به گزارش خبرنگار ایمنا، رشیدکاکاوند امروز _پنجشنبه بیستوچهارم شهریورماه_ در چهارمین نشست «زیبایی شناسی در ادبیات فارسی» که در مرکز آفرینشهای ادبی «قلمستان» برگزار شد، اظهار کرد: «نزار قبانی» یکی از معروفترین شاعران جهان عرب در یکی از کتابهایش تحت عنوان «داستان من و شعر» درباره اهمیت شعر در سرزمینش عبارتی دارد که ای کاش یکی از شاعران ایرانی این عبارت را در کتابهایش داشت، عبارت معروف نزار قبانی این است «من در سرزمینی زندگی میکنم که شعر در گوش نوزادانشان خوانده و بر سنگ مزار از دست رفتگانشان حک میشود، گویی شعر در رگ این سرزمین جریان دارد».
وی ادامه داد: این عبارت معروف نزار قبانی در مورد کشورمان بیشتر صدق میکند، شعر پایگاهی مهم در فرهنگ ما ایرانیان دارد و این درآمیختگی شعر با فرهنگ ما به اندازهای است که حتی محتوای پیامهای بازرگانی ما شعر است، کافی است به تبلیغات بازرگانی رسانه ملی توجه کنید، آنگاه درخواهد یافت که محتوای تبلیغی اکثر پیامهای بازرگانی شعر است.
این شاعر افزود: شعر یک ابزار متعالی و مؤثر در زندگی شخصی و اجتماعی ما ایرانیان است و نمیتوان شعر را انحصار به یک طبقه اجتماعی کرد. شعر بیانگر سلیقه و اندیشه هر طبقه اجتماعی است به عنوان مثال در جادهها شاهد پشت نویسی کامیونها و اتوبوسها هستیم که اگر به این پشت نویسیها دقت کنیم به غیر از محتوای طنز اکثر آنها اشعار است در واقع این اشعار بیانگر دغدغهها و اندیشههای آن صنف و طبقه اجتماعی است.
وی تصریح کرد: شعر در موسیقی نقش بنیادی دارد به ویژه در کشور ما که خوب بودن موسیقی را بر حسب شعر و ترانه آن میسنجند به همین خاطر است موسیقی بی کلام در کشورمان به عنوان یک هنر مستقل به آن توجه نمیشود در واقع شعر به موسیقی کشورمان اعتبار میبخشد و موسیقی نزد ایرانیان ماندگار و خاطره انگیز است که شعر و ترانه خوبی داشته باشد.
تمامی هنرها به شعر وابسته هستند
کاکاوند تاکید کرد: تمامی هنرها در کشورمان به شعر وابسته است، در خوشنویسی که شعر مبنای اصلی کار است در سینما هم که در ظاهر ربطی به شعر ندارد، نقش پر رنگ شعر را میتوان درک کرد اکثر عنوان فیلمهای فارسی شعر است همچن فیلم معروف «خانه دوست کجاست» از عباس کیارستمی، محور اکثر فیلمنامهها ایرانی شعر است همچون فیلم معروف «هامون» به همین خاطر شاهد هستیم حتی هنری که ربطی به شعر ندارد، به شعر ربط دارد.
وی گفت: شعر پایگاه عمیق و گستردهای در فرهنگ ما دارد دانشمندان ایرانی به شرطی ماندگار شدند که شعر سروده اند، حتی برای ماندگاری برخی دانشمندان به آنان شعر منصوب کردند، همچون بوعلی سینا که میگویند دارای چند است و یا خیام که ریاضی دان و منجم مطرح جهان است نزد ما ایرانیان به عنوان شاعر او را میشناسیم و بیشتر رباعیات وی نسبت به تمام آثارش مطالعه میشود.
در تاریخ کشورمان شعر اولویت بوده است
این پژوهشگر ادبیات فارسی اظهار کرد: در تاریخ کشورمان شعر اولویت بوده است و به نوعی سرودن شعر نشان شعور و دانایی فرد بوده است هر چند در سالهای اخیر حواسمان به شعر کمتر شده اما شاهد هستیم که افراد برای نشان دادن دانایی و بالا بودن سواد و شعور خود شعر میسرایند و یا حتی تظاهر به سرودن شعر میکنند که این نشان میدهد در فرهنگ ما نقش شعر به عنوان مقیاس سنجش دانایی افراد پر رنگ است.
