به گزارش خبرنگار ایمنا، تأثیر گرمایش جهانی شامل تغییرات زیست‌محیطی و اجتماعی ناشی از افزایش دمای جهانی است. در مجامع علمی توافق بر این است که تغییرات آب و هوایی نتیجه فعالیت‌های انسان روی کره زمین است. شواهد اصلی این تغییرات اقلیم ناشی از گرم‌شدن زمین شامل بالا آمدن سطح دریا و کاهش پوشش برف در نیم‌کره شمالی به همراه درجه حرارت‌های بالا است.
برخی دانشمندان، افزایش توفان‌ها و گردبادهای سهمگین را یکی از نتایج گرم شدن کره زمین قلمداد می‌کنند. اغلب کارشناسان اقلیمی معتقدند که این روند می‌تواند به وقوع خشکسالی‌ها، سیل‌ها، بادهای گرم و توفان‌های مهیب‌تر منجر شود اما برخی نیز بر این باور هستند که بعضی از این حوادث رخ داده علامت گرم شدن زمین نیستند چون این آشفتگی و نابسامانی، ویژگی طبیعی اقلیم است.
سال ۲۰۲۰ گرم‌ترین سال جهان
داده‌های جامع هواشناسی نشان می‌دهد که سال ۲۰۲۰ گرم‌ترین سال در سطح جهانی ثبت شده و شرایطی برابر با سال ۲۰۱۶ داشته است. مسئله نگران‌کننده این است که رکوردشکنی گرمای سال ۲۰۲۰ در شرایطی رخ داده است که در این سال پدیده «ال نینو» بروز کرد که اثر خنک‌کننده داشت، درحالی که رکورد گرمای سال ۲۰۱۶ در پشت پدیده «ال نینو گرم‌کننده» ظاهر شد.
بررسی یادشده که توسط اتحادیه اروپا صورت گرفته، نشان می‌دهد متوسط دمای سطح کره زمین در جهان طی سال ۲۰۲۰ حدود ۱.۲۵ سانتی‌گراد بیشتر از متوسط دمای ثبت شده در سال‌های ۱۸۵۰ تا ۱۹۰۰ بوده است. این رقم نسبت به متوسط دمای ثبت شده از سال ۱۹۸۱ تا ۲۰۱۰ نیز ۰.۶ درجه سانتی‌گراد افزایش نشان می‌دهد، درواقع سال ۲۰۲۲ هشتمین سال متوالی است که در آن دمای زمین بیش از یک درجه سانتی‌گراد نسبت به دوران پیش از صنعتی شدن جهان فراتر می‌رود.
بالاتر بودن دمای هوا در مناطق شهری
در طول دهه‌های اخیر، هزاران میلیون نفر از مناطق روستایی به مناطق شهری مهاجرت کرده‌اند و اکنون بیش از نصف جمعیت جهان در شهرها مستقر هستند. دما در شهرها نسبت به مناطق روستایی به علت وجود فضاهای سبز کمتر و فراوانی سطوح بتنی، آسفالت و سایر سطوح غیرقابل نفوذ که جزیره گرمای شهری نامیده می‌شوند، به مراتب بالاتر است.
این شرایط تأثیرات گسترده‌ای دارد و منجربه افزایش ابتلاء به انواع بیماری‌ها و نرخ مرگ‌ومیر می‌شود، بر توانایی کار کردن افراد تأثیر می‌گذارد و در نهایت کاهش خروجی اقتصادی را در بر دارد. گرمای بی‌سابقه هوا، خطرات قلبی قابل‌توجهی را به همراه می‌آورد. گرما و کم‌آبی، قلب را وادار می‌کند تا با پمپاژ بیشتر خون و انتقال آن از اندام‌های اصلی به زیر پوست، برای خنک کردن خود سخت‌تر فعالیت کند.
تحقیقات نشان می‌دهد که وقتی دمای هوا به حداکثر دمای روزانه ۴۲ درجه سانتی‌گراد برسد، تعداد مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های قلبی ممکن است دو یا سه برابر شود و هرچه دما در طول تابستان بیشتر در نوسان باشد، ممکن است سکته‌های قلبی شدیدتر شود.
کشورهای کم‌درآمد؛ بیشتر در معرض خطرات گرمایش زمین
نتایج یک مطالعه نشان می‌دهد که افراد کم‌درآمد نسبت به افرادی که درآمد بالاتری دارند، ۴۰ درصد بیشتر در معرض گرما قرار دارند و تا سال ۲۱۰۰، فقیرترین مردم جهان ۲۳ روز بیشتر از ثروتمندترین افراد با موج گرما مواجه خواهند شد. بسیاری از مناطق پرجمعیت و کم‌درآمد در مناطق گرمسیری واقع شده‌اند و انتظار می‌رود جمعیت آن‌ها افزایش یابد که این امر باعث افزایش نابرابری‌های اقتصادی در مواجهه با امواج گرما می‌شود.
