به گزارش خبرنگار ایمنا، رباتیک تکاملی که برخی اوقات تحت عنوان «رباتیک اپی‌ژنیک» شناخته می‌شود، شاخه‌ای از علم رباتیک است که پیرامون مکانیسم‌های تکاملی، معماری‌ها و محدودیت‌ها مطالعه می‌کند و امکان یادگیری مادام‌العمر و بدون پایان مهارت‌های جدید و دانش جدید در ماشین‌های ترسیم‌یافته را میسر می‌کند. رباتیک تکاملی مرتبط با رباتیک عصبی بوده، اما با این علم متفاوت است؛ درواقع رباتیک عصبی از جوامع ربات‌هایی استفاده می‌کند که در طول زمان تکامل می‌یابد، اما رباتیک تکاملی به چگونه توسعه یافتن سازماندهی سیستم یک ربات واحد از طریق تجربه در طول زمان علاقه‌مند است.
در رباتیک تکاملی، ربات باید بتواند معماری‌ها و مکانیسم‌های یادگیری مستقل از کار را مورد هدف قرار دهد، یعنی وظایف جدیدی را که توسط مهندس ناشناخته است بیاموزد. رباتیک تکاملی بر توسعه بدون پایان و یادگیری مادام‌العمر تاکید دارد، اما این مسئله به معنای یادگیری همه چیز نیست بلکه تنها مجموعه مهارت‌های به‌دست آمده باید گسترش یابد. رباتیک تکاملی یکی از مهم‌ترین و پراهمیت‌ترین شاخه‌های علم رباتیک محسوب می‌شود و تمام پژوهشگران پیرامون توسعه این علم فعالیت می‌کنند.
اپی‌ژنیک یا رباتیک تکاملی امروزه از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و شرکت‌ها و آزمایشگاه‌های گوناگونی پیرامون این علم فعالیت می‌کنند که تمام آن‌ها تلاش دارند به رباتی دست‌یابند که به مرور زمان تکامل یابد و یاد بگیرد. برای بررسی و شناخت بیشتر علم رباتیک تکاملی یا اپی‌ژنیک با حامد شهبازی، دکترای هوش‌مصنوعی و رباتیک گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
تکامل چیست؟
تکامل، فرآیندی تدریجی به‌شمار می‌رود که در طول زندگی موجودات زنده موجب پیشرفت آن‌ها می‌شود؛ درواقع به مرور زمان کروموزم‌های مفیدی که در موجودات زنده وجود دارد، رشد می‌کند و موجب پیشرفت موجودات زنده می‌شود که به این فرآیند تکامل گفته می‌شود. تکامل باعث می‌شود تا کروموزم‌هایی که موجب نقض و ایراد بوده به تدریج از دور حیات حذف و موجودی بهتر خلق شود.
تکامل در خلقت انسان نیز وجود دارد و «نظریه داروین» که تکامل در موجودات را طی قرن‌ها و میلیون‌ها سال مورد بررسی قرار داده به عطش تکامل اشاره می‌کند و این مسئله یکی از دلایل و نشان‌های نقش خداوند در خلقت و نظم زیبای آن است.
در رباتیک اپی‌ژنیک چه مسئله‌ای مورد بررسی قرار می‌گیرد؟
رباتیک اپی‌ژنیک برگرفته از واژه تکامل است و به مباحث مرتبط با این موضوع می‌پردازد. در علم رباتیک اپی‌ژنیک که تحت عنوان رباتیک تکاملی نیز شناخته می‌شود در رابطه با یادگیری ربات و نحوه ارتقای توانایی‌های آن بحث می‌شود؛ درواقع این علم پیرامون ساخت ربات‌هایی فعالیت می‌کند که می‌تواند به تدریج یاد بگیرد و توانایی‌های خود را از طریق سیستم یادگیری ماشین ارتقا دهد.
توانایی‌های ربات چگونه ارتقا می‌یابد؟
در ابتدا توانایی‌های ربات از یک نقطه اولیه ساده آغاز می‌شود و به مرور زمان ربات با تکامل شبکه‌های عصبی خود، محیط مختلف را درک می‌کند و با استفاده از یادگیری می‌تواند اعمالی مانند صحبت، تماشا و شنیدن را بهتر از قبل انجام دهد.
درواقع یادگیری و تکامل ربات مانند انسان‌ها انجام می‌شود، همانطور که انسان از لحظه تولد یاد می‌گیرد و به مرور زمان به انسانی بالغ تبدیل شده و توانایی‌های خود را بهبود می‌بخشد، رباتیک تکاملی نیز تلاش دارد با تحقیق پیرامون این مسئله ربات‌هایی را ایجاد کند که مانند انسان توانایی تکامل و پیشرفت داشته‌باشد.
علم رباتیک اپی‌ژنیک یا تکاملی چه زیرشاخه‌هایی دارد؟
رباتیک تکاملی یا اپی‌ژنیک به طور خاص به مباحث یادگیری تقویتی می‌پردازد و یکی از زیرشاخه‌های این علم نیز یادگیری تقویتی عمیق است که از تلفیق مکانیزم‌های پاداش و تنبیه و شبکه‌های عصبی موجود در ربات‌ها، فرآیند آموزش تدریجی به همراه تکامل رفتارهای ربات را آغاز می‌کند.
آینده علم رباتیک تکاملی چگونه خواهد بود؟
یکی از محبوب‌ترین و مهم‌ترین شاخه‌های علم رباتیک مباحث مرتبط با رباتیک اپی‌ژنیک یا تکاملی است. پیش‌بینی می‌شود با استفاده از این علم، بتوان در آینده ماشین‌ها و ربات‌هایی را ایجاد کرد که از انسان‌ها بسیار باهوش‌تر و توانمندتر باشد و بتواند در هر حوزه‌ای نه‌تنها جایگزین انسان‌ها شود، بلکه فعالیت‌های مختلف را بهتر از آن‌ها انجام دهد.
جایگاه علم رباتیک اپی‌ژنیک در جهان چگونه است؟
رباتیک تکاملی یکی از مباحث مربوط به هوش‌مصنوعی است و درواقع مرز نهایی یادگیری ماشین و هوش‌مصنوعی به‌شمار می‌رود؛ بنابراین رباتیک تکاملی علم بسیار ارزشمندی محسوب می‌شود و تمرکز اصلی پژوهش‌های رباتیک نیز پیرامون مباحث مرتبط با این علم است. امروزه بسیاری از آزمایشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها پیرامون این مسئله فعالیت می‌کنند و در حال ساختن ربات‌هایی با توانایی تکامل هستند؛ شرکت‌ها و کمپانی‌های بزرگی مانند گوگل و اپل پروژه‌های عظیمی با سرمایه‌گذاری‌های بسیار برای ساخت چنین ربات‌هایی راه‌اندازی کرده‌اند و در حال توسعه این علم هستند.
آیا ایران نیز در حوزه رباتیک اپی‌ژنیک فعالیت می‌کند؟
بله؛ در ایران نیز شرکت‌های مختلفی پیرامون رباتیک اپی‌ژنیک فعالیت می‌کنند؛ یکی از شرکت‌هایی که در زمینه رباتیک تکاملی در حال فعالیت است در حال ساخت و توسعه نمونه‌ای از این ربات‌ها است.
نظر شما