به گزارش خبرنگار ایمنا، گاهی لازم است برای اینکه انسان مهمی را که دیگر در بین ما نیست، بشناسیم، شخصیت او را از زوایای مختلف بررسی کنیم. گاهی می‌توان از صحبت‌ها، تصاویر و اسنادی که از وی باقی مانده است، به بررسی این شخصیت بپردازیم تا نوع نگاه او به وقایع و موضوعات مختلف را دریابیم و گاهی لازم است با اعضای خانواده او درباره‌اش به گفت‌وگو بنشینیم. راه‌ها و روش‌های زیادی برای شناختن یک انسان وجود دارد، اما گاهی می‌شود وصف او را از کسی بشنویم که این شخصیت، الگوی زندگی‌اش بوده است.
یحیی جهانگیری، از مبلغان بین‌المللی حوزه علمیه است که شهید بهشتی مسیر زندگی‌اش را تغییر داده است. با او که از مدرسان حوزه و دانشگاه است، درباره یک بُعد کمتر شناخته شده یار صدیق انقلاب به گفت‌وگو نشستیم که مشروح آن در ادامه می‌آید:
کدام بُعد شخصیتی شهید بهشتی، شما را مجذوب خود کرد؟
شخصیت شهید بهشتی را می‌توان از جنبه‌های مختلفی بررسی کرد، ایشان یک مجتهد طراز شیعی بود که هم جهان را می‌فهمید و هم اندیشه‌های اسلامی را. برای اینکه یک فردی، لقب اندیشمند در هر حوزه‌ای از جمله حوزه دین بگیرد، باید دو ویژگی داشته باشد، هم باید اهل تاملات ذهنی باشد و هم اهل تالمات عینی، چنین فردی باید دارای اندیشه سرشاری باشد که بتواند معرفت تولید کند و شهید بهشتی این گونه بود.
اندیشه شهید بهشتی از چه ویژگی‌هایی برخوردار بود؟
برخی از اندیشمندان، تاملات ذهنیشان در اتاق‌های شیشه‌ای صورت می‌گیرد، یعنی اندیشه‌هایی که وارد جامعه می‌کنند، هیچ دردی از دردهای مردم را درمان نمی‌کند. اندیشه‌ای سودمند است که بتواند گره‌ای از گره‌های مردم باز کند. اندیشه شهید بهشتی این‌گونه بود، این اندیشه محدود به حجره و اتاق دانشگاه نبود، بلکه به دردهای جامعه گره خورده بود و از این رو بود که چنین شخصیتی مورد پذیرش قشرهای مختلف مردم قرار داشت.
کدام ویژگی شهید بهشتی، او را یک شخصیت ممتاز کرده بود؟
یک ویژگی خاص شهید بهشتی که او را در بین هم‌طیف‌های خود ممتاز کرده بود، این بود که اندیشه شهید در مقیاس جهانی بود. او دنیا را دیده بود و دردها را چشیده بود و دغدغه‌هایش محدود به دغدغه یک قشر خاص، قوم خاص و سرزمین خاص نبود، او درد همه قشرهای مردم از روشن‌فکر تا سنتی، فقیر تا ثروتمند، مارکسیسم تا لیبرال همه را چشیده بود، شهید بهشتی مصداق این آیه قرآن بود که خداوند متعال می‌فرمایند: در آفاق سیر زمینی کنید و بعد در نفس خودتان تأمل بکنید. از این رو اندیشه او جذاب بود، مردم اندیشه او را می‌پسندیدند، اندیشه او به جان‌ها می‌نشست، چرا که اندیشه او حاصل یک اتاق شیشه‌ای نبود، اندیشه او برخاسته از دردهای جامعه بود.
چه طور می‌توانیم از این ویژگی شهید بهشتی، الگوبرداری کنیم؟
نگاه بین‌المللی و جهانی به مسائل و مشکلات، نیاز امروز ما هست، شهید بهشتی به ما یاد می‌دهد که ما باید هر مسئله‌ای را با انگاره جهانی بررسی کنیم. تا زمانی که حوزه‌های علمیه ما مثل شهید بهشتی در مقیاس جهانی نیندیشند، نمی‌توانیم مثل این شخصیت تربیت کنیم. حضرت امام خمینی (ره) در منشور روحانیت به این نکته اشاره می‌کنند که باید برای حکومت‌های غیر اسلامی هم برنامه داشته باشید، یعنی طلبه‌ای که در حوزه درس می‌خواند، نه تنها برای شیعیان و مسلمانان که برای غیرمسلمانان هم باید برنامه داشته باشد. جهان‌دیدگی شهید بهشتی موجب شده بود، ایشان جهان‌بینی جهانی هم تولید کند. زمانی که شما این نگاه را داشته باشید از تیغ تیز تهمت‌ها هم مبرا نخواهید بود، شهید بهشتی را برخی سکولار خواندند، برخی سنی و برخی او را شیعه رادیکال نامیدند، اما تنها امام (ره) بود که به خوبی شهید بهشتی را شناخت، آنجا که فرمود: «شهید بهشتی، یک امت بود.»
شما چه درس‌هایی از زندگی شهید بهشتی گرفتید؟
شهید بهشتی رسالت خود را محدود به یک قشر خاص نکرد، او می‌گفت حق هر فرد است که اسلام را بشناسد و برای همین خودش را به زبان‌های مختلف مجهز کرد. او نشان داد یک طلبه باید به زبان‌های مختلف مسلط باشد تا بتواند حقیقت را به دنیا معرفی کند. شهید بهشتی را در نباید در مقیاس ایرانی دید، شهید بهشتی را باید در مقیاسی جهانی دید، او فردی فرامرزی بود.
نظر شما