برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر

روزشمار فرهنگ و هنر ایران را در «برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر» مطالعه کنید.

به گزارش ایمنا، امروز _یکشنبه بیست‌وهفتم آذرماه_ هم‌زمان با سالروز تولد و درگذشت بزرگان ایران است.

برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر

زادروز سیروس رومی

سیروس رومی (زاده بیست‌وهفتم آذر ۱۳۲۳ شیراز) نویسنده، روزنامه‌نگار و خوش‌نویس ایرانی است.

وی گفت: «در بیست‌وهفتم آذر ۱۳۲۳ در شهر شعر و شعور، شیراز پا به‌عرصه زندگی نهادم. عمرم به آموزش گذشت، حدود ۶۰ سال یا آموزش دیدم یا آموزش دادم. تا این زمان قلم از دستم رهایی نیافته است. نوشتن و خواندن که عادتی دیرینه است، مرا از دغدغه‌های اجتماعی و فشارهای روانی دور می‌سازد یا به برداشتی دیگر من به درمان خود از این طریق می‌نشینم.»

این هنرمند خوش‌نویس اضافه کرد: «در انستیتو مربیان امور هنری تهران، هنر خوانده‌ام. خوش‌نویسی را تا مرحله ممتاز در خدمت استادانی چون حمید دیرین، محمد مهاجر و مجتبی ملک‌زاده به صورت مستقیم و از دیگر استادان به صورت غیرمستقیم بهره برده‌ام. نقاشی را در خدمت مرحوم محمدی و ابراهیم جعفری کار کرده‌ام. نمایش را زیر نظر استادانی چون ایرج زهری، شاه‌محمدی و حکیم رابط تجربه کرده‌ام.»

وی افزود: «نخستین داستانم در سال ۱۳۴۷ در مجله فردوسی تهران چاپ شد و بعدها همراه چاپ داستان به‌نقد تئاتر روی آوردم. در تهران نشریه هنری "نقطه" را در سال ۱۳۴۹ و ۱۳۵۰ آماده چاپ کردم.»

رومی در ادامه گفت: «چهار سال در دبیرستان و مدرسه راهنمایی امارات (دبی) هنر تدریس کردم و از سال ۱۳۵۰ دبیر هنر شدم. ابتدا در مدارس راهنمایی، بعد دبیرستان و بالاخره در مراکز تربیت معلم شیراز، به‌تدریس پرداختم.»

وی تصریح کرد: «از سال ۱۳۵۰ همکاری با مجله "هفت هنر" در تهران را شروع کردم در حالی که نوشته‌هایم در فردوسی استمرار یافت. بعد از بازگشت از دبی به شیراز، در سال ۱۳۵۴ چند نشریه دانش‌آموزی راه انداختم و بالاخره به روزنامه خبر جنوب شیراز پیوستم. ۱۶ سال آنجا بودم.»

این روزنامه‌نگار خاطرنشان کرد: «در سال ۱۳۷۴ روزنامه عصر مردم شیراز را ساماندهی کردم و نخستین سردبیر آن شدم. در سال ۱۳۷۶ روزنامه نیم‌نگاه را راه‌اندازی کردم و نخستین سردبیری آن‌را به‌عهده گرفتم و به‌همین ترتیب در سال ۱۳۷۹ در روزنامه پارس و سپس اندک مدتی سردبیر مجله چاووش بودم و امروز سردبیر نشریه نسخه سبز هستم.»

وی ادامه داد: «از سال ۱۳۶۳ به حوزه پژوهش مطبوعات وارد شدم. فهرست کتاب‌هایم امروز به ۲۱ جلد رسیده است. هم‌اکنون با دانش‌نامه مطبوعات ایران در نوشتن مدخل‌های روزنامه‌های فارس و با فصل‌نامه همین مؤسسه همکاری دارم. در سازمان اسناد و کتاب‌خانه ملی فارس در بخش جمع‌آوری مطبوعات فارس و تهیه تاریخ شفاهی روزنامه‌نگاران نیز همکاری می‌کنم. دارای نشان مفاخر فارس و اخذ ۱۵ تندیس و حدود ۵۰ لوح افتخار و تقدیر هستم.»

