به گزارش ایمنا، امروز _دوشنبه دوازدهم دی‌ماه_ همزمان با سالروز تولد و درگذشت بزرگان ایران است.
سالروز درگذشت لوون میناسیان
لوون میناسیان (زاده سال ۱۲۹۹ فریدونشهر - درگذشته دوازدهم دی ۱۳۹۱ اصفهان) نویسنده، مترجم، نقاش، نوازنده، پژوهشگر و تاریخ‌نگار
وی در خانواده‌ای فرهنگی زاده شد و تحصیلات ابتدایی را در زادگاهش و دبیرستان را در اصفهان گذراند و پس از ۱۰ سال تدریس، همزمان چند سال مدیریت سیار دبیرستان‌های روستاهای فریدن را به‌عهده داشت.
میناسیان در سال ۱۳۲۴ به کمک چند تن از روشنفکران آن منطقه، کتابخانه ملی آبوویان را تأسیس کرد و از سال ۱۳۳۰ تا ۱۳۶۰ به مدت ۳۰ سال در مدارس ملی ارامنه جلفا تدریس کرد و سپس بازنشسته شد.
وی مدتی نیز سرپرستی افتخاری موزه و مدیریت چاپخانه جلفا را برعهده داشت و پس از بازنشستگی از سال ۱۳۵۹ مسئولیت کتابخانه کلیسای وانک نیز به او واگذار شد.
میناسیان در دوران جوانی نوازنده زبردست ویولن بود و دستی نیز در نقاشی داشت، اما سال‌های میان‌سالی و کهن‌سالی او بیشتر صرف تحقیق و نوشتن شد.
وی سال‌های زیادی از زندگی‌اش را به گردآوری و تدوین آثاری متعدد درباره فرهنگ و ادبیات ارامنه اختصاص داد و حدود ۹۰ کتاب درباره ارامنه و جلفا به زبان ارمنی و ۲۰ کتاب به زبان فارسی نوشت.
شاخص‌ترین اثر میناسیان در زمینه تاریخ‌نگاری، کتاب «تاریخ ۳۵۰ ساله ارامنه فریدن» است که در سال ۱۳۶۲ از طرف انجمن ادبی گروگ ملید در بیروت به چاپ رسید، او در این کتاب که نگارش آن ۱۰ سال به طول انجامید، موفق شد اسناد و مدارک بایگانی‌شده ۳۵۰ ساله کلیسای وانک را گردآوری و تنظیم کند.
از دیگر تالیف‌ها و ترجمه‌های وی می‌توان به چهارکتاب از سرایندگان و نوازندگان ارامنه فریدن، صومعه‌های ارامنه ایران، تاریخ ارمنیان جلفای اصفهان در یکصد و چهل سال اخیر (۱۹۹۶-۱۸۵۶) نظر مختصری به آئین مذهبی ارامنه ارتدوکس، ارمنیان ایران، فهرست کتاب‌های خطی موزه ارامنه جلفا، سفری به بیت‌المقدس و اسرائیل و چندین کتاب دیگر اشاره کرد.
اگرچه میناسیان از هیچ‌یک از مدارک آکادمیک بهره‌ای نبرده بود، اما آنچه باعث ماندگاری و پررنگ شدن نقش او در تاریخ ارامنه ایران شد، تلاش شبانه‌روزی او برای ثبت و ضبط تاریخ قومی است که سال‌ها در ایران زندگی کردند و به گفته خودش، بعد از ارمنستان، اصفهان را وطن دوم خود می‌دانند.
بیش از هزار مقاله و رساله از وی در نیم‌قرن گذشته در نشریات و مجلات مختلف به چاپ رسیده‌است و در ایران، ارمنستان و آمریکا به‌پاس خدمات فرهنگی و علمی او بزرگداشت‌های مختلفی در طول این سال‌ها برگزار شده است.
میناسیان در سال‌های ۱۹۹۷ و ۱۹۹۸ از سوی مرکز بیوگرافی بین‌المللی کمبریج انگلستان و مرکز بیوگرافی کارولینای جنوبی آمریکا به‌عنوان مرد سال شناخته شد. همچنین دو مدال سورپ مسروپ و یک مدال سلطنتی از کاتولیکس خانه سیلیسی لبنان در سال ۲۰۰۰ میلادی دریافت کرده است.
