به گزارش خبرنگار ایمنا، با شروع دور جدید مذاکرات و انتشار اخبار خوش‌بینانه مبنی بر تحقق برجام، نوسانات دلار هم آغاز شده است. طولانی شدن روند مذاکرات، واکنش بازارها را نسبت به این موضوع کمتر و فعالان اقتصادی را به این امر بی‌اعتماد کرده است، اما این موضوع سیاسی، خواه‌ناخواه تأثیراتی را بر چند بازار موازی کشور گذاشته، به‌طوری‌که در همین مدت از التهاب بازارهایی چون خودرو کاسته شده است.
البته در برابر این کاهش نرخ، خریداران هم کمتر شدند زیرا با این تصور که احتمال تحقق برجام قوی‌تر از قبل است، دست از خرید کشیده‌اند؛ درحالی‌که مسئولان و فعالان این حوزه بارها تأکید کرده‌اند اگر توافقی هم انجام گیرد مردم نباید به‌سرعت انتظار کاهش قابل‌توجه قیمت خودرو را داشته باشند، چراکه همراه با توافقات هسته‌ای فاکتورهای دیگری هم برای قیمت دلار و در نتیجه تغییرات در بازارها وجود دارد.
نخستین مسئله تورم ایران است که حتی در مدت‌زمانی مرز ۵۰ درصد را هم گذرانده بود و قطعاً افزایش نرخ تورم برافزایش نرخ دلار تأثیر بسزایی دارد. به‌علاوه اخبار مختلف اقتصادی در کشورهای دیگر، کسری بودجه و کاهش ارزش پول ملی از متغیرهای تأثیرگذار بر نرخ دلار به‌شمار می‌روند.
بر این اساس اگر مذاکرات هم به نتیجه برسد و دلار با کاهش قیمت روبه‌رو شود، تجربیات این سال‌ها نشان داده که این افت قیمت موقتی است و نباید برای بلندمدت روی آن حسابی بازنمود. واضح است که تأثیر دلار، بر نرخ اقلام مختلف، کوتاه‌مدت خواهد بود. خودرو یکی از کالاهایی است که قیمت آن به‌طور مستقیم به دلار وابسته است و تا زمانی که متغیرهای تأثیرگذار دیگر، اصلاح نشود، نمی‌توان با تحقق مذاکرات، انتظار کاهش قیمت قابل‌توجهی را در این حوزه داشت.
آینده بازار خودرو به برجام گره‌خورده است؟
اکنون مسئله‌ای که همچنان بدون پاسخ مانده این موضوع است که آیا متقاضیان خودرو، در این شرایط خرید خود را انجام دهند یا بازهم صبر کنند؟
واقعیت آن است که کارشناسان از سناریوهای مختلفی سخن می‌گویند که راهنمایی کننده خریداران است. عده‌ای بر این باورند که انتظار بیش از این برای متقاضیان واقعی خودرو به صلاح نیست، درواقع در شرایط دوگانه‌ای قرار داریم که ممکن است با تحقق برجام قیمت‌ها افت بیشتری را تجربه کنند اما با نتیجه‌نگرفتن مذاکرات، قیمت خودرو بیشتر می‌شود.
از طرفی اگر قیمت‌ها کاهشی شود، نه آنکه نرخ خودرو به نصف برسد بلکه میزانی محدود از قیمت‌ها کاسته شود، ترجیحاً مشتریان واقعی خرید خود را انجام دهند. دیدگاه برخی دیگر هم انتظار بیشتر برای کاهش نرخ است. چه‌بسا اگر برجامی هم در کار نباشد با کاهش متقاضیان، به‌مرور از قیمت‌ها کاسته خواهد شد و قیمت خودرو متعادل می‌شود.
به گفته فیروز نادری، کارشناس صنعت خودرو، درحال‌حاضر جو بازار آرام شده و به نظر می‌رسد تا پایان مهرماه، فرصت مناسبی برای خرید خودرو باشد، چون مشخص نیست که در هفته‌های آینده چه اتفاقی قرار است در بازار بیفتد.
وی تأکید می‌کند: زمزمه‌هایی در رابطه با افزایش دوباره قیمت خودروهای کارخانه‌ای شنیده می‌شود. امکان این وجود دارد که در مهرماه دوباره قیمت‌ها در بازار و درب کارخانه افزایشی شود؛ اگر قیمت‌ها افزایشی شود، به بازار یک شوک جدید وارد خواهد شد.
کاظم محمدی‌نیک‌خواه، دیگر کارشناس صنعت خودرو نیز اظهار می‌کند: خریداران چشم‌انتظار مذاکرات برجام و به ثبات رسیدن نرخ دلار هستند. اگر اقتصاد کشور به ثبات نسبی برسد، وضعیت بازارها نیز بهتر می‌شود و مردم می‌توانند در بازارها فعالیت کنند.
امیرحسین کاکایی، عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت نیز خرید خودرو را در شرایط فعلی خطرناک می‌داند و می‌گوید: در شرایط فعلی افراد غیرحرفه‌ای در بازار ضرر خواهند کرد.
