به گزارش خبرنگار ایمنا، خشکی تالاب گاوخونی، افزایش ریزگردها و خشک شدن همیشگی زاینده‌رود و نابودی کشاورزی، جزو پیامدهایی است که با اجرای طرح انتقال آب بن-بروجن شاهد آن خواهیم بود؛ پروژه‌ای که حیات اصفهان و زاینده‌رود را با خطراتی جدی روبه‌رو می‌کند.
اجرای این طرح در حالی است که بنابر مصوبات شورای عالی آب، از سال ۱۳۹۲ هرگونه بارگذاری جدید بر حوضه زاینده‌رود ممنوع بوده است. نقطه آغاز این طرح کارشناسی‌نشده، «بن» است و شهرهای سامان، فرخ‌شهر، سفیددشت، شهرکرد، فرادنبه و بروجن را تحت پوشش خود قرار می‌دهد.
طرحی که بنا به اظهارات مسئولان استان چهارمحال‌وبختیاری با اجرای آن سالانه بیش از ۴۰ میلیون مترمکعب آب از حوضه آبریز زاینده‌رود با طی مسافتی به طول ۱۲۸ کیلومتر به حوضه آبریز کارون منتقل می‌شود.
بن_بروجن برای نخستین‌بار در جریان سفر دولت نهم به چهارمحال‌وبختیاری به عنوان یک پروژه ملی تصویب و در دولت دهم، رسماً کار لوله‌گذاری آن آغاز شد. اما به‌تازگی مطابق اخبار، فاز اضطراری بن_بروجن در حال اجرا است؛ درحالی‌که براساس مصوبات مربوطه (بند چهارم مصوبه ۹ ماده‌ای شورای عالی آب) بارگذاری جدید بر حوضه زاینده‌رود ممنوع اعلام شده است.
ضمن آنکه مطابق با اظهارات دبیر اجرایی نظام صنفی کشاورزان اصفهان، بهمن‌ماه ۱۳۹۹ قاضی کمیسیون امور آب‌های زیرزمینی استان مبادرت به صدور رأی کرد و پذیرفت که وزارت نیرو تخصیص‌هایی داده است که امکان تأمین آب برای این منابع را ندارد، به همین سبب تکلیف کرد این وزارتخانه مصوبات جلسات دهم، سیزدهم و بیست‌وچهارم شورای عالی را اجرا کند و هر گونه تخصیص و برداشت آب در حوضه زاینده رود به ویژه عملیات پروژه بن_بروجن را تا زمان تأمین منبع جدید متوقف سازد.
با گذشت مدتی کوتاه از این رأی، استاندار وقت چهارمحال‌وبختیاری اعلام کرد مصوبه شواری عالی امنیت کشور مبنی بر تأمین امنیت تکمیل این پروژه به دست او رسیده است و هیچ حکمی که مغایر این مصوبه باشد، وجهه قانونی ندارد و هیچ قاضی‌ای امکان ممانعت از تکمیل این پروژه را ندارد؛ اکنون از اجرای فاز اضطراری طرح بن_بروجن خبر داده می‌شود.
وی با اشاره به اهیمت سرعت تکمیل پروژه انتقال آب بن_بروجن و جذب اعتبارات تخصیص یافته به آن گفت: تمام مصوبات ستاد اقتصاد مقاومتی حکم قانون را دارد و لازم‌الاجراست و هیچ مدیری اجازه کند کردن یا متوقف ساختن روند تکمیل پروژه‌های استان را ندارد که در این صورت به تخلفات اداری معرفی خواهد شد.
تمام تلاش خود را برای متوقف کردن این پروژه خواهیم کرد
بنابر توضیحات فوق، پروژه بن_بروجن مطابق با مصوبات شورای عالی آب غیرقانونی بوده و دادگاه نیز دستور به توقف این پروژه داده است؛ بنابراین این طرح مردود بوده و هرچه سریع‌تر باید متوقف شود زیرا اجرای این پروژه غیرقانونی، تنش آبی در استان اصفهان را شدیدتر می‌کند و مشکلات مردم، کشاورزان و محیط‌زیست این استان را دوچندان خواهد کرد.