وی تا آخرین روزهای زندگی‌اش نیز دست از تحقیق و نگارش برنداشت و در موزه خانه خود در محله جلفای اصفهان با ماشین تایپ قدیمی‌اش که تنها همدم و همراهش بود، روزگار گذراند.
سالروز درگذشت مهین اسکویی
مهین اسکویی (زاده دوم اسفند ۱۳۰۹ تهران - درگذشته دوازدهم دی ۱۳۸۴ تهران) کارگردان، مدرس تئاتر و مترجم آثار نمایشی
وی در ۱۶ سالگی بازیگر تئاتر فردوسی شد که زیر نظر عبدالحسین نوشین فعالیت می‌کرد و از وی آموزش بازیگری را فراگرفت و از نخستین زنان ایرانی بود که بر صحنه نمایش ظاهر شد.
بازی اسکویی در نمایش پرنده آبی اثر موریس مترلینگ، نویسنده بلژیکی، در نقش گربه مورد توجه قرار گرفت.
وی در گروه نوشین با صادق شباویز، نصرت کریمی، عزت‌الله انتظامی، لرتا، توران مهرزاد، حسین خیرخواه، حسن خاشع، محمدتقی کهنمویی و مصطفی اسکویی همکاری می‌کرد و در سال ۱۳۲۴ با مصطفی اسکویی ازدواج کرد و به فرانسه و سپس به مسکو رفتند.
اسکویی در دانشکده هنرهای تئاتری مسکو "لوناچارسکی" در رشته کارگردانی با درجه ممتاز فارغ‌التحصیل شد و نیز سیستم استانیسلاوسکی را نیز آموزش دید و دیپلم افتخار گرفت.
وی پس از بازگشت در کنار همسرش تئاتر آناهیتا را بنا گذاشتند و پس از جدایی، گروه تئاتر زمان را تشکیل داد و به‌عنوان مترجم زبان روسی به استخدام کارخانه تازه تأسیس ذوب‌آهن اصفهان درآمد.
اسکویی با گروه تئاتر زمان، نمایش در اعماق، نوشته ماکسیم گورکی و سه خواهر و خرس و خواستگاری را به صحنه برد.
همچنین نمایش تاریکی‌های سرکش نوشته بوئرو با حضور مهدی فتحی و همراهی گروه فارغ‌التحصیلان سال ۶۵ تئاتر آناهیتا را اجرا کرد.
پس از آن مهین اسکویی تمام وقتش را برای تکمیل مجموعه آثار استانیسلاوسکی در ارتباط با بازیگری گذاشت و این آثار پس از سی سال تأسیس آناهیتا و ورود اسکویی‌ها به ایران به‌طور کامل توسط انتشارات سروش در سال ۱۳۶۸ در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفت.
وی از آثار ترجمه شده توسط او علاوه بر سه جلد حجیم آموزش سیستم استانیسلاوسکی می‌توان به نمایش‌های در اعماق، ییلاق‌نشین‌ها و فرزندان خورشید نوشته ماکسیم گورکی، سه خواهر، خرس و خواستگاری اثر آنتون چخوف، تاریکی‌های سرکش اثر بوئرو، کارگردان مؤلفی دیگر اثر رخلس و فصل‌هایی از تاریخ تئاتر جهان اثر ماکولسکی اشاره کرد.
نمایش‌هایی که مهین اسکویی به‌عنوان کارگردان و بازیگر در آنها حضور داشت عبارتند از: خانه عروسک (هنریک ایبسن) روبهک‌ها (لیلیان هلمن) تانیا (آربوزف) صاحب مهمانخانه (کارو گولدونی) صاعقه (آلکساندر آستروفسکی) خرس و خواستگاری، سه خواهر (آنتون چخوف) و در اعماق (ماکسیم گورکی).
در آغاز تأسیس تلویزیون ثابت پاسال در سال ۱۳۳۷ نمایش‌های زنده تلویزیونی توسط اسکویی‌ها در آن اجرا شد. مهین اسکویی در این نمایش‌ها نیز به‌عنوان کارگردان و بازیگر حضور داشت.
