به گزارش خبرنگار ایمنا، مرکز پژوهشکده و اسناد تاریخی شهرداری بندرعباس محلی برای نگهداری نسخه‌هایی است که روایت‌کننده تاریخ این کلان‌شهر بوده و قرار است به مرکز اسناد تاریخی استان تبدیل شود. ۴۰۰ سال است که این شهر به نام بندرعباس نامگذاری شده است. بندرعباس در گذشته به نام‌های دیگری مانند جرون و گمبرون شناخته می‌شد و با فتح هرمز، گمبرون به افتخار شاه‌عباس به بندرعباس تغییر نام پیدا کرد.
مرکز اسناد تاریخی شهرداری بندرعباس نمایشگاه عکسی با موضوع عکس‌های انقلاب اسلامی، نمایشگاه نسخه‌های تعزیه‌خوانی مربوط به دوره قاجار، نمایشگاه اسناد و شناسنامه‌های قدیمی سازمان ثبت احوال، نمایشگاه معرفی کتاب‌های هرمزگان‌شناسی، نمایشگاه روز اسناد ملی و میراث مکتوب و مسابقه کتابخوانی با موضوع «بندرعباس» برگزار کرده است. راه‌اندازی نرم‌افزار کتابخانه دیجیتالی و فیزیکی، به‌روزرسانی کتابخانه دیجیتال و راه‌اندازی فیبر نوری از دیگر برنامه‌های این مرکز در سال جاری به‌شمار می‌رود.
در گفت‌وگویی کوتاه با اسماعیل موحدی‌نژاد، مدیر پژوهشکده و مرکز اسناد تاریخی شهرداری بندرعباس اهم فعالیت‌های این مرکز را جویا شدیم. مشروح گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.
چه اقداماتی در این مرکز در دست انجام است؟
پژوهش‌های تاریخی در خصوص محلات سورو، شهرک توحید، شاه‌حسینی و سید کامل را در پژوهشکده و مرکز اسناد تاریخی شهرداری بندرعباس آغاز کرده‌ایم تا از این طریق شناسنامه محلات این کلان‌شهر را تدوین کنیم.
گردآوری تاریخ شفاهی بندرعباس در حال انجام است. افراد مسن را دعوت می‌کنیم و تاریخچه کلان‌شهر بندرعباس در گذشته و اتفاقاتی که افتاده است را از زبان این افراد مکتوب می‌کنیم. خرید هزار عنوان کتاب تخصصی مربوط به هرمزگان‌شناسی و چاپ کتاب خاطرات کنسولگری انگلیس در بندرعباس را در دستور کار داریم. شهرداری خرید ۱۴۰ هزار سند مربوط به استان هرمزگان را از مرکز اسناد ملی تهران برای نیمه دوم سال پیش‌بینی کرده است. اصلاح ساختار تشکیلاتی و ساماندهی نیروی انسانی این مرکز نیز از برنامه‌های اولویت‌دار شهرداری است.
اسناد نگهداری شده در چه زمینه‌هایی است؟
تعداد اسناد موجود در این مرکز ۳۵ هزار نسخه است. کتاب‌های فیزیکی موجود در کتابخانه، ۱۲۶۰ جلد شامل کتاب‌های تخصصی، نشریات، روزنامه‌ها، مجلات، کتاب‌های دیجیتالی به تعداد ۴۹۲ جلد و ۳۰۸ جلد مقاله است.
کتاب‌های دیجیتالی خطی در این مرکز برگرفته از سایت کنگره آمریکا، ۳۱۷ جلد شامل ۲۰۴ نشریه است. تعداد کل نشریه‌ها شامل ۵۴۰۴ سند دیجیتالی برگرفته از سایت مرکز اسناد ملی تهران است، از این تعداد ۴۸۶۰ مورد مربوط به هرمزگان است. اسناد خطی مربوط به دوره قاجار تا پهلوی اول ۵۵۰ برگ، اسناد خاندانی مربوط به خاندان مشیری گله‌داری و دانشمند پنج هزار سند و اسناد اداری ۲۵ هزار سند است که به صورت دیجیتالی نگهداری می‌شود.
رایزنی‌هایی برای بازدید دانش‌آموزان و دانشجویان از این مرکز انجام شده است تا دانشجویان حوزه فرهنگ و هنر و دانش‌آموزان ضمن بازدید از این مرکز، در کارگاه‌های آموزشی نیز شرکت کنند.
اهمیت برگزاری همایش در مرکز اسناد تاریخی شهرداری بندرعباس چیست؟
قرار بر این است که همایش‌های مختلفی در زمینه‌های متفاوت در این مرکز برگزار شود. این پژوهشکده سه همایش هرمزگان‌شناسی با موضوعات مختلف از جمله «ایسین‌شناسی» و «فین‌شناسی» و چهار نشست تخصصی به مناسبت ۴۰۰ سالگی نامگذاری بندرعباس «تغییر نام از بندر گمبرون به بندرعباس» برگزار کرده است. این همایش‌ها از نیمه دوم سال با هدف شناسایی شهرهای مختلف از جمله جاسک، سیریک، بندرلنگه و سایر شهرهای استان هرمزگان آغاز شده است.
تهیه تاریخ شفاهی محلات، مصاحبه با بزرگان و پیشکسوتان شهر، جمع‌آوری اسناد، فیلم‌ها و کتاب‌های تخصصی مربوط به هرمزگان بخشی از وظایف مرکز اسناد تاریخی شهرداری بندرعباس است.
زمانی که مخاطب در خصوص تاریخ دوره صفوی، قاجار و تاریخ استان هرمزگان مطالعه می‌کند، متوجه می‌شود که همه این دوره‌ها با یکدیگر ارتباط دارد، به طور مثال ایسین دشتی بوده است که آب بندرعباس را تأمین می‌کرده و مکان خوش‌نشین این شهر بوده است. این دشت به لحاظ پوشش گیاهی ارتباط تنگاتنگی با بندر کنگ و بندرعباس دارد، در آن زمان کشورهایی همانند هند، انگلیس و پرتغال منافع تجاری داشتند؛ لذا زمانی که به گذشته می‌نگریم تاریخ شهر را مرتبط با محیط اطراف و منافع دولت‌ها در آن زمان می‌بینیم و نمی‌توانیم آنها را از هم جدا کنیم. تاریخ بندرعباس ارتباط تنگاتنگی با هرمز داشته است و جدا از هم نیست؛ بنابراین لازم است تاریخ دیگر شهرها نیز در کنار تاریخ شهر بندرعباس مورد توجه و پژوهش قرار بگیرد.
نظر شما