به گزارش خبرنگار ایمنا، در سال‌های اخیر بیشتر شاهد پدیده ریزگرد و طوفان‌های گرد و خاک ناشی از خشکسالی و تغییرات آب و هوایی و سوء‌مدیریت منابع آب و خاک بوده‌ایم که برخورد با آن مستلزم اقداماتی در سطح ملی و همچنین همکاری‌ها و هماهنگی‌های دستگاه‌های مرتبط است.
کشور ایران علاوه بر داشتن اقلیمی خشک و نیمه‌خشک با قرارگیری در کنار چندین کشور مشابه، همواره با مشکل گرد و غبار و ریزگردها دست و پنجه نرم کرده است؛ تغییرات اقلیمی، خشکسالی و فعالیت‌های انسانی نیز مزید برعلت شده است تا ریه‌های فرسوده ایرانیان بیش از گذشته خاک بخورد.
پدیده ریزگردها در یک دهه گذشته در شهرهای مختلف ایران از جمله کرج روند افزایشی قابل توجهی داشته است به گونه‌ای که امروزه زیست و حیات شهروندان، حتی گونه‌های جانوری و گیاهی را با مخاطرات عمده بهداشتی و زیست محیطی مواجه ساخته است.
تحقیقات اخیر محققان نشان می‌دهد ورود ریزگردها در هوا می‌تواند به بروز حساسیت‌ها و آلرژی‌های فراوانی در بدن انسان منجر شود که عوارض بسیاری را بە‌دنبال خواهد داشت و افرادی که سابقە بیماری‌های زمینەای دارند، همچنین نوزادان، کودکان، نوجوانان، سالمندان، افراد مبتلا به آسم، برونشیت و بانوان باردار بیش از سایر افراد در معرض خطر ریزگردها قرار دارند.
خاستگاه ریزگرد آلاینده‌های صنعتی، آتش‌سوزی جنگل‌ها، گسترش بیابان‌ها، خشک شدن تالاب‌ها و رودخانه‌ها است و بروز این پدیده شامل عوامل داخلی و خارجی می‌شود؛ با توجه به اینکه کمربندهای سبز شهری می‌تواند تا حد زیادی از ورود ریزگردها و آلودگی‌ها به شهرها جلوگیری کند، ایجاد آنها در اطراف شهرها از اهمیت خاصی برخوردار شده است.
باند سبز حاشیه کرج ایجاد می‌شود
حمیدرضا عبدالله‌پور، رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری کرج با اشاره به تشدید طوفان ریزگردها در شهرهای البرز و تهدید سلامتی شهروندان به دنبال افزایش ذرات معلق هوا در روزهای اخیر، می‌گوید: ایجاد باند سبز در حاشیه پیرامونی شهر کرج، علاوه بر مهار گرد و غبار و بهبود مؤثر وضعیت ریه‌های تنفسی شهر موهبت‌های دیگری چون تلطیف و تعدیل هوا، جلوگیری از آلودگی صوتی و بالا بردن نسبی رطوبت هوا را به دنبال دارد.
وی با اشاره به اجرای برنامه‌های نهضت درختکاری در سال جاری، ادامه می‌دهد: از ابتدای زمستان گذشته تاکنون بیش از ۵۸ هزار اصله درخت در سطح مناطق ده‌گانه شهر کرج کاشته شده است.
رئیس سازمان سیما منظر و فضای سبز شهری شهرداری کرج با بیان اینکه اراضی ضلع غربی باغستان (لشکر ۱۰ سیدالشهدا) با بیش از ۴۵۰ اصله درخت مثمر تحت پوشش جنگل‌کاری قرار گرفته است، اظهار می‌کند: نهضت کاشت درخت و جنگل‌کاری‌های شهر کرج با رویکرد فراهم‌آوردن زمینه‌های مساعد اکولوژیکی در اراضی رادیو بعثت در ضلع غربی جاده قزل‌حصار، اراضی ضلع شمالی فرودگاه پیام و چایخانه نیز اجرایی شده است.
وی با بیان اینکه ۴۱ هزار نهال رایگان مثمر و غیر مثمر همزمان با هفته درختکاری در کرج توزیع شده است، ادامه می‌دهد: تولید نهال‌ها هزینه‌های هنگفتی دارد و فرایند تولید آن سه تا پنج سال طول می‌کشد تا به عرصه کاشت نهایی ملحق شود، لذا توزیع این تعداد نهال به صورت رایگان، نتیجه تلاش‌های بی‌وقفه سبزبانان و کارشناسان سازمان سیما و منظر است.