اما چند روز گذشته خبر از اجرای فاز اضطراری این پروژه در رسانه‌ها منعکس شد، خبری که چیزی جز استفاده از مجرای غیرقانونی توسط مسئولان چهارمحال‌وبختیاری برای اجرای این طرح را مطرح نمی‌کند. بر این اساس مسئولان، نمایندگان، فعالان و کارشناسان هرکدام به‌نوعی درواکنش نسبت به اجرای چنین پروژه‌ای اظهاراتی ارائه کرده که در ادامه به آن می‌پردازیم.
تلاش برای توقف پروژه غیر قانونی بن بروجن
مهران زینلیان، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: تمام تلاش خود را برای متوقف کردن این پروژه خواهیم کرد. چند ماه گذشته خبری منتشر شد مبنی بر آنکه برای فاز اضطراری، طرح بن_بروجن از چهارمحال که آبگیری اصلی آن در اصفهان است با ظرفیت کمی به بن_بروجن منتقل‌شده است، اما این موضوع به معنای راه‌اندازی پروژه نیست و اخبار مبنی بر اجراشدن و راه‌اندازی بن_بروجن صحیح نیست، بلکه به دنبال راه‌اندازی آن هستند.
وی می‌افزاید: امیدواریم پروژه انتقال آب بن_بروجن اتفاق نیفتد، و البته تمام تلاش خود را برای جلوگیری از اجرای آن به کار می‌گیریم، مطالبه ما از وزارت نیرو اجرای مصوبات برای جلوگیری از بارگذاری جدید بر زاینده‌رود است و امیدواریم به وظیفه خود عمل کنند.
طرح بن_بروجن در مرحله بررسی تجدیدنظر است
مهدی طغیانی، نماینده مردم اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: با وجود بارش‌های اندک امسال و اجرایی نشدن پروژه‌های کوهرنگ سه و بهشت‌آباد، باز هم شاهد هستیم که از زاینده‌رود ۷۶ میلیون مترمکعب آب به یزد می‌رود و از طرفی درخصوص برداشت آب برای پروژه‌های غیرکارشناسی هم تصمیماتی گرفته می‌شود که نتیجه آن نابودی کشاورزی و آسیب به معیشت افراد است. به‌غیراز آنکه مشکلاتی چون فرونشست زمین و ریزگردها را به دنبال دارد.
وی با بیان اینکه طرح بن_بروجن لغو نشده، بلکه حکم در مرحله بررسی تجدیدنظر است، می‌گوید: مخالفت ما با برداشت آب از حوضه آبریز زاینده‌رود برای طرح بن_بروجن است، زیرا منابع آبی گوناگونی وجود دارد که می‌توان برای طرح بن_بروجن از آن استفاده کرد؛ زیرا زاینده‌رود دیگر توان بارگذاری جدید را ندارد.
سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی اضافه می‌کند: یکی از عواملی که موجب بدبینی‌ها نسبت به طرح بن_بروجن شده، سهم آب در نظر گرفته شده برای یزد است؛ زیرا هیچ‌کدام از طرح‌هایی که قرار بود به اصفهان داده شود تا منبع تخصیص آب به یزد از طریق آن جبران شود اجرایی نشد. شرایط نرمال برداشت آب در چهارمحال‌وبختیاری، هم با پروژه بهشت‌آباد و کوهرنگ ۳ امکان‌پذیر است که فعلاً هیچ‌کدام اجرا نشده است.
طغیانی خاطرنشان می‌کند: از هر یک قطره آبی که به استان وارد شود استقبال و در برابر هر یک قطره آبی که برود ایستادگی می‌کنم.
زاینده‌رود توان بارگذاری ندارد
حسین وحیدا، عضو هیئت‌مدیره نظام صنفی کشاورزان استان اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: آخرین اخبار از پروژه بن_بروجن حاکی از آن است که در حال عوض کردن خط لوله انتقال آب هستند، به نحوی که مارکده به عنوان خط انتقال آب در نظر گرفته شده است.