نمایش‌هایی مانند شب‌های سپید (داستایفسکی) گرگ‌ها و بره‌ها (آستروفسکی)، کالسکه زرین (مریمه)، غار سالامانگ (سروانتس)، پیچ خطرناک (سامرست موآم)، ابلیس (چخوف) و خانه عروسک (ایبسن) به‌عنوان کارگردان و بازیگر و در نمایش‌های اتللو (در نقش امیلیا) و تراموایی به‌نام هوس (در نقش بلانش) تنها به‌عنوان بازیگر، از نمایش‌های تلویزیونی بود که او در آن حضور داشت.
وی از سال ۱۳۷۰ پس از انتشار آثار استانیسلاوسکی دوباره آموزش هنرجویان را آغاز کرد و در خانه خود فضایی را برای این کار اختصاص داد. مهین اسکویی در ۷۵ سالگی درگذشت.
سالروز درگذشت محمدعلی اینانلو
محمدعلی اینانلو (زاده دوم فروردین ۱۳۲۶ قزوین - درگذشته دوازدهم دی ۱۳۹۴) مجری تلویزیون، بازیگر، صداپیشه، کارشناس ورزشی، روزنامه‌نگار و کارشناس و مستندساز طبیعت
وی قدیمی‌ترین گزارشگر و مفسر والیبال و بنیانگذار روزنامه‌نگاری محیط زیست در ایران بود و سابقه ۴۰ سال طبیعت‌گردی در ایران و دیگر آموخته‌های خود را به صورت نوشته و فیلم درآورد. همچنین از مبتکران کلاس‌های آموزش اکوتوریسم در ایران و دارای مدرک کارشناسی در رشته ادبیات بود. او در زمینه کار در رسانه‌های مکتوب و تصویری ایران، سوابق متعددی داشت و همواره نگران معرفی و حفظ طبیعت ایران بود و در برنامه‌های مختلف آن را مورد تأکید قرار می‌داد و درباره ظرفیت‌های طبیعت ایران اعتقاد داشت: اکوتوریسم هشت شاخه اصلی دارد و ۸۰۰ شاخه فرعی که همه اینها در طبیعت ایران در دسترس است و از طرف دیگر کشور ما جوان‌ترین کشور دنیا است، یعنی با تربیت نیروهای جوان به این سمت به راحتی می‌توان این جاذبه‌ها را برای دیگران توضیح و تفسیر کرد.
اینانلو به‌عنوان مفسر بازی‌های والیبال از بازی‌های آسیایی تهران در سال ۱۹۷۴ شروع به کار کرده بود و از مجریان معروف تلویزیون و رادیوی ایران به‌شمار می‌رفت.
وی طی دوره فعالیت خود، تعداد زیادی مستند در زمینه زیست‌محیطی و گردشگری، تهیه و کارگردانی کرد که از شاخص‌ترین آنها می‌توان به ایران؛ جهانی در یک مرز اشاره کرد. او همچنین در دو فیلم سینمایی «ارتفاع پست» و «به رنگ ارغوان» به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا به‌عنوان بازیگر حضور داشت و به ایفای نقش پرداخت.
اینانلو از سال ۱۳۴۲ فعالیت مطبوعاتی‌اش را آغاز کرد و در ۴۲ سال علاوه بر نگارش مقاله‌های متعدد در مجلات و روزنامه‌ها و سردبیری و صاحب‌امتیازی مجله‌ایران‌شناسی «گردش»، مجله ایران‌شناسی «سیلک‌رود» به "زبان انگلیسی" در خصوص شکار و طبیعت، مجله جهانگردان و مجله طبیعت و آن را به‌عهده داشت، این درحالی است که با برخی نشریات و مؤسسات از جمله مجله «فیلم» همکاری می‌کرد.
وی در شهریور ۹۴ براثر یک ضایعه مغزی بستری شد و مدتی تحت درمان بود و با بهبود حالش توانسته بود برنامه‌های تلویزیونی را هم اجرا کند.
