به گزارش خبرنگار ایمنا و بر اساس یادداشتی از فاطمه شریفی، کارشناس سواد رسانه‌ای و فضای مجازی، که در اختیار خبرگزاری ایمنا قرار داده، آمده است: «در فضای ارتباطی امروز بسیاری از مناسبات و کنش‌های مرتبط بر گفتمان و تلاش بر بیان و تبادل اندیشه‌ها پایه‌گذاری شده است و این مؤلفه از شاخص‌ترین رویکردها و شیوه‌های حرکت تحول‌آفرین، اصلاحی، مطالبه‌گرانه و ماندگار در تاریخ بشریت محسوب می‌شود که این مهم اصلی مبتنی بر گام نهادن در مسیر تبیین، روشنگری، بیان منطقی، هنرمندانه، مستدل و دور از جنجال است؛ یعنی بیان و گفت‌وگویی که خواسته و هدفی ارزشمند پیرامون آن تحقق پیدا می‌کند.
بنابراین آنچه در تبیین مدنظر است، زدودن غبار بدفهمی، تحریف و کج‌فهمی از مفاهیم مورد نظر و اساسی در جامعه است و از دیگر سو نیز فهمیدن تحلیل‌های نادرست، غلط و مغرضانه از رویدادها و کنش‌های پیرامون در این زمینه اهمیت دارد.
وقتی از تبیین سخن به میان می‌آید با کلماتی معادل از جمله بیان کردن، آشکار ساختن، توضیح، تفسیر و روشنگری روبرو می‌شویم و در این قالب است که می‌توان پدیده‌ها را با اظهار، بیان، تأویل، تعبیر، تعریف، توجیه، توصیف، توضیح، بازگفت و سایر مؤلفه‌های ارتباطی در جامعه تشریح و طبق اهداف پیش رو ترویج و نهادینه‌سازی کرد.
با توجه به جریان‌های ترکیبی بی‌امانی که امروز از سوی غرب طرح‌ریزی شده است و بین اسلام و کفر، حق و باطل و روایت دروغ و حقیقت وجود دارد، جهاد در این عرصه اهمیتی دوچندان و غیرقابل انکار پیدا می‌کند زیرا دشمن اکنون با چندین دستگاه رسانه‌ای، تبلیغاتی و خبری دست به جنگ روانی و روایتی در ابعاد مختلف زده است و نشانه‌های آن کاملاً مشهود است و از سوی دیگر ضعف و انفعال در فعالیت رسانه‌های داخلی نیز روشن است و پاسخگوی این سطح از فعالیت نیست.
نقش هدایتی قرآن در جهاد تبیین / پیروی بدون اطمینان معنایی ندارد
بر این مبنا مهم‌ترین ابزار در معادلات روز و رویدادهای گره خورده با ارتباطات و اطلاعات، رسانه است که در زندگی اجتماعی انسان جایگاه ویژه‌ای دارد و زیباترین الگوی دارای اهمیت رسانه در مسئله جهاد تبیین نیز وجود قرآن کریم به عنوان رسانه مکتوب و کامل‌ترین الگوی پیام‌رسان بشری است که سرمنشاء هدایتی و نقشه راه این مسیر پرفراز و نشیب در جامعه محسوب می‌شود.
همان‌طور که در آیه ۳۶ سوره اسرا آمده است که «ای انسان هرگز از آنچه بدان علم و اطمینان نداری دنباله‌روی مکن که چشم و گوش و دل همه مسئولند.» و این آیه شریفه الهی خود اهمیت جهاد تبیین برای روشنگری در عرصه گفتمانی، آموزشی و اطلاع‌رسانی را نشان می‌دهد تا بتوان ابهام را به یقین تبدیل کرد.
بر اساس قرآن، این الگوی جامع بشری؛ «تبیین» زیربنای اصلی از جهاد در عصر حاضر و رسالتی ماندگار از جنس روشنگری است و جهاد یعنی تلاش در مقابله با دشمن آن هم تلاشی که هدف‌گیری بنیادین و اثربخش در آن وجود داشته باشد و امروز انجام هر گونه کار علمی و تحقیقی در این راستا، هر گونه گفت‌وگو، تولید محتوا، روشنگری، مطالبه‌گری و بحث در این زمینه که بتواند دسیسه‌های دشمن را خنثی کند و جهل را به دانایی برساند، در حکم جهاد است.
به تشخیص و حرکت در میدان تبیین نیازمندیم
اگرچه میدان امروز در عرصه جهاد، میدانی نظامی نیست اما نیازمند تشخیص و حرکت در عرصه تبیین و روشنگری است؛ چراکه عملیاتی شدن ارزش‌ها در جامعه اسلامی به جهاد تبیین برمی‌گردد و حضرت زینب (س) نمونه بارزی است که رسالت روشنگری و تبیین واقعه عاشورا را به خوبی، در بهترین زمان، از وسیع‌ترین جایگاه و با ماندگارترین محتوا رقم زد آن هم در قالب پیام و گفتمانی که بیش از هزار سال هم‌چنان تحول‌آفرین و پایدار است و با توجه به شرایطی که با آن روبه‌رو هستیم، اکنون نیز وقت جهاد تبیین در کربلای معاصر است تا بتوان ماندگاری و اثرگذاری دیگری را در مکتب اسلام شاهد بود.
اما سوال اصلی که همواره پیش رو قرار می‌گیرد این است که اولین قدم در جهاد تبیین چیست و چگونه می‌توان در این عرصه نقش‌آفرین بود؟ اولین قدم در هر اقدام اجتماعی و حرکت برای عملیاتی‌سازی هر تئوری و الگوی جدید معرفی آن است.
قبل از قدم گذاشتن در مسیر معرفی «جهاد تبیین» باید بدانیم مخاطبان ما چه کسانی هستند، از ما چه انتظاری دارند و نیاز اطلاعاتی در این عرصه به چه میزان و در چه محورهایی است و گاهی ممکن است در فعالیت‌های مرتبط با جهاد تبیین در موقعیت‌هایی قرار بگیریم که ندانیم از کدام مدل پیروی کنیم، در این حالت بهترین راه کار این است که بدانیم مخاطبان ما به چه اطلاعاتی نیاز دارند.
تعارف و مصلحت‌اندیشی ممنوع!
نکته قابل توجه دیگر این است که چه میزان از زمان خود را صرف معرفی می‌کنیم و در گام بعدی نیز هدف از این معرفی باید مشخص باشد یعنی اینکه مخاطب باید چه اطلاعاتی را بداند تا هم کافی باشد و و هم جایگاه خوبی در ذهن بسازد و با این کار مسیر معرفی برای ما روشن‌تر و متناسب با موقعیت، متفاوت می‌شود.
در پایان لازم به توجه است که مصلحت‌اندیشی و تعارف‌طلبی می‌تواند موجب شود فرد جهاد تبیین را رها کند یا در مسیر فعالیت دچار انحراف شود و از دیگر سو گرفتار شدن در بند خرافات و شایعات نیز می‌تواند این مسیر را دچار اخلال کند و آن هدف والای مورد نظر محقق نشود؛ از این‌رو معرفی جهاد تبیین و ریل‌گذاری در این عرصه قدمی طلایی است تا بیانی جهادگونه از جنس ایفای نقش در نهضت عاشورا برای کربلای معاصر نیز به یادگار بماند.»
نظر شما