به گزارش خبرنگار ایمنا، یکی از مسائل حائز اهمیت و مهم در توسعه کشورها مدیریت انرژی و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر است که امروزه این مسئله در کشورهای توسعه‌یافته بسیار مورد توجه قرار گرفته و حتی متخصصانی در حوزه مدیریت انرژی تربیت می‌شوند.
در ایران نیز رشته‌هایی مبتنی بر دانش انرژی وجود دارد که البته این رشته‌ها در دانشگاه‌های محدودی تدریس می‌شود، از طرفی متأسفانه دانش استفاده صحیح از انرژی در کشور خیلی مورد توجه قرار نگرفته است و به همین دلیل کشور در این حوزه با مشکلاتی مواجه شده است.
برای شناخت بیشتر دانش انرژی و بررسی جایگاه این دانش در ایران و جهان با ساسان صفریان، دکترای مدیریت و آینده‌پژوهی انرژی گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
منظور متخصص انرژی چیست؟
به‌طورکلی اگر دانش استفاده صحیح از انرژی را در کشورهای اروپایی و آمریکایی مورد بررسی قرار دهیم، باید گفت در کشورهای آمریکایی و اروپایی فعالیت‌های بسیاری در عرصه مدیریت انرژی انجام می‌شود؛ علاقه‌مندان به این حوزه در گرایش‌های مختلف انرژی تحصیل کرده و تبدیل به متخصص انرژی می‌شوند که در بین تمام حوزه‌ها «انرژی‌های تجدیدپذیر» جایگاه ویژه‌ای دارد. به‌طورکلی در کشورهای پیشرفته متخصصانی تربیت می‌شوند که با انرژی‌های تجدیدپذیر کاملاً آشنا بوده و می‌توانند نقشه‌هایی براساس مدیریت انرژی طراحی و اجرا کنند.
به‌طورکلی دانش انرژی پیرامون چه مسائلی است؟
در دانش انرژی دو بخش ساختاری و ارزیابی وجود دارد که در بخش ساختاری پیرامون طراحی مدل براساس انرژی‌های مختلف صحبت‌های مطرح می‌شود، اما در حوزه ارزیابی طراحی پیاده‌سازی شده مورد ارزیابی قرار گرفته و تفاوت آن با نقشه اصلی بررسی می‌شود.
منظور از تفاوت طرح پیاده‌سازی شده با نقشه اصلی چیست؟
هنگامی که نقشه طراحی شده به مرحله اجرا می‌رسد مقداری با طرح اصلی تفاوت پیدا می‌کند که هرچه میزان تفاوت بین طرح و سازه کمتر باشد، قطعاً با دقت بیشتری نقشه مورد نظر پیاده‌سازی شده که این مسئله عموماً در کشورهای چین، ژاپن، آمریکا و اروپا بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد و اختلاف بین نقشه و سازه نیز کم است.
فاصله بین نقشه و سازه در ایران چگونه است؟
متأسفانه در ایران فاصله بین نقشه و سازه در بهترین حالت بین ۲۰ الی ۳۰ درصد است که این تفاوت ممکن است از نظر ابعادی یا تکنولوژیکی ایجاد شود؛ درواقع به دلیل اینکه در ایران برخی از متریال‌ها وجود ندارد، این تفاوت مشاهده می‌شود؛ از طرفی بسیاری از ساختمان‌ها در کشور صرفاً براساس زیبایی ساخته می‌شود و به مصرف انرژی خیلی اهمیت داده نمی‌شود.
جایگاه ایران در بین کشورهای توسعه‌یافته از نظر دانش مدیریت انرژی چگونه است؟
در ایران به انرژی خیلی اهمیت داده نمی‌شود و هنوز این دانش در کشور مورد توجه قرار نگرفته است؛ بنابراین اگر بخواهیم جایگاه ایران را در بین کشورهای آمریکایی و اروپایی مورد بررسی قرار دهیم، متوجه خواهیم شد که در کشورهای دیگر متخصصان انرژی با دانش بالا تربیت می‌شوند، اما در ایران با وجود متخصصان بسیار تعداد دانشگاه‌هایی که این دانش را ارائه می‌کند بسیار محدود بوده و تنها در شهرهایی به‌خصوص مانند تهران قرار دارد.
