به گزارش ایمنا، امروز _سه‌شنبه بیست‌ودوم آذرماه_ هم‌زمان با سالروز تولد و درگذشت برخی از بزرگان فرهنگ و هنر ایران‌زمین است.
سالروز درگذشت ابوریحان بیرونی
ابوریحان بیرونی (زاده بیست‌وچهارم شهریور ۳۵۲، نیمه سپتامبر ۹۳۷ خوارزم - درگذشت بیست‌ودوم آذر ۴۲۷، سیزدهم دسامبر ۱۰۴۸ غزنه) ریاضیدان و ستاره‌شناس ایرانی است.
وی که زادگاهش روستای کوچک "بیرون" بود، «بیرونی» نامیده شد و در ریاضیات، هیئت "علوم فضایی" فیزیک، زمین‌شناسی و جغرافیا سرآمد دانشمندان دوران خود بود.
دایرةالمعارف علوم چاپ مسکو، این ستاره‌شناس و ریاضیدان ایرانی را دانشمند همه قرون و اعصار خوانده است. در بسیاری از کشورها نام "بیرونی" را بر دانشگاه‌ها، دانشکده‌ها و تالار کتابخانه‌ها نهاده و به وی لقب «استاد جاوید» داده‌اند.
وی گردش خورشید، گردش محوری زمین و جهات شمال و جنوب را دقیق محاسبه و تعریف کرده است. خورشیدگرفتگی هشتم آوریل سال ۱۰۱۹ میلادی را در کوه‌های لغمان "افغانستان کنونی" رصد و بررسی کرد و ماه‌گرفتگی سپتامبر همین سال را در غزنه به زیر مطالعه برد.
در زمان "بیرونی"، سامانیان که پایتختشان شهر بخارا بود، بر شمال‌شرقی ایران، شامل خراسان بزرگ‌تر و منطقه خوارزم، زیاریان بر گرگان و مازندران و مناطق اطراف آن‌ها، بازماندگان صفاریان بر سیستان بزرگ‌تر، غزنویان بر جنوب ایران خاوری "مناطق مرکزی و جنوبی افغانستان امروز" و بوئیان بر سایر مناطق ایران تا بغداد حکومت می‌کردند و همه آنان مشوق دانش و ادبیات فارسی بودند و سامانیان بیش از دیگران در این راه اهتمام داشتند.
ستاره‌شناس و ریاضیدان ایرانی که دانشمند همه قرون بود، در جرجانیه خوارزم نزد ابونصر منصور تحصیل علم کرده بود، مدتی نیز در گرگان تحت حمایت مادی و معنوی زیاریان که مرداویز سردودمان آنان بود، به تحقیق پرداخت و پس از آن تا پایان عمر در ایران خاوری آن زمان به پژوهش‌های علمی‌اش ادامه داد. با اینکه محمود غزنوی میانه خوبی با ابوریحان بیرونی نداشت و وسایل کافی برای تحقیق در اختیار او نبود، اما وی لحظه‌ای از تلاش برای تکمیل تحقیقات علمی خود دست نکشید.
این دانشمند پرافتخار که به زبان‌های یونانی، هندی و عربی تسلط داشت، کتب و رسالات متعددی که شمار آن‌ها را بیش از ۱۴۶ گفته‌اند، نوشت که جمع سطورشان بالغ‌بر ۱۳ هزار است.
مهم‌ترین آثار وی عبارت‌اند از «التفهیم» در ریاضیات و نجوم، «آثار الباقیه» در تاریخ و جغرافیا، «قانون مسعودی» که نوعی دایرةالمعارف است و کتاب «هند» درباره اوضاع این سرزمین از تاریخ و جغرافیا تا عادات و رسوم و طبقات اجتماعی آن.
بیرونی کتاب دایرةالمعارف خود را به نام سلطان مسعود غزنوی حاکم وقت کرد، اما هدیه او را که سه بار شتر سکه نقره بود نپذیرفت و به او نوشت که کتاب را به خاطر خدمت به‌دانش و گسترش آن نوشته است، نه پول.
