به گزارش خبرنگار ایمنا، وجود کتاب‌فروشی‌ها یکی از راه‌های مهم سنجش فرهنگ کاشان محسوب می‌شود. امروز از میان کتاب‌فروشی‌های قدیمی کاشان، تنها چند مغازه باقی‌مانده است که البته همین‌ها هم با سختی‌ها و بحران‌های مالی مختلفی روبه‌رو هستند. شیوع کرونا و تعطیلی‌ها همان‌طور که چرخ‌های تولید و خدمات را از کار انداخت، صنعت نشر و چاپ کتاب را هم به کما برد.
اما هر مطلبی در خصوص کتاب‌فروشی سیار و خیابانی شنیده‌اید را فراموش کنید؛ این کتاب‌فروشی سیار با آنچه که تاکنون دیده‌اید متفاوت است، این‌یک چرخ‌دستی یا یک میز معمولی نیست چراکه فروشنده این چرخ‌دستی یک شخص کتاب‌دوست است.
جواد کریمی از سال ۱۳۸۱ دغدغه فرهنگ و هنر شهرش را داشته است و با یک چرخ‌دستی ساده مردم شهر به کتاب و کتاب‌خوانی دعوت می‌کند. تبدیل چرخ‌دستی به فروشگاه کتاب ایده جدیدی نیست و در شهرهای مختلف در حال افزایش است اما کریمی معتقد است این کتاب‌فروشی با همه کتاب‌فروشی‌های سیار متفاوت است چون خود اهل مطالعه است و کتاب‌ها را برای خواندن چشم‌بسته انتخاب نمی‌کند. مشروح گفت‌وگوی خبرنگار ایمنا با این کتاب‌فروش را در ادامه می‌خوانید:
چه شد که به حرفه کتاب‌فروشی سیار روی آوردید؟
از سال ۸۱ شروع به کتاب‌فروشی کردم و با حضورم در مراسم مذهبی و فرهنگی که در شهر برگزار می‌شد سعی در ترویج فرهنگ کتاب و کتاب‌خوانی داشتم. علاقه‌ام به کتاب باعث شد تا به فروش کتاب به‌صورت سیار روی بیاورم. ضمن اینکه در دوران متوسطه (دبیرستان) مسئول کتابخانه بودم و حتی در مسجد محل هم در کتابخانه فعالیت می‌کردم؛ ازاین‌رو علاقه به کتاب و کتاب‌خوانی از دروان نوجوانی همراه من است.
به نظرم کتاب‌فروشی ابتدا یک علاقه بسیار بالامی‌خواهد که من این علاقه را در خود می‌بینم. مرحله بعدی ترویج فرهنگ مطالعه در جامعه و مرحله بعد تأکید مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) بر خوانش کتاب است که خود دلیل دایر کردن کتاب در یک محیط فرهنگی همچون نماز جمعه است.
از درآمد کتاب‌فروشی سیار راضی هستید؟
به نظرم درآمد معنوی این شغل بیشتر از درآمد مادی است. در ضمن بستگی دارد در کجا و چه منطقه‌ای کتاب بفروشی. زیرا خوانش کتاب در هر منطقه‌ای متفاوت است اگر بخواهم بیشتر توضیح بدهم اینکه به‌عنوان‌مثال در مناطق کم برخوردار خوانش کتاب و سرانه مطالعه پایین است اما در مناطق فرهنگی سرانه مطالعه به‌طور نسبی بالاست و به طبع فروش در آن منطقه بالاتر است.
از چه زمانی علاقه به کتاب‌فروشی در شما ایجاد شد؟
از زمانی که با خواندن آشنا شدم، با در دست داشتن کتاب‌های قرآنی و مذهبی به مطالعه علاقه‌مند شدم. یادم می‌آید در دهه ۶۰ به مجله پاسدار اسلام علاقه‌مند بودم و بارها این مجله را می‌خواندم.
آیا جز در مصلا در مکان دیگری نیز کتاب فروخته‌اید؟
بله؛ من سال‌ها به‌صورت سیار در همه خیابان‌های اصلی کاشان به کتاب‌فروشی مشغول بودم اما استقبال زیادی از فروش نمی‌شد. سال ۹۱ به مناسبت هفته کتاب نمایشگاه سیار اتوبوسی راه‌اندازی کردم که با استقبال بسیار خوبی به‌ویژه دانش آموزان همراه بود اما به خاطر نبود حامی و حمایت نکردن مسئولان مربوطه نتوانستم در سال‌های بعد نیز این نمایشگاه را راه‌اندازی کنم.
