به گزارش خبرنگار ایمنا و براساس چکیده یک مقاله، قاهره بزرگ (GCMR) در شمال مصر (معروف به مصر سفلی) در ۱۶۵ کیلومتری جنوب دریای مدیترانه و در ۱۲۰ کیلومتری غرب کانال سوئز در جنوب دلتا در حوزه رود نیل واقع شده و وسعت آن ۱۷۰۹ کیلومتر مربع است. این منطقه توسط تپه مقطم به سمت شرق و جنوب‌شرقی و مناطق بیابانی گسترش یافته است. تا سال ۲۰۰۸، قاهره به سه استان قاهره، قالیوبیه در شمال و استان جیزه تقسیم شده بود؛ از سال ۲۰۰۸ براساس فرمان رئیس‌جمهور وقت برای کاهش بار وارده، به خصوص از نظر تراکم و مدیریت، مناطق حلوان و ششم اکتبر از قاهره و جیزه تفکیک شدند.
قاهره نرخ رشد اقتصادی بالایی به واسطه ثروت نفتی و ارائه خدمات ویژه و نیروی کار ماهر دارد. این کلان‌شهر به عنوان یکی از شهرهای بین‌المللی در خاورمیانه، یک ارتباط راهبردی میان دو بخش شرقی و غربی و شمال و جنوب ایجاد کرده است. دو سوم تولید ناخالص ملی این کشور توسط قاهره ایجاد شده و صنعتی شدن کشور نیز پیرامون صنایع نساجی و صنایع تبدیلی مواد غذایی و تولید آهن و فولاد گسترش پیدا کرده است.
امروزه بیشتر نیروی کار قاهره در بخش خدمات (امور مالی و تجارت) و در بخش دولتی فعالیت می‌کنند. بخش غیررسمی بیش از نیمی از نیروی کار در شهر را تشکیل داده‌اند و اشتغال غیررسمی سریع‌تر از اشتغال رسمی در حال گسترش است.
نرخ رشد اقتصادی چشمگیر و این واقعیت که کلان‌شهر قاهره ۴۵ درصد از تولید ناخالص داخلی ملی را تولید می‌کند، منجر به مطرح شدن صندوق بین‌المللی پول رسمی مصر به عنوان یک الگو برای دیگر کشورهای در حال توسعه شده تا از آن پیروی کنند. توانمندسازی مناطق غیررسمی قاهره در کشور مصر در چندین محله ازجمله محلات ازبت‌النصر و دیرالناحیه به عنوان پروژه‌های موفق توانمندسازی در سطح کشور شناخته شده و به عنوان الگویی پیشگام برای سایر شهرها استفاده شده است.
مطالعات پروژه توسط گروه بخش مطالعات مدیریت شهری دانشگاه فنی برلین و تحت عنوان برنامه توسعه مشارکتی در مناطق شهری به وسیله بخش GTZ مصر در سال ۲۰۱۰ میلادی انجام شده است.
ازبت‌النصر
سکونتگاه غیررسمی «ازبت‌النصر» در بساطین، منطقه‌ای واقع در جنوب استان قاهره در چهار کیلومتری شرق رود نیل و هشت کیلومتری جنوب مرکز تاریخی قاهره قرار گرفته است. سایت جهت ایجاد یک منطقه صنعتی در حومه قاهره برنامه‌ریزی شده بود. هنگامی که قاهره توسعه پیدا کرد، سکونتگاه مورد نظر به طور فزاینده‌ای با شهر یکپارچه شد و امروزه در کنار مساکن رسمی جدید موقعیت استراتژیکی پیدا کرده است.
ازبت‌النصر با قرارگیری در نزدیکی جنوب شرقی جاده کمربندی، تقریباً ۵۵ هکتار از زمین‌های دولتی را پوشش می‌دهد که بالغ بر ۳۰ هکتار از آن سکونتگاه غیررسمی است. دیگر بخش‌های زمین توسط گورستان تاریخی یهودیان، تصفیه‌خانه فاضلاب و یک منطقه هموار شش هکتاری که قبلاً به عنوان انبار اتوبوس و بازار خودرو استفاده می‌شد، اشغال شده است.
سکونتگاه توسط یک کشتارگاه در شمال، توسعه‌های تجاری در شرق و مناطق مسکونی متراکم در جنوب و غرب محدود شده است. به دلیل افزایش ارتباط فیزیکی و اجتماعی با مناطق مسکونی رسمی در محله معادی (جنوب ازبت‌النصر)، استانداردهای مسکن در آن منطقه کاملاً متفاوت است، به علاوه این منطقه از نظر عرضه زیرساخت‌ها و ارائه روش‌های مختلف مداخله به خوبی پاسخگو بوده است.