در ماه مارس، قطب شمال و جنوب دمای بی‌سابقه‌ای داشتند. در ماه مه در دهلی نو دمای هوا به ۴۹ درجه سانتی‌گراد رسید و طی هفته گذشته در مادرید دما به ۴۰ درجه سانتی‌گراد رسیده بود. کارشناسان می‌گویند در صورت ادامه افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای نمی‌توان از بدترین اثرات اضطراری آب و هوایی ناشی از آن جلوگیری کرد.
ثبت رکورد ثبت ۱۵ درجه سانتی‌گراد گرم‌تر شدن هوا
هنگامی که در اوایل ماه مارس خوانش دما از ایستگاه‌های هواشناسی قطب جنوب آغاز شد، دانشمندان در ابتدا فکر کردند که ممکن است اشتباهی رخ داده باشد. دمایی که با محو شدن تابستان کوتاه قطب جنوب باید به سرعت کاهش می‌یافت، درحال افزایش بود. در ایستگاه وستوک در حدود یک هزار و ۲۸۷ کیلومتری از قطب جنوب دماسنج‌ها ۱۵ درجه سانتی‌گراد گرم‌تر از رکورد قبلی را ثبت کردند.
در قطب شمال، دمای غیرعادی مشابهی نیز ثبت می‌شد که برای زمانی از سال که قطب شمال باید به آرامی از یخبندان عمیق زمستانی خود خارج می‌شد شگفت‌انگیز بود. به گفته پژوهشگران، این منطقه بیش از سه درجه سانتی‌گراد گرم‌تر از میانگین بلندمدت خود بود. ایجاد موج گرما در یک قطب ممکن است به عنوان یک هشدار در نظر گرفته شود، اما امواج گرما در هر دو قطب به طور همزمان بسیار شبیه به یک فاجعه آب و هوایی است. از آن زمان به این سو ایستگاه‌های هواشناسی در سراسر جهان شاهد افزایش سطح جیوه دماسنج خود مانند یک موج مکزیکی جهانی بوده‌اند.
افزایش ۴۰ درجه‌ای هوا در اروپا
موج گرما در ماه مارس، هند و پاکستان را درنوردید و بالاترین دما را در آن ماه از زمان رکوردها در ۱۲۲ سال پیش ثبت کرد. آب و هوای سوزان در سراسر شبه‌قاره ادامه یافت و فاجعه‌ای را برای میلیون‌ها نفر به بار آورد. بهار در ایالات متحده بیشتر شبیه به اواسط تابستان بود و در ماه مه در سرتاسر کشور دما افزایش یافت. اسپانیا شاهد افزایش دما در اوایل ژوئن به سطح ۴۰ درجه سانتی‌گراد بود؛ زیرا موج گرما سراسر اروپا را فرا گرفت و هفته گذشته بریتانیا را درنوردید.
دانشمندان به سرعت توانسته‌اند اثبات کنند که این دماهای رکوردشکن، یک اتفاق طبیعی نیستند. نتیجه پژوهشی که در ماه گذشته منتشر شد، نشان داد که موج گرمای جنوب آسیا ۳۰ برابر بیشتر به دلیل تأثیر انسان بر آب و هوا ایجاد می‌شود.
افزایش دمای هوا در ایران
کشور ایران در کمربند گرم و نیمه‌خشک دنیا واقع شده و تحت تأثیر پدیده گرمایش زمین قرار گرفته است. طوفان‌های گردوخاک و ریزگردها در جنوب و جنوب غرب کشور، خشک شدن دریاچه ارومیه، خشک شدن و کاهش سطح آب رودخانه‌ها، کاهش آب ورودی به پشت مخازن سدها به علت کاهش بارش و افزایش تبخیر از اثرات این پدیده است.
براساس آمار و اطلاعات مرکز ملی خشکسالی کشور، دمای کشور در ۵۰ سال اخیر حدود دو درجه گرم‌تر شده است. این افزایش دما، تنها به معنای پایان زمستان‌های سرد و گرم‌تر شدن تابستان‌ها نیست. افزایش دما در کشور می‌تواند پیامدهای مختلفی همچون افزایش احتمال بارش سیل در برخی مناطق تا بیشتر شدن آتش‌سوزی جنگل‌ها و خشکسالی به همراه داشته باشد.
یکی از واضح‌ترین پیامدهای گرما، افزایش تبخیر و در نتیجه کاهش منابع آب در سراسر کشور است، براساس اطلاعات مرکز ملی خشکسالی میزان تبخیر و تعرق هم در ٥٠ سال گذشته با افزایش دما بیشتر شده است. هر درجه‌ای که دما زیاد شود، حدود شش درصد پتانسیل تبخیر بیشتر می‌شود. از سوی دیگر با گرمایش زمین، نیاز آبی گیاهان هم بیشتر می‌شود.