ریاضیدان شهیر ایرانی، معاصر بوعلی‌سینا بود که در اصفهان می‌نشست و با هم مکاتبه و تبادل‌نظر فکری داشتند.
ابوریحان بیرونی در جریان لشکرکشی‌های محمود غزنوی به هند غربی "که پاکستان امروز قسمتی از آن است" امکان یافت که به آن سرزمین برود، زبان هندی فراگیرد و درباره اوضاع هند تحقیق کند که محصول این تحقیق، کتاب «هند» اوست.
زادروز بهمن بوستان
بهمن بوستان (زاده بیست‌ودوم آذرماه ۱۳۱۴ تهران - درگذشته بیست‌وهفتم آبان‌ماه ۱۳۹۳ تهران) ادیب و پژوهشگر ایرانی است.
بهمن بوستان، پژوهشگر در زمینه لغت فارسی و موسیقی سنتی ایرانی و فرهنگ و فولکلور و عضو سابق هیئت‌مدیره کانون پژوهشگران خانه موسیقی بود.
وی فرزند مجدالعلی بوستان نویسنده و محقق ادبیات فارسی و نوه محمدحسن وحید دستگردی، ادیب و شاعر دوران مشروطه است.
ادیب و پژوهشگر برجسته ایرانی، تحصیلات اولیه را در تهران گذراند و در سال‌های دهه چهل پس‌از فارغ‌التحصیل شدن در رشته ادبیات فارسی به‌عنوان یکی از دستیاران محمد معین در تدوین و گردآوری لغت برای فرهنگ معین و لغت‌نامه دهخدا با این چهره نامی ادبیات ایران همکاری کرد و سال‌ها پژوهشگر حوزه موسیقی و ادبیات بود.
وی در زمان همکاری با محمد معین به نوشتن مقاله و یادداشت برای نشریات ادبی و فرهنگی می‌پرداخت و به‌صورت حرفه‌ای کوه‌نوردی می‌کرد و در دهه چهل عضو هیئت غارشناسان ایران شد؛ در همان سال‌ها به استخدام سازمان رادیو و تلویزیون درآمد و به همکاری با این نهاد پرداخت.
نگارش یادداشت و مقاله در نشریاتی چون کلک و ادبستان از دیگر فعالیت‌های بوستان به‌شمار می‌رود. در سال‌های اولیه دهه ۷۰ بانی برگزاری جشنواره هفت‌اورنگ شد که با همکاری محمدرضا درویشی در تالار اندیشه و با حضور چهره‌های نامی موسیقی سنتی و نواحی ایران برگزار شد. در کنار این جشنواره، وی کتاب هفت‌اورنگ را با همکاری درویشی منتشر کرد.
این ادیب و پژوهشگر فرهیخته ایرانی، پژوهش‌های گسترده‌ای نیز در زمینه موسیقی زورخانه و ورزش‌های باستانی انجام داد و در توسعه این ورزش نقشی تعیین‌کننده داشت.
بهمن بوستان در سال‌های اولیه دهه ۸۰ به‌عنوان عضو کانون پژوهشگران خانه موسیقی انتخاب و چند سالی در این سمت ادامه فعالیت داد.
وی از حافظه‌ای قوی برخوردار بود و تبارشناسی او از اهل فرهنگ و هنر و به‌خصوص اهالی موسیقی زبانزد این مجموعه بود.
بوستان در سال‌های پایانی عمر بیمار و خانه‌نشین شد و سرانجام در ۷۹ سالگی درگذشت و در بهشت‌زهرا به‌خاک سپرده شد.
زادروز رضا مرتضوی
رضا مرتضوی (زاده بیست‌ودوم آذر ۱۳۶۰ تهران) موسیقیدان، آهنگ‌ساز و بازیگر ایرانی است.
