به گزارش خبرنگار ایمنا، اشتغال از مسائل مهم و اولویت‌داری است که معمولاً همه دولت‌ها حمایت از آن را در سرلوحه امور خود قرار می‌دهند؛ دولت سیزدهم نیز با تأکید بر اینکه اشتغال‌زایی مسئله اول دولت است، این امر را از مهم‌ترین معیارهای سنجش عملکرد دستگاه‌های دولتی مطرح کرده است. در این حال چهارم فروردین‌ماه امسال سخنگوی دولت در اظهاراتی با استناد به کاهش ۰.۷ درصدی نرخ بیکاری پاییز ۱۴۰۰ نسبت به تابستان، این اتفاق را دستاورد دولت سیزدهم مطرح کرد.
از طرف دیگر آمار، اخبار و شواهد میدانی حکایت از واقعیتی دیگر در زمینه اشتغال و کاهش درصد آمار بیکاری دارد. چه‌بسا به‌سادگی و حتی بدون استناد به آمار و با نگاهی به شرایط موجود می‌توان عمق ماجرا را فهمید. اینکه اکنون تا چه میزان بیکاری در میان مردم به‌ویژه جوانان غالب است و در این‌یک سال اخیر چقدر از آمار بیکاری کاسته شده است؟ ضمن آنکه با تورم بالایی روبه‌رو هستیم که شاغلان هم از عهده تأمین مخارج موجود برنمی‌آیند و همواره صاحبان برخی از کسب‌وکارها در اندیشه تغییر شغل هستند که این اقدام، خود بیکاری چندماهه و حتی چندساله این فعالان و تعدیل نیروهای کاری را در پی دارد.
درصد بیکاری در استان اصفهان بالاتر از میانگین کشوری
واقعیت آن است که نرخ بیکاری بالا در بین تحصیل‌کرده‌های دانشگاهی، شرایط نامطلوب بازار کسب‌وکار، افزایش مشاغل غیررسمی و زیرزمینی از چالش‌هایی است که در چند سال گذشته بسیار از آن شنیده‌ایم و هر بار هم راهکارهایی برای رفع آن‌ها ارائه شده اما ظاهراً نتیجه‌ای در بر نداشته است. این‌چنین‌که بنا به گزارش منتشر شده مرکز آمار ایران، از شاخص‌های بازار کار در سال ۱۴۰۰، بیشترین نرخ بیکاری در بین استان‌های کشور به استان هرمزگان با نرخی نزدیک با ۱۶ درصد تعلق دارد.
استان خراسان‌رضوی نیز در جایگاه کمترین نرخ بیکاری استانی در سال گذشته قرار گرفته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد در میان استان‌های مهم کشور ازنظر اشتغال‌زایی و تولید، استان اصفهان بالاترین نرخ‌های بیکاری را در سال گذشته به ثبت رسانده است. همچنین بنابر آخرین جلسه رایزن‌های اقتصادی استان، مشخص شد که نرخ بیکاری فصلی استان اصفهان در سال ۱۳۹۹ به ترتیب ۱۱.۹، ۱۱.۶، ۱۰.۴ و ۹.۸ و در سال ۱۴۰۰ به ترتیب ۸.۹، ۱۲.۶، ۱۱.۴ و ۹.۵ درصد بوده است.
در ارتباط با آمار بیکاری استان اصفهان حجت‌الاسلام سیدناصر موسوی‌لارگانی، رئیس مجمع نمایندگان استان اصفهان با تأکید بر اینکه نرخ بیکاری در این استان از متوسط کشوری بالاتر است می‌گوید: در حالی این موضوع را می‌بینیم که اصفهان جزو صنعتی‌ترین مناطق کشور است اما با نرخ بیکاری ۱۲.۳ درصدی درصدر آمار استان‌های بیکار قرار گرفته است.
وی در رابطه با دلایل افزایش بیکاری می‌گوید: خشکی زاینده‌رود یکی از عوامل مهم است؛ زیرا جاری بودن زاینده‌رود عاملی برای زندگی و پویایی در این استان محسوب می‌شد اما اکنون جاری نبودنش مشکلاتی و پیامدهایی را به دنبال داشته است.
این نماینده مجلس اظهار می‌کند: سخت‌گیری‌ها و موانعی که بر سر راه سرمایه‌گذاران این استان وجود دارد نیز از عوامل خروج سرمایه از استان و دامن زدن بر معضل بیکاری شده است.
لارگانی یادآور می‌شود: بانک‌هایی که در این استان قرار دارند دارای بیشترین سپرده‌های مردمی هستند، حال‌آنکه به‌جای پرداخت تسهیلات به سرمایه‌گذاران همین مردمی که نقدینگی خود را به بانک‌ها سپرده‌اند، وام‌ها به شرکت‌های اقماری داده می‌شود یا به سپرده‌گذارانی پرداخت می‌شود که سرمایه را به خارج از استان ببرند و جایی دیگر هزینه کنند.
وی تصریح می‌کند: درحالی‌که بانک‌ها می‌توانند با پرداخت تسهیلات به سرمایه‌گذار کمک کنند و باعث رونق چرخه تولید و اشتغال شوند. افزایش ۵۷ درصدی حقوق‌ها از دیگر دلایل افزایش بیکاری مطرح می‌شود زیرا باعث تعدیل نیرو توسط بخش خصوصی شده است. زیبنده استانی صنعتی مانند اصفهان نیست که باوجود صنایع فراوانش این‌چنین درگیر معضل بیکاری باشد و رفع آن عزم همگانی را می‌طلبد.
