به گزارش خبرنگار ایمنا، شرکت‌های دانش‌بنیان نقش مهمی در رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال برای فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در هر نقطه‌ای از جهان ایفا می‌کنند، به‌گونه‌ای‌که از آن‌ها به‌عنوان «موتور محرکه اقتصاد» در هر کشور یاد می‌شود؛ بنابراین تلاش‌های بسیاری برای میزان موفقیت این شرکت‌ها و توسعه آن‌ها انجام می‌شود که یکی از مهم‌ترین فعالیت‌ها، ایجاد مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری است. با این وجود در مسیر توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان موانعی وجود دارد که برای بررسی آن‌ها با حامد توکلی، مدیرعامل یک شرکت دانش‌بنیان گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
نام‌گذاری سال چه دستاوردهایی برای شرکت‌های دانش بنیان داشته است؟
یکی از مسائل مطرح در تولید دانش‌بنیان، نبود برخی از مواد اولیه مورد نیاز در کشور است که در سال جاری مشکلات مرتبط با واردات مواد اولیه بسیار بهبود یافته و استفاده از تحفیف‌های مالیاتی نیز بسیار تسهیل شد که در ادامه منجر به برطرف شدن بسیاری از مشکلات حوزه دانش‌بنیان شده است. همچنان کمبودهایی وجود دارد که البته اجازه نخواهیم داد مانع پیشرفت شود. در شرکت دانش‌بنیان ما قراردادهایی با صنایع گوناگون کشور منعقد شده و چشم‌انداز شرکت راه‌اندازی خط تولید الکترودهای توپودری و صفحات مقاوم به سایش است؛ زمین اجرای این پروژه در شهرک علمی فناوری اصفهان خریداری شده و فعالیت‌های احداث بنا، تهیه متریال و دستگاه‌های مورد نیاز در حال انجام است.
چرا تولید برخی محصولات دانش‌بنیان زمان بسیاری می‌خواهد؟
هنگامی که شرکت دانش‌بنیان ما فعالیت خود را آغاز کرد بیشتر فعالیت‌ها جنبه تحقیقاتی و بازاریابی داشت و تصور نمی‌شد که پژوهش‌ها با چنین تغییرات گسترده‌ای روبه‌رو شود؛ پژوهش ابتدا در برخی مواد خاص صورت می‌پذیرفت و به مرور با شناخت بازارها روند پروژه واقع‌بینانه‌تر شد.
بسیاری از شرکت‌ها اصرار بر تولید یک محصول خاص دارند و آن را به نوعی سمبل خود می‌دانند، اما مسئله قابل توجه این است که شاید محصول مورد نظر بسیار خوب باشد، اما ممکن است بازار فروش خوبی نداشته باشد. برای تولید محصول دانش‌بنان باید تمام جوانب بازار را از نظر تأمین، تولید و صرفه اقتصادی را مورد بررسی قرار داد.
برخی از شرکت‌ها محصولی با تکنولوژی بالا تولید می‌کنند، اما صرفه اقتصادی ندارد و بسیاری از شرکت‌ها نیز به دنبال تولید محصولاتی با صرفه اقتصادی هستند که نتیجه و پشتوانه علمی ندارد پس برای تولید محصولی که مورد نیاز بازار است و ظرفیت تولید و پیشرفت دارد باید تمام معایب و نواقص مورد توجه و بررسی قرار بگیرد. همدلی و پشتکار اعضای تیم نیز در تولید محصولات بسیار تأثیر گذار است.
چه چالش‌ها و مشکلاتی پیش روی شرکت‌های دانش‌بنیان وجود دارد؟
مردم انتظار دارند سیستم‌های دولتی و حمایتی فعالیت‌ها را انجام دهند در صورتی که وظیفه اصلی این بخش حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان در مرحله راه‌اندازی و صدور تاییدیه و مجوزهای لازم است و مسئولیت اصلی برعهده شرکت‌ها قرار دارد؛ به عبارت دیگر اگر سیستم‌های دولتی در زمینه صدور مجوزها و تاییدیه‌ها بتوانند بهتر عمل کنند، بسیاری از درگیری‌های اداری شرکت‌ها کاهش می‌یابد و زمینه رشد شرکت‌ها فراهم می‌شود.
در شرایط کنونی، چالش‌هایی که پیش‌روی شرکت‌های دانش‌بنیان برای اخذ مجوز وجود دارد، از تولید محصول دشوارتر به نظر می‌رسد و رفع این موانع می‌تواند بسیاری از مشکلات شرکت‌ها را برطرف کند؛ البته برنامه‌ریزی‌هایی در این زمینه انجام شده، اما هنوز این مشکل به صورت کامل مرتفع نشده است و اگر باور داشته‌باشیم که شرکت‌های خصوصی و جوانان کشور می‌توانند چرخ‌های اقتصاد را به گردش درآورند، دولت و دستگاه‌های دولتی خود را موظف به حمایت از آن‌ها می‌دانند و روند صدور مجوزها و تاییدیه‌ها شتاب بیشتری به خود می‌گیرد.