آثار:

۱. آموزش خط تحریری

۲. آموزش خوش‌نویسی

۳. ناگهان چقدر زود دیر می‌شود

۴. اندوه یاد سحر رومی

۵. کتاب سحر (سه دفتر)

۶. شیراز در شعر شاعران

۷. در برگ اول پاییز مانده‌ام

۸. آه … بانو

۹. ترانه‌های شاد کودکان

۱۰. دختران ایران

۱۱. تأسیس خانه مطبوعات فارس

۱۲. مقامات روزنامه‌نگاری

۱۳. تاریخچه مطبوعات و آشنایی با گردشگری فارس

۱۴. شوخ‌طبعی در مطبوعات شیراز

۱۵. تاریخ نشریات پزشکی شیراز

۱۶. تاریخ مطبوعات فارس (دوره قاجار)

۱۷. تاریخ مطبوعات فارس (دوره رضاشاه)

۱۸. تاریخ مطبوعات فارس (دوره محمدرضاشاه پهلوی)

۱۹. شناسنامه مطبوعات فارس از آغاز تا امروز

۲۰. فهرست مطبوعات فارس از آغاز تا امروز

۲۱. چرا به خواب‌هایم سر نمی‌زنی

کتاب‌های در دست انتشار:

۱. زنان روزنامه‌نگار شیراز

۲. ضیاء‌الدین طباطبایی و رسانه‌ها

۳. سواره و نامه‌های سیمین دانشور

۴. مجموعه داستان‌ها، شامل ۳۰ داستان که قبلاً در مجله‌های فردوسی و دنیای سخن (تهران) و روزنامه‌های شیراز (خبر، عصر و نیم‌نگاه) چاپ شده است.

برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر

زادروز سینا علم

سینا علم (زاده بیست‌وهفتم آذر ۱۳۶۸ تهران) نوازنده کمانچه و ایرانی است.

وی «برادر سحاب علم» از سال ۱۳۷۸ با نوازندگی ساز ویولن، موسیقی را آغاز کرد و در سال ۱۳۸۳ وارد هنرستان موسیقی صداوسیما شد و نوازندگی کمانچه را نزد هادی آرزم شروع کرد و پس‌از دو سال وارد هنرستان عالی پسران شد و مدرکش را از آن مرکز گرفت.

این نوازنده کمانچه پس از فارغ‌التحصیلی از هنرستان پسران وارد دانشگاه عالی موسیقی شد و نزد استاد هادی منتظری دانش آموخت و با مدرک کارشناسی از این دانشگاه فارغ‌التحصیل شد.

وی در سال ۱۳۸۷ با تشکیل گروهی به‌نام ندای هاتف به اجرای آثاری از خود در برگزاری کنسرت‌های متعدد پرداخت.

از جمله فعالیت‌های این گروه:

اجرایی در تالار ایوان شمس آبان‌ماه ۱۳۸۷.

کسب مقام سوم در بخش گروه‌نوازی موسیقی سنتی جشنواره فجر در اسفند سال ۱۳۸۸.

اجرا در تالار رودکی مهر ۱۳۸۹.

اجرا در بخش جنبی جشنواره فجر در اسفند ۱۳۸۹.

اجرا در بخش جشنواره فجر در بهمن ۱۳۹۰.

اجرا در تالار حافظ شیراز در خرداد ۱۳۹۱

و اجرا در تالار رودکی تیر ۱۳۹۱.

علم، همچنین اجراهای متعددی با گروه‌های دیگری همچون:

گروه مولوی استاد شهرام ناظری (در تهران، شیراز، کرمانشاه، ساری، اردبیل).

اجرا با گروه پایور به سرپرستی استاد سعید ثابت (تهران و تبریز)

سیمرغ به سرپرستی استاد حمید متبسم و به خوانندگی همایون شجریان (تهران، هرلین و لاهه هلند)

کنسرت برف‌خوانی به سرپرستی علی قمصری و به خوانندگی محمد معتمدی همکاری داشته است.

از فعالیت دیگر وی انتشار آلبوم بداهه نوازی کمانچه خویش با نام تکه‌های بریده شده در سال ۱۳۹۰ بوده است.

همکاری در آلبوم:

سیمرغ (همایون شجریان)، میان تاریکی (علی زندوکیلی)، عبور از مه (علی زندوکیلی)، فکر و فریاد (سینا سرلک) و فعالیت در ضبط‌های متعدد.

برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر

زادروز سحاب علم

سحاب علم (زاده بیست‌وهفتم آذر ۱۳۶۸ تهران) آهنگ‌ساز و نوازنده تار، سه‌تار و پیانو و ایرانی است.