طبق اطلاعات مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی، روند افزایش دما در ایران سرعت بیشتری نسبت به میانگین جهانی داشته است.
براساس این اطلاعات، دمای ایران از سال ۱۴۵۰ تا ۱۳۹۸، ۲.۱ درجه سلسیوس افزایش داشته و در سال ۱۳۹۶ هم ایران گرم‌ترین سال خود را در رکورد هواشناسی تجربه کرده است. همچنین از سال ۱۳۴۹ تا ۱۳۷۰ تنها یک بار دمای میانگین ایران به عدد ۱۸ درجه سلسیوس رسیده؛ در حالی که طی پنج سال اخیر دمای ایران اصلاً کمتر از ۱۸ درجه نشده است.
شکسته شدن رکورد ۷۰ ساله دمای خرداد در خوزستان
امیدیه خوزستان روز _شنبه چهاردهم خردادماه_ رکورددار گرم‌ترین شهر شد و تهران نیز رکورد ۳۰ ساله گرما را در روز پانزدهم خرداد شکست. بنابر اعلام اداره‌کل هواشناسی خوزستان، تا پیش از این بالاترین دمایی که خردادماه خوزستان به خود دیده بود، مربوط به سال ۱۳۸۹ بوده است. درست بیست‌وچهارم خردادماه این سال بیشینه دمای هوا در آبادان به ۵۲ درجه سلسیوس رسید و گرم‌ترین دمای این ماه استان از زمان تأسیس ایستگاه‌های هواشناسی تا آن موقع ثبت شد.
هواشناسی آبادان جزو قدیمی‌ترین ایستگاه‌های هواشناسی کشور است که قبل از ۱۳۳۰ و پس از اکتشاف نفت در جنوب ایران و احداث فرودگاه‌ها در مناطق نفت‌خیز تأسیس شده است. رکورد دمایی خوزستان در سی‌ام خرداد (۵۲.۲ درجه) تنها ۰.۴ درجه کمتر از رکورد ۷۰ ساله بیشینه دمای مطلق ایران در خردادماه یعنی ۵۲.۶ درجه سلسیوس است. این دما سال ۱۳۹۴ در میناب هرمزگان به ثبت رسیده بود.
پیش‌تر اداره‌کل هواشناسی خوزستان با صدور هشدار سطح نارنجی نسبت به افزایش دمای هوا در استان هشدار داده بود و مقامات ارشد استان خوزستان بر پایه این هشدار ادارات و نهادهای دولتی خوزستان را برای سی‌ام خرداد تعطیل کردند.
مرگ بر اثر تشنگی و گرمای هوا / دمای ۵۴ درجه در رامهرمز
گرمای هوا در استان‌های جنوبی مشکلات بیشتری را به وجود آورده است. مجتبی شجاعی، فرماندار دلگان از مرگ دو نفر به خاطر گرما خبر داد و اظهار کرد: این دو شهروند زاهدانی به علت مفقود شدن در بیابان‌های جازموریان، بر اثر تشنگی و گرمای هوا جان خود را از دست دادند.
محمد سبزه‌زاری، مدیرکل هواشناسی خوزستان در تاریخ _سی‌ویکم خردادماه_ با بیان اینکه با توجه به پیش‌بینی وقوع دمای ۴۹ درجه و بالاتر در برخی از مناطق استان هشدار سطح نارنجی صادر شده است، اظهار کرد: موج گرمایی که از روز شنبه در استان اتفاق افتاده، روندی طبیعی است که هر سال خوزستان از دهه سوم خرداد به بعد تجربه می‌کند و در جداول دمای هوای بلندمدت هم شاهد هستیم که این تاریخ و به‌ویژه تیرماه اوج دمای هوا در خوزستان است.
وی با بیان اینکه در موج گرمای فعلی (از ابتدای هفته تاکنون) رامهرمز با ثبت دمای ۵۴ درجه بیشترین دما را داشته است، افزود: موج بعدی یکشنبه و دوشنبه هفته بعد در استان اتفاق می‌افتد. از ابتدای سال زراعی جاری (مهر ۱۴۰۰ تا مهرماه ۱۴۰۱) تاکنون رکورد دمایی نسبت به بلندمدت در استان ثبت نشده و میانگین دمای خوزستان در سال زراعی جاری ۲۱.۵ درجه بوده است که نسبت به بلندمدت ۰.۹ افزایش و نسبت به سال گذشته ۰.۷ کاهش داشته است.