وی اضافه می‌کند: اگر چنین اتفاقی بیفتد و مسئولان مانع آن نشوند، جامعه شهری و کشاورزی با این موضوع کنار نمی‌آیند؛ زیرا مشکل فقط برای کشاورزان نیست بلکه فقدان آب زاینده‌رود هم‌معنی با فرونشست زمین، تخریب پل‌های تاریخی، آثار باستانی و خشکی تالاب است. درحالی‌که زاینده‌رود توان بارگذاری ندارد اما قرار بر آن است آب این پروژه به‌طور کامل از زاینده‌رود تأمین شود.
عضو هیئت‌مدیره نظام صنفی کشاورزان استان اصفهان می‌گوید: پروژه‌ای درحال اجراست که حکم توقف آن و دستور قضائی برای عدم پیشروی را دارد، همچنین مطابق مصوبات شورای عالی آب و شورای هماهنگی آب هرگونه بارگذاری جدید بر حوضه زاینده‌رود ممنوع است. طبق مصوبات مقرر شد تا آب لازم برای این طرح فراهم نشود قابل‌اجرا نخواهد بود.
وحیدا ادامه می‌دهد: اگرچه نمایندگان مردم اصفهان مخالفت خود را اعلام کرده‌اند اما لازم است جدی‌تر از حوزه انتخابیه خود دفاع کنند؛ زاینده‌رود موضوعی ملی است که دفاع همه نمایندگان را می‌طلبد. باید این پیگیری وجود داشته باشد طرحی که با داشتن دستور قضائی متوقف است چرا در بودجه ۱۴۰۱ اعتبار و ردیف بودجه گرفته است، درحالی‌که اعتباری در بودجه امسال برای احیای زاینده‌رود در نظر گرفته نشده است.
وی اظهار می‌کند: آبی که از طریق پروژه بن_بروجن منتقل می‌شود، برای شرب مردم این منطقه نیست بلکه عمده این طرح برای صنعت و کشاورزی است و حدود دو درصد به تأمین آب شرب استان چهارمحال‌وبختیاری اختصاص می‌گیرد.
به نام مردم چهارمحال و به کام صنعت و کشاورزی
بهرام راضیان، کارشناس اقتصادی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: جدا از آسیب‌های اجرای طرح بن_بروجن برای زاینده‌رود، وقتی این پروژه را از لحاظ کارشناسانه بررسی می‌کنیم چندان معقولانه به نظر نمی‌رسد زیرا آبی که قرار است از سرشاخه‌های کارون در تونل‌های کوهرنگ منتقل می‌شود با اجرای طرح آب بن_بروجن به حوضه آبریز کارون بازمی‌گردد. واضح است که هزینه‌ای برای انتقال آب کارون انجام می‌شود اما دوباره همین آب به کارون بازگشت دارد.
وی می‌افزاید: موضوع قابل‌تأمل آن است که اجرای این پروژه به نام مردم چهارمحال و به کام صنعت و کشاورزی این منطقه است؛ چه بسا اگر برای تأمین آب شرب این منطقه بود، تا این میزان حساسیت به وجود نمی‌آمد. از طرفی هم برای اجرای این طرح باید مصوبات شورای عالی آب در نظر گرفته شود که می‌گوید هرگونه بارگذاری بر زاینده‌رود ممنوع است. حال اینکه به این مهم بی‌توجهی می‌شود زیرا تأمین آب این پروژه از طریق زاینده‌رود رقم می‌خورد درنهایت به مرگ آن منتهی خواهد شد.
این کارشناس تصریح می‌کند: از همان ابتدا قرار بر آن بود در شرایطی طرح بن_بروجن به اجرا درآید که از تونل سوم کوهرنگ بهره‌برداری شود، همچنین منبع دیگر آب این پروژه بهشت‌آباد باشد اما فعلاً هیچ‌کدام احداث نشده است اما مصمم به اجرای بن_بروجن شده‌اند که معنای آن بارگذاری جدید بر حوضه زاینده‌رود است که خلاف مصوبات شورای عالی آب است.
راضیان خاطرنشان می‌کند: اگر چنین طرحی اجرا شود به‌تدریج رودخانه زاینده‌رود به خشکی کامل می‌رسد و محیط‌زیست این استان نابود و کشاورزی هم در مسیر نافرجامی قرار می‌گیرد. ضروری است هرچه سریع‌تر متوقف شود و نه بر طبق اظهارات مردمی بلکه بر اساس حکم قضائی که سال گذشته تصویب شد.
نظر شما