فاضل بیژنی در گفتوگو با خبرنگار ایمنا، اظهار کرد: مدار عطارد به دور خورشید نسبت به مدار زمین به دور خورشید نزدیکتر است بنابراین این سیاره همیشه در نزدیکی خورشید بهنظر میرسد و در بسیاری از مواقع در درخشش خورشید غیر قابل رصد میشود. پس بهترین زمان برای رصد زمانی است که به بیشترین جدایی از خورشید میرسد؛ در این موقعیت فقط چند هفته قابل مشاهده است. این پدیده تقریباً هر سه تا چهار ماه یکبار تکرار میشود.
وی افزود: فازهای عطارد بسته به موقعیت آن نسبت به زمین متفاوت است؛ هنگامی که از میان زمین و خورشید عبور میکند طرفی که به سمت زمین است، مانند ماه نو کاملاً بدون نور است. برعکس، زمانیکه در مدار خود در مقابل زمین قرار دارد و تقریباً از پشت خورشید میگذرد، مانند ماه کامل کاملاً روشن به نظر میرسد. هر چند، در این زمان در فاصله بسیار دور از زمین قرار دارد و بنابراین در واقع ضعیفتر از زمانهای دیگر است. زمانی که عطارد نیمه روشن است، که فاز نیمتاب عطارد نامیده میشود، در دورترین فاصله از خورشید و در بیشترین کشیدگی قرار دارد. زمانهای دقیق این دو رویداد ممکن است چند روز با هم فاصله داشته باشد زیرا مدار عطارد کاملاً با مدار دایرهالبروج منطبق نیست.
کارشناس تیم علمی رصدخانه لارستان اضافه کرد: سیاره گریزپای تیر شنبه _شانزدهم مهرماه_ ساعت ۰۴:۲۸ صبح طلوع و ۱۶:۴۴ غروب میکند و تا زمان طلوع خورشید که این سیاره به ۱۷ درجهای بالای افق میرسد فرصت دارید که کوچکترین سیاره منظومه شمسی را با چشم غیر مسلح یا ابزار رصد کنید. در صورت استفاده از ابزار اپتیکی هنگام طلوع خورشید هرگز سعی نکنید دوربین دو چشمی یا تلسکوپ را به سمت این سیاره نشانه بگیرید؛ به دلیل نزدیکی به خورشید انجام این کار ممکن است منجر به نابینایی فوری و دائمی شود.
مقارنه ماه و مشتری
وی تصریح کرد: ماه و سیاره مشتری شنبه _شانزدهم مهرماه_ در وضعیت همنشینی قرار میگیرند و ماه به جدایی زاویهای دو درجه و سه دقیقه قوسی نسبت به بزرگترین سیاره منظومه شمسی میرسد. سن ماه در این زمان ۱۳ روز خواهد بود و درصد روشنایی آن ۹۹ است. این دو جرم در آسمان بعد غروب خورشید قابل مشاهده خواهند بود و از ساعت ۱۷:۴۶ در ارتفاع ۱۱ درجهای افق شرقی در آسمان ما حضور دارند؛ ساعت ۲۲:۵۳ نیمه شب در فاصله ۶۱ درجهای افق جنوبی بالای سر ناظر زمینی به اوج میرسند و تا زمانی که به ارتفاع هفت درجه بالاتر از افق جنوب غربی شما برسند قابل رصد هستند. این اجرام ساعت ۰۴:۱۵ غروب میکنند.
بیژنی افزود: قدر ماه در این شب منفی ۱۲.۷ و مشتری منفی ۲.۹ است و هر دو در صورت فلکی حوت قرار دارند. این پدیده را به کمک یک دوربین دوچشمی نیز میتوانید رصد کنید. در نجوم، مقارنه (Conjunction) یک رویداد قابل رصد با چشم است و زمانی رخ میدهد که دو یا چند جرم سماوی بسیار نزدیک به یکدیگر در آسمان قابل مشاهده هستند. وقتی دو جرم آسمانی مانند دو سیاره یا ماه و سیاره یا خورشید و سیاره به فاصله ظاهری کمی در آسمان میرسند در اصطلاح نجومی از واژه مقارنه استفاده میشود. البته در مواردی که جدایی زاویهای آنها کم باشد، اصطلاح نزدیکی، همنشینی یا اجتماع استفاده میشود.
وی اظهار کرد: بدیهی است که سیارهها در حقیقت در به ماه نزدیک نمیشوند و اجرام کیهانی تنها از دید ناظران زمین نزدیک به هم دیده میشوند. غول گازی منظومه شمسی در وضعیت مقارنه فرصتی عالی برای رصد و عکاسی را برای علاقهمندان فراهم میکند. سیاره مشتری پنجمین سیاره از خورشید و سومین جرم درخشان آسمان شب ما و بزرگترین سیاره در سامانه خورشیدی است.
عطارد در بیشترین کشیدگی
این کارشناس تیم علمی رصدخانه لارستان گفت: سیاره عطارد در ظهور صبحگاهی شنبه _شانزدهم مهرماه_ ساعت ۲۲:۲۲ به بیشترین جدایی خود از خورشید خواهد رسید. از مختصات رصدخانه لارستان، سیاره تیر ساعت ۰۴:۲۸ طلوع میکند و با قدر منفی ۰.۵ در آسمان ما به شدت میدرخشد. تا زمان طلوع خورشید تیر گریزپای به ارتفاع ۱۷ درجهای بالای افق میرسد.
وی افزود: عطارد کوچکترین و داخلیترین سیاره منظومه شمسی است که مدار آن بسیار به خورشید نزدیک است، بنابراین همیشه نزدیک به خورشید قرار دارد و رصد آن اکثر مواقع دشوار است. مگر زمانی که به بیشترین کشیدگی زاویهای از خورشید برسد. برای رصد فقط دقایقی قبل از طلوع خورشید فرصت دارید که البته باید افقی باز در سمت شرق داشته باشید. عطارد نیز مانند ماه، دوره هلالی دارد و در این زمان حدود ۴۵ درصد این سیاره روشن است.
نظر شما