خشکی هوا و آتش‌سوزی در جنگل‌ها
علی کلانه، رئیس پناهگاه حیات وحش میانکاله روز جمعه بیستم خردادماه، اظهار کرد: ساعت ۲۱:۳۰ شب گذشته گزارشی مبنی بر وقوع آتش‌سوزی در ضلع شمالی و محدوده ساحلی میانکاله دریافت شد که بلافاصله همکاران برای مهار آتش به منطقه اعزام شدند.
وی با اعلام اینکه آتش با تلاش همکاران در ساعت چهار بامداد روز شنبه مهار شده بود، افزود: متأسفانه به علت خشک بودن پوشش گیاهی و وزش باد دوباره آتش شعله‌ور شد که همچنان این آتش‌سوزی ادامه دارد. آتش‌سوزی در کیلومتر ۱۸ ورودی غربی میانکاله رخ داده که پوشش گیاهی منطقه هم عمدتاً سازیل است و به علت گرمای هوا و خشک بودن پوشش منطقه مهار آتش مشکل شده است.
رئیس پناهگاه حیات‌وحش میانکاله خاطرنشان کرد: پیش از این نیز طی سال جاری، پنج فقره آتش‌سوزی در میانکاله رخ داد که در مجموع هشت و نیم هکتار از این زیستگاه را از بین برد. براساس آمارها سال ۱۴۰۰ نیز در پناهگاه حیات‌وحش میانکاله ۴۲ مورد آتش‌سوزی رخ داد که مجموع مساحت این اراضی در آتش سوخته حدود ۴۵۰ هکتار بود.
اعلام آماده‌باش درپی وقوع گرمای ۵۱ درجه‌ای دهلران
لطیف صادقی فرماندار دهلران، اظهار کرد: شدت گرما موجب سوختگی ۱۰ کنتور برق در شهرستان دهلران شده و حتی کولرها نیز منازل را خنک نمی‌کنند و این امر موجب مشکل برای شهروندان شده است.
وی از آمادگی همه دستگاه‌ها به ویژه دستگاه‌های خدمت‌رسان خبر داد و افزود: ادارات باید در زمینه مصرف برق با توجه به شدت گرما دقت بیشتری کنند. ادارات منابع طبیعی و محیط‌زیست برای هرگونه آتش‌سوزی احتمالی آمادگی داشته باشند و شبکه بهداشت و درمان و هلال‌احمر نیز آمادگی لازم را درخصوص مراجعات شهروندان برای گرمازدگی و امدادرسانی در جاده‌ها حفظ کنند.
در دهلران، بیش از ۵۰ نفر با علائم گرمازدگی در چند روز گذشته به بیمارستان مراجعه کرده‌اند؛ بنابراین افرادی که احساس سرگیجه یا افت فشار می‌کنند حتماً به مراکز درمانی مراجعه کنند و کودکان، افراد مسن و افرادی که مشکلات قبلی عروقی دارند در معرض نور آفتاب قرار نگیرند.
دمای هوای ۸ شهر استان اصفهان به بالای ۴۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسد
حجت‌الله علی عسکریان کارشناس اداره کل هواشناسی استان اصفهان در روز _بیست‌وپنجم خردادماه_ با اشاره به گرم‌تر شدن هوای استان در روزهای اخیر، اظهار کرد: بیشینه دمای هشت شهر در مناطق شرقی و شمالی استان روز پنجشنبه به بالای ۴۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسد و خوروبیابانک با دمای ۴۲ درجه سانتی‌گراد گرم‌ترین نقطه استان پیش‌بینی می‌شود.
وی افزود: وزش باد در مناطق شرقی همراه با گردوخاک و غبار محلی است و از فردا تا روز پنجشنبه پدیده غالب هواشناسی وقوع باد و گردوغبار خواهد بود.
نکات ایمنی در هوای گرم
در اوایل بعدازظهر (۱۲ ظهر تا سه بعدازظهر) که معمولاً خورشید در شدیدترین حالت خود قرار دارد و افراد نباید بیرون بروند. لباس‌های سبک و رنگ روشن در قالب پارچه‌های قابل تنفس مانند پنبه یا پارچه‌ای که عرق را دفع می‌کند بپوشید و از کلاه و عینک آفتابی استفاده کنید. قبل از بیرون رفتن از یک ضد آفتاب مقاوم در برابر آب با حداقل SPF ۱۵ استفاده کنید و هر دو ساعت یک بار آن را تجدید کنید.
قبل، حین و بعد از بیرون رفتن یا ورزش چند فنجان آب بنوشید و از نوشیدنی‌های کافئین‌دار یا الکلی خودداری کنید. به طور منظم استراحت کنید، چند دقیقه در یک مکان سایه یا خنک توقف کنید. به مصرف داروها طبق دستور پزشک ادامه دهید.
نظر شما