وی از ۹ سالگی با نوازندگی ساز تنبک و دف در زمینه موسیقی کارش را آغاز کرد و پس‌از پنج‌سال در این حیطه برای وارد شدن به هنرستان موسیقی، ساز تار و سه‌تار را به‌عنوان ساز تخصصی‌اش و ساز پیانو را به‌عنوان ساز دوم انتخاب کرد.

این نوازنده برجسته، پس از گذراندن مقطع متوسطه در هنرستان موسیقی موفق به دریافت مدرک کارشناسی موسیقی در گرایش نوازندگی شد.

وی به‌علت علاقه زیاد به آهنگ‌سازی در مقطع کارشناسی ارشد، رشته آهنگ‌سازی و همچنین ساز تخصصی پیانو را در دانشگاه هنر تهران انتخاب کرد.

علم، نزد هوشنگ ظریف، داریوش پیرنیاکان، مصطفی پورتراب، اسماعیل تهرانی، محمد اسماعیلی، محسن نفر، منصور سینکی، وارتان ساهاکیان، امین هنرمند، محمدرضا تفضلی، حمیدرضا دیبازر، شریف لطفی و محمدرضا آزاده‌فر، موسیقی آموخته است.

وی در حال حاضر با گروه زند به خوانندگی علی زندوکیلی همکاری دارد.

این آهنگ‌ساز جوان و فعال، همراه برادرش سینا علم در سال ۱۳۸۵ با تشکیل گروهی به‌نام ندای هاتف با اجرای آثاری از خود به برگزاری کنسرت‌های متعددی پرداختند.

از جمله فعالیت‌های این گروه:

اجرایی در تالار ایوان شمس در آبان ۱۳۸۵.

کسب مقام سوم در بخش گروه نوازی موسیقی سنتی جشنواره فجر در اسفند ۱۳۸۸.

اجرایی در تالار رودکی مهر ۱۳۸۹.

اجرا در بخش جنبی جشنواره فجر در اسفند ۱۳۸۹.

اجرا در بخش جشنواره فجر در بهمن ۱۳۹۰.

اجرا در تالار حافظ شیراز در خرداد ۱۳۹۱

و اجرا در تالار رودکی تیر ۱۳۹۱ و کنسرت ناردونه در حوزه هنری.

وی همچنین با گروه‌های دیگری همچون:

گروه زند به خوانندگی علی زندوکیلی، تیام به سرپرستی هادی منتظری، گروه پایور به سرپرستی سعید ثابت و نوای هم‌نوازان به سرپرستی نادر سینکی همکاری داشته است.

سحاب علم و گروه زند به خوانندگی علی زندوکیلی از سال ۱۳۹۳ تاکنون کنسرت‌های متعددی را در تهران و بسیاری شهرهای کشور برگزار کرده‌اند.

برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر

زادروز پرویز دوایی

پرویز دوایی (زاده بیست‌وهفتم آذر ۱۳۱۴ تهران) نویسنده، مترجم و منتقد فیلم و ایرانی است.

وی فارغ‌التحصیل دانشکده ادبیات دانشگاه تهران در رشته زبان انگلیسی است و همین تسلط به‌زبان باعث شد که مترجم مقالات مختلف سینمایی و متن گفت‌وگو برای دوبله فیلم‌ها باشد.

این نویسنده و منتقد فیلم با مجلات مختلفی به‌عنوان منتقد فیلم همکاری داشت که از جمله آن‌ها مجله‌های سپیدوسیاه، فردوسی، رودکی، روشنفکر و سینما و نگین بودند و برای ماه‌نامه سینمایی فیلم هم گاهی بهاریه یا مقاله می‌نوشت.

آخرین مقاله وی در ایران در سال ۱۳۵۳ در مجله سپیدوسیاه با عنوان خداحافظ رفقا بود و برای یک دوره آموزشی به چکسلواکی رفت.

دوایی از پایه‌گذاران کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در کنار پرویز کلانتری، عباس کیارستمی، اکبر صادقی، نورالدین زرین‌کلک، سیروس طاهباز و خسرو سینایی است و مدتی هم دبیر جشنواره فیلم کودکان و نوجوانان در سال‌های ۵۰ و ۵۲ بود.

در سال ۱۳۸۷ به مناسبت آخرین رونمایی از کتابش در خانه هنرمندان، دوستانش در مورد وی گفتند: کتاب‌هایش لحنی نوستالژیک دارد و ریشه در خاطرات دوران کودکی‌اش و البته در ارتباط با سینما است.

