وحید جعفریان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، پیرامون اینکه براساس مطالعات مرتبط در کشور، برای آنکه وسعت بیابان‌ها گسترده‌تر و هجوم ریزگردها سخت‌تر نشود عملیات مقابله با بیابان‌زایی باید جدی‌تر از دهه‌های قبل اجرایی شود، اظهار کرد: اگر سالیانه تنها حدود ۳۰۰ هزار هکتار عملیات بیابان‌زایی در کشور اجرایی شود با توجه به برنامه ششم توسعه مقابله گسترش بیابان‌ها در ایران، خسارت‌های جبران‌ناپذیری را متحمل خواهیم شد.
وی یکی از سیاست‌ها و تدابیر سازمان منابع طبیعی را استفاده از ظرفیت سایر بخش‌ها و بهره‌مندی از سرمایه‌گذاری بخش خصوصی دانست و افزود: ۸۵ هزار هکتار از عرصه‌های بیابانی کشور در قالب طرح‌های مشارکتی با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در سال ۱۴۰۰ احیا شده است. اما هنوز هم با برنامه سالیانه یک میلیون هکتار مقابله بیابان‌زایی در کشور فاصله زیادی داریم.
مدیرکل امور بیابان سازمان منابع طبیعی کشور، احیای ۸۵ هزار هکتار از بیابان‌های ایران را نقطه عطفی در طرح‌های مقابله با بیابان‌زایی مطرح کرد و گفت: سرمایه‌گذاری‌های مشارکتی به دلیل ارتباط معنادار با زنجیره‌های تولید و اقتصاد، پایدارتر و اثربخش‌تر است و می‌توان از این ظرفیت مغفول استفاده مناسب‌تری داشته باشیم.
لزوم استفاده از گونه‌های بومی مقابله با خشکسالی
وی اظهار کرد: انواع گونه‌های بومی در هزاران سال گذشته در هر منطقه‌ای می‌تواند با بالاترین حد سازگاری در مقابل خشکسالی‌ها تاب‌آور باشد، استفاده از سبد متنوع بذرهای مختلف محلی به جای یک یا دوگونه درختی، استانداردسازی، فرآوری و جمع‌آوری این گونه‌ها موضوعاتی است که بخش خصوصی با ورود مناسب و شناسنامه‌دار کردن آن‌ها می‌تواند در فعالیت‌های بیابان‌زایی کمک‌رسان باشد.
جعفریان با اشاره به اینکه استفاده بذری از منطقه‌ای در منطقه دیگر با ملاحظات فراوانی روبه‌رو است، افزود: تاکید و تلقی ما از مسئله اکولوژیست این است که هر گونه‌ای در همان منطقه از نظر تأیید و تکثیر آن در طبیعت مورد حمایت قرار بگیرد و عملاً اگر در این فرآیند بتوانیم از ظرفیت تعاونی‌ها و جوامع محلی بهره‌برداری کنیم، بهبود معیشت در شرایط خشکسالی هم فراهم کرده‌ایم.
وی با تاکید بر اینکه برای مقابله با بیابان‌زایی باید سرمایه‌گذاری بیشتری در اولویت برنامه‌های کشور قرار بگیرد، گفت: در سال‌های اخیر اثرات مخرب طوفان‌ها، گردوغبار و خشکسالی‌های متوالی در طبیعت زنگ خطری است که قبل از قرارگیری در شرایط بحران باید بتوانیم با اولویت‌بخشی به اقدامات بیابان‌زایی آثار و پیامدهای آن را مدیریت و تعدیل کنیم تا مجبور باشیم در وضعیت بحران تنها به کاهش آسیب‌ها بپردازیم.
وسیع شدن بیابان‌ها و هجوم ریزگردها عامل افزایش مهاجرت
مدیرکل امور بیابان سازمان منابع طبیعی کشور، تغییر اقلیم و افزایش خشکسالی را باعث رشد خسارت پیامدهای انسان‌ساخت در تخریب محیط‌زیست دانست و خاطرنشان کرد: برای مقابله با بیابان‌زایی، سلسله فرآیندهای مدیریتی اعم از مدیریت چرای دام، جلوگیری از بهره‌برداری بیش از حد مراتع و عملیات پروژه‌های آبخیزداری، آبخوان‌داری و نهال‌کاری و ساخت و نصب بادشکن‌ها ازجمله اقدامات اجرایی است.
وی با اشاره به اینکه مجموع اعتبارات حوزه بیابان طی سال گذشته حدود ۷۵۰ میلیارد تومان بود که در بخش‌های مختلف مورد استفاده قرار گرفته است، اظهار کرد: این میزان اعتبار نهایت منجربه بیابان‌زایی ۳۰۰ هزار هکتار از عرصه‌های بیابانی کشور شد که در مقابل حجم قابل توجهی از بیابان‌های ایران باید اعتبارات بخش بیابان اولویت‌دار و بیش از پیش باشد.
جعفریان ادامه داد: وقتی عمده‌ترین عرصه‌های تحت‌تأثیر فرسایش بادی و هجوم ماسه‌های روان در محروم‌ترین روستاها مستقر هستند، چرا بخش بیابان نباید از اعتبارات مناطق محروم سهمی داشته باشد؟ اگر زیرساخت‌ها و زیربناهای این عرصه‌ها تثبیت نشود، خرج هرگونه هزینه در این مناطق تنها برباد رفتن هزینه‌ها است؛ زیرا با وسیع شدن بیابان‌ها و هجوم ریزگردها مهاجرت افزایش پیدا می‌کند.
مدیرکل امور بیابان سازمان منابع طبیعی کشور افزود: تلاش مضاعف ما این است که نگرش اولویت‌دار مسئله مقابله با بیابان‌زایی را به بهانه مناسبت‌هایی همانند روز جهانی بیابان‌زایی و نقش‌آفرینی رسانه‌ها تقویت کنیم تا مسئولان توجه کنند که چنین اقدامی یک سرمایه‌گذاری زیربنایی برای کشور ایران است. قبل از آنکه با بحران‌های جدی‌تر روبه‌رو شویم باید عمیق‌تر به این موضوع نگاه کنیم.
جعفریان افزود: مجموع اقدامات حوزه بیابان‌زایی در مناطق کویری آران وبیدگل به‌طورمتوسط طی مدت برنامه ششم توسعه، در سال حدود ۳۰۰ هزار هکتار است که در مقابله با بیابان‌زایی اگر سالانه این میزان عملیات در بیابان‌های کشور اجرایی شود، حدود ۷۰۰ هزار هکتار از برنامه یک میلیون هکتاری در سال عقب هستیم.
نظر شما