یکی دیگر از مشکلات پیش‌روی شرکت‌های دانش‌بنیان واردات و صادرات محصول است که جزو چالش‌های اداری به‌شمار می‌رود، به صورتی که برخی از شرکت‌ها برای واردات کالای مورد نیاز باید ۳۰ مرحله اداری را طی کند و این مسائل اداری موانع فراوانی برای فعالیت شرکت‌ها ایجاد کرده است.
نام‌گذاری سال و توجه ویژه به شرکت‌های فناور چه تأثیری در کاهش مشکلات داشته است؟
یکی از چالش‌هایی که در سال جاری کمتر مشاهده شده، مسائل مرتبط با تأمین مواد اولیه است که به شکل بارگذاری پروفرم‌هایی در سایت و تأیید آن انجام می‌شد؛ اهمیت این مسئله هنگامی مشخص می‌شود که باید مدت زمان تحویل محصول را در مناقصه‌ها مشخص کنیم و در بسیاری از شرایط زمان تحویل‌دادن پروژه یکی از عوامل مؤثر در مناقصه‌ها است و پروسه تاییدیه گرفتن برای تأمین مواد اولیه از خارج کشور دامن‌گیر این مسئله بود، اما نام‌گذاری سال ۱۴۰۱ باعث شد شرکت‌های دانش‌بنیان، بتوانند بدون ثبت‌نام در سامانه تجارت، مواد اولیه خود را وارد کنند؛ البته اگر این مسئله را کنار بگذاریم همچنان می‌توان فهرست طولانی از مشکلات شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور تهیه کرد که یکی از آن‌ها دریافت کارت بازرگانی است.
بسیاری از شرکت‌های دانش‌بنیان مدت‌ها درگیر دریافت کارت بازرگانی هستند که امیدواریم با تشکیل وزارت بازرگانی این موضوع نیز روند درستی به خود بگیرد. شهرک علمی تحقیقاتی اصفهان حامی شرکت‌های دانش بنیان است و مهم‌ترین ویژگی شرکت‌های مستقر در این شهرک تسهیل پروسه‌های اداری و مالیاتی است. امسال نیز به دلیل نگاه ویژه اداره مالیات به شرکت‌های دانش بنیان بسیاری از موانع، برطرف شده است.
چه عاملی مانع افزایش سهم تولیدات دانش‌بنیان در اقتصاد کشور می‌شود؟
پیگیری موضوعات مربوط به تولیدات دانش‌بنیان، بخش زیادی از انرژی و توان شرکت‌ها را به خود اختصاص می‌دهد؛ مباحث اداری، درگیری‌های عظیم فکری و مانع‌تراشی‌های حاشیه‌ای باعث می‌شود ظرفیت نیروها کاهش یابد و پیشرفت مورد نظر نتیجه ندهد. پروسه اداری مانند تغییر کد پستی یا تمدید کارت بازرگانی ممکن است مدت زمان بسیاری شرکت‌های دانش‌بنیان را معطل کند که همین مسئله ضرر بسیاری همراه دارد، اما متأسفانه سیستم‌های اداری پیامد طولانی شدن پروسه‌های صدور مجوز را درک نمی‌کنند.
یکی دیگر از موانع گسترش فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان، حمایت‌های ضمانت‌نامه‌ای مورد نیاز آن‌ها برای شرکت در مناقصه‌ها است؛ بسیاری از شرکت‌های دانش‌بنیان با حضور جوانان کشور تشکیل می‌شود و برای انعقاد هر قرارداد لازم است که به اندازه ۱.۲ مبلغ قرار داد ضمانت‌نامه بانکی تهیه کنند که بانک‌ها این امکان را به سادگی در اختیار متقاضیان قرار نمی‌دهند. برای حل این مشکل صندوق‌های پژوهش و حمایت مالی ایجاد شد که کمک مؤثری برای تأمین ضمانت‌نامه‌های مورد نیاز شرکت‌ها به شمار می‌آید، اما بسیاری از شرکت‌های دولتی با وجود ضمانت‌نامه صندوق پژوهش و نامه هیئت وزیران در این رابطه، پروسه اداری طولانی را پیش‌رو قرار می‌دهند و در مسیر شرکت‌ها سنگ‌اندازی می‌کنند.
نظر شما