وی تصریح می‌کند: اگر در برجام توافق حاصل شود، وضعیت بازارها بهتر می‌شود اما به نظر می‌رسد در این شرایط نیز، حداقل سه الی چهار ماه بازار در شرایط رکود سنگین قرار گیرد، بنابراین تقاضا کاهش پیدا می‌کند. هرچند که ممکن است قیمت‌ها به‌تناسب تقاضا کاهشی نشود. اما اگر برجام درست نشود، شیب افزایش قیمت بسیار تندتر از وضعیت کنونی می‌شود و افراد زیان می‌کنند.
رکود شدید در بازار خودرو حاکم است
فعالان بازار خودرو در مورد روند کاهشی قیمت‌ها می‌گویند؟
علیرضا جلوانی، رئیس اتحادیه فروشندگان خودرو اصفهان با اشاره به کاهش ۱۰ تا ۱۵ میلیونی برخی خودروها در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: دلایلی چون مذاکرات برجامی و قرعه‌کشی خودرو باعث کاهش قیمت شده است. اما اکنون بازار باوجود ارزان‌تر شدن خودرو، راکد و خرید و فروش به صفر رسیده است.
وی تصریح می‌کند: دلیل وارد نشدن خریداران به این بازار، انتظار برای تحقق مذاکرات و کاهش بیشتر قیمت‌ها و انجام واردات است. مردم صبر کرده‌اند تا خودروهای خارجی وارد شود سپس خرید کنند؛ درحال‌حاضر هیچ سرمایه‌گذاری وارد بازار خودرو نمی‌شود مگر افرادی که مشتری واقعی بوده و به‌ندرت خریدی را انجام دهند.
رئیس اتحادیه فروشندگان خودرو اصفهان در پاسخ به این پرسش که در صورت تحقق نیافتن مذاکرات تکلیف بازار خودرو چه خواهد شد؟ اظهار می‌کند: اگر برجام امضا نشود و وارداتی هم صورت نگیرد با توجه به کمبود تولیدات شرکت‌های خودروساز، قیمت‌ها بالا می‌رود و در صورت توافق هم احتمال ریزش بیشتر قیمت‌ها وجود دارد.
جلوانی تأکید می‌کند: به‌هیچ‌وجه نمی‌توان پیش‌بینی خاصی از آینده این بازار کرد و با وجود شرایط فعلی مشخص نیست که در آینده قیمت‌ها کاهشی‌تر خواهد شد یا افزایش می‌یابد.
حمیدرضا قندی، فعال بازار خودرو در گفت‌وگو با ایمنا با تائید رکود شدید بازار خودرو اظهار می‌کند: دلایلی چون سفرهای مردمی به کربلا، مشمول شدن گردش‌های مالی بالای ۳۵ میلیون تومان به پرداخت مالیات، برخی از انتظارات مردم نسبت به تحقق مذاکرات و انجام واردات ازجمله مواردی هستند که موجب رکود این بازار شده است.
وی خاطرنشان می‌کند: اما مهم‌ترین دلیل برای افت خریدوفروش خودرو به گردش‌های مالی بازمی‌گردد که بالای ۳۵ میلیون تومان شامل مالیات شده و از اول مهرماه بر اساس مصوبه شورای پول و اعتبار این موضوع قابل‌اجرا است.
به گفته این فعال بازار خودرو، باوجود چنین شرایطی و انتشار اخبار جدید، حوزه خریدوفروش خودرو نسبت به شش ماه قبل با کسادی شدیدی روبه‌رو شده است، به‌طوری‌که تقریباً ۵۰ درصد از فعالان بورسی بازار خودرو انصراف داده‌اند.
قندی در رابطه با تأثیر واردات بر شرایط بازار توضیح می‌دهد: هنوز مشخص نیست که واردات به چه صورت انجام می‌گیرد اما اگر با تعداد محدودی واردات صورت گیرد، تأثیری بر این بازار نخواهد داشت. زمانی واردات بر بازار خودروی داخل تأثیرگذار است که به میزان زیادی وارد شود.
وی خاطرنشان می‌کند: قرعه‌کشی خودرو دلیل دیگری برای رکود این بازار محسوب می‌شود؛ به‌طوری‌که متقاضیان دست از خرید کشیده‌اند و در انتظار برنده شدن در قرعه‌کشی خودرو هستند، در صورتی که میزان محصول عرضه‌شده در برابر متقاضیان، بسیار اندک است. معمولاً افرادی که نیازی به خودرو ندارند و به قصد سرمایه‌گذاری خرید می‌کنند، برنده این قرعه‌کشی‌ها هستند و اغلب نیازمندان واقعی خودرو، در این قرعه‌کشی‌ها برنده نشده‌اند.
این فعال بازار خودرو تصریح می‌کند: بنابر گفته‌های مسئولان به نظر می‌رسد که قرار است بورس کالا جایگزین قرعه‌کشی شود به گونه‌ای که هر فرد متقاضی خودرو، محصول موردنظر خود را از طریق بورس کالا با نرخ واقعی خریداری کند که این موضوع تأثیرات مثبتی بر بازار خواهد داشت.
گزارش از: نفیسه زمانی‌نژاد، خبرنگار اقتصادی ایمنا
نظر شما