اهمیت تربیت نیروی متخصص در حوزه مدیریت انرژی چیست؟
درحال‌حاضر تعداد مهندسان حوزه معماری، برق و مکانیک بسیار هستند و نمی‌توان به تمام این فارغ‌التحصیلان درجه انرژی اختصاص داد؛ بنابراین بهتر است که مبحث ۱۹ توسط متخصصان دانش انرژی تدوین شود. معمولاً در کشور برای تربیت نیروی متخصص دوره‌هایی پیرامون حوزه انرژی اجرا می‌شود که متأسفانه این دوره‌ها نیز بهره‌وری دانشگاه را نداشته و اساتید نیز صرفاً به طور آکادمیک تدریس می‌کنند.
به‌طورکلی تفاوت مهندسان انرژی با حوزه‌های دیگر این است که مجبور هستند دقیقاً عملی را انجام دهند که در محیط دانشگاه فراگرفته‌اند زیرا در غیر این صورت به نتیجه مطلوبی دست نخواهند یافت.
جایگاه دانش مدیریت انرژی در ایران چگونه است؟
اگر بخواهیم جایگاه دانش انرژی را در ایران از دو بخش اجرا و بازخورد مورد ارزیابی قرار دهیم، متأسفانه در حوزه اجرا دانشگاه‌های بسیار کمی پیرامون دانش مدیریت انرژی فعالیت می‌کنند و این دانشگاه‌ها محدود به مناطق خاصی از کشور هستند.
در حوزه دوم که مربوط به بازخورد گرفتن از اجرا می‌شود، به دلیل تحریم‌هایی که بر کشور اعمال شده تأمین تجهیزات مورد نیاز دشوار است و تنها تعداد کمی از متخصصان انرژی به این دانش مسلط هستند، اما به دلیل اینکه در کشور به این مسائل خیلی توجه نمی‌شود، عموماً متخصصان این حوزه نیز نمی‌توانند از دانش خود استفاده کنند.
چرا جایگاه دانش مدیریت انرژی در ایران مطلوب نیست؟
به‌طورکلی دانش هنگامی می‌تواند، کاربردی شود که قانون نیز از آن حمایت کند، به همین دلیل برای بررسی جایگاه انرژی باید قوانین موجود در کشور را ارزیابی کرد. در ایران قوانین بسیاری پیرامون دانش مدیریت انرژی تدوین شده است، اما هیچ‌کدام از این قوانین عملیاتی نشده است.
بیشتر قوانینی که در این حوزه تدوین می‌شود، جزئیات مشخصی نداشته و برای سازمان‌ها شفاف نیست؛ برای مثال قانون استفاده ۲۰ درصدی از انرژی‌های تجدیدپذیر یا دستگاه‌های سبز تدوین شده، اما در حال حاضر خیلی مورد توجه قرار نگرفته است.
سخن آخر...
در کشور قوانین بسیاری پیرامون انرژی تدوین شده است، اما متأسفانه به دلیل نبود زیرساخت مناسب، متخصص و بودجه لازم نمی‌توان قوانین تدوین شده را اجرا کرد؛ درواقع هنگامی می‌توان قوانین را به بهترین شکل ممکن عملیاتی کرد که بحث آموزش و بودجه در کنار یکدیگر قرار بگیرد سپس با در نظر گرفتن این موارد قوانین تدوین شود، اما در شرایط کنونی قوانین تنها جنبه ظاهری داشته و به هیچ نتیجه‌ای نرسیده است به همین دلیل می‌توان گفت که دانش مدیریت انرژی هنوز جایگاه شایسته خود را در کشور پیدا نکرده است.
نظر شما