زادروز ضیا موحد
ضیا موحد (زاده دوازدهم دی ۱۳۲۱ اصفهان) نویسنده، مترجم و استاد فلسفه
وی پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی و متوسطه وارد دانشگاه تهران شد و در رشته فیزیک، فوق لیسانس گرفت و از آن پس جهت ادامه تحصیل به انگلستان رفت و در رشته منطق و فلسفه دکترا گرفت. وی با عضویت هیئت علمی وزارت علوم، حین انجام وظایف محوله، به تألیف و مطالعه می‌پرداخت و حاصل آن چندین مقاله و کتاب به‌زبان فارسی و انگلیسی است.
موحد در جلسات شعر انجمن کمال در اصفهان که به ریاست جلال‌الدین همایی تشکیل می‌شد نیز حضور می‌یافت و نزد استادان دکتر کمال جناب، دکتر محمود حسابی و دکتر روحانی‌نژاد در دانشگاه تهران و نیز هانس کمپ و یل هارت در انگلستان بهره برده است.
برخی از مشاغل و سمت‌های وی:
سردبیری چکیده نامه مرکز اسناد و مدارک علمی، عضویت در کمیته کنگره منطق، عضویت در کمیته علمی دوره بین‌المللی تابستانی منطق و نیز عضویت در انجمن حکمت و فلسفه ایران است که او در کارنامه خود دارد. وی در هنگام تحصیل در اصفهان از موسسین انجمن سنتی جنگ اصفهان بود و در کنار دیگر فعالیت‌ها، در اجرای نقش در مراکز علمی- تحقیقاتی دیگر، به مطالعه و تألیف در زمینه فلسفه و منطق به ویژه منطق جدید می‌پردازد. از این گذشته مطالعات ادبی و سرودن شعر و نگاشتن مقالات ادبی و نقد ادبی از کارهای همیشگی اوست و به دلیل علاقه بسیار به منطق جدید، به زبان و وجه منطقی و فلسفی آن توجه خاصی دارد و می‌کوشد تا به وسیله فنون منطق به معناشناسی زبان بپردازد.
موحد دارای تالیفات و ترجمه‌هایی در رشته تخصصی خود است. از آن جمله تعدادی در دوره‌های مختلف به‌عنوان کتاب سال برگزیده شده‌اند؛ کتاب «درآمدی به منطق جدید» (در سال ۱۳۶۹) در دوره هشتم، کتاب «نظریه ادبیات» ترجمه وی در دوره سیزدهم و تألیف کتاب «منطق موجهات» در دوره بیست‌ویکم انتخاب کتاب سال از طرف وزارت ارشاد به‌عنوان کتاب‌های سال برگزیده شدند.
زادروز ایرج زبردست
ایرج زبردست (زاده دوازدهم دی ۱۳۵۳ شیراز) رباعی‌سرای معاصر
زبردست از سال ۱۳۶۸ شعر گفتن را آغاز کرد و تاکنون بیش ۱۰ مجموعه شعر از او منتشر و به زبان‌های انگلیسی و تاجیکی هم برگردانده شده است. کتاب حیات دوباره رباعی، مجموعه کاملی درباره او و رباعیات اوست که توسط بهاالدین خرمشاهی و محمد اجاقی توسط مؤسسه انتشارات نگاه انتشار یافته است.
آثار منتشر شده ایرج زبردست:
باران که بیاید همه عاشق هستند / چاپ هشتم
شکل دیگر من / نایاب
خنده‌های خیس / نایاب
یک سبد آئینه / نایاب
حیات دوباره رباعی / به‌کوشش بهاالدین خرمشاهی و محمد اجاقی / انتشارات نگاه، چاپ پنجم
نامه‌های من به اوما / چاپ پنجم
سرهای بریده بادبادک بودند / این کتاب جمع‌آوری و نایاب شد.
دفی از پوست ابلیس / نایا
شهری که در آن مرگ اذان می‌خواند / چاپ دوم، نشر چشمه
گزیده رباعیات ایرج زبردست / انتشارات مروارید، چاپ سوم
برگردان ۹۶ رباعی از ایرج زبردست به خط سیریلیک در تاجیکستان توسط بختیار امینو
سر بر تن و دنبال سرم می‌گردم / انتشارات مروارید، چاپ دوم
یک تکه از آسمان یوش / انتشارات مروارید.
نظر شما