عبدالله‌پور با تاکید بر اینکه علاوه بر کاشت نهال، نگهداری و پرورش نیز از اهمیت بالایی برخوردار است، تاکید می‌کند: این امر باید به یک فرهنگ عمومی تبدیل شود.
وی با بیان اینکه مقابله با آلودگی‌های زیست‌محیطی و ریزگرد نیازمند اقدام و عمل است نه شعار، خاطرنشان می‌کند: در زمینه حفاظت و صیانت از عرصه‌های منابع طبیعی و محیط زیست همه ما مسئول هستیم و در این میان همدلی و همکاری ارگان‌ها و نهادهای دولتی بسیار قابل توجه است.
رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری کرج استفاده از گیاهان بومی و مقاوم به خشکی و کم‌آبی را یکی از راهکارهای توسعه فضای سبز می‌داند و می‌گوید: سازوکارهای دیگری مانند استفاده از آب‌های خاکستری و آب سیستم‌های تصفیه فاضلاب این امکان را فراهم می‌کند که با درختکاری، بتوانیم وضعیت کیفیت هوا را بهبود ببخشیم.
لزوم تدوین برنامه جدی برای مقابله با ریزگردها
فرشته حمیدی، کارشناس ارشد منابع طبیعی در رابطه با راهکارهای کنترل ریزگرد در کلان‌شهر کرج، می‌گوید: پدیده ریزگردها آثار مخربی بر سلامت انسان‌ها و همچنین زیست گیاهی و جانوری دارد که این آثار غیر قابل جبران و بسیار زیان‌بار است.
وی می‌افزاید: طبق مطالعه‌های علمی و تجربه‌های به دست آمده تنها راه مقابله با این پدیده مخرب، کنترل منبع انتشار آن است و بر همین اساس مدیریت کانون ریزگردها در داخل و خارج کشور در دستور کار جدی مسؤولان حفاظت محیط زیست کشور قرار گرفته است.
این کارشناس ارشد منابع طبیعی ادامه می‌دهد: ریزگردها به ذرات بسیار کوچک و سبک با قطر کمتر از پنج میکرون گفته می‌شود که در اثر فرسایش توسط باد تا مسافت بسیار طولانی جابه‌جا می‌شود و انتقال می‌یابد.
وی اظهار می‌کند: طبق مطالعه‌های انجام شده توسط دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، این اصل در مورد ریزگردها و ذرات گرد و غبار صادق است که از منبع انتشار آن باید مدیریت و با آن مقابله شود، زیرا هنگامی که این ریزگردها وارد هوا شد، دیگر نمی‌توان با آن مقابله کرد؛ از این‌رو باید کانون‌های اصلی ریزگردها را شناسایی و با مالچ‌پاشی و کاشت گیاه و درختچه یا با استفاده از مواد نفتی و پلیمری نسبت به تثبیت خاک آن برای جلوگیری از پخش و انتشار در هوا مقابله کرد.
حمیدی با بیان اینکه آثار منفی پدیده گرد و غبار علاوه بر سلامت انسان‌ها خسارت‌های فراوانی را در زمینه‌های اقتصادی و زیست‌محیطی، گردشگری، کشاورزی، حمل‌ونقل، آموزش‌وپرورش و صنعت به دنبال دارد، ادامه می‌دهد: باید با یک برنامه جدی به مقابله با پدیده ریزگردها پرداخت، زیرا نه تنها هوای استان البرز را آلوده کرده است، بلکه در روزهای گذشته شاهد تعطیلی مدارس، دانشگاه‌ها و ادارات نیز بودیم.
وی علت بروز پدیده ریزگرد را گرمایش زمین و به تبع آن خشکسالی و بیابان‌زایی ناشی از پدیده تغییر اقلیم می‌داند و تصریح می‌کند: در نظر گرفتن برنامه جامع و کشوری جهت مقابله با اثرات تغییرات اقلیمی ضروری است و در همین راستا با توجه به اینکه منشأ آن خارج از کشور بوده است، موضوع دیپلماسی محیط زیست را می‌طلبد.
گزارش از: محنا عباسی، خبرنگار سرویس کلانشهرهای خبرگزاری ایمنا
نظر شما