چرا درصد آمار بیکاری در اصفهان بالا رفت؟
محمدرضا قاسمی، رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: با بررسی آمار بیکاری از تابستان سال گذشته تا تابستان سال جاری، متوجه یک خط روند نزولی در این آمار می‌شویم اما اگر این موضوع به‌طور نقطه‌به‌نقطه بررسی شود نرخ بیکاری افزایشی را مشاهده می‌کنیم.
وی اضافه می‌کند: اصفهان استانی صنعتی است و از طرف دیگر، جزو تولیدکنندگان بزرگ در حوزه لبنیات و مرغ محسوب می‌شود. این در حالی است که امسال با شرایطی روبه‌رو شدیم که به دلیل حذف ارز ترجیحی قیمت نهاده‌ها و مواد اولیه به‌یک‌باره افزایش یافت، به‌طوری‌که شوک قیمتی بر این مواد اولیه وارد شد و موجب افت فعالیت نه به‌طور دائم، بلکه موقت در برخی از عرصه‌ها شد.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان اصفهان توضیح می‌دهد: زمانی که دریک منطقه یا شهری آمار تولید بالا باشد با هر اتفاقی که آمار تولیدات این منطقه را پایین آورد، درصد بیکاری هم افزایش می‌یابد. مانند دورانی که کرونا شیوع پیدا کرد و با افزایش آمار بیکاری در اصفهان روبه‌رو شدیم. دلیل آن بود که به دلیل کرونا صنایع راکد شدند و تولیدات این استان کاهش پیدا کردند، همچنین صنعت گردشگری هم با کساد روبه‌رو شد و در نتیجه نرخ بیکاری زیاد شد.
قاسمی اظهار می‌کند: اکنون نیز با توجه به حذف ارز ترجیحی، گرانی‌هایی به وجود آمده که باعث شده است تا مناطق صنعتی و تولیدی با کاهش فعالیت روبه‌رو شوند و موجب اختلاف آمار بیکاری اصفهان با دیگر استان‌هایی شود که فاقد این صنایع هستند، قابل ذکر است که این شرایط دائمی نیست.
وی در پاسخ به این پرسش که مهاجران خارجی تا چه میزان موجب افزایش آمار بیکاری استان شده‌اند؟ می‌گوید: با مقایسه نرخ بیکاری شرق با غرب استان اصفهان، متوجه می‌شویم که آمار بیکاری در غرب بیشتر است، زیرا در این منطقه صنایع بزرگی قرارگرفته‌اند که جمعیت بیشتری اعم از فعالان داخلی و مهاجران خارجی را به خود جذب می‌کند و قطعاً بخشی از مشاغل را هم اتباع در اختیار خود قرار می‌دهند.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان اصفهان خاطرنشان می‌کند: حال زمانی هم که به دلایلی این صنایع کاهش فعالیت داشته باشند جمعیتی که در این مناطق سکونت دارند با تأثیرپذیری از شرایط صنایع، دچار بیکاری می‌شوند. ازاین‌رو درصد بیکاری افزایشی می‌شود.
قاسمی خاطرنشان می‌کند: اما تعدادی دیگر از شهرها به دلیل کاهش جمعیت و مهاجرت ساکنانش به شهرها و استان‌های دیگر، در فهرست مناطق با نرخ بیکاری بالا قرار نمی‌گیرد، چون صنعت و جمعیت فعالی ندارند که بر آمار اشتغال و یا بیکاری آن منطقه تأثیرگذار باشد.
آمار بیکاری در اصفهان قابل‌انکار نیست
سعید یاری، کارشناس اقتصادی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا می‌گوید: آمار بیکاری در اصفهان زیاد است اما باید این آمار به نسبت جمعیت بررسی شود و مورد مهم‌تر آن است که چه میزان نیروی فعال در این استان سکونت دارند. اغلب افراد جویای کار به دلیل ویژگی‌های ممتاز اصفهان از شهرهای کوچک به این استان مهاجرت می‌کنند.
وی می‌افزاید: واضح است که وقتی جمعیت فعال زیاد شود تقسیم‌کار بین آن‌ها هم دشوار می‌شود، به‌علاوه اتفاقاتی مانند کرونا و تحریم‌ها فعالیت صنایع را با اختلال روبه‌رو می‌کند که شاید چنین اتفاقاتی موجب تعدیل نیرو شود. البته این اظهارات به معنای نفی و انکار درصد بالای بیکاری در این استان نیست چراکه به‌طور فراوان با افرادی مواجه هستیم که باوجود دانش و فنون کافی شغل نداشته و یا اگر هم شاغل است، اشتغال مناسبی را به دست نیاورده است.
به گفته این کارشناس بر این اساس معضل بیکاری با شدت زیادی وجود دارد ولی بحث ما چرایی افزایش آمار بیکاری در اصفهان است که دلیل آن مشخص شد.
گزارش از: نفیسه زمانی‌نژاد، خبرنگار اقتصادی ایمنا
نظر شما