد در جامعه کمک کرد و با رونق و رشد این حوزه مسلماً در رشد اقتصاد کشور هم تأثیرگذار است.
بورس کالا راهکار اصلی نیست
اما در برابر موافقان خرید خودرو از بورس، افرادی قرار دارند که این شیوه را رانت‌آور و موجب نابسامانی بازار می‌دانند.
ازنقطه‌نظر این مخالفان یکی از ایرادات، این است که افراد با تمکن مالی متوسط، این محصولات را در بورس کالا باقیمت پایین‌تر از بازار خریداری کرده و در بازار باقیمت بالاتری به فروش می‌رسانند و از این طریق سودهای بادآورده زیادی را کسب می‌کنند.
دراین‌باره حمیدرضا قندی، فعال بازار خودرو با مقایسه عرضه خودرو در بورس با فروش‌های فوق‌العاده‌ای که از طریق قرعه‌کشی انجام گیرد به خبرنگار ایمنا می‌گوید: هردو روش مشکل‌زاست، زیرا همه افراد نیازمند به خودرو، امکان خرید از این روش‌ها را ندارند، دوم آنکه هردو شیوه رانت به وجود می‌آورد.
وی تصریح می‌کند: اما خرید خودرو از بورس به‌غیراز چالش‌های اشاره شده، به تخصص هم نیاز دارد به‌طوری‌که هر فردی قادر به چنین کاری نیست. به غیر از شرط دارا بودن کد بورسی، افرادی در این جریان امکان خرید دارند که از شرایط بورس آگاه باشند، ازاین‌رو یکسری کارگزاری‌ها و واسطه‌ها در این میان قرارگرفته‌اند.
این فعال بازار خودرو اضافه می‌کند: مورد قابل تأمل آن است که باید در خرید خودرو از طریق بورس، وجه آن به طور کامل پرداخت شود و در برابر، خودرو چند ماه بعد تحویل داده می‌شود که با شرایط بازارها و نوسان نرخ ارز، چندان منافعی برای خریدار در بر ندارد.
قندی یادآور می‌شود: زمانی که خودرو چند ماه بعد تحویل خریدار داده شود اگر مصرف‌کننده واقعی نباشد و خودروی خود را بفروشد به‌احتمال‌زیاد نقدینگی حاصل از فروش را در بازاری چون طلا و ارز وارد کرده و دوباره آن بازارها هم بر هم می‌ریزد.
وی می‌گوید: بر این اساس به نظر می‌رسد عرضه خودرو در بورس، نه تنها برای مصرف کننده واقعی منافعی را در بر نخواهد داشت، بلکه موجب شناور شدن قیمت‌ها و بی‌نظارتی بر جریان معاملات و آشفتگی بازارها می‌شود.
این فعال بازار خودرو تأکید می‌کند: واضح است که چنین تصمیماتی به‌جای مهار نقدینگی و حمایت از افراد فاقد خودرو، راهی را برای واسطه‌گری‌های بیشتر، ایجاد رانت و خلق نقدینگی هموار می‌کند.
قندی اظهار می‌کند: بهترین راهکار برای حمایت از مصرف‌کننده واقعی خودرو آن است که افراد بدون خودرو شناسایی شوند و با شرایط آسان به آن‌ها خودرو عرضه شود، در غیر این صورت چنین تدابیری، نتیجه‌ای جز نابسامانی بازار و منفعت برای عده‌ای خاص در بر ندارد.
نظر شما