رضا مرتضوی در کودکی با سازهای ملودیکا و کیبورد الکترونیک آشنا شد و پس از پایان دبیرستان، تحصیلاتش را در رشته مدیریت صنعتی دانشگاه علم و فرهنگ ادامه داد. هم‌زمان نوازندگی پیانو را دنبال کرد و در سال ۱۳۸۰ فراگیری دروس نظری موسیقی مانند هارمونی، کنترپوان، فرم و آنالیز، سازشناسی و ارکستراسیون را زیر نظر کامبیز روشن‌روان آغاز کرد و در سال ۱۳۸۵ در مقطع کارشناسی مدیریت صنعتی فارغ‌التحصیل شد.
وی در سال ۱۳۸۵ در مقطع کارشناسی ارشد رشته آهنگسازی دانشگاه سوره پذیرفته شد و در سال ۱۳۸۸ مدرک کارشناسی ارشد آهنگسازی گرفت. او در سال ۱۳۸۹ به‌دنبال کسب تجربه‌های بیشتر در زمینه آهنگسازی، در مرکز بین‌المللی آهنگسازی «ویسبی» وابسته به جامعه بین‌المللی موسیقی معاصر در کشور سوئد اقامت گزید و پس از یک‌سال به ایران بازگشت و فعالیت‌های هنری‌اش را ادامه داد.
آهنگ‌ساز برجسته ایرانی، جایزه آهنگسازی بیست‌و چهارمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر را کسب کرده‌است.
وی در اسفندماه ۱۳۹۶ آلبوم موسیقی «۳۵ میلیمتری» که منتخبی‌از موسیقی هفت اثر تصویری است را منتشر کرد.
فعالیت‌های هنری مرتضوی:
عضو مجمع بین‌المللی آهنگ‌سازان معاصر. عضو هیئت فنی کانون آهنگ‌سازان سینمای‌ایران. عضو کانون آهنگ‌سازان خانه موسیقی. تدریس دروس آهنگسازی و موسیقی فیلم در دانشگاه. آهنگسازی قطعه «شبانه» با اجرای ارکستر زهی «گلَسپرلنسپیل سینفونیتا» کشور استونی در سی‌امین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر (۱۳۹۳) بازی در فیلم‌سینمایی «سبیل مردونه» به کارگردانی «جواد اردکانی» (۱۳۸۶) بازی در فیلم سینمایی «خواب است پروانه» به کارگردانی «مزدک میرعابدینی» (۱۳۸۹) بازی در فیلم سینمایی «به‌دنیا آمدن» به کارگردانی «محسن عبدالوهاب» (۱۳۹۴)
آثار موسیقی فیلم و تئاتر:
«بنیان‌گذار محک» به کارگردانی محسن عبدالوهاب - فیلم مستند (۱۳۹۶)
«سد معبر» به کارگردانی محسن قرائی - فیلم‌سینمایی (۱۳۹۵)
«طبرستانی‌ها» به کارگردانی محسن عبدالوهاب - فیلم مستند (۱۳۹۵)
«سه‌خواهر و دیگران» به کارگردانی حمید امجد - تئاتر (۱۳۹۵)
«گل‌های زرد» به کارگردانی عاطفه نوری - فیلم کوتاه (۱۳۹۳)
«حق سکوت» به کارگردانی محمدهادی نائیجی - فیلم سینمایی (۱۳۹۳)
«پرواز به تاریکی» به کارگردانی افشین هاشمی - تئاتر (۱۳۹۲)
«داستان عوضی» به کارگردانی فریدون جیرانی - فیلم تلویزیونی (۱۳۹۱)
«خسته نباشید!» به کارگردانی افشین هاشمی و محسن قرائی - فیلم سینمایی (۱۳۹۱)
«مزرعه حسن‌آقا» به کارگردانی عاطفه نوری - فیلم کوتاه (۱۳۹۲)
«مسافر بهشت» به کارگردانی فریدون جیرانی - فیلم تلویزیونی (۱۳۹۱)
«پل» به کارگردانی تینا پاکروان - فیلم تلویزیونی (۱۳۹۰)
«آدم‌های بیدرویه» به کارگردانی محمد رضایی‌راد - فیلم مستند (۱۳۸۹)
«پ مثل پرنده» به کارگردانی امیرهادی ملک‌اسماعیلی - فیلم کوتاه (۱۳۸۸).
نظر شما