وی افزود: در طول ادوار تاریخی کشورمان به ویژه دوران معاصر و مشروطه شعر بستر ایجاد تحرکات و اتفاقهای مهم اجتماعی بوده است به عنوان مثال همه فکر میکنند که ستارخان و باقرخان نقش مهمی در ایجاد مشروطه در ایران را داشتند در صورتیکه که اگر تاریخ را درست بررسی کنیم در خواهیم یافت اشعار «نسیم شمال مردم» را به هیجان واداشت که به میدان آمده و اعتراض کنند و سپس ستارخان و باقرخان این فیلم را رهبری کردند.
اوج گیری شعر نشان از سالم بودن جامعه دارد
کاکاوند تصریح کرد: هر زمان جامعه سالم بوده، شعر در کشور ما اوج گرفته است در واقع میتوان با قاطعیت گفت شعر در جزئیات و کلیات زندگی فردی و اجتماعی ما ایرانیان حضور پر رنگ دارد.
وی با اشاره به نقش مهدی اخوان ثالث در حفظ شعر نو، گفت: این شاعر از سن ۱۷ سالگی شروع به سرودن شعر به شیوه سنتی کرد و در نظر بسیاری از شاعران و صاحب نظران ادبیات فارسی به عنوان یکی از مفاخر شعر فارسی به حساب میآمد. وی در مقطعی با نیما یوشیج آشنا شد و تحت تأثیر تفکرات شعر نو وی قرار گرفت.
نقش اخوان ثالث در حفاظت شعر نو
این پژوهشگر ادبیات فارسی ادامه داد: آشنایی با نیما یوشیخ باعث شد، اخوان ثالث به سرودن شعر نو رو بیاورد و همین امر باعث شد اخوان ثالث به عنوان یک سنگر محکم برای حفاظت از شعر نو بشمار آید زیرا بسیاری بر این عقیده بودند که نیما و شاعران شعر نو به دلیل ناتوانی در سرودن شعر سنتی رو به سرودن شعر نو آوردند و وقتی اخوان ثالث شروع به سرودن شعر نو کرد، دیگر افراد نمیتوانستند این ایراد را به شاعران شعر نو ربط دهند، زیرا همین منتقدین شعر نو افرادی بودند که به استعداد اخوان ثالث در سرودن شعر سنتی اذعان کرده بودند.
وی گفت: هر چند ادبیات شعر اخوان ثالث، ادبیات ساده نیست اما بر عکس برخی شعرهای شاملو که کمتر فردی محتوای شعر را درک میکند، جامعه شعر خوانی متوسط اشعار اخوان را فهمیده و با آن ارتباط برقرار میکنند.
افزایش درک و بینش اجتماعی در اثر خوانش شعر اخوان
کاکاوند تصریح کرد: خوانش شعرهای اخوان درک و بینش اجتماعی فرد را افزایش میدهد هر چند شعرهای اخوان سرتاسر ناامیدی است اما این ناامیدی ذهن و آگاهی مخاطب را به قول معروف قلقلک میدهد و فرد را نسبت به محیط پیرامون و مسائل اجتماعی به فکر فرو میبرد.
وی اضافه کرد: هر چند شعر اخوان طعم تلخ و یاسآمیز، اما این امر باعث نشده که این شاعر را نسبت به تعامل با محیط پیرامون و بیان حقیقتهای جامعه مأیوس سازد و جالب است بدانید با اینکه محتوای شعر اخوان یاس است اما تخلص این شاعر م. امید است.
این ترانه سرا ادامه داد: ادبیات تاریخی، گرایش ملی و باستانی، آگاهی بخشی، قصه گویی و گرایش سیاسی و اجتماعی از مختصات مهم شعرهای اخوان است.
به گزارش ایمنا، سلسله نشستهای زیبایی شناسی در ادبیات فارسی به صورت ماهانه با حضور اساتید مطرح شعر و ادب فارسی به همت مرکز آفرینشهای ادبی قلمستان وابسته به سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان برگزار میشود.
نظر شما