دسترسی‌ها
ازبت‌النصر از سطح بالایی از دسترسی‌های داخلی برای عبور و مرور و سطح متوسط دسترسی به ترافیک ماشینی تشکیل می‌شود درحالی‌که عرض خیابان امکان دسترسی به بسیاری از مناطق را به وسایل نقلیه فراهم می‌آورد، دسترسی‌ها عمدتاً با توجه به شرایط ضعیف خیابان مشکل دارند. این وضعیت بد از نبود کف‌پوش و سنگ فرش و طبقه‌بندی لازم به همراه وقوع فصلی سیلاب‌های محلی و تجمع فاضلاب ناشی می‌شود. دسترسی‌های خارجی بین ازبت‌النصر و مناطق اطراف آن از اهمیت بیشتری نسبت به سطح بسیار پایین دسترسی عابر پیاده برخوردار است.
منطقه به صورت گسترده‌ای توسط مرزهای نفوذ ناپذیر محدود شده است؛ بزرگراه از سمت مرز جنوبی و شرقی و حصار کشتارگاه به منزله لبه شمالی عمل می‌کند. حصار زمین‌های خالی و امکانات شهری مرز غربی محدوده را شکل داده است. دسترسی داده شده توسط مسیر ارتباطی، سکونتگاه را به شمال و شمال غربی متصل کرده که هنگام شب امنیت را به شدت پایین آورده است، علاوه بر این تونل در جنوب و جاده در شمال غربی، به عنوان نقطه دسترسی عابر پیاده به شرق شناخته شده است. این دسترسی حوادثی را در این زمینه ایجاد کرده است که در آن برخورد وسایل نقلیه را با عابر پیاده شاهد بوده‌ایم و دسترسی مخاطره‌آمیز عابر پیاده توسط بسته شدن اخیر انبار اتوبوس واقع در شمال غرب، وضعیت را بدتر کرده است.
تمهیدات خدماتی و بهداشتی
یکی از چالش‌های اساسی که ساکنان این محله با آن مواجه هستند، ارائه خدمات بهداشتی مطمئن و به طور خاص دفع زباله جامد و زیرساخت‌های فاضلاب است. دفع زباله توسط صاحبان کامیون‌های غیردولتی انجام می‌شود و استفاده غیر قانونی از برق از دیگر مشکلات اساسی است. مقامات محلی از منابع قابل توجهی برای اجرای یک شبکه فاضلاب کارآمد استفاده کرده‌اند، اما مشکلات فنی ناشی از نارسایی‌های طراحی و سو استفاده توسط کاربران غیرمجاز موجب ناکارآمدی سیستم شده است.
ناکارآمدی و نبود اطمینان از عملیات حذف مواد زائد جامد و بی‌اهمیت خواندن این مقوله نباید به عنوان یک شکست، سیستم شهری مصر را تحت تأثیر قرار دهد و لازم است در کوتاه‌ترین زمان به این موارد رسیدگی شود. آثار ناشی از ارائه خدمات نامناسب همچون خیابان‌های فاضلاب‌رو و دفع غیرقانونی زباله نه تنها بر سلامت ساکنان و دسترسی‌های داخلی مؤثر است، بلکه مانعی جدی در توانایی جامعه برای زندگی با عزت و احترام به شخصیت فردی است. با وجود مشکلات حقوق بشری و شرایط موجود محله، آثار روانی و ذهنی دستیابی به اهداف توسعه پیچیده‌تر شده و ارکان توسعه مشارکتی - ابتکار و اعتماد فردی- به عنوان نتایج پروژه از بین رفته است.
هرچند که محله غیررسمی ازبت‌النصر در قاهره با مشکلات فراوانی از جمله مشکلات در دسترسی‌ها و در ابعاد اقتصادی و تجاری و خدمات بهداشتی و فاضلاب روبه‌رو بوده است، اما می‌توان با همکاری و مشارکت شهروندان در انجام پروژه‌های کوتاه‌مدت تعریف شده برای محله و همراهی مسئولان جهت اجرای هرچه بهتر پروژه‌های مؤثر بر محله و مدیریت پروژه‌های بلندمدت با در نظر گرفتن میزان نفوذ گروه‌های مختلف همچون گروه‌های ذی‌نفوذ و ذی‌مدخل و شهروندان و ساکنان به نتایج مثبتی دست پیدا کرد.
امروزه محله ازبت‌النصر و اقدامات انجام گرفته در آن ازجمله مدیریت زباله ساختمان، بهبود وضعیت سیستم فاضلاب، توسعه اراضی و ارتقای وضعیت فضای سبز به عنوان الگویی در سطح کل کشور مورد توجه و استفاده قرار گرفته و نشان دهنده این مهم است که اقدامات هرچند جزئی و کوتاه‌مدت اگر به درستی مورد ارزیابی قرار بگیرد و در مرحله اجرا هم تا آخرین مرحله به درستی هدایت شود، می‌تواند تأثیرات قابل توجهی را بر محله و کل سیستم شهری بر جای بگذارد.
نظر شما