پس یکی از آرزوهای شما حمایت مسئولان است؟
من از سوی مسئولان هیچ حمایتی نشده‌ام. شاید باورتان نشود در این ۲۰ سال که در نماز جمعه کتاب می‌فروشم همه مسئولان کاشان از کنارم عبور کرده‌اند حتی پای بساط کتاب‌ها توقف می‌کردند اما هیچ‌کدامشان از من سوال نمی‌کنند که چه درخواستی از ما داری؟ یا چه کمکی از دست ما برمی‌آید؟ راستش را بخواهید احساس می‌کنم سرانه مطالعه بین مسئولان نیز بسیار پایین است که از کتاب و کتاب‌فروش‌ها حمایت نمی‌کنند.
آیا کتاب‌فروش‌ها خود اهل مطالعه هستند؟
همه کتاب‌فروش‌ها خیر، اما تعدادی از آن‌ها به کتاب خواندن علاقه‌مند هستند. کتاب‌فروشی که در این زمینه فعالیت می‌کند باید خود به خوانش کتاب علاقه‌مند باشد؛ درواقع کتاب‌فروش‌ها نباید مثل مغازه لبنیاتی فقط به فروش فکر کنند، کتاب‌فروشی عشق و علاقه می‌خواهد.
بیشتر چه کتاب‌هایی و چند جلد کتاب در کتاب‌فروشی سیار خود دارید؟
هم‌اکنون بیش از ۶۰۰ عنوان کتاب در تعداد مختلف در کتاب‌فروشی وجود دارد که اغلب در حوزه‌های اعتقادی، مذهبی، داستانی، جبهه و جنگ و کودک هستند.
شهر کاشان به دارالمؤمنین معروف است به همین خاطر مردمانش به کتاب‌های مذهبی بیشتر علاقه‌مند هستند؛ دوست دارم به انسان‌ها بگویم جای کتاب در کارتن‌ها، زیرزمین خانه یا انباری‌ها نیست. حیف است این کتاب‌های باارزش هرکدام تجربه زندگی نویسنده‌اش است.
برای بهتر شدن شغلت چه ایده‌ای داری؟
به‌تازگی برای ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی ماهانه یک کتاب شاخص را معرفی می‌کنم، اولین کتابی که معرفی شد کتاب «یادت باشد» با موضوع رمان عاشقانه از زندگی یک شهید بود که پرفروش‌ترین کتاب سال ۹۷ شناخته شد. سعی کرده‌ام با این کار کتاب‌های شاخص و خوب را به مردم معرفی کنم. ایده بعدی من این است که مثل سابق در اکثر خیابان‌های شهر بساط کتاب‌فروشی راه‌اندازی کنم، احساس می‌کنم دور شدن مردم از کتاب باعث ناهنجاری‌هایی در جامعه و خانواده می‌شود لذا با این کار سعی دارم کتاب‌های درخور فرهنگ کاشان را در معرض فروش بگذارم.
طرح‌های متعددی در حوزه کتاب دارم که امیدوارم از آن‌ها حمایت شود؛ پخش کتاب به‌صورت رایگان در مناطق محروم، اختصاص سهمی از فروش کتاب به خانه سالمندان، توزیع کتاب‌های کودک میان کودکان کار و امانت دادن کتاب به افراد بی‌بضاعت جزئی از برنامه‌های من در کتاب‌فروشی است.
از سختی‌های شغلتان بگویید؟
سختی‌های شغل ما زیاد است؛ به دلیل نبود جایگاه مشخص گاهی کتاب‌ها زیر باد و باران جا می‌ماند. سختی زیاد است اما من به خاطر علاقه‌ای که به شغلم دارم همه این‌ها را تحمل می‌کنم.
جز شما کتاب‌فروش سیار دیگری هم در کاشان وجود دارد؟
فکر نمی‌کنم؛ فقط من در کاشان به‌صورت سیار کتاب می‌فروشم.
حرف آخر؟
پیشنهادم به خانواده‌ها این است که مقداری از درآمد خود را صرف خرید کتاب برای مطالعه کنند؛ چراکه با خرید کتاب و خواندن آن، هم نهضت مطالعه در بین جامعه ترویج می‌یابد و هم از فضای مجازی و برخی سرگرمی‌های کاذب دور می‌شوند و دانش آن‌ها به‌روز می‌شود.
هر فردی باید بداند که می‌خواهد چه کتابی بخواند. کتاب مناسب، یعنی کتابی که مناسبِ حال و روز کنونی فرد است. در همه‌حال، کتاب مناسب برای هر فرد وجود دارد. آنچه می‌تواند برای شما مهم باشد، لذت‌بردن از کتابی است که انتخاب می‌کنید. بریده‌های کتاب و نظرات افراد مختلف درباره کتاب‌ها نیز به انتخاب مناسب کمک می‌کند. در ضمن اگر کتابی را از انتشارات خاصی خریدید، خواندید و آن را پسندیدید، احتمال دارد که کتاب‌های دیگر این انتشارات را هم دوست داشته باشید؛ لذا به کتاب‌های دیگر منتشر شده از سوی آن نیز مراجعه کنید.
گفت‌وگو از: فاطمه بصیرتی؛ خبرنگار ایمنا
نظر شما