شب غم‌بار «چهارسوق»

قدیمی‌های محله «چهارسوق» با تعبیر جهنم از شامگاه بیستمین روز دی‌ماه سال ۱۳۶۵ یاد می‌کنند؛ شبی که بمب‌های عراقی سر از این محله پرجمعیت با مغازه‌های زیاد در تقاطع خیابان طالقانی و کاشانی درآوردند و زن‌ها و مردهای بسیاری را در خیابان‌ها و خانه‌ها به خاک‌وخون کشیدند.

به گزارش خبرنگار ایمنا و براساس یادداشتی که مصطفی سجاد، پژوهشگر دفاع مقدس در اختیار خبرگزاری ایمنا قرار داده است «از نخستین حمله موشکی صدام به دزفول تا پایان دفاع مقدس، هر موقع صدام در جبهه‌های جنگ دچار شکست و هزیمت نیروهایش می‌شد، ناجوانمردانه با موشک و هواپیما، مردم بی‌دفاع را در شهرهای مختلف هدف قرار می‌داد. در تمام این سال‌ها، شهرهای ایران در کل ۴۷۶۹ مرتبه توسط رژیم بعث عراق مورد بمباران، موشک باران یا گلوله باران قرار گرفتند که در این تهاجم‌ها، تعداد ۷۶۸۷۳ نفر شهید یا مجروح شدند.

با شروع جنگ شهرها، علاوه بر گلوله‌باران و موشک‌باران شهرهای مرزی، فعالیت هواپیماهای بعثی نیز شدت بیشتری گرفت، چراکه موشک‌های فراگ (برد ۷۰ کیلومتر) و اسکادبی (برد ۳۰۰ کیلومتر) که در سازمان ارتش عراق موجود بود، خوی ددمنشانه صدام را ارضا نمی‌کرد و از طرفی صدام توان پاسخ‌گویی رشادت و شجاعت رزمندگان شهادت‌طلب جمهوری اسلامی ایران را نداشت، از این رو این دشمن غدار باید تدبیری می‌کرد که اثر و نمود تبلیغاتی و سیاسی بالایی داشته باشد. به همین جهت با انجام تغییراتی در موشک‌های اسکادبی که شامل سبک کردن سَر جنگی و اضافه کردن سوخت بود، توانست برد آنها را افزایش دهد و تعدادی از شهرهای دور از دسترس را هدف قرار دهد.

صدام این موشک‌های بهینه شده را "الحسین" و "العباس" نامید! این حرکت صدام باعث شکل گرفتن طنزی بین بعضی از رزمندگان شده بود که «صدام دوتا موشک را سرهم کرده تا به اصفهان برسد.» درهرحال این تغییرات فیزیکی باعث شد که موشک‌های بعثیان تا اصفهان و تهران هم برسد.

شهر اصفهان در دوران جنگ تحمیلی، ۱۹ بار هدف بمباران و موشک‌باران ارتش بعثی عراق قرار گرفت که در این حرکات وحشیانه ۱۶۵۰ نفر از مردم مؤمن، متدین و شهیدپرور اصفهان شهید و مجروح شدند. خیابان‌های شمس‌آبادی، شهید مطهری و عباس‌آباد، نخستین نقاطی بودند که در نوزدهمین روز از آخرین‌ماه سال ۱۳۶۳ در ساعت ۱۲:۳۰ مورد هدف بمباران هوایی عراق قرار گرفتند.

رژیم بعث عراق در جریان حمله هوایی به شهر اصفهان در بیست‌ودوم اسفندماه سال ۱۳۶۵، مسجد جامع این شهر را که از آثار پر ارزش تاریخی و معماری ایران به شمار می‌رود، بمباران کرد و قسمت‌هایی از این بنای زیبا را ویران ساخت. این اقدام غیرقانونی رژیم عراق در شرایطی صورت گرفت که از همان ابتدای جنگ تحمیلی، مدیر کل وقت یونسکو طی نامه‌ای به جمهوری اسلامی ایران و رژیم عراق یادآور شده بود که آثار و بناهای تاریخی و باستانی باید از حملات و تهاجمات مصون باشند، اما بزرگترین جنایت صدام در دیار نصف جهان در محله چهارسوق رخ داد.

ساعت ۱۸:۰۵ بیستمین روز از دی‌ماه سال ۱۳۶۵ بمب‌های عراقی بر این محله قدیمی و پرجمعیت شهر اصفهان فرود آمدند تا یک شب تلخ و غم‌بار برای اهالی این محله و در واقع تمام اصفهان به وقوع بپیوندد.

یک شاهد عینی درباره آن شب گفته است: "در مسجد شهید بهشتی، حدود ۵۰۰ متری چهارسوق در رکوع نماز بودم، صدای وحشتناکی شنیدم و گویا کسی مرا بلند کرد و حدود نیم‌متر جابه‌جا کرد. آن شب وحشت و اضطراب همه اهالی منطقه را گرفته بود. صدای ناله مردم از زیر آوارها به گوش می‌رسید. شیشه مغازه‌ها خرد شده بود. تمام مغازه‌های نبش فلکه چهارسوق خراب شده بودند و بسیاری از مغازه‌داران و کاسبانی که سر مغازه‌هایشان بودند و البته مردمی که در خیابان تردد می‌کردند، درجا به شهادت رسیده بودند. آتش و دود همه جا را گرفته بود و موج انفجار و ترکش‌های آن تا چندین کیلومتر آن‌طرف‌تر از محل اصابت بمب را درگیر کرده بود. "

در این جنایت دهشتناک، مردم بی‌گناهی اعم از پیر و جوان و کودک، زن و مرد که برای تأمین معاش و تهیه و خرید ملزومات زندگی به خیابان آمده بودند با ددمنشی صدامیان به خاک و خون کشیده شدند و تا مدت‌ها پاره‌های لباس و تن آن‌ها که به اطراف پراکنده شده بود، شاهدی بر جنایت صدام و اذنابش بود.

صدام آن شب به غیر از محله چهارسوق دو نقطه دیگر اصفهان یعنی پشت مسجد سید و مدرسه علیه را هم بمباران کرد، اما عمق فاجعه در این محله بیشتر بود؛ هم خرابی بیشتری به بار آورد و هم شهدا و مجروحان زیادی برجای گذاشت.»

کد خبر 632608

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.