این هنرمند و منتقد فرهیخته، هم‌اکنون ساکن پراگ است. وی در کارنامه‌اش علاوه بر ترجمه و تألیف در زمینه سینما، مجموعه داستان‌ها و کتاب‌های دیگری نیز دارد.

تألیف:

باغ

بازگشت یکه‌سوار

سبز پری

ایستگاه آبشار

بلوار دل‌های شکسته ۱۳۸۴

امشب در سینما ستاره ۱۳۸۷

درخت ارغوان (نامه‌هایی از پراگ) ۱۳۹۲

به خاطر باران (نامه‌هایی از پراگ) ۱۳۹۳

روزی تو خواهی آمد (نامه‌هایی از پراگ) ۱۳۹۵

خیابان شکرچیان (نامه‌هایی از پراگ) ۱۳۹۷

ترجمه:

تنهایی پرهیاهو (بهومیل هرابال)

نی سحرآمیز و چند داستان دیگر (بهومیل هرابال)

سینما به روایت هیچکاک (فرانسوا تروفو)

بچه هالیوود (زندگی‌نامه رابرت پریش)

سرگیجه (فیلم‌نامه ساموئل ای تیلور)

استلا (جان دوهاتوگ)

۲۰۰۱ ادیسه فضایی (آرتور سی. کلارک)

ذن در هنر نویسندگی (ری برادبری)

فن سناریونویسی (نوشته یوجین ویل)

برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر

سالروز درگذشت محمدتقی دانش‌پژوه

محمدتقی دانش‌پژوه (زاده سی‌ام فروردین ۱۲۹۰ آمل - درگذشته بیست‌وهفتم آذر ۱۳۷۵ تهران) نویسنده، مصحح، موسیقی‌دان، مترجم و نسخه‌پژوه ایرانی است.

وی عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی و پدر علم نسخه‌شناسی بود. در سال ۱۳۱۶ عازم تهران شد و چهار سال در مدرسه سپهسالار قدیم به‌تحصیل پرداخت، سپس دوره دانشکده معقول و منقول را در مدرسه سپهسالار جدید و دانش‌سرای عالی گذراند و به‌دانشکده الهیات دانشگاه تهران رفت و در سال ۱۳۲۰ از این دانشکده لیسانس گرفت.

این مصحح و نسخه‌پژوه پرافتخار، پس‌از آن به‌عنوان کمک کتابدار در کتابخانه دانشکده حقوق دانشگاه تهران مشغول به‌کار شد.

وی با داشتن لیسانس حقوق اجازه داشت تا به‌عنوان رئیس کتابخانه دانشکده ادبیات، موقعیتش را تحکیم بخشد.

دانش‌پژوه در سال ۱۳۳۲ به‌ریاست کتابخانه مرکزی آن دانشگاه منصوب شد و در سال ۱۳۴۳ مشاور فنی کتابخانه مرکزی و در سال ۱۳۲۶ عضو کمیته علمی آن‌جا شد.

وی از سال ۱۳۳۴ در دانشکده الهیات و معارف دانشگاه تهران به‌تدریس مشغول شد.

این موسیقی‌دان فرهیخته، پدر علم نسخه‌شناسی موسیقی قدیم ایرانی و از بزرگ‌ترین کتاب شناسان ایران در جهان علم و دانش بود. کتاب «فهرست آثار دانشمندان ایرانی در غنا و موسیقی» و چند مقاله دیگر در این باب از آثار چاپ شده وی است.

ورود وی به دانشگاه سرآغاز، ورودش به‌عرصه تحقیق و پژوهش بود. و در همین راستا و به‌منظور کسب اطلاعات کتاب‌شناسی و نسخه شناسی به‌دستور دانشگاه تهران به‌شهرهای بغداد، نجف، کربلا و کاظمین و شهرهای مدینه و مکه در سال ۱۳۴۵ و به‌شهرهای مسکو، لنینگراد سابق، تفلیس، دوشنبه، تاشکند، بخارا، سمرقند و باکو در شوروی سابق و شهرهای پاریس و مونیخ، لئون، اترخت و استانبول در اروپا و شهرهای کمبریج، بوستون، بریتسول، آن آربر میشیگان، شیکاگو و نیویورک در آمریکا سفر کرد.

یادداشت‌هایی که دانش‌پژوه در این سفرها برداشت و آن‌چه مربوط به‌کشورهای عربی بود در نشریه کتابخانه مرکزی چاپ شده است و یادداشت‌هایش درباره نزدیک به شش هزار کتاب در مجلد هشتم نشریه کتابخانه مرکزی به‌چاپ رسیده است.

برگی از تقویم تاریخ فرهنگ و هنر

سالروز درگذشت آندره سوروگین "معروف به درویش‌خان"

آندره سوروگین (زاده سال ۱۲۷۵ تهران - درگذشته بیست‌وهفتم آذر ۱۳۷۵ اشتوتگارت) نقاش برجسته مینیاتور و از بنیان‌گذاران شیوه مردمی نقاشی ایرانی معروف به قهوه‌خانه‌ای است.

وی "از اولین عکاسان ایران" بود که تحصیلاتش را در مدرسه سن‌لویی فراگرفت و چندی نیز در این مدرسه به تدریس پرداخت و سپس خود را وقف نقاشی کرد.

این نقاش برجسته مینیاتور، پس‌از سال‌ها فعالیت در ایران راهی وین شد و در نهایت در آلمان اقامت گزید.

وی مدت ۹ سال در انزوا به‌سر برد و غرق در آثار فردوسی شد و تعداد ۴۱۶ اثر از شاه‌نامه فردوسی نقاشی کرد که با تاریخ درگذشت این شاعر بزرگ هم‌خوانی داشت و زمانی‌که برای نخستین بار در هندوستان، هزاره فردوسی برگزار می‌شد، مینیاتورهای سوروگین که در ایران به صورت مجموعه ۹ جلدی انتشار یافته بود، برای برگزاری نمایشگاه روانه هندوستان شد، اما متأسفانه تعدادی از آن‌ها هرگز بازنگشتند.

نخستین نمایشگاه وی موجب شهرتش شد و توجه چند تن از نویسندگان و هنرمندان آن روزگار را به‌سوی خود معطوف داشت.

این نقاش فرهیخته و مردمی، در سال‌های دهه ۱۳۲۰ با بسیاری از روشن‌فکران و هنرمندان ایرانی روزگار، مانند صادق هدایت، دوستی نزدیک داشت.

سبک و شیوه تجسم موضوع که وی در این مجالس به کار برده بود هیچ شباهتی به شیوه و سبک نقاشی‌های قدیم و جدید که از شاهنامه شده بود، نداشت.

"درویش" نقاش سبک مینیاتورهای استادان عهد صفوی مانند کمال‌الدین بهزاد و رضا عباسی را با اسلوب و فنون نقاشی جدید توأم ساخت و توانست آثار گران‌بهایی به وجود آورد.

وی یک‌سال پس‌از اولین نمایشگاهش در تهران به هندوستان سفر کرد و نمایشگاهی از آثارش در کلکته ترتیب داد. این آثار چنان در طبع فرمانروای حیدرآباد (هند) مقبول افتاد که وی، تعدادی از آن‌ها را خریداری کرد و این هنرمند و نقاش فاخر که از این تشویق مادی و معنوی نیروی تازه‌ای گرفته بود به تهران بازگشت و تصاویر دیگری از روی رباعیات خیام و حافظ خلق کرد.

وی نمایشگاه‌های متعددی در شهرهای وین، برلین، بروکسل، پاریس و لندن ترتیب داد و در همه‌جا به‌عنوان مینیاتورساز ایرانی توفیق یافت و شهرت جهانی کسب کرد و هم‌اکنون آثار وی در موزه‌های مختلف جهان در معرض دید عموم قرار دارد.

از سوروگین همواره به‌عنوان تصویرگر حکایت‌ها و داستان‌های شرقی یاد شده و هنر وی مورد توجه منتقدان هنری قرارگرفته است. هزاران اثر ارزشمند از این هنرمند نامی به شیوه رنگ و روغن از مناظر شهرهای ایران، آبرنگ، گواش و باتیک به‌جای مانده که همه آن‌ها نشان‌دهنده علاقه وی به ادبیات و مفاخر ملی و بزرگان میهن است.

بخشی از آثار:

۱۸۲ تابلو از رباعیات عمر خیام و باباطاهر،

۱۸۰ تابلو از غزل‌های حافظ،

مینیاتورهای شاه‌نامه،

داستان‌های سایات‌نووا.

کد خبر 627432

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.